17
Tesalonika Anua-lo
Makara be dialale be Ampipolis be Apolonia anua-lo be kodeka dilako Tesalonika anua-lo dipura. Makara nge Iuda pera nedi ono serereinga teke ieno. Kodeka Pol itaguraki be izamaizama imuzimuzi bokana imuzi: pera ono serereinga ngaena-lo ilako. Be makara bong ono manauanga ‘Sabat’ toli ilodia-lo nge Iuda zaiza pile Nanaranga ‘Buku’ nena-lo dieno nge diegoretaki. Be disikengdi be ditikingdia-tina uia Kristus masa sururu bibia ngadoki be ngamate be kaba mate-lo be ngamarang. Kodeka bokai ipile, “Iesus ngae ngau mangata urarangaka-kaming ka Kristus.” Iuda alu pile ngaedi dilongo nge pile ngaedi ilodi dibuiri-tina. Bokaibe Pol be Sailas didainaki-diaru. Be Grik kokoko-tina Nanaranga dimatakutakuri be aine aradi bibia anua ngarana-lo nge didainakidi be.
Ata Iuda lama tago diuni nge Pol be Sailas diuanam-diaru, bakara tamoata be aine kokoko-tina ambe Pol pilenga ditagatagadi. Bokaibe Iuda ngaedi dilako malala-lo be tamoata panganadi patu bokana sukoakidia-ba alu dibagadi be uko biabia teke diemaki. Be nge Iuda ngaedi ka Pol be Sailas pile dibabaluri-diaru be ono tamoata uko ngae ditaguraki be sagagai biabia teke makara anua ngarana-lo diemaki. Tamoata ngaedi direre Pol be Sailas dabaga-diaru be tamoata moarunga arodi datuiraki-diaru be giriki odiaruo danangalako. Kodeka dilako Zeson pera kanana-lo dilele-diaru, ata tago dite-diaru. Tago dite-diaru bokana Zeson be tamoata alu lama diuni nge direpekidi be tamoata bibia anua ngarana-lonalona arodi dituirakidi be bokai dimere, “Tamoata ngaedi nge ege-ege giriki diemaki. Be nge ambe anua neda-lo dipura! Be Zeson itaguraki be pera kanana-lo idokimatedi. Rom ‘Sisa’ nedi mata ne inanga be tatagatagadi kana nge dirorokaki. Bokai dipile anuatanepoa takaia isoaki ara Iesus!” Tamoata be aine moarunga be tamoata bibia anua ngarana-lonalona pile ngaedi dilongo nge ilodi dibuku-tina. Makara be tamoata bibia anua ngarana-lo nge Zeson ruanga zaiza diradi be ‘mone’ dipasi be mere be kauborua ngae labu dionoti be ono pile diumoatedi. Kodeka dirubetakidi be dialale.
Beria Anua-lo
10 Oabubu-la ngarana-lo be tamoata be aine Kristus lama diunani nge ditaguraki be Pol be Sailas dinepi-diaru be Beria anua-lo dilakoru. Makara Beria-lo nge dilako-soasoaru Iuda pera nedi ono serereinga-lo. 11 Beria tamoata be aine nge tago Tesalonika tamoata be aine bokana. Di nge ungguma uia. Bokaibe sakuli-o be Kristus pilenga didoki. Be izamaizama nge Nanaranga ‘Buku’ ne dilezeleze uia be ono dakaua uia Pol pilenga nge moimoi ki tago. 12 Bokaibe Iuda kokoko-tina nge lama diuni. Be Grik aine aludi aradi otioti be Grik moane alu nge lama diuni be.
13 Bong Iuda Tesalonika anua-lonalona bokai dilongo Pol ambe Nanaranga pilenga Beria anua-lo mangata irarangaki nge dialale be tamoata be aine ilodia-lo disili be giriki dimarangaki. 14 Makara nge taritoka-da Beria-lo ditaguraki be Pol dinepi be makasi *Beria anua nge etetebala buku-lo ka ieno. taona itao, ata Sailas be Timoti nge Beria-lanalo disoakiru. 15 Tamoata maka Pol dibagai be dialale nge dilakuaki Atens anua-lo be kaba Beria-lo dimule. Tamoata ngaedi damule kana nge Pol bokainatuka Sailas be Timoti pile inanga-diaru, “Oaikiki-tina makare ngau-lo kamapuraru.”
Atens Anua-lo
16 Pol makara Atens-lo isoaki be Sailas be Timoti irarapung-diaru nge ilo isururu-tina, bakara moarupu be aem-kai kokoko-tina Atens anua-lo ita. 17 Bokaibe Iuda pera nedi ono serereinga-lo ilakolako be Iuda be Grik maka Nanaranga dirakerakeaki zaiza kana ngae diegoregoretaki. Be eluku malala nedia-lo nge izamaizama tamoata be aine nangatadi makara dipurapura nge iraradi. 18 Be Epikuri be Stoik ‘tisa’ nge alu dipura be Pol zaiza diegore-budu. Be alu bokai dipile, “Boalalai ngae rakana kata irangarangaki?” Be takadi bokai dipile, “Masa nanaranga kata ka irangarangakia-ua!” Bokai dipile, bakara Pol nge Iesus Kristus mate-lo be imarang ka irangarangaki. 19 Makara be Pol dibagai be ‘Kansolo’ moarunga Areopagus buku-nao dikabuni be disoaki kanana-lo dilakuaki be bokai dipile, “Keka sule oauoau kaiko kurangarangaki nge gakauataki kana kirere. 20 Kana alu kurarangaki nge tailadia-ba kilongolongo. Be kirere labudi gakauataki kana.” 21 Maka ma Atens tamoata be tamoata akerengadi makara disukoaki nge direrere bokaina-ba dasukoaki be bong moarunga nge sule oauoau kaoa nge di dararangaki be tamoata takadi dalongolongo, be tamoata takadi dararangaki be di dalongolongo.
22 Kodeka Pol Areopagus arodi ituirake be bokai ipile, “Atens tamoata, ngau kaba bokai uita kam kapipi-tina be zala moarunga katagatagadi be ono nanaranga neming karakerakeakidi. 23 Maka ma anua neming ualaleaki nge kaba odio nanaranga neming karakerakeakidi nge uliliti-tina uia, be bagi ono tabataba aninga neming tekenao nge gere bokai dieno: nanaranga tago kauakauataki ne. Kodeka, Nanaranga moimoi be kalingo mrangaka-kaming kana, bakara, kam kana tago kauakauataki ka karakerakeaki. 24 Nanaranga maka kateka ngae be kana moarunga ono dieno iemaki nge lang be kateka Tanepoa nedi. Be ngai tago keda tamoata diememaki-lo isukoaki. 25 Ngai kana maka tamoata lumadia-lo dipupuraki nge tagona-tina teke ireretaki. Maka ma ngai boaduboadu, be ngai ka ono moauringa, be oasa ono moauringa, be kana moarunga tamoata ianiandi! 26 Tamoata tekena-lo ka ungguma moarunga ipurakidi, be inangadi be ege-ege kateka-o dilako. Toira-la be ilo itekenanai be ipile tamoata teke-teke masa barasi kokotangadi ira kateka ngaenao dasoaki, be kaba nangatadia-lo dasoaki kana nge inanga. 27 Nanaranga bokai imuzi be ono tamoata ngai dalelei, be luma-di dananaraki be ono dadauraki kana be dikalaualaua. Ata ngai tago kasau ka isoaki. Kita teke-teke nge saringada ka isoaki. 28 Tamoata teke bokai ipile, ‘Maka ma ngaia-lo ka moauriuri tasoaki be tamoakusukusu be ngai isoaki ka kita tasoaki!’ Be tamoata neming rang kotokoto alu dipile bokana, ‘Kita nge ngai natu.’
29 “Bokaibe kita Nanaranga natu kana tarangaki-kita nge iloda moaki bokai tananga: Nanaranga kusi rata nge aem-kai kata ‘gol,’ ki ‘siliua,’ ki patu oti ka tamoata muzi amangmang kauangadi ki amang nedia-lo ka diemaki. 30 Moimoi toira isi Nanaranga kalingo tago kakauataki be aem-kai karakerakeaki nge Nanaranga masa tago ngaora-kaming. Maka ma tago kakaua rakana kata ka karakerakeaki. Ata kaituka bong ngaedia-lo nge Nanaranga ambe tamoata ege-ege iradi be muzi nedi goalakadi dasegeaki be ngai datalari kana. 31 Bakara, ngai ambe bong ono tamoata be aine moarunga kateka-o giriki nedi ngaliliti kana nge inangai be ieno. Be tamoata teke nena-la be inangai ka giriki ngaliliti kana. Ono tamoata be aine moarunga dakaua-uia kana nge tamoata ngae ambe mate-lo be imarangaki.”
32 Bong Areopagus Pol dilongori mate-lo be marang irangaki nge alu Pol dingengeri, ata alu bokai dipile, “Keka kirere kana ngae kaba gorangaki.” 33 Makara be Pol itaguraki be iperekidi. 34 Ata tamoata alu lama diuni be Pol didainakini. Tamoata maka Pol didainakini maradi nge tamoata teke ara Daeonisius. Ngai nge Areopagus kata. Be aine teke ara Damaris be alu takadi nge bokaina-doi dimuzi be Pol didainakini.

*17:14: Beria anua nge etetebala buku-lo ka ieno.