13
Diꞌa ni̱ kuu tá ni̱ ka̱xi Ndios Pablo xíꞌín Bernabé ña̱ koꞌo̱n na̱ dánaꞌa̱ na̱ to̱ꞌon va̱ꞌa Jesús
Tein na̱ kúú kuendá Jesús ndéi ñoo káꞌano naní Antioquía ndéi dao profeta xíꞌín na̱ dánaꞌa̱ to̱ꞌon Ndios. Ta na̱ yóꞌo kúú Bernabé, xíꞌín Simón, táꞌa̱n ra̱ naní taꞌani ta̱a nde̱i̱ꞌí, xíꞌín Lucio, táꞌa̱n ra̱ ni̱ kii ñoo Cirene, xíꞌín iin ka̱ ta̱a naní Manaén, táꞌa̱n ra̱ ni̱ saꞌano dáó xíꞌín ra̱ néꞌe choon sa̱ naní Herodes, ta nákaa̱ taꞌani Saulo tein ta̱a yóꞌo. Ta xía̱n nani ndéi no̱ón ndáño̱ꞌo na satoꞌo yo̱ Ndios, ta néꞌe ii̱ ná, dá ni̱ kaa Espíritu ii̱:
―Taó xóo ndó Bernabé xíꞌín Saulo, dá ná koꞌo̱n na̱ kee na choon, ña̱ ni̱ na̱kanai na̱ kee na ―kaá na̱.
Dá tá ni̱ ndiꞌi ni̱ kaꞌa̱n na̱ xíꞌín Ndios, ta ni̱ sa̱ neꞌe ii̱ ná, dá ni̱ chi̱kodó ná ndáꞌa̱ ná dini̱ ndi nduú ta̱a yóꞌo. Dá ni̱ chi̱ndaꞌá ñaá ná kuaꞌa̱n na̱.
Diꞌa ni̱ kuu tá ni̱ da̱náꞌa̱ Bernabé xíꞌín Saulo chí kuendá Chipre
Ta mií Espíritu ii̱ Ndios ndáka Bernabé xíꞌín Saulo kuaꞌa̱n na̱. Dá ni̱ xino̱ na̱ ñoo naní Seleucia. Ta ñoó ni̱ kaa na iin barco, dá ni̱ kiꞌin na kuaꞌa̱n na̱ iin yúku̱ íin ini ta̱ñoꞌo̱ naní Chipre. Dá tá ni̱ saa̱ na̱ ñoo naní Salamina noo̱ nákui̱ta barco, dá ni̱ ka̱sáꞌá ná dánaꞌa̱ na̱ to̱ꞌon Ndios ini iin rá iin veꞌe noo̱ nátaka na̱ Israel. Ta ndáka taꞌani na Juan kuaꞌa̱n na̱ chindeé ñaá rá.
Dá tá ni̱ ndiꞌi ni̱ na̱taꞌan na̱ ni̱ xi̱onoo na iin níí noo̱ naní Chipre ñoó, dá ni̱ kasa̱ndaá na̱ ñoo naní Pafos. Ta ñoó ni̱ na̱kiꞌin táꞌan na xíꞌín iin ta̱ ta̱dí, ta kúú rá iin profeta to̱ꞌón, ta kúú rá iin ta̱ Israel, ta naní rá Barjesús. Ta daá ió va ra xíꞌín ta̱a néꞌe choon káꞌano naní Sergio Paulo, táꞌa̱n ra̱ kúú iin ta̱ ndi̱chí. Ta ra̱ yóꞌo ni̱ kana Bernabé xíꞌín Saulo, chi̱ kóni̱ ra̱ kueídóꞌo ra to̱ꞌon Ndios. Tído ko̱ nátaꞌan taꞌon ini ta̱ ta̱dí ñoó, ra̱ naní taꞌani Elimas, to̱ꞌon dánaꞌa̱ na̱. Sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ sadi ra̱ no̱ó ta̱ néꞌe choon ñoó ña̱ ná dáꞌa ni kandeé iní ra̱ Jesús. Ta Saulo, na̱ naní taꞌani Pablo, ni̱ na̱kutí xíꞌín Espíritu ii̱ Ndios. Dá ni̱ sa̱ nde̱ꞌé káxí ná no̱ó ta̱ ta̱dí ñoó, 10 dá ni̱ kaa na̱ xíꞌín rá:
―¡Ta̱a to̱ꞌón, ta̱ kini, de̱ꞌe ña̱ uꞌu̱ va kúú yoꞌó, ta xiní uꞌu̱ yo̱ꞌó ndidaá kúú ña̱ ndaa̱! ¿Ndá oon ví dánkoo yoꞌó ña̱ to̱ꞌón chiꞌón tein to̱ꞌon ndaa̱ Ndios? 11 Ta viti kía̱n ve̱i satoꞌo yo̱ Ndios dándóꞌo na yo̱ꞌó, chi̱ o̱ kátu̱u ka̱ noo̱o̱n, ta o̱ ko̱ní ka̱ yo̱ꞌó ña̱ tóo̱n ndi̱ndii cháá tiempo ―kaá Pablo xíꞌín rá.
Ta kúú vitíꞌón vá ni̱ na̱kuíi̱n naá noo̱ rá. Kúú ni̱ kukuaa vá rá. Dá ni̱ ka̱sáꞌá rá xíonoo ra ndúkú rá ndá yoo katiin ndaa ñaá koꞌo̱n ra̱.
12 Ta kúú, tá ni̱ xini ta̱a néꞌe choon ñoó ña̱ dión ni̱ ndoꞌo ta̱ ta̱dí ñoó, kúú ni̱ ka̱ndísa ra to̱ꞌon dánaꞌa̱ na̱, chi̱ ni̱ naá iní ra̱ ni̱ kee to̱ꞌon va̱ꞌa káꞌa̱n saꞌa̱ satoꞌo yo̱ Jesús.
Diꞌa kuaꞌa̱n ña̱ ni̱ da̱náꞌa̱ na̱ iin ñoo naní Antioquía, ña̱ nákaa̱ chí kuendá Pisidia
13 Dá ni̱ kaa Pablo xíꞌín ta̱a néꞌe táꞌan xíꞌín ná ñoó ini iin barco ñoo Pafos ñoó, dá ni̱ kiꞌin na kuaꞌa̱n na̱ ñoo naní Perge, ña̱ nákaa̱ kuendá Panfilia diꞌa. Tído tá ni̱ saa̱ na̱ ñoo ñoó, dá ni̱ da̱nkoo ñaá Juan. Dá ni̱ kee ra kuaꞌa̱n nóꞌo̱ rá ñoo Jerusalén. 14 Tá ni̱ ndiꞌi, dá ni̱ ka̱nkuei na Perge ñoó. Dá ni̱ kiꞌin na kuaꞌa̱n na̱ ñoo káꞌano naní Antioquía, ña̱ nákaa̱ kuendá Pisidia diꞌa. Ta mií kuu̱ nániꞌi̱ ndée̱ na̱ Israel ni̱ saa̱ na̱ veꞌe noo̱ nátaka na̱ Israel ndéi ñoo ñoó. Dá ni̱ ku̱ꞌu na, dá ni̱ sa̱ ndei na ndéi na.
15 Dá tá ni̱ ndiꞌi ni̱ kaꞌi ra tuti ley xíꞌín to̱ꞌon ni̱ taa profeta, dá ni̱ ta̱ndaꞌá ta̱a dándáki veꞌe ñoó iin ta̱a ni̱ saꞌa̱n ni̱ kaꞌa̱n diꞌa xíꞌín ná:
―Ñani kuálí, tá ió to̱ꞌon va̱ꞌa kaꞌa̱n niꞌini ndó no̱ó ña̱yuu ndéi yóꞌo, ná kuita ndó ta kaꞌa̱n ndo̱ xíꞌín ná viti ―kaá ra̱.
16 Dá ni̱ nda̱kuíi̱n ndichi Pablo. Dá ni̱ nda̱neꞌe na ndáꞌa̱ ná, ña̱ kóni̱ kaa ña̱ tádi̱ ná kandei ña̱yuu ñoó. Dá ni̱ kaa na̱:
―Ndoꞌó, ra̱ Israel, xíꞌín ndidaá ka̱ ni ndoꞌó, ta̱ ndáño̱ꞌo Ndios, kueídóꞌo va̱ꞌa ndó ña̱ koꞌi̱n kaꞌi̱n xíꞌín ndó. 17 Na̱ kúú Ndios noo̱ yóó, na̱ Israel, no̱ón kúú na̱ ni̱ ka̱xi na̱ sáꞌano veꞌe yó ni̱ sa̱ ndei sa̱ naꞌá. Dá ni̱ ndee ñaá ná iin ñoo káꞌano tá tiempo ni̱ sa̱ ndei ndaꞌí na̱ Egipto. Ta ndáꞌa̱ mií Ndios ni̱ taó ñaá ti̱xi ndáꞌa̱ ta̱ Egipto ñoó. 18 Ta tein uu̱ diko kuia̱ ni̱ xi̱ꞌo ndeé iní Ndios sa̱ꞌá ña̱ sa̱ kee ña̱yuu ñoó tá sa̱ xi̱onoo na no̱ñoꞌó i̱chí. 19 Dá ni̱ da̱naá na̱ usa̱ ñoo náꞌano ñóꞌo no̱ñóꞌo̱ naní Canaán. Dá ni̱ xi̱ꞌo na ñóꞌo̱ ñoó no̱ó na̱ sáꞌano veꞌá, dá ni̱ sa̱ kian ña̱ꞌa mií ná. 20 Ta ndidaá ña̱ yóꞌo ni̱ ndoꞌo na tein komi̱ ciento uu̱ diko uxi̱ kuia̱. Tá ni̱ ndiꞌi, dá ni̱ xi̱ꞌo Ndios juez sa̱ da̱ndáki na̱ ñoo yo̱ nda̱ tiempo ni̱ sa̱ kuu Samuel profeta. 21 Ni̱ ndiꞌi, dá ni̱ xika̱ na̱ ñoo yo̱ iin rey dándáki ñaá. Dá ni̱ xi̱ꞌo Ndios Saúl ña̱ kakuu ra rey noo̱ ná. Ta ro̱ón ni̱ sa̱ kuu de̱ꞌe iin ta̱a ni̱ sa̱ naní Cis. Ta ni̱ kii ra tein na̱ veꞌe Benjamín. Ta sa̱ kuu ra rey táto̱ꞌon uu̱ diko kuia̱. 22 Tído ni̱ di̱tá Ndios choon noo̱ ndáꞌa̱ Saúl ñoó, dá ni̱ na̱chi̱kani na David sa̱ kuu ra rey. Dá ni̱ xi̱ꞌo Ndios kuendá saꞌa̱ rá, ta kaá na̱ diꞌa: “Nátaꞌan ini yuꞌu̱ xiníi̱ David, de̱ꞌe ta̱ naní Isaí, chi̱ koꞌo̱n xi̱ kee xi ndidaá kúú ña̱ kóni̱ yuꞌu̱.”
23 ’Ta tein na̱ veꞌe rey David ñoó ni̱ kii Jesús táto̱ꞌon ki̱ꞌo ni̱ xi̱ꞌo Ndios to̱ꞌon na. Ta no̱ón kúú na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá Ndios ni̱ kii dáka̱ki na̱ Israel. 24 Tído tá ko̱ ñáꞌa̱ kasaa̱ Jesús, dá sa̱ da̱náꞌa̱ Juan noo̱ ndidaá na̱ Israel ña̱ ná nandikó iní na̱ sa̱ꞌá kua̱chi kée na, dá ná kodo̱ ndúta̱ ná. 25 Dá tá kuaꞌa̱n dáxi̱nko̱o Juan choon ve̱i na, dá ni̱ kaa na̱: “¿Ndá yoo kúú yuꞌu̱, káꞌán ndó? Ko̱ kúú taꞌon yuꞌu̱ na̱ kii dáka̱ki ñaá, chi̱ sata̱ yúꞌu̱ ve̱i iin ka̱ ta̱a ndáya̱ꞌi cháá ka̱ o̱ du̱ú yuꞌu̱, sa̱ꞌá ño̱ó ni ko̱ kánian nakuii̱n ndei yuꞌu̱ ndaxíí yóꞌo̱ ndisa̱ ná”, kaá Juan.
26 ’Ñani, ndoꞌó na̱ kúú na̱ veꞌe Abraham, xíꞌín ndidaá ka̱ ndo̱ꞌó, na̱ ndáño̱ꞌo Ndios. Ndios kúú na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá nduꞌu̱ ve̱i ndu dánaꞌa̱ ndu̱ to̱ꞌon yóꞌo noo̱ ndo̱, ña̱ káꞌa̱n saꞌa̱ ndi koo, dá ka̱ki ndó no̱ó kua̱chi ndo̱. 27 Chi̱ ko̱ ní nákoni ña̱yuu ndéi Jerusalén, xíꞌín ta̱a néꞌe choon ña̱ Jesús kúú na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá Ndios kii dáka̱ki ñaá. Ta ko̱ ní kándaa̱ taꞌon ini na̱ to̱ꞌon ni̱ taa profeta, va̱ꞌará káꞌi naa̱n noo̱ ná iin iin kuu̱ kuu̱ nániꞌi̱ ndée̱ yo̱. Tído ni̱ xi̱nko̱o to̱ꞌon ni̱ kaꞌa̱n profeta ñoó tá ni̱ ka̱ndo̱o na̱ ñoo yo̱ ña̱ kánian kuu Jesús. 28 Chi̱ va̱ꞌará ni iin tóꞌón kua̱chi Jesús ko̱ ní niꞌi̱ ná, dá kuu na̱, tído ni̱ xika̱ ña̱yuu ñoó noo̱ Pilato ña̱ ná kaꞌanda ra̱ choon ña̱ kuu na̱. 29 Dá tá ni̱ ndiꞌi ni̱ xi̱nko̱o noo̱ káꞌa̱n tuti ii̱ Ndios sa̱ꞌá ña̱ ndoꞌo na, dá ni̱ da̱nóo ñaá rá ndi̱ka cruz. Dá ni̱ da̱ndúxi ñaá rá. 30 Tído Ndios kúú na̱ ni̱ da̱nátaki ñaá. 31 Ta tein kuaꞌa̱ vá kuu̱ ni̱ naꞌa̱ noo̱ Jesús no̱ó ña̱yuu ni̱ ka̱nkuei xíꞌín ná nda̱ Galilea, ta ni̱ sa̱ xi̱onoo na xíꞌín ná nda̱ ni̱ saa̱ na̱ ñoo Jerusalén. Ta no̱ón kúú na̱ xíꞌo ndaa̱ kuendá saꞌa̱ Jesús no̱ó ña̱yuu.
32 ’Ta dión taꞌani nduꞌu̱ ve̱i ndu dánaꞌa̱ ndu̱ sa̱ꞌá to̱ꞌon va̱ꞌa yóꞌo, chi̱ táꞌa̱n ña̱ ni̱ kaꞌa̱n Ndios xíꞌín na̱ yatá veꞌá, 33 ñoó kía̱n ni̱ kee na xíꞌín mií yó, na̱ kúú de̱ꞌe na̱ sáꞌano ñoó, chi̱ ni̱ da̱nátaki na̱ Jesús. Ta ki̱ꞌo dión ni̱ xi̱nko̱o to̱ꞌon ni̱ kaa Ndios noo̱ salmo kúú uu̱, chi̱ diꞌa kaáa̱n: “Yoꞌó kúú de̱ꞌe yuꞌu̱, ta viti náꞌi̱ ña̱ kúúí tatóo̱n.”
34 ’Ta sa̱ daá vá ni̱ kaa Ndios ña̱ miía̱n ndaa̱ kuiti kíán dánátaki na̱ Jesús, dá kía̱n o̱ téíꞌi̱ yikí ko̱ño na̱, ta ni o̱ nátani̱ taꞌan vaan. Dá chi̱ diꞌa kaá tuti ii̱ Ndios: “Ndidaá kúú ña̱ va̱ꞌa ni̱ ka̱ndo̱oi keei xíꞌín David, ña̱ yóꞌo kía̱n kee yuꞌu̱ xíꞌín ndó.” 35 Ta diꞌa káꞌa̱n taꞌani David noo̱ iin ka̱ salmo: “O̱ kónó taꞌon mií ní ña̱ natani̱ yiki ko̱ño na̱ kéchóon noo̱ ní.”
36 ’Miía̱n ndaa̱ kuiti ni̱ ke̱chóon David no̱ó na̱ ñoo yo̱ ni̱ sa̱ ndei tiempo daá táto̱ꞌon ni̱ chi̱kaa̱ ini Ndios. Dá tá ni̱ xiꞌi̱ na̱, kúú ni̱ ndu̱xi na no̱ó ni̱ ndu̱xi na̱ veꞌe na. Ta kúú ni̱ teiꞌi̱ va yikí ko̱ño na̱. 37 Tído mií Jesús, na̱ ni̱ da̱nátaki Ndios, ko̱ ní teiꞌi̱ taꞌon yikí ko̱ño na̱.
38 ’Sa̱ꞌá ño̱ó, na̱ ñoo miíi̱, kanaꞌá ndó ña̱ dánaꞌa̱ nduꞌu̱ noo̱ ndo̱ ña̱ xíꞌo káꞌano ini Ndios sa̱ꞌá kua̱chi yo̱ sa̱ꞌá ña̱ ni̱ kee Jesús. 39 Chi̱ ko̱ ní kúu taꞌon kando̱o vii yo̱ noo̱ Ndios sa̱ꞌá ña̱ kée yó choon saꞌándá ley Moisés. Tído, ndidaá na̱ kándéé iní Jesús, no̱ón kúú na̱ kándo̱o vii noo̱ Ndios. 40 Kueídóꞌo va̱ꞌa ndó to̱ꞌon káꞌi̱n xíꞌín ndó viti, dá ná o̱ ndóꞌo ndó táꞌa̱n ña̱ ni̱ taa profeta, chi̱ diꞌa kaáa̱n:
41 Kueídóꞌo ndoꞌó, na̱ kédi̱ki ndaa to̱ꞌon káꞌi̱n.
Naá iní ndo̱ kande̱ꞌé ndó ña̱ kéei, ta ndañóꞌó kíi̱ ndo̱ noo̱í.
Dá chi̱ koꞌi̱n keei iin ña̱ káꞌano tein kuu̱ ndéi ndó.
Tído o̱ kándísa taꞌon ndóa̱n, va̱ꞌará ná koo iin yoo nakani xíꞌín ndó sa̱ꞌán.
Dión kaáa̱n ―kaá Pablo.
42 Dá tá kuaꞌa̱n keta Pablo veꞌe Israel ñoó xíꞌín Bernabé, kúú ni̱ xika̱ na̱ ko̱ kúú na̱ Israel ña̱ ná kasaa̱ tuku na iin ka̱ kuu̱ nániꞌi̱ ndée̱ ná, dá ná dánaꞌa̱ tuku na sa̱ꞌá to̱ꞌon va̱ꞌa ñoó noo̱ ná. 43 Tá ni̱ ndiꞌi ni̱ ka̱nkuei ña̱yuu ñoó veꞌe ñoó, kúú kua̱ꞌá nda̱ꞌo na̱ Israel tákuei sata̱ Pablo xíꞌín Bernabé kuaꞌa̱n na̱. Ta tákuei taꞌani ñaá kua̱ꞌá ña̱yuu kándísa táto̱ꞌon kándísa na̱ Israel kuaꞌa̱n na̱. Dá ni̱ ka̱sáꞌá Pablo xíꞌín Bernabé káꞌa̱n niꞌini na noo̱ ná ña̱ ná kuita toon na xíꞌín ña̱ mani̱ ni̱ kee Ndios xíꞌín ná.
44 Tá ni̱ kasa̱ndaá iin ka̱ kuu̱ nániꞌi̱ ndée̱ na̱ Israel, dá ni̱ na̱taka táto̱ꞌon iin níí ñoo ñoó kueídóꞌo na to̱ꞌon Ndios. 45 Dá tá ni̱ xini ta̱ Israel ña̱ kua̱ꞌá nda̱ꞌo ña̱yuu ni̱ na̱taka, kúú ni̱ na̱kutí rá xíꞌín ña̱ uꞌu̱ ini ra̱. Dá ni̱ ka̱sáꞌá rá ndéineꞌe ra Pablo, ta káꞌa̱n ndava̱ꞌa ra xíꞌín ná. 46 Dá ni̱ ka̱sáꞌá ndúndéé cháá ka̱ Pablo xíꞌín Bernabé káꞌa̱n na̱ xíꞌín ra̱ Israel ñoó:
―Miía̱n kánian dánaꞌa̱ nduꞌu̱ to̱ꞌon Ndios dinñóꞌó noo̱ ndo̱ꞌó, chi̱ kúú ndó na̱ ñoo Ndios. Tído sa̱ꞌá ña̱ ni̱ ka̱ñóꞌó ndó to̱ꞌon dánaꞌa̱ ndu̱, sa̱ꞌá ño̱ó ko̱ó ka̱ íchi̱ ndo̱ natiin ndó ña̱ kataki chíchí ndó noo̱ ió Ndios. Sa̱ꞌá ño̱ó viti kía̱n koꞌo̱n va nduꞌu̱ dánaꞌa̱ ndu̱ no̱ó ña̱yuu ko̱ kúú na̱ Israel. 47 Chi̱ diꞌa ni̱ saꞌanda satoꞌo yo̱ Ndios choon noo̱ ndúꞌu̱, ta kaá na̱:
Tandaꞌá yuꞌu̱ yo̱ꞌó koꞌo̱n kakuuón ña̱ tóo̱n noo̱ ndidaá ña̱yuu ko̱ kúú na̱ Israel,
dá ni̱ꞌí ña̱yuu ndéi noo̱ xíká cháá ka̱ ñayuú yóꞌo ndi kee na ka̱ki na no̱ó kua̱chi na̱.
48 Dá tá ni̱ sei̱do̱ꞌo na̱ ko̱ kúú na̱ Israel to̱ꞌon yóꞌo, kúú ni̱ kadii̱ nda̱ꞌo ini na̱. Ta ni̱ kekáꞌano na satoꞌo yo̱ Ndios sa̱ꞌá to̱ꞌon va̱ꞌa ña̱ ni̱ seídóꞌo na. Ta kúú ni̱ ka̱ndísa ñaá ndidaá kúú ña̱yuu, na̱ ni̱ ka̱xi Ndios ni̱ꞌí ña̱ kataki chíchí.
49 Ta kúú ni̱ na̱ka̱ꞌani cháá ka̱ to̱ꞌon va̱ꞌa satoꞌo yo̱ Jesús ndidaá ñoo ñóꞌo ñoó.
50 Tído ni̱ nda̱tóꞌón kueꞌé ta̱ Israel, ta̱ ko̱ ní xíin kandísa ñaá xíꞌín dao na̱ ñáꞌa̱ ndáya̱ꞌi, táꞌa̱n na̱ ndíta ndaa̱ xíꞌín ña̱ kándísa na, xíꞌín dao ta̱a ndáya̱ꞌi cháá ka̱ ñoo ñoó. Dá ni̱ da̱káꞌa̱n kue̱ꞌé na̱ dao ka̱ ña̱yuu ña̱ kendava̱ꞌa na xíꞌín Pablo xíꞌín Bernabé. Dión ni̱ kuu, dá ni̱ taxí ñaá ná. 51 Dá ni̱ kidi niꞌini Pablo xíꞌín Bernabé ño̱ya̱ká íin saꞌa̱ ná, dá ná kandaa̱ ini ña̱yuu ñoó ña̱ ko̱ nátaꞌan ini Ndios xiní ñaá ná. Dá ni̱ kiꞌin na íchi̱ kuaꞌa̱n na̱, dá ni̱ saa̱ na̱ ñoo káꞌano naní Iconio.
52 Ta ndidaá na̱ kúú kuendá Jesús ni̱ kadii̱ nda̱ꞌo ini, ta ni̱ na̱kutí ná xíꞌín Espíritu ii̱ Ndios.