8
Dá ni̱ kee Jesús kuaꞌa̱n na̱ dini̱ yúku̱ Olivos. Ta naꞌa va̱ꞌa iin ka̱ kuu̱ ñoó, dá ni̱ na̱ndió ko̱o na noo̱ íin veꞌe ño̱ꞌo káꞌano. Dá ni̱ na̱taka ndidaá na̱ ñoo noo̱ Jesús. Dá ni̱ sa̱ ko̱o na ió na̱ dánaꞌa̱ na̱ no̱ó ña̱yuu ñoó. Ta ñoó ndáka ta̱ dánaꞌa̱ ley Moisés xíꞌín ta̱ fariseo iin ñáꞌa̱ ni̱ na̱tu̱u xíꞌín iin ta̱a ni̱ ka̱sáa̱ ra̱ noo̱ ná. Dá ni̱ chi̱kani ñaá rá no̱ó ña̱yuu kuáꞌa̱ ndéi ñoó. Dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín Jesús:
―Maestro, ñáꞌa̱ yóꞌo ni̱ na̱tu̱u xíꞌín iin ka̱ ta̱a. Ta ley Moisés kía̱n saꞌándá choon ña̱ chíyúú yó na̱ ñáꞌa̱ kée dión. Tído, ¿ndi kaá mií ní?
Dión kaá ra̱ chi̱ kóni̱ ra̱ dátu̱ú rá Jesús, dá ya̱ꞌa na kaꞌa̱n na̱, dá kuu kaꞌa̱n kua̱chi ra saꞌa̱ ná. Tído ni̱ sa̱ ko̱o ndei Jesús, dá ni̱ ka̱sáꞌá ná táa na no̱ñóꞌo̱ xíꞌín dini̱ ndáꞌa̱ ná. Tído sa̱ꞌá ña̱ ndúndéé rá ndáto̱ꞌón ñaá rá, sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ na̱kuíi̱n ndichi na̱, dá ni̱ kaa na̱ xíꞌín rá:
―Ndi káa iin káa ndoꞌó ko̱ kómí kua̱chi, dá kía̱n kuaꞌán ya̱ꞌa dinñóꞌó ndó koon ndó yuu̱ sata̱ ñáꞌa̱ yóꞌo ―kaá na̱.
Dá ni̱ na̱ko̱o ndei tuku na, dá ni̱ ka̱sáꞌá ná táa tuku na no̱ñóꞌo̱ ñoó. Tá ni̱ seídóꞌo ta̱a ñoó ña̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús dión, dá ni̱ xi̱kaꞌan noo̱ mií rá, ta iin rá iin ra ni̱ na̱kiꞌin íchi̱ ni̱ na̱ndió kuéi ra kuaꞌa̱n ra̱. Dinñóꞌó ta̱ sáꞌano ni̱ kee kuaꞌa̱n, dá ni̱ sa̱rkuei ta̱ kuálí cháá ka̱ kuaꞌa̱n ra̱. Ta nda̱dá iin tóꞌón Jesús xíꞌín ta̱ꞌáná ñáꞌa̱ ñoó ni̱ ka̱ndo̱o noo̱ ndéi ndidaá ña̱yuu ni̱ ndi̱tútí ñoó. 10 Dá ni̱ na̱kuíi̱n ndichi Jesús. Dá ni̱ sa̱ nde̱ꞌé ná ña̱ ni iin tóꞌón ka̱ ta̱a ñoó ko̱ó. Nda̱dá iin tóꞌón ta̱ꞌáná ñáꞌa̱ ñoó ni̱ ka̱ndo̱o íin. Dá ni̱ kaa na̱ xíꞌán:
―Yoꞌó, ñáꞌa̱, ¿ndeí kuaꞌa̱n ta̱a káꞌa̱n kua̱chi sa̱ꞌo̱n? ¿Á ni iin tóꞌón ka̱ ra̱ ko̱ ní káꞌa̱n ña̱ kánian kuuo̱n sa̱ꞌá kua̱chi ni̱ keeón?
11 Dá ni̱ kaa ñáꞌa̱ ñoó xíꞌín ná:
―Ni iin taꞌon ra, tatá.
Dá ni̱ kaa na̱ xíꞌán:
―Tá dáá, ni yuꞌu̱ o̱ káꞌa̱n ña̱ kánian kuuo̱n sa̱ꞌá kua̱chi ni̱ keeón. Kuaꞌán viti, tído o̱ sá nándió ko̱o ka̱o̱n keeón kua̱chi ―kaá na̱.
Jesús kúú na̱ dátoo̱n no̱ó ña̱yuu ndéi ñayuú yóꞌo
12 Dá ni̱ kaa tuku Jesús xíꞌín ña̱yuu ñoó:
―Yuꞌu̱ kúú na̱ dátoo̱n no̱ó ña̱yuu ndéi ñayuú yóꞌo. Ta ndidaá na̱ ve̱i ndíko̱ yuꞌu̱, o̱ kánoo naá taꞌon na. Diꞌa koni na̱ ndato katoo̱n noo̱ kanoo na, ta koni na̱ kataki na̱ kee yuꞌu̱.
13 Dá ni̱ kaa ta̱ fariseo xíꞌín Jesús:
―Saꞌa̱ mií vá ní xíꞌo ní kuendá, sa̱ꞌá ño̱ó ko̱ ndáya̱ꞌi taꞌon to̱ꞌon káꞌa̱n ní.
14 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Va̱ꞌará mií yuꞌu̱ xíꞌo kuendá sa̱ꞌí, tído ndáya̱ꞌi va to̱ꞌon káꞌi̱n, dá chi̱ náꞌá vá yuꞌu̱ ndeí ni̱ kixii, ta náꞌá vá yuꞌu̱ ndeí koꞌi̱n. Tído ndoꞌó, ni kuendá ko̱ xíꞌo ndó ndeí ni̱ kii yuꞌu̱, ta ni kuendá ko̱ xíꞌo ndó ndeí koꞌi̱n. 15 Ndoꞌó kúú ra̱ kéyíko̱ saꞌa̱ ña̱yuu táto̱ꞌon ki̱ꞌo kée na̱ kúú kuendá ñayuú yóꞌo. Tído yuꞌu̱, ko̱ véi taꞌoin keyíko̱i̱ saꞌa̱ ni iin tóꞌón ña̱yuu. 16 Tído tá ni̱ kanian keyíko̱ yuꞌu̱ saꞌa̱ ná, dá kía̱n keyíko̱ ndaa̱i̱ saꞌa̱ ná, dá chi̱ o̱ du̱ú iin tóꞌón yuꞌu̱ kee dión. Mií yuꞌu̱ xíꞌín tatái̱, na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá yuꞌu̱ ve̱ii, keyíko̱ saꞌa̱ ná. 17 Chi̱ ley ió noo̱ ndo̱ káꞌa̱n ña̱ tá ió uu̱ ta̱a xíꞌo kuendá saꞌa̱ iin ña̱ꞌa, dá kía̱n kíán ña̱ ndaa̱. 18 Yuꞌu̱ kúú na̱ xíꞌo kuendá saꞌa̱ miíí, ta xíꞌo taꞌani tatái̱, na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá yuꞌu̱ ve̱ii, kuendá sa̱ꞌí ―kaá na̱.
19 Dá ni̱ kaa ta̱ fariseo ñoó xíꞌín ná:
―¿Ndeí ió tatá ní, tá dáá?
Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Ko̱ náꞌá taꞌon ndó ndá yoo kúú yuꞌu̱, ta ni tatá yuꞌu̱ ko̱ náꞌá ndó. Tá ná kanaꞌá ndó yuꞌu̱, dá kía̱n nda̱ tatái̱ kanaꞌá ndó ―kaá na̱.
20 Ta ndidaá to̱ꞌon yóꞌo ni̱ kaꞌa̱n Jesús yéꞌé ño̱ꞌo káꞌano noo̱ kúú noo̱ taán ña̱yuu di̱ꞌón dóko̱ ná noo̱ Ndios. Ta ko̱ íin taꞌon ni̱ xi̱ꞌo ndeé iní tiin ñaá, chi̱ ko̱ ñáꞌa̱ taꞌon kasandaá hora konó Ndios tiin ñaá rá.
Kaá Jesús ña̱ o̱ kúu taꞌon saa̱ ta̱a ñoó no̱ó koꞌo̱n na̱
21 Dá ni̱ kaa tuku Jesús xíꞌín rá:
―Koꞌo̱n va yuꞌu̱, ndiꞌi, dá nandukú ndó yuꞌu̱, tído tá ni̱ xiꞌi̱ ndo̱, kakomí ii̱ va ndó kua̱chi, sa̱ꞌá ño̱ó o̱ kúu taꞌon saa̱ ndo̱ noo̱ koꞌi̱n.
22 Dá ni̱ ka̱sáꞌá ndátóꞌón táꞌan ta̱ néꞌe choon no̱ó na̱ Israel ñoó:
―¿Á kaꞌání vá ra̱ káa mií rá, káꞌán rá, nda̱ni káꞌa̱n ra̱ ña̱ o̱ kúu taꞌon saa̱ yo̱ no̱ó koꞌo̱n ra̱?
23 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Ña̱yuu ndéi nino̱ va kúú ndoꞌó, tído yuꞌu̱, na̱ ni̱ kii nda̱ noo̱ dikó vá kúú yuꞌu̱. Dá chi̱ ta̱a kuendá ñayuú yóꞌo va kúú ndoꞌó, tído o̱ du̱ú taꞌon ñaá kúú yuꞌu̱. 24 Sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ kaai̱ xíꞌín ndó ña̱ tá ni̱ xiꞌi̱ ndo̱, dá kakomí ii̱ va ndó kua̱chi, chi̱ tá ná o̱ kándísa ndó ña̱ yuꞌu̱ kúú na̱ káꞌa̱n ndá yoo kúúí, dá kía̱n tá ni̱ xiꞌi̱ ndo̱, dá kakomí ii̱ va ndó kua̱chi.
25 Dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín ná:
―¿Ndá yoo kúú ní, tá dáá?
Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Nda̱ mií saꞌa̱ ni̱ ka̱sto̱ꞌin xíꞌín ndó ndá yoo kúúí. 26 Kua̱ꞌá nda̱ꞌo ña̱ꞌa ió kaꞌi̱n xíꞌín ndó, ta ió nda̱ꞌo kua̱chi kuu keyíko̱i̱ saꞌa̱ ndo̱. Tído iin na̱ ndaa̱ kúú na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá yuꞌu̱ ve̱ii. Ta sa̱va̱ꞌa ña̱ kúú to̱ꞌon ni̱ xi̱ꞌo na noo̱í, ñoó vá kía̱n káꞌi̱n xíꞌín ndidaá ña̱yuu ―kaá na̱.
27 Tído ko̱ ní kándaa̱ ini ra̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n na̱ saꞌa̱ tatá Ndios. 28 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Tá ná ndiꞌi ndaneꞌe dikó ndo̱ na̱ ni̱ nduu ta̱a ñayuú yóꞌo, nda̱ daá kandaa̱ ini ndo̱ ña̱ yuꞌu̱ ndisa kúú na̱ daá kúúí. Ta kandaa̱ taꞌani ini ndo̱ ña̱ ko̱ ní kée mií taꞌon yuꞌu̱ ni iin ña̱ꞌa, sa̱va̱ꞌa ña̱ ni̱ ka̱sto̱ꞌon tatái̱ xíꞌíín, ñoó vá kía̱n ni̱ kaꞌi̱n xíꞌín ndó. 29 Dá chi̱ tatái̱, na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá yuꞌu̱ ve̱ii, daá ió va na xíꞌíín, ko̱ dánkoo mií taꞌon ñaá ná, dá chi̱ daá kuití vá kée yuꞌu̱ ña̱ nátaꞌan ini na̱ ―kaá Jesús.
30 Tá ni̱ ndiꞌi ni̱ kaꞌa̱n na̱ ndidaá to̱ꞌon yóꞌo, kúú kua̱ꞌá nda̱ꞌo ña̱yuu ni̱ ka̱ndísa ñaá.
Ña̱ ndaa̱ dánaꞌa̱ Jesús taó xóoan yó ti̱xi ndáꞌa̱ ña̱ dándáki ñaá
31 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín na̱ Israel, na̱ kándísa ñaá ñoó:
―Tá ná kandita toon ndó xíꞌín to̱ꞌon ni̱ da̱náꞌi̱ noo̱ ndo̱, dá kía̱n koni ndo̱ kakuu ndisa ndó kuendá yuꞌu̱, 32 ta kasandaá ndo̱ kanaꞌá ndó ña̱ ndaa̱. Ta ña̱ ndaa̱ yóꞌo taó xóo ndoꞌó ti̱xi ndáꞌa̱ ña̱ dándáki ñaá.
33 Dá ni̱ kaa ña̱yuu ñoó xíꞌín ná:
―Na̱ veꞌe Abraham kúú nduꞌu̱, ta ni iin kuu̱ ta̱ꞌón ko̱ ní sá ñoꞌo ndu ti̱xi ndáꞌa̱ ni iin ta̱a. Sa̱ꞌá ño̱ó, ¿ndiva̱ꞌa káꞌa̱n ní ña̱ kankuei ndu ti̱xi ndáꞌa̱ ña̱ dándáki ñaá?
34 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín ná:
―Miía̱n ndaa̱ ná kaꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ ndi ndáa mií ña̱yuu kée kua̱chi, no̱ón kúú na̱ ñóꞌo ti̱xi ndáꞌa̱ kua̱chi, ta dándáki ñaá. 35 Ta ndidaá na̱ ñóꞌo ti̱xi ndáꞌa̱ iin satoꞌo, o̱ kándei kuií taꞌon na xíꞌín na̱ veꞌe satoꞌo na̱. Sa̱va̱ꞌa na̱ kúú de̱ꞌe mií satoꞌo ñoó, no̱ón kúú na̱ kandei kuií xíꞌín na̱ veꞌe tatá na̱. 36 Sa̱ꞌá ño̱ó tá ná taó xóo na̱ kúú de̱ꞌe Ndios ndoꞌó ti̱xi ndáꞌa̱ ña̱ dándáki ñaá, dá kía̱n koni ndisa ndó kankuei ndó ti̱xi ndáꞌán. 37 Sa̱ náꞌá vá yuꞌu̱ ña̱ na̱ veꞌe Abraham kúú ndoꞌó. Tído ndúkú ndó kaꞌání ndó yuꞌu̱, dá chi̱ ko̱ nátiin va̱ꞌa ndó to̱ꞌon káꞌi̱n xíꞌín ndó. 38 Káꞌi̱n xíꞌín ndó saꞌa̱ ndidaá ña̱ ni̱ xini yuꞌu̱ díi̱n tatái̱. Tído ndoꞌó kúú na̱ kée ña̱ ni̱ seídóꞌo ndó ni̱ kaꞌa̱n tatá ndo̱ xíꞌín ndó.
Kaá Jesús ña̱ tatá ta̱a ñoó kúú ña̱ uꞌu̱
39 Dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín ná:
―Abraham va kúú tatá ndu̱.
Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Tá miía̱n ndaa̱ de̱ꞌe Abraham kúú ndoꞌó, dá kía̱n kee ndó táto̱ꞌon ni̱ sa̱ kee Abraham. 40 Tído viti ndúkú ndó kaꞌání ndó yuꞌu̱, dá chi̱ káꞌi̱n ña̱ ndaa̱ xíꞌín ndó, ta ña̱ ndaa̱ yóꞌo kía̱n ni̱ ka̱sto̱ꞌon mií Ndios xíꞌíi̱n. Ta ko̱ ní kée Abraham táto̱ꞌon ki̱ꞌo kée mií ndó. 41 Tído ndoꞌó kúú ra̱ kée ndidaá ña̱ kée tatá ndo̱ ―kaá na̱.
Dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín ná:
―Ko̱ kúú taꞌon ndu de̱ꞌe ndaꞌí. Iin tóꞌón vá kúú tatá ndu̱, ta no̱ón kúú Ndios.
42 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Tá miía̱n ndaa̱ ndisa Ndios kúú tatá ndo̱, dá kía̱n koni̱ ndo̱ yuꞌu̱, ní kúu. Dá chi̱ noo̱ Ndios ni̱ kii yuꞌu̱. Ta ko̱ véi yuꞌu̱ xíꞌín ña̱ kóni̱ miíí, Ndios vá ni̱ ta̱ndaꞌá yuꞌu̱ ve̱ii. 43 Ta, ¿ndiva̱ꞌa ko̱ kándaa̱ ini ndo̱ to̱ꞌon káꞌi̱n xíꞌín ndó? Ko̱ kándaa̱ ini ndo̱, dá chi̱ ko̱ xíꞌo taꞌon ndó mií ndó kueídóꞌo ndó to̱ꞌon káꞌi̱n xíꞌín ndó. 44 Chi̱ kúú ndó kuendá ña̱ uꞌu̱, ta ño̱ó kúú tatá ndo̱, chi̱ ña̱ kóni̱ tatá ndo̱, ño̱ó taꞌani kóni̱ mií ndó. Dá chi̱ nda̱ mií saꞌa̱ kúúán ña̱ saꞌání ndi̱i. Ta ko̱ ndíko̱a̱n ña̱ ndaa̱, dá chi̱ ko̱ó ña̱ ndaa̱ noo̱án. Sa̱ꞌá ño̱ó tá kaꞌa̱n to̱ꞌán, náꞌa̱ miíán ña̱ ki̱ꞌo dión kíán. Ta ndinoꞌo ña̱ to̱ꞌón káꞌa̱n, chi̱ miíán kúú ña̱ táꞌí ndidaá ña̱ to̱ꞌón. 45 Tído yuꞌu̱, ndinoꞌo ña̱ ndaa̱ káꞌi̱n xíꞌín ndó, sa̱ꞌá ño̱ó ko̱ kándísa ndó ña̱ káꞌi̱n. 46 Ta, ¿ndi ndáa ndoꞌó naniꞌi̱ iin kua̱chi sata̱ yúꞌu̱? Tá ndinoꞌo ña̱ ndaa̱ káꞌi̱n, ¿ndiva̱ꞌa ko̱ kándísa ndó ña̱ káꞌi̱n xíꞌín ndó, tá dáá? 47 Chi̱ na̱ kúú kuendá Ndios, no̱ón kúú na̱ natiin va̱ꞌa to̱ꞌon ve̱i noo̱ Ndios. Ta ndoꞌó, ko̱ nátiin va̱ꞌa taꞌon ndó to̱ꞌon káꞌi̱n, dá chi̱ ko̱ kúú taꞌon ndó kuendá Ndios ―kaá na̱.
Sá ió va Jesús tá o̱ ñáꞌa̱ kaki na ñayuú yóꞌo
48 Ni̱ ndiꞌi, dá ni̱ kaa ta̱ Israel ñoó xíꞌín ná:
―Ndaa̱ va káꞌa̱n ndu̱ tá chínaní ndú mií ní kúú ní iin ta̱ ñoo Samaria, ta nákaa̱ ña̱ uꞌu̱ ini ní.
49 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Ko̱ ta̱ꞌón ña̱ uꞌu̱ nákaa̱ ini yuꞌu̱. Diꞌa xíꞌoi ña̱ñóꞌó no̱ó na̱ kúú tatái̱ Ndios. Tído ndoꞌó, diꞌa kénóo ndó yuꞌu̱. 50 Ko̱ ndúkú taꞌon yuꞌu̱ ña̱ñóꞌó miíí. Tído ió iin na̱ kóni̱ ña̱ natiin yuꞌu̱ ña̱ñóꞌó, ta no̱ón kúú na̱ kéyíko̱ ndaa̱. 51 Miía̱n ndaa̱ ná kaꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ ndi ndáa mií na̱ ná kandita toon xíꞌín to̱ꞌon káꞌi̱n, no̱ón kúú na̱ ni kuu̱ ta̱ꞌón o̱ ku̱ú na̱ ―kaá na̱.
52 Dá ni̱ kaa ta̱ Israel ñoó xíꞌín ná:
―Viti kía̱n kátóni̱ ndaa̱ ini ndu̱ ña̱ nákaa̱ ña̱ uꞌu̱ ini ní, dá chi̱ ni̱ xiꞌi̱ va Abraham, ta ni̱ xiꞌi̱ taꞌani dao ka̱ profeta. Tído mií ní kaá ña̱ na̱ ná kandita toon xíꞌín to̱ꞌon káꞌa̱n ní, ni iin kuu̱ ta̱ꞌón o̱ ku̱ú na̱. 53 ¿Á ndáya̱ꞌi cháá ka̱ ní o̱ du̱ú tatá sáꞌano yo̱ Abraham, xiní ní? Chi̱ ni̱ xiꞌi̱ na̱, ta ni̱ xiꞌi̱ taꞌani dao ka̱ profeta ñoó. ¿Ndá yoo kúú ní, xiní ní?
54 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Tá ná ndukú yuꞌu̱ ña̱ñóꞌó miíí, dá kía̱n ko̱ ndáya̱ꞌi taꞌan vaan. Mií vá tatá yuꞌu̱ kúú na̱ xíꞌo ña̱ñóꞌó noo̱í, táꞌa̱n na̱ kaá ndo̱ kúú Ndios noo̱ ndo̱. 55 Tído ndoꞌó kúú na̱ ko̱ náꞌá taꞌon ñaá. Yuꞌu̱ kúú na̱ náꞌá ñaá. Chi̱ tá ná kaai̱ ña̱ ko̱ náꞌí na̱, dá kía̱n kúúí iin ta̱ to̱ꞌón táto̱ꞌon ki̱ꞌo kúú ndoꞌó. Tído yuꞌu̱ náꞌí na̱, ta seídóꞌi to̱ꞌon káꞌa̱n na̱. 56 Ta ni̱ kadii̱ nda̱ꞌo ini Abraham, tatá sáꞌano ndó, tá ni̱ ka̱ndaa̱ ini na̱ ña̱ koni na̱ kasaa̱ yuꞌu̱ ñayuú yóꞌo. Ta miía̱n ndaa̱ kuiti ni̱ xini na̱án, ta kúú ni̱ kadii̱ nda̱ꞌo ini na̱ ―kaá na̱.
57 Dá ni̱ kaa ta̱ Israel ñoó xíꞌín ná:
―Ni uu̱ diko uxi̱ kuia̱ ko̱ ñáꞌa̱ koo ní, ta, ¿ndiva̱ꞌa káꞌa̱n ní ña̱ sa̱ ni̱ xini ní Abraham?
58 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―Miía̱n ndaa̱ ná kaꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ sa̱ daá ió va yuꞌu̱ tá ko̱ ñáꞌa̱ kaki Abraham, chi̱ yuꞌu̱ kúú na̱ daá kúúí.
59 Dá ni̱ tiin ra yuu̱ kuaꞌa̱n ra̱ chiyúú rá Jesús. Tído ni̱ chi̱de̱ꞌé na̱, dá ni̱ keta na yéꞌé ño̱ꞌo káꞌano ñoó. Dá ni̱ chi̱kaꞌanda na̱ tein ña̱yuu ñoó, dá ni̱ kee na kuaꞌa̱n na̱.