42
Yoewsepan tukuypal Aykupithupa ladhudhin puy kunoepa barpudhaypa
1 Yakubu nuydh nanga gasamoedhin kedha Aykupithunu puy kunalnga, nuy mulaydhin nungu garkaz kazipa kedha, ‘Ngitha za aymayg a? 2 Ngath kedha karngemingu, Aykupithu puy kunalnga; ngitha ladhu ngalpalpa puy kunal ngapa barpudhamoey ngalpalngu maytha aygingu a umangu.’
3 Wa, Yoewsepan 10 mura tukuypal ladhudhin Aykupithupa puy kunoepa barpudhaypa. 4 Kasa Benzoemanan Yoewsepan kuthayg thanamuniya kalmel woeyayginga, zangu yabugudanu dhadha moengayle Benzoemananiya. 5 Thana Yakubun garkaz koezil mabaygiya kalmel puzimoeyr puy kunoepa barpudhaypa kedha zoenguz Kanana lak aygi asidhin.
6 Nuy Yoewsepa kuykulnga waza, nuydh puy kunal yoewdamoeyr Aykupithunu mura goegathaw mabaygoepa thana nanga Yoewsepan tukuypal mamu nubiya parunu kuykul pathidhamoey boeradharoepa. 7 Nuydh Yoewsepa thana ngurpamoeydhin nungu tukuypal, kasa kedha nuy kedha mer, nuy thanamulngu koerawayg nuy matha, wamenalnga thanamulpa yapupoeybaydhin kedha, ‘Ngitha ngalagaz ngapa?’ Thana nubepa kedha mulemidhin, ‘Ngoey Kananangu ngapa aypa barpudhaypa.’
Yoewsepa nuydh nungu tukuypal ngurpamoeydhin
8 Nuydh Yoewsepa thana ngurpamoeydhin, kasa kedha thana nungu tukuypan nuyn Yoewsepan kay ngurpayginga. 9 Senawbi thonara Yoewsepa nungu kulkubaw piki ngoenanumadhin nuyn nanga pikin thayar thanamun. Nuy kedha thanamulpa, ‘Ngitha kasa dana oengaypa ngapa kedha, ngoey midh balbayginga ngithamulpa koewbupa.’
10 Thana kedha, ‘Lawnga ngoey kasa ngoedhe nginu zagethaw mabaygal, aypa barpudhaypa. 11 Ngalpa mura tukuyap kazil. Ngoey ngapa lawnga dan angayl. Mina ngoey balbaygi mabaygal.’
12 Nuy thanamulpa kuniya mulaydhin kedha, ‘A! Lawnga lawnga setha ngitha kasa dana angayl ngapa kedha zapa thana midh ngoey balbayginga ngithamulpa koewbupa.’ 13 Thana kedha, ‘Ngoey matha toewalob mura urapu thathiw koezil Kananalgal, wara tukuyap ngoeymun umanga a kuthayg ngoeymun thathiya yawayg.’
14 Nuy thanamulpa kedha muliz Yoewsepa, ‘A, a, lawnga, ngaw kulay yangukudu kasa balbayginga kedha, ngithamun sole. Ngitha kasa dan oengayl toedipa. Mabaygal ngitha kedha zapa ngapa wayamoeydhin. 15 Ngath bangal ngaru nubi za kuyk sulane bangal. Ngay ngithamulpa mina yadu umepa Peron parunu, kedha karngemiw a? Ngitha matha kow kurusipa bangal ngithamun koewba kuthayg ngapa in mangedhe.
16 ‘Ngithamulngu kay ngaru kuniya urapun mabayg uzaripa, sena kay koewba kuthayg ngapa yoelpaypa, imaypa kedha ngitha midh, ngitha mina ya umamoeypa. Wa, urapun ngithamulngu nanga Kananapa kuniya kuthaygoepa, a ngitha ngaya wanayzi mabaygal nanga ngitha bangal kunumay lagoenu muynu, kurusipa bangal ngalpa imane kedha, nuy nga mina. Ngay mina Peron parunu, setha ngitha dan oengayl ngayapa ngapa wayaydhin.’ 17 Kalanu nuydh thana thoeri goeygipa kunumay lagoenu muynu arimoeydhin.
18 Thoeri goeygiw kaliya nanga nuy Yoewsepa thanamulpa kedha, ‘Awgadh, mina Awgadh ngath mina yapathamadhin, ngath bangal ngithamulpa, urapun doegam ibupudhay aymoene. Ngay mina wadhe thulu mabayg, ngitha nanga ngaw ubilnga ayman nanga ngitha lak igililmayl. 19 Urapun ngithamulngu bangal ngaru in muynu, kunumay lagoenu, ngitha ngalaga nanga muynu memayirngu. Setha ngitha ngaya wanayzimayl nanga, ngitha bangal kuniya tidemine lagoepa, setha ayngu baykal kusumoene ngithamulpa, setha ngaya mabaygal sey maythaygin memayipa Kanananu.’
20 Nuy Yoewsepa thanamulpa kedha mulaydhin kedha, ‘Wa, mina yapathoemaypa, ngitha bangal ngaru ngithamun kuthayg ngapa manine bangal. Ngitha bangal ngayapa manine. Wa, ngayapa ngithamulpa umamathamaypa lawnga.’ Wa, thana asimoeydhin, sethabi yangukudu ya.
21 Thana kidhakidhan kedha mulemidhin, ‘Ey, ina sike ngalpa ngalpan kuykungu, nabi wati thonar gasampa. Itha ngalpa thabi wati thonara muynu memayipa. Ngalpa sethabi thonara ngalpan kawral gud poelayginga ngalpan tukuypoepa koerngaypa. Ngalpa mina koerngaygi kawral aymoeydhin. Kedha zoenguz ngalpa kayib kedha, thabi sirisirinu muynu. Nuy na ngalpalpa ibupuydhaypa na umay nanga ngalpa aymayginga. Ngalpa kedha zoengu thabi sirisirinu muynu kayib.’
22 Nuy Rewben kedha mulaydhin ‘Ngitha wakay thoemamay, senabi goeygipa? Senabi thonara nanga ngay kedha mulaydhin, nuyn mathamayg.*Thanamulpa nuyn mathamaypa lawnga: wara Zenesis 37.21-22 geth tidi. Ngitha nay ngayapa karngemidhin nay, wa mura zapul balbayginga nay. A itha kayib kedha nanga, ina ngalpa ngalpan modhabiya gasampa, nungu kuthaw modhabiya.’
23 Nuy Yoewsepa ngulayg, kedha, thana midh nanga Yoewdhayalgadh umamoeyr, kasa kay kedha thana tukuypal koerawaygal kedha, nuy ngulayg mabayg. Nuydh kasa nungu wara zagethaw mabayg gud aymar thanamulpa yapa. A senawbi gud aymay mabayg nuydh thanamun Yoewdhayalgaw yangukudul nubepa sakariya thayamoeyr. Nuy Yoewsepa waza thanamulpa mina Aykupithu mabayg.
Yoewsepa mayoersir nungu tukuypoepa koerkak badhan
24 Nuy Yoewsepa si moegina sig thamaydhin nungu tukuypoengu, a nuy si mayoersir nungu tukuypoepa koerkak badhan. Wa, nuydh nanga Yoewsepa nan koerkak badh muwasidhin nanga, nuy ngapa kuniya thanamulpa tukuypoepa. Nuydh nuyn Simiyonan sizi thanamulngu adhapa bag thayadhin. Kalanu zagethaw mabaygal urukamin aymoedhin Simiyonan, thanamuniya tukuypiya parunu.
Yoewsepan tukuypal kuniya tidemidhin Kananapa
25 Kalanu Yoewsepa nungu zagethaw mabaygoepa muliz kedha, ‘Ngitha thanamun mabaygaw yanal mura aydu malimoey a thanamun bokadhzapul kay, thanamun yanaya kay kedha arimoey, a ayde kay thanamulpa mamayi, giya ayde, yabugudiya dhadhiya aygudoepa.’ Wa, thana zagethaw mabaygan mina mura kedha aymoedhin, Yoewsepa thanamulpa midh na mulaydhin aymoeypa. 26 Thana Yoewsepan tukuypan kalanu thanamun donkiya rugal aydemayl gimal wanaydhin a kalanu thana mab kuykaymoedhin kuniya lagoepa Kananapa.
27 Thana nanga mi doegamoenu uthuy ukamoedhin nanga, urapun mabaygan thanamulngu nungu rugan a yana gud pudhan pathu na donkipa aydu poeybaypa. Muynu nuydh wara bokadhza iman, nungu yananu gimanoeka aral. 28 Nuy kedha mulaydhin, ‘A, a, thana ngaw bokadhza ngayapa kuniya manu. Ina ngaw yananu muynu oeraypa.’ Thana mura tukuypal mina gegeyadh gasamoedhin. Thanamun aka mina koeyza. Thana kidhakidhan kedha mulemidhin kedha, ‘Ina Awgadhan ngalpalpa za miyay ayimpa.’
29 Wa, thana na mangemidhin Kanananu nanga, thana thathipa Yakubulpa mulemidhin, mura nuyn yadu thuradhin, thanamulpa Aykupithunu zapul midh na paru aymoeydhin nanga.
30 Thana kedha thanamun thathipa, ‘Nuy sew kuyku mabayg, nuy ngoeymulpa mina koey dharadh ya mulema. Nuy kedha, “Ngitha ngoelkay ya umamoeypa, ngitha dan oengayl mabaygal ngapa koepa thabi lagoepa, thana ngoey midh balbayginga ngithamulpa puzalmoeypa.” 31 Ngoey kay nubepa kedha mulemin, “Lawnga, ngoey dan oengaypa lawnga ngapa wayadhin, ngoey balbayginga, ngoey wadhe thulu mabaygal ngoey ngibepa mina ya umamoeypa. 32 Ngoey matha mura toewalob urapun thathingu, ngoeymun wara tukuyap mulupa, a koewba kuthayg ngoeymun thathiya yawayg, Kanananu.”
33 ‘Kasa kay kedha nuy kuyku mabayg thanamun, nuy ngoeymulpa kedha mulaydhin kedha, “Ngath bangal ngaru nubi za kuyk sulane bangal, urapun ngithamulngu bangal ngaru in. Setha ngitha ngaya wanayzimayl nanga, ngitha bangal kuniya tidemine lagoepa a setha aydel bangal kusumoene ngithamun maythaygi mabaygoepa. Wa, ngitha paypa ladhu, 34 ngithamun kuythaygoepa ngapa ngayapa manine. Nuy na ngapa nanga, wa ngayapa kakal aymiz kedha ngitha wadhe thulu mabaygal. Kalanu ngath ngithamulpa pawayane ngithamun yatharayzi tukuyap, a ngitha bangal itha memayipu ayde zapul bangal sakariya idimpu.” ’
35 Wa, thana na setha mabazi mabaygal thanamun yanal mura tigal lupamoeydhin nanga, thana mura bokadhzapul imaydhin thanamun yananu muynu. Thana kedha mulemidhin, ‘E! Itha setha bokadhzapul, ngalpa mi bokadhzapul nanga kunal barpudhamoeyn. Itha kasa lak ngalpalpa kuniya mamayinu.’ Thana, thanamun thathi Yakubu, thanamun aka mina koey gudal koeyza. Thana kedha umamoeyr, ‘Setha sike Aykupithu mabaygan sethabi bokadhzapul kuniya arimoeyngu ngalpan yananu. Setha sike thana kasa ngalpalpa sirisiripa aymipa nagemipa.’
36 Kalanu thanamun thathi thanamulpa kedha muliz, ‘Ngitha mipa nuthemipa, ngithamun ubi midh kedha, ngithamun ngaw kazil mura guythuyane. Kulay Yoewsepa, wagel Simiyon, a kalanu Benzoeman midh. Ngath midh paru nuyn ngithamulpa maypa. Matha ngath bangal ngoenakap kikir gasamoene.’
37 Kalanu Rewben nungu thathipa kedha mulaydhin kedha, ‘Sena ngidh Benzoeman ngapa ngayapa mar. Ngath bangal nuyn danal poethaypu koezi kedha a kedha ngapa. Kurusipa bangal ngath nuyn ngibepa kuniya manine. Ngay bangal nanga gegeyadh medhedhe nanga, ngay na sike ngoelkay yadu umepa nanga, wa ngidh bangal ngaw ukasar garkaz kazi mathamoemoene bangal modhabiya.’
38 Kasa kay kedha nungu thathi Yakubu nubepa kedha mulaydhin, ‘Ngayapa ngibepa ngaw kazipa woeyaypa lawnga. Nungu tukuyap umanga, Yoewsepa Reysoelana kazi. Nuy gar matha nuy urapun wanangu kuniya ngayapa. Wara kedha, za dhadha mangiz ngithamuniya yabugudoenu koerkak badhan ngoena kasa uma mathaman.’