Ma Mʉweni Sulumani ya Mark àbəki ni
Ere ye ti məɗəmki ka Ma Mʉweni Sulumani ya Mark àbəki ni
Maslaŋa ya ti àbəki wakita ga Mark ni àɗafay slimi gayaŋ a wakita ni bu ndo. Ku tamal nahkay nəŋgu ni, kwa ka mənjəki gani ndam ga Yezu ɗek tə̀səra àbəki ni ti Mark (təzalay naŋ Zeŋ daya : Tʉwi 12.12, 25). Tə̀səra Mark ti tàgrakabu tʉwi akaba Piyer, mək àslamalakabu pakama ga Yezu ya Piyer èci, àhi ni : ere ye ti Mark àbəki a wakita gayaŋ ni bu ni ɗek ti akaɗa ga pakama ge Piyer ya àhi ana mis ni (Tʉwi 10.37-40) : ànjəki ka baray ga Yezu, èndeveriŋ àna ga Yezu ya àmət mək àŋgaba e kisim ba ni. Mark ti tàgrakabá tʉwi akaba Pol a daya (Tʉwi 12.25 ; 13.5, 13 ; 2 Timote 4.11).
A wakita gayaŋ ni bu ni ti Mark aɗafay zlam ga ndam Zʉde ya tagray ni (7.2-4 ; 15.42), ahəŋgaraba ma ndahaŋ ya ndam Zʉde təzlapay na daya (3.17 ; 5.41 ; 7.11, 34 ; 15.22). Nahkay mə̀səra àbiki wakita ni ti ana ndam ya ti nday ndam Zʉde do ni ; ahaslani àbu məbəkiani a wakita ndahaŋ bu Mark àbəki wakita gayaŋ ni ka haɗ Itali ahkay do ni a Rom (ka 2 Timote 4.11 Pol àhi ana Timote tə̂rəkioru ka naŋ a Rom nday ata Mark).
A Rom ti tə̀gria daliya ana ndam ga Yezu a : a wakita gayaŋ ni bu ni ti Mark awayay məvi njəɗa ana nday ya ti təcakay daliya azuhva məfəki ahàr gatay ka Yezu ni (1.12-13 ; 8.34-38 ; 10.29-30 ; 13.11-13).
Mark àŋgəhaɗ ere ye ti Yezu àgray akaba àɗəm ni akaɗa ga ata Meciyʉ nday ata Lʉk ya tàŋgəhaɗ ni : Yezu ànjəki ke tʉwi gayaŋ ka haɗ Gelili, òru gwar a Zerʉzalem. Ay Mark àŋgəhaɗ pakama ga Yezu kay ndo ; ahar gəɗakani àŋgəhaɗ ere ye ti Yezu àgray ni. Zlam ga Yezu ya àgray ni day ata Meciyʉ nday ata Lʉk tàŋgəhaɗa àtama ga Mark na, ay pakama ga Mark ndahaŋ ya àŋgəhaɗ ni ti àtam ga nday ndahaŋ ni (mazavu gani nihi, gurumkabu Mark 5.1-42 akaba Meciyʉ 8.28-34, 9.18-26 akaba Lʉk 8.26-37, 41-56, ahkay do ni Mark 6.14-29 akaba Meciyʉ 14.1-12 akaba Lʉk 9.7-9). Ku tamal àŋgəhaɗ pakama ga Yezu kay ndo nəŋgu ni Mark àɗəm Yezu ti bay macahi zlam ana mis (1.21-22, 27 ; 2.13 ; 4.1 akaba ndahaŋ) : a wakita ga Mark bu mis təzalay Yezu « Mʉsi » (4.38 ; 5.35 ; 9.17 akaba ndahaŋ).
Mark àŋgəhaɗ ga Yezu ya àɗəm tə̀ɗəfi naŋ ana mis ba ni (1.34, 44 ; 3.12 ; 5.43 ; 7.36 ; 8.26, 30). Si ka ya ti aməməta, amaŋgaba e kisim ba ni day kwa ti awayay ti mis tə̂sər naŋ ti naŋ way (9.9).
1
Pakama ge Zeŋ bay məbaray mis ni
(Meciyʉ 3.1-12 ; Lʉk 3.1-18 ; Zeŋ 1.19-28)
1 *Ma Mʉweni Sulumani àki ka Yezu *Krist, Wur ge Melefit, ànjəki 2 akaɗa ga Bay Melefit ya ti àɗəm ni. Ma gayaŋ ya àhi ana Yezu ni àbu məbəkiani a wakita ga bay *mahəŋgaray pakama gayaŋ Izayi ni bu. Àhi :
« Nihi ti nu nə̀bu nəsləroru bay məslər goro nahaŋ kama gayak
ti mâslamatukkabu divi.*Malasi 3.1. 3 Dəŋgu gayaŋ ahəndabiyu a huɗ gili bu.
Àɗəm ahkado : “Slamatumikabu divi ana Bay gəɗakani.
Ahàr àɗəm divi gayaŋ mâla ndəlaɓa.” †Izayi 40.3. »
4 Nahkay ti zal nakəŋ, təzalay naŋ Zeŋ, òru a huɗ gili vu ga *məbaray mis. Àra ènjia eslina ti àɗəm ahkado : « Mbatumkaba majalay ahàr gekʉli a. Tamal kàmbatumkaba majalay ahàr gekʉli a ti, nabaray kʉli. Nahkay ti Bay Melefit ambərfəŋa zlam magudarani gekʉli ni kè kʉli a. » 5 Zeŋ àra àɗəma nahkay ti ndam ga haɗ *Zʉde akaba ndam Zerʉzalem ni ɗek tə̀rəkia. Tàra tìnjia ti tə̀ɗafaya zlam gatay ya tàgudar na, mək Zeŋ nakəŋ àbaray tay a zalaka *Zʉrdeŋ bu hʉya.
6 Zeŋ ti naŋ àbu àna azana mələmani àna eŋgʉc ge ezligwemi, awəlvù àna maslpara ga ambəl a zuh bu. Zlam məzum gayaŋ ti eyew akaba amu. 7 Naŋ àbu azlah, àhi ana tay : « Maslaŋa nahaŋ naŋ àbu ara e divi ba kələŋ goro a. Naŋ nani ti mis gəɗakani, njəɗa gayaŋ àtama goro a. Nu ti way ga mandəhaɗ ahàr ti nêpicehiaba ezeweɗ ga kimaka gayaŋ a di way ? 8 Nu ti nàbaray kʉli àna yam, naŋ ti ni amara məbaray kʉli àna *Məsuf Njəlatani. »
Zeŋ abaray Yezu
(Meciyʉ 3.13-17 ; Lʉk 3.21-22)
9 Ka ya ti Zeŋ naŋ àbu *abaray mis nahəma, Yezu ècikbiyu a Nazaret ka haɗ *Gelili, àrəkia mək Zeŋ nakəŋ àbaray naŋ a zalaka *Zʉrdeŋ bu. 10 Yezu naŋ àbu acəlaya a yam ni ba ni ti èpi huɗ melefit adahvu, èpi *Məsuf ge Melefit ahərkiaya akaɗa ga kurkoduk ya ahər na, àhuriviyu a vu vu. 11 Eslini dəŋgu àhəndabiyu a huɗ melefit bu akaɗa dəŋgu ge mis, àhi : « Nak ti wur goro, nawayay kur dal-dal, kəməru məɓəruv dal-dal. »
Seteni awayay ahəlfəŋa eyʉ kà Yezu a
(Meciyʉ 4.1-11 ; Lʉk 4.1-13)
12 Eslini *Məsuf ge Melefit nakəŋ àzoru Yezu a huɗ gili vu hʉya. 13 Yezu òru ènjʉa a huɗ gili ni va ti anjəhaɗ eslini vaɗ kru kru faɗ. Naŋ àbu eslini ti *Seteni àhəlfəŋa eyʉ a. Ka sarta gani nani ti Yezu naŋ àbu e kiɗiŋ ga zlam ge gili bu ; *məslər ge Melefit tə̀bu təfi ahàr.
Yezu azalay ndam məgəs kilif faɗ, tigi ndam maɗəbay naŋ
(Meciyʉ 4.12-22 ; Lʉk 4.14-15 ; 5.1-11)
14 A vaɗ nahaŋ tàra tə̀wəla Zeŋ a. Tàra tə̀wəla naŋ a nahəma, Yezu òru ka haɗ *Gelili. Òru ènjʉa eslina ti àhi *Ma Mʉweni Sulumani ge Melefit ana mis. Ahivù ana tay, àɗəm ahkado : 15 « Sarta ènjia. Melefit ara azum bay gayaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu, Məgur gayaŋ ènjia. Mbatumkaba majalay ahàr gekʉli a, gəsumkabá Ma Mʉweni Sulumani na. »
16 A vaɗ nahaŋ Yezu naŋ àbu akoru kà gəvay ga dəluv Gelili ti èpi mis bebem cʉ ; biliŋ gani slimi gayaŋ Simu, nahaŋ ni ti ni wur ga məŋani Andre. Nday tə̀bu tətəliyu zəva gatay a dəluv vu, aɗaba nday ndam məgəs kilif. 17 Eslini Yezu àhi ana tay : « Ɗəbumbiyu nu ; anagray ti kîgʉm ndam məhəlibiyu mis ana Melefit akaɗa ya ti kəgəsum kilif ni. » 18 Tàra tìcia pakama ga Yezu na ti tə̀mbərbu zəva gatay ni ndəɓak, tàɗəbay naŋ hʉya. 19 Nday tə̀bu takoru kama gʉzit ti Yezu èpi mis ndahaŋ cʉ keti ; nday bəza ge Zebede, bəlaŋ gani slimi gayaŋ Zek, nahaŋ ni ti ni slimi gayaŋ Zeŋ. Nday a *slalah ga yam bu, tə̀bu təslamalay zəva gatay. 20 Àra èpia tay a ti àzalay tay. Nday nakəŋ tàra tìcia zalay gayaŋ na ti tə̀mbərbu bəŋ gatay Zebede akaba mis ya təgriki tʉwi ana tay ni a slalah ga yam ni bu, tàɗəbay naŋ.
Yezu agariaba seteni ana maslaŋa nahaŋ a
(Lʉk 4.31-37)
21 A vaɗ nahaŋ Yezu akaba ndam maɗəbay naŋ ni tòru a Kafarnahum. Vaɗ *məpəsabana àra ènjia ti tə̀huriyu a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit vu, mək Yezu nakəŋ ànjəki ka macahi zlam ana mis. 22 Zlam gayaŋ ya àcahi ana tay ni ti àgria ejep ana tay a, aɗaba tìci macahay zlam akaɗa gayaŋ ni ɗay-ɗay ndo. Àhi ma ana tay akaɗa ga bay ni, do ni ti akaɗa ga ndam *məsər Wakita ge Melefit ya təcahi zlam ana mis ni do.
23 Nday tə̀bu a ahay ga mahəŋgalavù Melefit ni bu nahəma, zal nahaŋ seteni àniviyu a ahàr bu naŋ àkibu ka tay eslini. Àzlah, 24 àɗəm : « Yezu zal Nazaret ! Nak ti kaɗəbafəŋa mam kè leli a mam ? Kàra ge mijiŋ leli a waw ? Nak dəgiya, nə̀səra kur a lala ; nak Bay *njəlatani ge Melefit ya àslərbiyu ni. » 25 Eslini Yezu nakəŋ àzlacaki ke seteni ni ɓəra, àhi : « Lakakaba, sləkiaba ana maslaŋa hina. » 26 Seteni nakəŋ àra ècia zlacay gayaŋ na ti àdaɗay maslaŋa nani kay kay, àzlah kay kay, àsləkiaba. 27 Mis ya ti eslini ni ɗek tàra tìpia ere ye ti àgravu na ti àgria ejep ana tay a dal-dal ; tə̀zlapaki e kiɗiŋ gatay bu, tə̀ɗəm : « Məŋ ga mam hini mam ? Zlam gayaŋ ya àcahi ana leli ni ti zlam mʉweni ; azlapay akaɗa ga bay ni. Ku seteni day àhi ma ana tay, mək təgəsikabu. » 28 Nahkay ti slimi ga Yezu àhəndoru ke weceweceni ka haɗ *Gelili ɗek.
Yezu ahəŋgaraba mis a
(Meciyʉ 8.14-17 ; Lʉk 4.38-41)
29 Yezu akaba Simu, Andre, Zek, Zeŋ tàra tàhəraya a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit ni ba ni ti tòru suwwa a magam ga ata Simu nday ata Andre hʉya. 30 Eslini ti mireŋ ga Simu naŋ àvu mandəhaɗani, aku àbəkia. Yezu òru ènjʉa ti tə̀hi ma gani hʉya. 31 Yezu àra ècia ma gana ti àhəɗakfəŋiyu, àgəs ahar gani, èzefteba naŋ a. Aku nakəŋ àhəlkia hʉya, mək wal ni afi ahàr ana tay.
32 Məlakarawa àra ègia fat àdiya a ahay va, məlaŋ èɗiza ti tə̀həlibiyu mis ya ti tèɓesey do ni ɗek akaba nday ya ti seteni agray tay ni ɗek ana Yezu. 33 Mis ga kəsa ni ɗek tàŋgasfəŋvu kà mahay ya ti Yezu naŋ àvu ni ; 34 eslini Yezu nakəŋ àhəŋgaraba mis ya ti arməwər gərgərani awər tay na kay ; mis ya ti seteni àniviyu ana tay ni day àgariaba ana tay a. Àcafəŋa seteni na kà zlapay a, aɗaba tə̀səra naŋ a.
Yezu ahi ma gayaŋ ana mis
(Lʉk 4.42-44)
35 Dʉ àna zʉzʉeni ti Yezu ècikaba, àhəraya òru a huɗ gili vu. Òru ènjʉa ti ahəŋgalay Melefit. 36 Eslini Simu akaba zləbəba gayaŋ ni tàɗəboru naŋ. 37 Tàra tə̀dia ahàr a ti tə̀hi ahkado : « Mis ɗek taɗəbay kur. » 38 Eslini Yezu nakəŋ àhi ana tay : « Tokumum mədəgum a kəsa ndahaŋ vu, ti nə̂hivù pakama ge Melefit ana mis nday ye eslini ni bilegeni. Nu nàra ti ga magray tʉwi gani nani. » 39 Naŋ nakəŋ mək àsawaɗay ka haɗ *Gelili ɗek ; a kəsa gərgərani bu ɗek àhi pakama ge Melefit ana mis a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit ye eslini ni bu, àgariaba seteni ana mis ndahaŋ a daya.
Yezu ahəŋgaraba zal ambələk a
(Meciyʉ 8.1-4 ; Lʉk 5.12-16)
40 A vaɗ nahaŋ zal ambələk nahaŋ àrəkia ka Yezu a àbəhaɗi mirdim, àhi ahkado : « Kam-kam, tamal kawayay ti kisliki mahəŋgaraba nu a ti nîgia mis njəlatana. » 41 Eslini àsia cicihi ana Yezu a ; Yezu nakəŋ àzoru ahar, ènjifiŋ, àhi ahkado : « Nawayay, gia mis njəlatana. » 42 Yezu àra ènjifiŋa ti maslaŋa nani àŋgaba, ègia mis njəlatana hʉya. 43-44 Eslini Yezu àləgi, àhi ahkado : « Nihi kə̀ŋgaba nahəma, kə̀hi ma gani ana maslaŋa ba. Ru kə̂ŋgazli vu gayak ni ana bay *maŋgalabakabu mis akaba Melefit sawaŋ ; kə̂vi zlam ana Melefit akaɗa ge Mʉwiz ya àɗəm a wakita gayaŋ bu ni, aɗaba kìgia mis njəlatana. Nahkay mis etipi. Etipia ti atəsər nak kə̀ŋgaba, kìgia mis njəlatana. » Àra àhia ma nahkay ti àhi : « Sləka. » 45 Ay zal nakəŋ àra àsləka ti anjəki ka məɗəm pakama ni dal-dal sawaŋ. Maslaŋa ya ti àdi ahàr ni lu ba àhi ma gani. Àɗəmva pakama na nahkay ti Yezu èsliki məhuriyani a kəsa vu vay-vay va do, aɗaba mis tə̀saɓaki. Nahkay ànjəhaɗ e gili cak àfəŋ kà kəsa, mis gwar eley gwar eley do ɗek tə̀rəkioru.