12
Vona Tana‑minikuna Baguna WainaV Wayahina
(Mateu 21:33-46; Luke 20:9-19)
Ka Iesu vona tana‑minikuna vonei, ivona,
“Aitam onoto tauna ya baguna baguni, ka bagu‑nana vivane manawa ana noe. Uana wetona ana wava wainaV. E tauna tutu‑gani, ka wainaV a pai va‑buyo kayoi hanu yanayanana nihenina, ka manua pai dune baguna nihenina yonei. Ka aituhu tau vainau iomomo, idudueyei. Avaha vo‑vi‑aiai‑yehai, e tauna tau nau‑matava tupwai awaehei taui ya baguna idune‑vi‑avini. Ka tau nau‑matava‑naia iawaehei ai‑ponuponu ana tuta wayahina, bada‑nana a nau‑pata wainaV wayahina iva‑tawanei akanai. Ka iawaehei aitamoata deina, e tau bagu‑nana ni‑tawanei ine mani papania. Isa 5:1-2.
Ka munia, ai‑ponuponu ana tuta vinꞌ‑omo, e tau bagu‑nana ya tau paisewa aitam vi‑tunei ine vivane tau nau‑matava‑naia wainaV a nau‑pata ivenei na‑omane‑havinei wayahina. Kate tau nau‑matava‑naia tau paisewana ipoyꞌ‑avini, ivunui, e awakabina ivi‑tunei mavi‑havine yana bada wayahina.
Wayahina, tau bagu‑nana ya tau paisewa vꞌ‑inuana kadu vi‑tunei ine wayahia. Ka unununa ivunui ka idewa‑yaiyaiei ananina, ka ya ini‑yauyau nui mavi‑havine yana bada wayahina. Wayahina bada‑nana vꞌ‑itonuna vi‑tunei ine wayahia, ka tauna inau‑vi‑anigi. Ka munia, habuhabui kadu vi‑tunei ine wayahia. Ka tupwai ivunu‑neiei, ka tupwai inau‑vi‑anigi.
Ka bada‑nana wayahina aitamoata mamaei, vivane tauna natu‑hoina, ka dune‑nuanuaiei ananina. Wayahina, tauna natuna vi‑tunei ine wayahia, iuna tauna ana heta vonavona, ‘Anamanei vivane natu movina ivi‑ateteyei.’ Kate avaha natuna vinꞌ‑omo wayahia idueyei, tau nau‑matava‑naia matataui ivonavona, ‘Yaiau, tau bagu‑nana natuna omomo, kadu ataina nau‑wawanika kanau‑vi‑anigi. Munia baguna taina vivane yaka baguna, e kaveimeyei.’ Wayahina ipoyꞌ‑avini, inau‑vi‑anigi, e baguna nini‑vanina ihaponei iopu.” Ebe 13:12.
Ka avaha Iesu ya ipupuna iakwa, e vi‑tanaiei, ivona, “Apaina tau bagu‑nana yana dewa medeina? Vona ahiahina, tau bagu‑nana nau‑wawani mavi‑havine, e tau nau‑matava‑naia habuhabui na‑nau‑vi‑anigi! Ka munia, tauna ya baguna mani tau nau‑matava wayahia nꞌ‑awaehei idune‑vi‑avini.” 10 Ka Iesu kadu aitam vona tana‑minikuna Iginuma nihenina vonei, ivona, “Unuani. Iginuma nihenina ivona deina,
 
‘Ohonana tau yona ivihahaiei
avaha mini ka vi‑ohona toyoina.
Kadu ohonana ohona habuhabui
bagibagi‑tawanei. Sam 118:22-23.
11 Dewana taina Kauvea yana dewa,
ka matakaia ahihi‑vainena.’ ”
 
12 Ka tau vi‑nomu mata‑genai ka Parisi avaha Iesu yana vona tana‑minikunana inononi, ianamanei taui vivane tau nau‑matava‑naia goyogoyoi viviwavana nihenina. Ka yai nuanua ipoyꞌ‑avini, kate eha ita‑dewe, iuna yoko wayahia imatamatauta. Wayahina, auyewa‑nana wayahina tauna ini‑tawanei ka ine.
Vi‑tanai TakesiV Wayahina
(Mateu 22:15-22; Luke 20:20-26)
13 Ka munia, ononotoi anani yoko ainua ivi‑tunei ine Iesu wayahina. Iuna ononotoi anani yai nuanua vi‑tanai wayahina inonoi. Aitam yoko Parisi wayahia (ka taui me Rom yai veimea idewa‑vihahaiei ananina). Ka kadu aitam yoko vivane Erodi yaiana (ka taui me Rom yai veimea iawaehei, iuna me Rom ai tau veimea avaha Erodi awaehei me Iudea veimeyei). Luk 11:53-54. 14 Ka yoko ainua taina ivinꞌ‑omo Iesu wayahina, e iana‑dibidibiei, ivona, “Tau Viwavenena, avaha anamanem wamke tau viwavenena ahiahina aitam. Ka taui ai wava anani eha ai pata yam vi‑nua‑dadana ivo‑vinei, iuna taui eha aitam aviani wayahima. Vona ahiahina, yam viwavenena awaehei aitamoata vona tunutunuhina wayahina, ka Yaubada ya etawana eviwavenei ahiahina. Kaiwadi, itoka me Iudea aka veimea awaeheka SisaV takesiV kavenevenei, o eha? 15 Kaiwadi nau‑wawanika takesinaV SisaV kavenevenei, o eha?”
Kate Iesu yai vito‑nubu avaha anamanei. Wayahina vonei, ivona, “Mehenai unononou? Aitam me Rom yai toea uomanei wayahiua adueyei.” 16 Ka aitam toeana ivenei, ka Iesu vi‑tanaiei, ivona, “Uvoneu, toea taina wayahina koiaka mayamayauna mamaei ka medeina ana wava?”
E ivona, “SisaV.”
17 Wayahina Iesu vonei, ivona, “Deina. Wayahina avonemi, aviani nau‑wawanimi SisaV uvenevenei, tauna uvenevenei deina. Ka aviani nau‑wawanimi Yaubada uvenevenei, tauna uvenevenei deina.”
Ka Iesu ya nau‑patana wayahina nuai venau‑tamatamana ani‑vainena. Rom 13:7.
Viwavenena Mini‑havine Wayahina
(Mateu 22:23-33; Luke 20:27-40)
18 Ka kadu aitam yoko, taui Sadusi wayahia, iomo Iesu wayahina. Taui eha ita‑vitumahane apaina taui aninigai imini‑havine wayahina. Ka Iesu ivi‑tanaiei, ivona, Dew 23:8. 19 “Tau Viwavenena, Mosese veimea taina ginumi wayahika, ivona, ‘Aituhu aitam onoto tavine ka eha natuna, ka aituhu nꞌ‑aniga, onotona vaneina nau‑wawani wadaena na‑tavine. Ka aituhu vavinena vi‑natuna, natu‑nana vivane tau aniga yana gabu nꞌ‑epei.’ ” V.V 25:5. 20 Kadue pai dune ivenei, ivona, “Aitam onoto vavaneina nui imamaei, ai yau 7, ka unu‑tauna tavine, ka eha natuna. Ka onotona aniga, ka kadu vaneina nepena wadaena tavine, ka kadu eha natuna, ka aniga deina. 21 Kadue vaneina nepena wadaena epei, ka kadu imamaei, ka eha natuna, ka onotona aniga. 22 Akanai ka vavaneina habuhabui wadaena itavinei ka habuhabui ianiga‑yehata, ka eha kadu natunatui. Ka munia, vavinena aniga. 23 Ka yama vi‑tanai taina. Apaina, mini‑havine a tutea, vavine‑nana avi onoto awana? Iuna taui ai yau 7 avaha itavinei.”
24 Ka Iesu nau‑patei, ivona, “Nuanua taina vivane yami goyona, a? Iuna Iginuma eha utꞌ‑anamane ahiahina. Ka kadu eha Yaubada ya bagibagi utꞌ‑anamane. 25 Udu! Mini‑havine munia, tomotau eha ai pata itavine. Iuna apaina taui anelose wahuma deina, eha onotona ka eha vavinena. 26 Tuta nonova wayahina Yaubada Mosese vonei mini‑havine wayahina. Aituhu Iginuma una‑iavi ahiahina, udune‑vaniahei. Aitam tuta Mosese udana neine ka ai yabeyabena tupatupa nihenina dueyei. Ka Yaubada ai yabeyabena wayahina vonei, ivona,
 
‘Yauke Abaraham ya Yaubada,
kadu Isaki ya Yaubada,
kadu Iakobo ya Yaubada.’ NiT 3:2, 6.
 
27 Yaubada eha tomotau aninigai yai Yaubada, kate tomotau yawayawai yai Yaubada. Tutana Yaubada Mosese vonei deina, Abaraham, ka Isaki, e Iakobo avaha inusi, ka ponimana habuhabui iakwa. Kate udu! Yaubada ivona vivane taui yawayawai. Wayahina, itomi yami viwavenena mini‑havine wayahina mwagemwage‑vainena!”
Veimea Ainua Ani‑vainei
(Mateu 22:34-40; Luke 10:25-28)
28 Ka Yaubada ya veimea a tau viwavenena aitam omo ka tauna Sadusi Iesu nui yai vito‑dahadaha nononi, kadu tauna Iesu ya nau‑pata nononi ahiahina ana noe. Wayahina, tauna Iesu vi‑tanaiei, ivona, “Veimea habuhabui wayahia, avi veimea ananina?” Luk 10:25-28.
29 Ka Iesu ivona, “Veimea ananina taina. Ka nonova Mosese vonemi deina, ivona,
 
‘Itomi me Isiraeli unononi.
Yaka Yaubada, vivane Kauvea Yaubada a heta‑ohota. V.V 6:4-5.
30 Nau‑wawanika Kauvea yaka Yaubada
kadune‑nuanuaiei nuaka wayahina,
ka ininika wayahina,
ka yaka nuanua wayahina,
ka kadu yaka bagibagi
habuhabuna wayahina.’
 
31 Ka kadu aitam veimea ananina taina,
 
‘Yaiami udewa‑vidovidohei
itomi ami heta udewa‑vidovidohemi
aitamoata deina.’
 
Veimea ainua veimea habuhabui ivane‑tawane‑neiei.” Lev 19:18.
32 Ka veimea a tau viwavenena Iesu ya vona‑nau‑patana nononi ka ivona, “Tau Viwavenena, yam vonana tunuhina. Iuna Yaubada aitamoata mamaei, ka eha kadu aitam yaubada ta‑mamae. 33 Kadu aituhu Yaubada kadewa‑vidovidohei nuaka wayahina, kadu ininika wayahina, kadu yaka nuanua wayahina, kadu yaka bagibagi wayahina, ka aituhu yaiaka kadewa‑vidovidohei itoka aka heta kadewa‑vidovidoheka aitamoata deina, dewaia vi‑nomu habuhabui kadu am‑venena awawaehina habuhabui vane‑tawane‑neiei.” 1Sa 15:22; Ose 6:6.
34 Ka Iesu onoto‑nana ya nua‑uya nononi ya nau‑pata nihenina. Wayahina, vonei, ivona, “Wamke Yaubada ya pai veimea avaha eva‑vi‑maupwani.”
Ka tauna ya ipupu‑nana iakwa, ka munia eha aitam koiaka Iesu ta‑vito‑nubu‑dadana vi‑tanai wayahina.
Vi‑tanai Tau Ito‑yavuha‑nana Wayahina
(Mateu 22:41-46; Luke 20:41-44)
35 Ka Iesu Manua Vito‑pota nihenina mamaei, ka tomotau viwavenei. Ka tauna vi‑tanaiei, ivona, “Medeina Yaubada ya veimea a tau viwavenena ivonavona Tau Ito‑yavuha‑nana Davida ya dedea vinꞌ‑omo? 36 Tuta nonova wayahina Nuana Ahihinata Davida nua‑uya venei. Ka Davida Tau Ito‑yavuha‑nana wayahina apa‑taputapuei, ivona,
 
‘Yaubada yau Kauvea vonei, ivona,
“Ateiua emanuena a itoava am havia habuhabui
abou‑opuei aem ipuna wayahina.” ’ Sam 110:1.
 
37 Davida Tau Ito‑yavuha‑nana vi‑wahani ‘yau Kauvea’, wayahina medeina munia ana pata Tau Ito‑yavuha‑nana Davida ya dedea vinꞌ‑omo?”
Ka yoko habuhabui Iesu ya viwavene‑nana nuai epei.
Pai Dune Goyona Vivane Veimea A Tau Viwavenena
(Mateu 23:1-36; Luke 20:45-47)
38 Iesu ya viwavenena nihenina ivona, “Udune‑vivinimi! Eha veimea a tau viwavenena yai dewa uvi‑muniei. Yai dewa taina deina. Tuta habuhabuna yai nuanua ai heta ai kwama mamanaina iweteweteni, ka yai nuanua maketia tomotau inau‑kaiwei kadu ai wava isi‑nai. 39 Kadue yai nuanua pai manuena ahiahina manua tapanono nihenia ivaniahei, e tomotau mataia imanuena. Kadue kanibutu ai tutea yai nuanua tana‑pwaina imanuena. 40 Ka kadu tuta habuhabuna tomotau mataia yai viama ivi‑manamana‑vaine. Ka yai viama‑naia vivane viama vitupu, iuna nuai nihenina inuanua medeina apaina wadawadae inonoi, e yai manua ivainaui. Wayahina, apaina taui kadu mani onoto deina ai dewa‑yaiyai ananina ivaniahei Yaubada wayahina.”
Pai Dune Ahiahina Vivane Aitam Wadae
(Luke 21:1-4)
41 Ka Iesu ine am‑venena‑kavovo a pai vi‑ai wayahina, e mahi‑naona manuena, ka tomotau habuhabui yai am‑venena‑kavovo ivivi‑ai ka Iesu mata‑wapuwapu. Ka kaikaiwabo habuhabui iomomo, e yai am‑venena‑kavovo ananina ibouboui pai vi‑ai nihenina. 42 Ka wadae naunau‑yoguna dudueyei ka yai am‑venena‑kavovo toea ainuata ibouni.
43 E Iesu tauna a tau vi‑muni‑waiwai hone‑hohoni, e vonei, ivona, “Memeanina nuami vi‑tupatupa, kate avonemi, wadaena yai am‑venena‑kavovo tomotau habuhabui yai am‑venena‑kavovo vane‑tawane‑neiei. 2Ko 8:12. 44 Iuna tomotaui habuhabui yai tupwa ananina mamaei. Kate wadaena naunau‑yoguna, e yai vitumahana nui avaha yai toea habuhabuna ibou‑yehai. Ka eha aitam yai tupwa ta‑mamae.”

12:1: Isa 5:1-2.

12:8: Ebe 13:12.

12:10: Sam 118:22-23.

12:13: Luk 11:53-54.

12:17: Rom 13:7.

12:18: Dew 23:8.

12:19: V.V 25:5.

12:26: NiT 3:2, 6.

12:28: Luk 10:25-28.

12:29: V.V 6:4-5.

12:31: Lev 19:18.

12:33: 1Sa 15:22; Ose 6:6.

12:36: Sam 110:1.

12:43: 2Ko 8:12.