1 Ayiwa na cebooloo, nɛ Kilɛ Jozaama pemu jo yee mu ge, pee pemu na yee ya sɔɔ na gori yaha pu ni ni lowaa ni ge, nʼa yi funyɔ tirige pee na sanha. 2 Nʼa yi kalaa pu ni kalaagana lemu na ge, yi ba pu koro ɲaari na sahaŋi ni lee kalaagana li ni, yi na ɲuwuuro ta pu baraga ni. Li ba foro lee ni, yi na yi wo nʼa daa wu pye tawaga ni.

3 Nɛyɛ pyaa ya kalaa wemu ta wee di ɲɛ kalaa wu ɲugbɔhɔ ge, wee ni nɛ fɛnhɛ yee kalaa. Wee wu wa mɛ. Wèe wo jurumu wuu na Kirisa ya xu ma na jo ba lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni wɛ. 4 A pʼi wu le faŋa ni. Wu caxhugo caŋa taanri wogo ki na, a wu ɲɛ na foro xu ni ma na jo ba lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni wɛ. 5 Wu niɲɛŋɛ na, wʼa wuyɛ shɛ Pyɛɛri na, lee kadugo na na wuyɛ shɛ wu tudunmɔɔ kɛ ni shuun wu na. 6 Lee kadugo na, cebooloo nʼa daa fɛɛ piimu ya wu pinnɛ ɲa shiizhan ge, pee ya ɲɛhɛ sipyii xhuu kaguro (500) na. Pee niɲɛhɛmɛɛ wa sanha ɲìi na niɲaa we bɛ ni. Ga pii wa xu pu ni. 7 Lee kadugo na sanha, a wu wuyɛ shɛ Yakuba na, na wuyɛ shɛ wu tudunmɔɔ pu bɛɛri na.

8 Lee bɛɛri kadugo na, a wu wuyɛ shɛ nɛ Pɔli bɛ na, nɛ wemu wu ɲɛ ba pya ɲɛ wɛ, wemu wʼa se na ta wu laa ya lɛ-ɛ ge. 9 Bani nɛ wu ɲɛ Kirisa wo tudunmɔɔ pu bɛɛri nifɛnhɛfɛnhɛnɛ. Nɛ bi yaa bɛ yɛrɛ pʼa na pyi Kirisa wo tudunmɔ wɛ, bani nɛ Kilɛ wo nʼa daa fɛɛ pu kanha shɛn xuuni. 10 Ga sipya wemu nɛ ɲɛ ge, Kilɛ wo niimɛ wu gbɔɔrɔ ni nɛ já pye wee sipya we. Wee niimɛ we Kilɛ ya kan nɛ mu ge, wu ya ta pye la ɲɔbaa wo bada wɛ. Bani nɛ na já jo nɛ labye pye na toro Kirisa wo tudunmɔɔ pusamaa bɛɛri tàan. Ga nɛyɛ pyaa wo fanha kaa ya lee pye wɛ. Kilɛ wo niimɛ wemu wu ɲɛ ni nɛ ni ge, li can koo ni wee wʼa lee pye. 11 Lee wuu na, wʼa pye nɛ yoo, li shiin ya pye Kirisa wo tudunmɔɔ pusamaa yoo, lee yɛrɛnunɔ le wèe wa byi, lee na yee di wa dà.

12 Ayiwa, wee tuun wu ni wèe bi ɲɛ na lee yɛrɛ li pyi na jo Kirisa ya ɲɛ na foro xu ni, ɲaha na pii di wa yu yee ni sanha na xuɲɛnɛ da ba bye ɲiga na-ɛ wɛ? 13 Xuɲɛnɛ bu da li da ba bye can na wɛ, wee tuun wu ni Kirisa yɛ pyaa ki bɛ ya ta ɲɛ na foro xu ni shiin wɛ. 14 Li shiin bi ɲɛ mu can na, na Kirisa ya ta ɲɛ na foro xu ni wɛ, wee tuun wu ni ɲuŋɔ ɲɛ wèe wo yɛrɛ li na wɛ; a yee wo nʼa daa wu bɛ di bye ɲuŋɔ baa. 15 Na fara lee na, ni xuɲɛnɛ li da ba bye kunni wɛ, kafinɛyɛ wèe ya dɛri Kilɛ na, bani wèe wa yu na wʼa Kirisa ɲɛ na yeege xu ni, na ta wʼi ya lee pye wɛ. 16 Bani xuu pu bu da pu da ba ɲɛ ɲiga na kunni wɛ, wee tuun wu ni Kirisa yɛ pyaa ki bɛ ya ta ɲɛ na foro xu ni shiin wɛ. 17 Li shiin bi ta nago Kirisa ya ɲɛ wɛ, wee tuun wu ni yee wo nʼa daa wʼa pye ɲuŋɔ baa, a yi jurumu wu bɛ di nɔhɔ kori yaha yi ɲuŋɔ ni. 18 Na fara lee na nʼa daa fɛɛ piimu bɛɛri pʼa xu, na pu yaha Kirisa nɔhɔ ni ge, pee bɛɛri ya piin fo wà. 19 Wèe bi ta wèe ya Kirisa pye wù tadaŋa ke koŋɔ ke wo ɲiifɛɛrɛ te yɛ nigin wuu na, wee tuun wu ni wèe pu ɲɛ ke koŋɔ ke wo sipyii pu bɛɛri wo ɲaa fɛɛ.

20 Ga li can koo ni Kirisa ya sii ɲɛ na foro xu ni. Kilɛ ya wu ɲɛ, piimu pʼa xu ge, na wu pye pee wo shɛnshiimɛ, na li shɛɛ na pee bɛ na ba ɲɛ na foro xu ni. 21 Bani ba xu ya jé koŋɔ puga shɛn nigin keŋɛ kurogo wɛ, mu xuɲɛnɛ li bɛ ya pye shɛn nigin keŋɛ kurogo. 22 Ba sipyii pu bɛɛri ya xhuli pu ni Adama wo kariɲɛɛgɛ ki funŋɔ ni wɛ, mu sipyii pu bɛɛri da ba ɲɛ pu ni Kirisa wo kariɲɛɛgɛ ki funŋɔ ni. 23 Ga wa bɛɛri ni wu wuu tuun wu wa, wa wuu bɛɛri ni li koro. Kirisa wʼa pye li shɛnshiimɛ, lee kadugo na piimu pu ɲɛ Kirisa wuu pu ge, wu ga ba caŋa kemu, pee bɛ na ɲɛ. 24 Lee kadugo na taaxɔɔ li na nɔ. Kirisa na ba ɲuŋɔ fɛɛrɛ ti bɛɛri, ni fanha ki bɛɛri, ni sefɛɛrɛ ti bɛɛri kyɛɛgi wee tuun we ni, na saanra ti kan To Kilɛ mu. 25 Bani li waha lʼi waha, Kirisa ya yaa na saanra ti pyi fo Kilɛ ba shɛ wu pɛɛn pu bɛɛri tirige le wu tɔɔyɔ nɔhɔ ni. 26 Pɛn wemu wu ɲɛ kurogo wo wu ge, wemu na ba gyɛɛgi pɛɛn pu bɛɛri kadugo yíri ge, wee ɲɛ xu. 27 Lʼa ka Kilɛ kafila wu ni na: «Kilɛ ya yaŋmuyɔ yi bɛɛri tirige le wu tɔɔyɔ nɔhɔ ni.»*Zaburuu 110:1; Zaburuu 8:7 Ga li na ka na Kilɛ ya yaŋmuyɔ yi bɛɛri tirige le wu tɔɔyɔ nɔhɔ ni, lee wa li shɛɛ na yaŋmuyɔ yemu bɛɛri Kilɛ ya tirige na le Yesu tɔɔyɔ nɔhɔ ni ge, na Kilɛ yɛ pyaa bɛ niŋɛ ki ɲɛ yee ni wɛ. 28 Yaŋmuyɔ yi bɛɛri ba ba dirige le Kirisa tɔɔyɔ nɔhɔ ni tuun wemu ni; wee tuun wu ni, Kilɛ wemu wʼa yaŋmuyɔ yi bɛɛri tirige le Jafɔɔ wu tɔɔyɔ nɔhɔ ni ge, Jafɔɔ wu bɛ na wuyɛ tirige wee mu. Lee funŋɔ ni Kilɛ na bye yaŋmuyɔ yi bɛɛri ɲuŋɔ ni.

29 Ayiwa, li bu da nago xuɲɛnɛ da ba bye ɲiga na wɛ, wee tuun wu ni, piimu pʼa puyɛ batizeni xuu wuu na ge, pee di da ba ɲaha ta lee ni wɛ? Li bu sii ta nago xuɲɛnɛ da ba bye bada wɛ, ɲaha na sipyii di puyɛ kaan pu na batizeni xuu mu wɛ? 30 Wèeyɛ pyaa kii bɛ do? Ni xuɲɛnɛ da ba bye wɛ, ɲaha na wèe bɛ di wùyɛ leni farati keree ni tuun bɛɛri ni wɛ? 31 Caŋa caŋa nɛ na shɛ nayɛ le xu kpaan ni. Can wu ɲɛ wii na cebooloo, lemu na nɛ ye yu yee mu ge, lee li wa mɛ. Wù Kafɔɔ Yesu Kirisa wo kariɲɛɛgɛ ki funŋɔ ni, yee pʼa nɛ wo ɲuŋɔ ki yirige. 32 Nɛ pɛɛn piimu pu bye nɛ fɛni ba yacoyo ɲɛ wɛ, Efese kulo li ni ge, zhaanra temu nɛ le ni pee ni ge, li bu da kanna sipyii yɛ wo ɲɛɲaa na nɛ lee pye, lekɛ lee di da ba ɲɔ nɛ na wɛ? Xuɲɛnɛ bu da li da ba bye wɛ, wee tuun wu ni: «Wʼà li, wù da gbuu, bani ɲiga na wʼà da xhuu.»*Ezayi 22:13 33 Yi ganha ba yiyɛ faanna-ɛ dɛ! «Kariɲii niguumɔ wʼa zɔsaama kyɛɛgi.» 34 Yi fungɔnyɔ ta sanha, yʼi jurumu wu ɲɔ yaha, lee lʼa saha! Bani pii wa wà yee tɛ ni, pee ya Kilɛ cɛ wɛ. Nɛ ye yu yi mu, kɔnhɔ yʼi li cɛ na yeeyɛ pyaa wo shiige ki wa kere.

35 Ga wa na ba yege na xuu pʼi da ba ɲɛ ɲɛgana lekɛ na wɛ? Na ceepuuro tekɛ tuugo ki da ba bye pu mu wɛ? 36 Yee ɲɛ fungɔnyɔ baa fɛɛ dɛ! Ma bu yashi nugi, wu ya fɔnhɔ wɛ, wu da ga fin wɛ. 37 Ma bu yashi le ɲiŋɛ ni, shinma tuugo kemu wu ma ba bye ge, ma ɲɛ ma da kee shinma tuugo ke wo shinma kaŋa nugi wɛ. Ga kee shinma tuugo ke wo shinma pile ma ma nugi. Li na já bye kalapile, kelee yaaga katii wo pile. 38 Shinma tugo kemu kʼa taan Kilɛ mu ge, wʼa li fin na pye kee shinma tuugo ke wo tige. Kilɛ ya yashi we bɛɛri pye wa bɛɛri ni wu tuugo tige. 39 Ali ɲìi yaŋmuyɔ ye yɛ pyaa bɛ, yee bɛ wo ceexaara ti ɲɛ nigin wɛ. Sipya ceexaara ɲɛ ti yɛ, yapɔrɔgɔ bɛ wo ceexaara ɲɛ ti yɛ, shazhɛɛrɛ ceexaara ɲɛ ti yɛ, fyaa bɛ ceexaara ɲɛ ti yɛ. 40 Ya bɛ ɲɛ wà fugba yaŋmuyɔ, ya bɛ di ɲɛ wà ɲiŋɛ yaŋmuyɔ. Ga fugba yaŋmuyɔ ye, yee wo saana li ɲɛ li yɛ, ɲiŋɛ yaŋmuyɔ ye, yee bɛ wo saana di ɲɛ li yɛ. 41 Caŋa ke wo saana le wa li yɛ, yeŋɛ ke wo saana le wa li yɛ, wɔrɔɔ ki bɛ wo saana le wa li yɛ. Ali wɔrɔɔ kiyɛ pyaa bɛ wo saana li ɲɛ nigin wɛ.

42 Mu shiin xuɲɛnɛ li bɛ di wa. Sipya ceepuuro ti ɲɛ ba shinma pile ɲɛ wɛ, ti bu le ɲiŋɛ ni tʼa fɔnhɔ. Ga ti ba ɲɛ, ti da vɔnhɔ nige wɛ. 43 Ceepuuro ti ma le ɲiŋɛ ni na ti ta ti ɲaha ya kolo, ti fanha bɛ dʼa xɔ, ga ti ba da ɲɛ, tʼa ɲɛ ni baraga ni. Ti ba da le ɲiŋɛ ni, fanha ɲɛ ma bye ti ni wɛ, ga ti ba da ɲɛ, tʼa ɲɛ ni baraga ni. 44 Ti ba da le ɲiŋɛ ni, sipya ceepuuro nidiire ti ma bye tii, ga ti ba da ɲɛ, Kilɛ Munaa na jé ti ni. Ba lʼa fiinŋɛ na jo sipya ceepuuro nidiire wa wà wɛ, mu shiin li wa na jo Kilɛ Munaa ya ceepuuro nivɔrɔ temu bɛ kaan ge, tee bɛ wa wà.

45 Lee wuu na lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na: «Koŋɔ shɛnshiimɛ we, wee wemu wʼa pye Adama ge, Kilɛ ya wu yàa, na ɲiifɛɛrɛ munaa le wu ni, na pye sipya.»*Zhenɛzi 2:7 Ga kurogo wo Adama we, wee wemu wu ɲɛ Kirisa ge, a Kilɛ di wee pye munaa, lee lemu lʼa ɲìi sicuumɔ kaan ge. 46 Wemu wʼa fɛnhɛ pa ɲaha na ge, wee ya ta pye munaa wo wu wɛ. Ga ceepuuro wo wu wʼa fɛnhɛ pa ɲaha na, lee kadugo na a Munaa wo wu na pa. 47 Sipya nizhiimɛ we, ɲiŋɛ puuro ni wʼa foro, wee ɲɛ ɲiŋɛ wo. Sipya shuun wo we, wee wemu wu ɲɛ Kirisa ge, wee ya yìri fugba we ni. 48 Piimu bɛɛri pʼa foro ɲiŋɛ puuro ni ge, pee bɛɛri ɲɛ ba ɲiŋɛ puuro wo wu ɲɛ wɛ. Piimu bɛɛri pu ɲɛ fugba wuu pu bɛ ge, pee bɛ na ba bye ba fugba wo wu ɲɛ wɛ. 49 Ayiwa, wemu wʼa yàa ni ɲiŋɛ puuro ti ni ge, ba wee wo jaa ɲɛ mɛ wèe na wɛ, wemu wʼa yìri fugba wu ni ge, mu wee bɛ wo jaa da ba bye wèe na.

50 Na cebooloo, yemu na giin di jo ge, yee yi wa mɛ. Ceepuuro temu ya yàa ni ceexaara ni shishan ni ge, tee da ga já jé Kilɛ wo saanra te ni wɛ. Yaaga kemu kʼa fɔnri ge, kee da já bye yafɔnhɔbaaga wɛ. 51 Nʼa da kaŋmɔhɔnɔ la jo yi mu. Wèe bɛɛri wa da ba xhu wɛ, ga wèe bɛɛri pu da ba ɲɛri 52 taapile nigin funŋɔ ni, ɲɛkoronɔ nigin funŋɔ ni, maga ki saŋa mɛɛ li ba foro tuun wemu ni. Kee maga ki mɛɛ li ba foro tuun wemu ni, xuu pu da ɲɛ, na bye ni ceepuuro nivɔrɔ ta ni, temu ya fɔnri wɛ. Lee na ba wèe piimu ta ɲìi na ge, wèe na ɲɛri, na bye ni ceepuuro nivɔrɔ ti ni. 53 Bani li waha lʼi waha, ceepuuro temu ya fɔnri ge, tee ya yaa na ɲɛri pye ceepuuro, temu ya fɔnri wɛ; ceepuuro temu ya xhuli ge, tee ya yaa na ɲɛri na pye ceepuuro, temu ya xhuli wɛ. 54 Ayiwa, tee ceepuuro te tʼa fɔnri ge, tee ba ɲɛri na pye nivɔnhɔbaara; tee ceepuuro te tʼa xhuli ge, tee ba ɲɛri na pye nixhubaara, wee tuun wu ni jomɔ pemu pʼa ka Kilɛ Kafila wu ni ge, pee ɲɔ na fa na: «Se ya ta xu na, na wu xɔ fɛɛfɛɛ.»*Ezayi 25:8 55 «Ɛ xu, mii mu wo sefɛɛrɛ tʼi ɲɛ wɛ? Ɛ xu, mii mu wo sɔɔnrɔ tʼi ɲɛ wɛ?»*Oze 13:14 56 Jurumu baraga ni xu ya fanha taa na sipyii nɔni, Kilɛ wo saliya we, wee di fanha kaan jurumu bɛ mu. 57 Ga baraga kʼa dɛri Kilɛ na, wee wemu wʼa se kaan wèe mu wù Kafɔɔ Yesu Kirisa mɛgɛ na ge.

58 Lee wuu na na cebooloo na taanɲiinɛɛ, yi la le yiyɛ ni yʼi lowagaa ta! Yi da se ɲaha na tuun bɛɛri ni, Kafɔɔ wo kapyeŋɛɛ ki ni! Yi li cɛ na labye wemu yʼa byi Kafɔɔ mu ge, na wee da ba bye tawaga wo bada wɛ!