12
Goereypaw apaw lagaw ya thonar tidayzinga
(Mathayu 21.33-46; Luka 20.9-19)
Kalanu nuy thanamulpa yoewthaw kuyku mabaygoepa ya thonar tidan kedha, ‘Wara thonar apaw lagaw mabayg nuydh goeraypal uthun nagu boeradharoenu. Nuydh pa pagaydhin mura nabiya war war doegamuya. Wara doegamoenu nuydh arkath aymoedhin, goereypal nanga almathamoeyn muynu nanga, ikay sinaki pungaypa. Koey gimal nanga nuydh thuraw lag moeydhadhin mabaygoepa danal poethaypa. Kalanu nuy yoenu madhin senabi apaw lag danal poethay mabaygoepa. Ya woeydhayzinga kedha, ayboewdhaw thonar nanga gasaman, mura ayde dhadhiya mamayin nubepa a thanamulpa.
‘Ayboewdhaw nanga nuydh nungu zagethaw mabayg wayadhin nungu modhabipa gasamaypa thanamulngu. Thana apaw lagaw wati danal poethay mabaygal, nuyn gasamoedhin a palngidhin a kuniya wayadhin, wara nubepa modhabiya mayginga za.
‘Kalanu nuydh wara wayadhin zagethaw mabayg, kasa thana apaw lagaw danal poethay mabaygal nuyn kuykuya mathamoedhin, a gegeyadh nuyn madhin aziralnga. Nuydh kuykun lak wara wayadhin, a thana nuyn uma mathamoedhin. Koeygarsar ngapa kalanu thana kedha wati pawa ayman, palngimoeyr, a dhuray thana uma mathamoeyr.
‘Kurusipa wara mabaygoeginga, matha urapun wanadhin kuyku mabaygaw garkaz kazi, nungu mamal kazi; nuydh nuyn wayan. Nuy nubiya muynu kedha, “Thana ngaru apasin ngaw kazipa.”
‘Kasa kay kedha thana apaw lagaw danal poethay mabaygal kidhakidhan ya mulemin kedha, “In kuyku mabaygaw kazi, ngalpa mathampa nuyn, lak bangal nungu aykuyk mura ngalpa manine, lak bangal nungu mura zapul ngalpan zapul.” Lak thana nuyn gasamoedhin, uma mathamoedhin, a adhathayadhin nungu gamu apaw lagoenu.’
Kalanu Yesu sethabi kuyku mabaygoepa yapu poeybaydhin kedha, ‘Ngithamulpa midh, matha ngoedhagidh a? Nuy apaw lagaw kuyk ngaru ngapa thanamulpa uma mathamoeypa, wati mabaygoepa, a poeyban apaw lag wara nagu mabaygoepa. 10 Ngitha ngaru ngulaygal Maygi Thusingu nabi Minar Poelayzinga, adhamintiday ya kedha,
“Lagaw moeydhayzi mabaygal nanga
thana mina kula adhathayan, wati kulapa thaman.
Kasa kay kedha na mina kula,
nan ngulayg lagaw konanu kabuthan puridhiroepa.
11 Ina ngalpan kuykulmay aymayzinga zageth
Ngalpan imaypa mina adhapudhay.” ’
 
12 Thana Yoewdhayalgaw kuyku mabaygal ubin memayidhin Yesulpa kunumaypa, kuyk thana gasamoedhin kedha nuy thanamulpa kuniya yadu umay, kasa kay kedha thana mura mabaygoengu akan, mabayg koeygarsar. Kalanu thana nuyn wanadhin, a ladhudhin adhapa.
Yapu poeybay ya bokadhzoengu modhabiya maya Romaniw kuykulmaypa
(Mathayu 22.15-22; Luka 20.20-26)
13 Kalanu thana mabaygal wayamoeydhin dhuray Parasayalgal a dhuray Erodhan mabaygal. Erodh nuy thanamun kuyk sabi doegam. Thana ngapa Yesulpa ya nuraypa a gasamoeypa nubepa. 14 Thana ngapa a kedha mulemin, ‘Koey Ngurpay Mabayg, ngoey ngulaygal kedha ngi mina balbayginga yadu umepa mura mabaygoepa. Ngidh kasa wakay thoemamayginga Awgadhaw ngurpay yadu umepa kasa midh, mabayg kupay mabayg a mabayg kasa mabayg. Wa, nungu Romaniw kuyku mabaygaw ya woedhayzinga kedha, mabayg ngaru nubepa bokadhza thoeyaypa.’ Thana nubepa lak mulaydhin kedha, ‘Muli ngoeymulpa, ngalpan sabinu matha ngoedhagidh midh ngalpalpa kasa bokadhzapul sakariya thayan Romaniw mopakuyku mabaygoepa?’
15 Nuydh Yesu iman thanamun ya nuray, nuy kedha muliz thanamulpa, ‘Ngitha mingu ngayapa ya nuraypa? Ngapa mar silba bokadhza, a ngath imaypa.’ 16 Thana nubepa urapun manin, a nuy yapu poeybiz, ‘Ina ngoenu paru a nel bokadhzapunu poelayzinga?’
Thana kedha, ‘Romaniw kuyku mabaygaw.’
17 Yesu kuniya muliz, ‘Setha mi zapul nanga, nungu Romaniw kuyku mabaygaw zapul,*Setha mi zapul nanga, nungu Romaniw kuyku mabaygaw zapul: ngidh wara Romaniw Thusi 13.6-7 geth tidi. ngalpa nubepa mamayipa; a setha mi zapul nanga Awgadhaw zapul, ngalpa nubepa mamayipa.’ Thana nanga karngemidhin, thana mina koeyma madhu pamemidhin Yesun yangukudungu.
Yoepkaz mayk ngunu ipi aymidhe bangal
(Mathayu 22.23-33; Luka 20.27-40)
18 Wagel nge thana Sadusayalgal ngapa Yesulpa. Thana lak kedha yoewthaw koey mabaygal, thanamun mina yoepathaman kedha, mabayg umangu kaday tharaypa lawnga, kuthaw thonara. 19 Thana mulemidhin nubepa, ‘Ngurpay Mabayg, Mosen ngurpay kedha, ipilayg mabayg nanga umanga, nuydh wanan ipi kaziginga, mina pawa kedha nungu tukuyap ngaru niyaypa yoelapiz senabi maykiya, lak palay kazil gasamoeyn kulay alaypa, nungu buwayngu poethayle.
20 ‘Wara thonara thana seben tukuypal mura. Kuykuyg nuy niyaypa yoelpaydhin, nuy kazigig umanga. A nubiya wagel nuydh nungu mayk yoelpadhin a nuy kalanu umanga kazigig.
21 ‘Wagel nanga nungu tukuypan yoelpadhin nanga; lak kedha nuy kazigig umanga. 22 Sizi pawpa mura seben tukuypal nabiya niyaypa yoelpemipa nanga kasa kay kedha kazigigal mura um poegaypu. Mina kalanu na mayk umanga.
23 ‘Nginu ngurpaynu kedha, senabi thonara kay bangal mura umaw mabaygal lak kaday nithamoene umangu. Na senabi thonara ngunu ipi bangal aymidhe; thana mura seben tukuypal nabiya niyaypa yoelpemidhin?’
24 Nuy Yesu kuniya mulaydhin thanamulpa, ‘Ngitha mina koey koerawaygal Minar Poelayzinga midh a Awgadhaw poerapar koey bibirilnga. 25 Uma mabaygal mi thonara nanga lak kaday nithamoene, thana matha kedha angelal daparanu midh nanga, garkaz a yoepkaz lak niyaypa yoelpaypa lawnga.
26-27 ‘Wara kedha thana uma mabaygal, ngaru bangal kaday nithamoene. Ngitha Mosen Thusi geth tidaydhin a? Ngurpan ngalpan muynu, muy na siyay bupanu. Sena mina poelayzinga kedha, “Awgadhaw ya kedha Moselpa, ‘Ngay ngaru Abraman Awgadh,Wara Zenesis 12.1-7 geth tidi: in nubi lag ngath bangal poeybane nginu kaziw kazipa. Isakan Awgadh, Yakubun Awgadh.’ ” Nuy lawnga kedha, “Ngay kulay thonar thanamun Awgadh.” Nuy kedha, “Ngay ngaru thanamun Awgadh.” Ngay kedha zoenguz ngithamulpa kedha, thana Abramiya ngaru igililmayl. Ngitha mina koey yababir umamoeypa.’
Awgadhaw koey sabi midh nanga yawoedhayzinga
(Mathayu 22.34-40; Luka 10.25-28)
28 Yesu nanga Sadusaylgoepa yadu umay urapun sabiw ngurpay mabayg lak si mer, nuydh karngemidhin thanamun ya pathukamay ya. Nuydh imadhin kedha Yesu thanamulpa mina balbayginga mura umay, kalanu nuy lak yapu poeybaydhin Yesulpa kedha, ‘Mi sabiw yawoedhayzinga adhapudhay mura wara sabiw yawoedhayzimaya?’
29 Yesu kuniya kedha mulaydhin, ‘Mina adhapudhay sabiw yawoedhayzinga ina kedha, “Kurusipagemiw ngitha Isoereylaw mabaygal, ngalpan Kuykulnga urapun, Awgadh. Matha nuy kedha, 30 ‘Ngitha ngaru maman manin ngithamun Kuykulnga mura ngithamun ngoenakapoengu, a mura ngithamun mina muy igililmayngu, a mura ngithamun wakay thamamayngu, a ngithamun gamu moegawngu.’
31 ‘ “Ina wara wagelkun lak kedha koey mina sabiw yawoedhayzinga, ‘Ngitha ngaru maman manin ngithamun tukuyap, ngidh nginu gamu midh mina koeyma maman maypa.’ Wara sabiginga palamuniya lak gimanoeka, ipal ngaru adhapudhay mina sabi.” ’
32 Nuy sabiw ngurpay mabayg nubepa Yesulpa kedha mulaydhin, ‘Ngi mi mina yadu umepa kedha, matha Kuykulnga kedha mina Awgadh, wara kedha ngoedhal mabaygoeginga nubiya pasinu, 33 a mabaygan ngaru nuyn maman maypa mura nungu ngoenakapoengu a mura nungu mina muy igililmayngu, a mura nungu wakay thoemamayngu, a mura nungu gamu magawngu, a nuydh ngaru nungu pasiw tukuyap maman manin nuydh nungu gamu midh maman maypa. Ipal palbi ukasar sabi adhapudhay mina sabi, wara kedha ngoedhal sabiginga, kasa ngidh midh uruy poeyban oltanu Awgadhoepa nuy mina balbayginga, kasa kay kedha na kedha lawnga ipal palbi ukasar sabi midh nanga.’
34 Senabi thonar Yesu imadhin kedha, nungu sabiw ngurpay mabaygaw yoeday mura mina balbayginga. Yesu nubepa kedha mulaydhin, ‘Nginu mina amadhan Awgadhaw Basalayapa muya uthaypa, ngi koey sigal lawnga.’ Sethabi thonara yoewthaw kuyku mabaygal thana Yesulpa lak yapa yapupoeybayginga. Minguz kedha, thana matha ngoedhagidh lawnga.
Yesun yapupoeybay thanamulpa Awgadh ngan na wayadhin
(Mathayu 22.41-46; Luka 20.41-44)
35 Kalanu Yesu nuydh ngurpay aymoedhin koey yoewthanu muynu. Nuy yapu poeybiz, ‘Thana sabiw ngurpay mabaygal midh paru kedha ngurpay ayimpu, “Awgadhaw Mina Woeyayzinga Mesaya, nuy ngapa Dhawithan buway mabayg, Dhawithan Kazi?” 36 Kay paypa kulay Dhawitha, Maygi Mariw bibirinu muynu, nuydh yadu palgadhin nuyn kedha,
“Nuy Kuykulnga mulaydhin ngaw Kuykulmaypa kedha,
‘Ngi ngapa in thanuripa ngaw getha doegamoenu,
kurusipa ngath nginu mura thabukiriw mabaygal mulupa idimpa;
a ngidh ngar tharal thanamuniya gimal.’ ”
 
37 ‘In nubi yangukudunu muynu, Dhawitha nungu geth nuyn Kuykulnga thoeraypa, Awgadhaw Woeyayzi Mabayg. Thana midh paru kedha, “Awgadhaw Woeyayzi Mabayg Dhawithaniya wagel.” Lawnga nuy mina kay paypa kulay, meparu Awgadhiya kalmel.’
Koey poeypiyam bangal sabiw ngurpay mabaygoengu
(Mathayu 23.1-36; Luka 20.45-47)
38 Yesu nanga thana mabaygal ngurpamoeyr nanga nuy thanamulpa kedha mulaydhin, ‘Kulay bangal nagemipu, a koey poeypiyam bangal sabiw ngurpay mabaygoengu, thana ngulayg gurguy toedipu, koey kuykuthal sodhalgal mabaygoepa thanamulpa apasipa, a thanamun ubi kedha, mabaygoepa thanamulpa apasidh ya umamoeypa barpudhay lagoenu. 39 A mabaygoepa thanamulpa mina niyay lagoepa buth woenaypa yoewthanu, a matha kedha aygudaw lagoenu lak kedha.
40 ‘Kasa kay kedha thana mina azirginga, kasa ngoelkay modhabinu barpudhamoeypa yoepkaz maykaw lagiya. Kalanu thana uthay aympa thanamun wati pawangu imoeyle, thana koey kuykuthal thoeythu pagemipu, mabaygaw parunu. Kedha ngoedhal mabaygan bangal mina koey gegeyadh gasamoene kuth.’
Yoepkaz mayk nadh ukasar kula bokadhza poeyban
(Luka 21.1-4)
41 Nuy Yesu kalanu pasinu thanuraydhin, imaypa mabaygan ngalaga nanga bokadhza thayar yoewthoepa. Koey garsar bokadhzapul mabaygan koey bokadhzapul idimar, yoewthapa. 42 Kasa gar kay kedha urapun yoepkaz mayk, nadh gar matha ukasar mina moegina kula bokadhza thayamoedhin.
43 Yesu kalanu mura nungu niyay kazil thuraydhin a kedha mulaydhin thanamulpa kedha, ‘In ngay ngithamulpa mina ya muliz, ina nabi yoepkaz maykan nadh mura gimal thayanu mabaygiya mura thanamun thoeyayzimaynu. 44 Thanamun matha ngoedhagidh mina koeyza, urapun kay kedha thana poeybamoeyn Awgadhoepa moenari koethil zapul, kasa na mayk nadh mura poeyban bokadhzagimay bokadhza; nadh mura nanungu poeyban Awgadhoepa.’

*12:17 Setha mi zapul nanga, nungu Romaniw kuyku mabaygaw zapul: ngidh wara Romaniw Thusi 13.6-7 geth tidi.

12:26-27 Wara Zenesis 12.1-7 geth tidi: in nubi lag ngath bangal poeybane nginu kaziw kazipa.