6
Bong Ono Manauanga ‘Sabat’ Tegiaka Ipura
(Mat 12:1-8; Mar 2:23-28)
Bong ono manauanga ‘Sabat’ tekenao nge Iesus ‘uit’ uma aluna-lo ialalale. Be tagataga ne nge ditaguraki be ‘uit’ kalingodi dikotokoto be lumadia-lo dipopoporaki be patudi dikangkang. Parasi kaba bokai dita nge dipile, “Mata neda ibabari-kita tago iboadu bong ono manauanga ‘Sabat’-o bokai tamuzi! Nge bakara ka kam bokai kamuzimuzi?”
Be Iesus ikatu be bokai iradi, “Bong Debiti ruanga zaiza tole dimate be Debiti kana iemaki nge kaleze ki tago? Debiti Nanaranga pera nena-lo isili be ‘bereti’ ambe Nanaranga ditabangakini nge idoki be ikang be alu ruanga iandi be dikang. Mata neda ibabari-tina ngai tago iboadu ‘bereti’ bokainaina ngakang. Tamoata Nanaranga ditabatabaia-la ka diboadu dakang.”
Kodeka Iesus pile ngaedi bokai imambuaki, “Tamoata Natu ka bong ono manauanga ‘Sabat’ nge Tanepoa ne.”
Tamoata Luma Mate
(Mat 12:9-14; Mar 3:1-6)
Bong ono manauanga ‘Sabat’ takaianao nge Iesus pera ono serereinga-lo isili be isulesuledi. Tamoata teke luma oana mate nge makara isoaki. Parasi be tamoata Moses Mata ne disulesuletaki nge labu teke date be ono Iesus giriki ono danangalako kana. Bokaibe dimatanangaia-tina uia bong ono manauanga ‘Sabat’-o moremore teke ngadoraki ki tago. Ata Iesus ilodi ita be ikaua bokana tamoata luma mate nge bokai irai, “Gotuirake be tamoata moarunga arodi gotui.” Be tamoata ngae ituirake be moarunga arodi itui.
Kodeka Iesus bokai itegi, “Ngau mtegi-kaming kana! Mata neda bakara dira-kita? Bong ono manauanga ‘Sabat’-o masa rakana taemaki? Muzi uia ki muzi goalakadi taemaki? Tamoata tadumai be ngauia ki taumoatei?” 10 Makara be igea-ramo be moarunga itedi, kodeka tamoata luma mate nge bokai irai, “Lumam gonanaraki!” Tamoata ngae luma inanaraki nge iuiani. 11 Ata Parasi be tamoata Moses Mata ne disulesuletaki namadi dira-tina be nedia-la maradi diepilei be ono Iesus ba dabasaki kana.
Iesus ‘Apostel’ Kulemoa-be-rua Idokidi
(Mat 10:1-4; Mar 3:13-19)
12 Bong ngaradia-lo nge Iesus buku-o ikautaki be ngarabo kana. Be makara Nanaranga iraboraboi nibe anua izama. 13 Izama nge tagataga ne moarunga ikiladi be kodeka kulemoa-be-rua inangadi tagataga ne bokana. Be dialana-ma ka ‘apostel’ bokana inangadi. Tamoata ngaedi nge 14 Saimon (ara takaia ibuleakini Pita); Saimon tari, Endru; Zems; Zon; Pilip; Batolomiu; 15 Tomas; Zems, Alpeas natu; Saimon maka Zilot kata; 16 Iudas, Zems natu, be Iudas Iskariot. Iudas Iskariot ka alauri Iesus idoki be erekei luma-dio inangai.
Iesus Isulesule Be Moremore Iaka-uiakidi
(Mat 4:24-25; Mar 3:7-12)
17 Iesus tagataga ne ngaedi zaiza be eta buku-o ka ditaoio be kaba-baba tekedia-lo dipura. Makara dipura be dituitui nge tagataga ne kokoko-tina, be tamoata be aine dum kanabiabia Zudea kaba-lo be Ierusalem anua-lo, be anua makasi zage-o dienoru Saidon be Taia-lo nge dipura be makara disoaki. 18 Iesus sulenga dalongo be moremore ngaka-uiakidi kana ka dipura. Be tamoata be aine mariaba goalakadi ilodia-lo disoaki nge dipura be iadorakidi. 19 Kaiboang bibia nge Iesus-lo dipusikasika. Be moremore moarunga dipurapura nge ono didaudauraki be iaka-uiauiadi.
Suri-uia Be Ilo-nodo
(Mat 5:1-12)
20 Iesus tagataga ne idededi kodeka bokai ipile, “Kam tamoata kana neming tagotago nge suri-ming dauia! Maka ma anua ono Nanaranga ngatanepoa kana nge kam neming. 21 Kam tamoata kaituka tole kamatemate nge suri-ming dauia! Maka ma alauri masa kamamoanako be kamadoli. Kam tamoata kaituka katangtang nge suri-ming dauia. Maka ma alauri masa kamaiao.
22 “Kam tamoata Tamoata Natu kanabe tamoata takadi disegeaki-kaming, ki dimurina-kaming, ki diebulo-kaming, ki tamoata goala kana dirangaki-kaming nge suri-ming dauia! 23 Bokai dibasaki-kaming nge suri-ming dauia be kama-gaki be kamanaulaki, bakara zazanga neming bibia-tina lang anua-lo dieno! Maka ma bokai kamakaua: tamoata ngaedi tubudi toirairadi nge ‘propet’ bokainatuka-la ka dibasakidi.
24 “Ata kam tamoata kaituka kana neming kokoko nge kamakadoma-tina! Ambe-ma kaleua-re! Bakara, kana ono suri-ming diuiauia ambe kadoki-doi! 25 Kam tamoata kaituka kamoanakonako be kadolidoli nge kamakadoma-tina! Ambe-ma kaleua-re! Bakara, tole kamamate kana! Kam tamoata kaituka kaiaoiao nge kamakadoma-tina! Ambe-ma kaleua-re! Bakara, kamatangtang be kamanodonodo kana!
26 “Kam tamoata maka tamoata takadi dipilepile kam tamoata uia nge kamakadoma-tina! Ambe-ma kaleua-re! Maka ma tubu-ming toirairadi nge ‘propet’ bolingadi ratadi bokai dibasakidi!
Erekei Reretakadi
(Mat 5:38-48)
27 “Ata tamoata pilengagu kalongo nge bokai mra-kaming kana: Erekei neming kamarereretakidi, be tamoata disegesegeaki-kaming nge muzi uia kamaememakidi. 28 Tamoata ingesuaki-kaming nge kamamaroui, be tamoata tago iadoadoraki-kaming nge ngai kanabe Nanaranga kamaraboraboi.
29 “Bokaibe tamoata teke poapoam takadi-o izamposaniko nge gobuiriko be egedi takadi-o ngazamposaniko. Tamoata teke angapi nem idoki nge luma-zokuzokuba malo nem goani be. 30 Tamoata teke kana tekena-lo isinauiko nge goania-ba, be tamoata teke kana nem kata ibagai nge moaki kaba kukeliaki! 31 Tamoata takadi baituka dababasaki-kaming kana karerere nge bokainatuka-la kamababasakidi.
32 “Tamoata direreretaki-kaming-la karereretakidi nge masa ulika iauia nangata kamadoki? Maka ma tamoata ‘muzigoala ememaki’ nge bokai dimuzimuzi! 33 Be tamoata diuiauia-kaming-la kauiauiadi nge masa ulika iauia nangata kamadoki? Maka ma tamoata ‘muzigoala ememaki’ bokai dimuzimuzi be! 34 Tamoata teke kana teke kani be karere ngakatungi nge masa ulika iauia nangata kamadoki? Maka ma tamoata ‘muzigoala ememaki’ nge ‘muzigoala ememaki’ ruangadi kana dianiandi be katungadi ere-moarungadi be dadokidoki kana direrere! 35 Ata kam moaki bokai kamuzimuzi! Erekei neming kamarereretakidi, be mata uia kamaememakidi. Be kana neming tamoata takadi kandi nge moaki katungadi kana karerere. Bokai masa zazanga neming dalaba-tina, be Nanaranga Atabalabala-tina natu kamapura. Maka ma ngai nge tamoata maka tago diperuperui be tamoata muzingadi goalakadi nge ilo itagatagadi. 36 Tama-mingla ilo itagataga-kaming bokana tamoata takadi ilo-ming datagatagadi.
Tamoata Takadi Giriki Nedi Moaki Kaliliti
(Mat 7:1-5)
37 “Tamoata takadi giriki nedi moaki kaliliti be kapile digoala. Bokai masa Nanaranga giriki neming tago ngaliliti. Tamoata takadi moaki moatubu odio kanangalako. Bokai masa Nanaranga tago giriki omingo nganangalako. Tamoata takadi muzigoala nedi karokakiledi masa Nanaranga muzigoala neming ngarokakile-kaming. 38 Tamoata takadi kana kamaniandi masa Nanaranga kana nganiang-kaming. Moimoina-tina masa kana kokoko-tina nganiang-kaming. Be kana ngaedi masa kokoko-la be nganiang-kaming nibe bagabaga dara-kaming. Kana moatubungadi bakarairai katagadi be tamoata takadi kana kandi nge Nanaranga masa kana moatubungadi bokainaina-la ngatagadi be kam kana ngang-kaming.”
39 Be Iesus pile ono tonanga ngaedi ane be bokai iradi, “Tamoata mata leuadi tago iboadu mata-leua ruanga zala ngaitikini. Zala itikini masa ruoti-doi be gimoa-lo dasapasilakoru! 40 Tamoata kodeka-ka itoto tago iboadu tamoata amangi atabala ngalako. Tago-tina! Tamoata-la tongaka ipura be iamang-tina ka iboadu tamoata amangi diaru iriringa-diaru tekedi.
41 “Bakara ka robuka muku teke taritokam matana-lo ieno nge kute, ata nem matam-lo nge kai-mapala biabia ilom tago iani? 42 Masa baituka be taritokam bokai gorai, ‘Tarito, matam-lo robuka mukumukuna-tina mpasiki,’ ata nem matam-lo nge kai mapala biabia tago kute? Bolinga-ming ratadi! Kai mapala biabia nem matam-lo gopasiki be kaba goita uia noko taritokam matana-lo robuka mukumuku ieno nge gopasiki!
Kai Be Kalingo
(Mat 7:16-20; 12:33-35)
43 “Kai iauia tago teke kalingo goalakadi ipupuraki. Bokainatuka-la, kai goalaka tago teke kalingo uia ipupuraki. 44 Kai teke-teke nge kalingodia-lo ka kauatakadi dipurapura. Paepae tago iboadu oakum-o ngapura. Bokainatuka-la, udi tago iboadu moamoaesa-o ngapura. 45 Tamoata iauia nge kolo-kolo iauia ilona-lo ikoazalaki ka ipasipasi-rake. Tamoata goalaka nge kolo-kolo goalaka ilona-lo ikoazalaki ka ipasipasi-rake. Bokai kamakaua: Kana bakarairai kaoa tamoata ilona-lo dikauri be dieno ka aoa-nalo dipusikasika.
Pera Kelikeli Rua
(Mat 7:24-27)
46 “Bakara ka ‘Tanepoa, Tanepoa,’ kana kakilakilaia, ata kana urarangaki nge tago kaememaki? 47 Tamoata naita ngau-lo imai be pilengagu ilongo be itoatoaki nge bokainatuka ono mto be kamakaua: 48 Tamoata bokainaina nge tamoata teke pera ikelikeli bokana. Pera labu nganangai kana nge ikeli nibe patu-baba kateka ilona-lo ita be kodeka ono pera kaiboang ne inanga. Bokaibe bong ura ipura be dang dikauri nge nori bibia dipanana be pera ngae diuni. Diuni nge tago iboadu damoakusungaki, bakara, pera ngae nge ikaiboang-tina! 49 Ata tamoata pilengagu ilongo be tago itoatoaki nge tamoata pera kana kateka-ba kusinao ikeli bokana. Labu ono kainga ne tago. Bokaibe bong ura ipura be dang dikauri nge nori bibia dipanana be pera ngae diuni. Diuni nge itapulo, be ileua be imanubu!”