1 Yakan va te'en kīcha'a ndio ma sutu cha'nu chìkatu'un ra nuu Esteban:

―¿A ndicha ma tu'un kà'an ndra chataun? ―kàti ra.

2 Tajan Esteban te'en nāka'an ndio ra chi'in ra:

―Ndyo'o yani̱ ta ndyo'o ndracha'nu, ¡na kuni va'a ndo ña ni ka'in! Ti Ndioo ka'nu kēta ra nuu Abraham, ra kùu ñivio chīyo taji'na ora chīyo ra ñu'u' nàni Mesopotamia, ma ora takä'an ku'un ra koo ra ñuu Harán. 3 Ta ora kēta Ndioo nuu ra ta te'en nāka'an ra chi'in ra: “Na ndakoun ñu'u̱n ta ñiviun, ta na ku'u̱n iti' ni jana'i nuu̱n”, kàti Ndioo chi'in ra.

4 ’Yakan va kēe ndio Abraham ñu'u' Caldea, ta kuà'an ndio ra kuàkoo ra ñuu Harán. Ta ora cha chī'í tatá ra, tajan Ndioo tāchi ra Abraham na kichi ra koo ra ñu'u' nuu ìyo ndo vitin. 5 Va ma kivi ikan tüvi nī cha'a Ndioo ni ita'vi ñu'u' nuu Abraham ni nuu kundaa, vaji iin chiyo cha'a ra. Va Ndioo chā'a ra tu'un nuu Abraham ña tiá iti' nuu ni ku'va ra ñu'u' i'ya nuu ra. Ta ora kuvi ra ni kindoo yi kuenda ma ñivi tata ra ña ni koo itaan a isaa. Yakan va ma tiempu ikan chā'a Ndioo tu'un nuu ra, vaji nï'iin se'e ra takä'an koo. 6 Tajan te'en nāka'an tuku Ndioo nuu ma Abraham: “Ma ndian kùu ñiviun ña ni koo tiá iti' nuu, ni koo na iin kumicientu kuiya iin ñuu nuu chika nuu yüvi ñu'u' na. Ta ikan juuni ni kuu na musu jàtiñu saani kuenda ma ñivi ñuu ikan ndia. Ta ndian ìyo ñuu ikan, ni jande'e na tundo'o na.” Takan kā'an Ndioo nuu Abraham. 7 Takan kūu tajan te'en nāka'an tuku Ndioo nuu ra: “Yu'u ni jande'i tundo'o ma ndian ni jande'e tundo'o ma ñiviun. Ta ikan jan ma ñiviun ni kee ndiko na ma ikan, ta ni kichi ndiko na inga cha'a' ñu'u' i'ya. Ta i'ya juuni ni jaka'nu na yu'u.” Takan kàti Ndioo chi'in Abraham. 8 Tajan Ndioo jāndo'iin ra tu'un chi'in Abraham, ta nāka'an tuku ra chi'in ra ña na ka'nda ra ñii nuu ika ma ndra se'e ra, ikan na jana'a yi ti ndicha ña ñivi Ndioo kùu yo. Yakan va ora kēta una kivi ña kāku ma ra se'e ra Isaac, ta chā'nda ndio Abraham ñii nuu ika ra, tava kàti Ndioo chi'in ra. Ta juuni takan jā'a Isaac chi'in ra se'e ra Jacob. Ta Jacob juuni takan jā'a ra chi'in ndi uchi uvi ndra se'e ra. Yakan va ndisaa ndrakan kūu ma ndra nunuu ña kūu ñivi ndisaa yo, ndian ñuu Israel niku.

9 ’Takan kūu ta juuni ma ndra se'e Jacob, ndra kūu ñivio ikan, kùu ndra ña xīko ndra ra yani ndra Kusé, ti tixin ndra ndē'e ndra ra. Yakan va xīko ndra ra nuu ma ñivi, ikan na kunda'a na ra ku'un na iti' ñu'u' Egiptu. Va Ndioo ra kùmi Kusé, 10 jākakú ra ra nuu ndisaa tundo'o ña ndē'e ra. Ta juuni chā'a ra kua'a' chinituni ra nuu ra, ikan na ni'i ra ma ñamani ma rey faraón, ra chà'nda tiñu ñu'u' Egiptu. Yakan va chā'a ma ra faraón tiñu kuvienu nuu ra ña na ka'nda ra tiñu nuu tandi'i ñu'u' Egiptu ta nda ma ve'e ra ndia.

11 ’Ta ikan kēta iin kivi ña chīyo kua'a' tama ta tundo'o ndisaa ñu'u' Egiptu ta ñu'u' Canaán, ti töve nì'i ma ñivio, ndian chīyo taji'na, ma ña kachi na. 12 Tajan ora chīto Jacob ña ìyo trigu ñu'u' Egiptu, tajan tāchi ra ma ndra se'e ra, ndra kūu ñivio, ña na kujata ndra trigu iti' tikan. Ña'a kūu ma cha'a' nunuu ña chā'an ndra ñu'u' Egiptu. 13 Takan kūu ta ora chāa ndra cha'a' uvi, tajan nākoto ndio Kusé ndra, ña yani ra kùu ndra. Ta takan chīto ma ra faraón yo kùu ñivi Kusé. 14 Ta ikan Kusé tāchi ra tiñu chi'in ndra yani ra, ña na ku'un ndra kuka'an ndra chi'in tatá ndra, ra kīndoo ñu'u' Canaán, ña na kichi ra ñu'u' Egiptu chi'in ma ndi uni xiko cha'un ta'an ma ndian kùu ñivi ra. Tajan ndisaa na kuà'an ndio na ñu'u' Egiptu nuu ìyo Kusé. 15 Ta takan kūu ña Jacob chā'an ra chākoo ra ñu'u' Egiptu. Ta ikan chī'í ra. Ta juuni ikan chī'í kua'a' ndian kūu ñivio taji'na ndia. 16 Va kēta iin kivi ña tāvani'i ndiko ñivio ma iki Jacob chi'in iki se'e ra ñu'u' Egiptu. Ta chākuchi ndra yi iin nuu ñaña ña jāta ma Abraham nuu ndra se'e Hamor ma ñu'u' Siquem taji'na.

17 ’Takan kūu ta ma ñivi ñuu Israel cha kuàndakuu kua'aga na ma ñu'u' Egiptu nuu chīyo na tatiempu ma ora chani kuyatin tiempu ña ni jachinu Ndioo tu'un chā'a ra nuu Abraham, ña ni ku'va ra ñu'u' nuu ra ta nuu tandi'i ñivi ra. 18 Ta ma ora ikan kēta inga rey, ra chà'nda tiñu ñu'u' Egiptu. Ta rakan ti tüvi nī nakoto ra Kusé, vati cha ìyo kua'a' kuiya ña chī'í ra. 19 Ta rey ikan kùu ra ña jānda'viña'a ra ñuu yo. Ta jānde'e ra tundo'o ma ndian kūu ñivio ndia. Ta jā'a ra ña na ndakoo na ma ndiakuati se'e na, ikan na kuvi na ta tüva ga kuinaa kua'a' na. 20 Takan kūu ta juuni ma kuiya ikan kùu yi ña kāku Moisés. Ta rakan ti iin pa'a ña nduva'a kuii kùuni Ndioo nde'e ra kùu ra. Ta kūmi tatá ra chi'in ma'á ra ra tichi ve'e vi. Va ora chīnu Moisés uni yoo ra, 21 tajan ndākoo ndio vi ra na kuvi ra. Va nāta'an iin ña se'e ma rey faraón ra, ta ndāki'an ra, ta jākua'nuan ra takua kùu iin ra se'e maa ña. 22 Ta ikan jākua'a ra tandi'i ña ìyo chinituni ma ñivi egipciu ora kūmi ma ña se'e ra faraón ra. Yakan va ndākuu ra iin ra ya'a ìyo chinituni chi'in ma tu'un kà'an ra, ta chi'in tiñu jà'a ra ndia.

23 ’Ta ora chani chinu ra uvi xiko kuiya, tajan kīcha'a ra nàkanini ra, ti kùuni ra kunde'e ndiko ra ndian Israel ndian kùu ñivi ra ma nuu ìyo na. 24 Ta ora chānde'e ra nuu ìyo na, ta ikan ndē'e ra ña nduva'a kāni iin ra ñuu Egiptu iin ra ñuu Israel, ra kùu ñivi ra. Ta ma ora ikani kī'vi ra tīndee ra ma ra ñuu Israel. Ta takan chā'ni Moisés ma ra ñuu Egiptu cha'a' ma kuati ña jā'a ra. 25 Jā'a Moisés takan, ti chànini ra ña ma ñivi maani ra ni ka'an na ña kùu ra iin ra jàkakú ñivi ra ìyo ñuu Egiptu chi'in ndatu Ndioo, kùuni ra. Takan chànini ra, va yöve takan kūu yi ti java siin chānini na. 26 Tajan inga kivi Moisés nāta'an ra uvi ta'an ma ndra ñuu Israel ña kànita'an ndra. Ta ora kī'vi ra ña kūuni ra jakutaxin ra ndra, tajan te'en nāka'an ra nuu ndra: “Ndyo'o xaa, ta, ¿naja kànita'an ndo, ta juuni yani ndo kùu ndo?” Takan kāti ra chi'in ndra. 27 Tajan ma ra jàti'ini chi'in meru ra, tīndani'ni ra Moisés ta te'en nāka'an ra nuu ra: “¿Yo tāchi ñu̱n ña na jañata'un ta na ka'ndaun tiñu nuu ndi? ¿Ta yo jāndaku ñu̱n iin ra vesi, ra jàndondaa kuati kuenda Ndioo? 28 ¿A kùuniun ka'niun yu'u takua jā'un chi'in ma ra ñuu Egiptu iku?, kùuniun.” Takan kāti ra chi'in Moisés. 29 Tajan ora chīto Moisés ña kua'a' ñivi chīto ña chā'ni ra iin ra ñuu Egiptu, tajan ma ora ikani chīnu ra kuà'an ra inga ñu'u' ña nàni Madián. Ta ñu'u' ikan ti, vaji yüvi ñu'u' ra kùu yi, va ikan nī'i ra ñasi'i ra. Ta chākoo uvi ta'an se'e ra chi'an.

30 ’Takan kūu ta ora yā'a uvi xiko kuiya ña ìyo ra ma ikan, tajan chāa iin kivi ña kuà'an ra kuàkakunuu ra iin tichi ku'u ña kàndii yatini iin yuku nàni Sinaí. Ta ikan ndē'e ra ña kàyu iñu ndu'va. Ta java ma iñu ikan ndē'e ra iin tati va'a jà'a tiñu nuu Ndioo. 31 Ta ora ndē'e Moisés yi, ndava kuà'an tati ra. Ta ora jākuyatin ra ra tiá, ikan na kuu nde'e va'aga ra yi, kùuni ra. Ta ikan jan te'en kīcha'a nàka'an ndio ma Racha'nu Ndioo chi'in ra: 32 “Yu'u kùu Ndioo ndisaa ñiviun, ndian chīyo taji'na. Kùi Ndioo kùmi Abraham, ta Isaac, ta Jacob.” Ta ora chīni Moisés ña kà'an Ndioo te'en nuu ra, ta kīcha'a ra ndàyu ra jà'a ña ndasii ra. Ta cha'a' yakan kùu yi ña tüva ga kanani ra nde'e ra ma ikan. 33 Tajan te'en nāka'an tuku Ndioo nuu ra: “Na tavaun ndichan indii cha'un, ti ma nuu ndaun ya'aga ií yi. 34 Ta cha chìto va'i, ti vitin ndè'e ñivi̱ tundo'o nuu ìyo na ñuu Egiptu, ti cha chīni̱ ña ndà'yu na. Ta yakan va vàchi̱ jàkakúi na. ¡Na kichiun ti ni tachi̱ ñu̱n ñu'u' Egiptu!” Takan kàti Ndioo chi'in Moisés.

35 ’Ta ma ndian kūu ñivio chīyo tatiempu ya'aga kūsooni na nde'e na nuu Moisés, ta kā'an na chi'in ra ña na küuni na ña na kuu ra iin vesi, ra ka'nda tiñu nuu na. Va vaji takan chānini na, va Ndioo kùu ra ña kāchin ra Moisés ña na ka'nda ra tiñu nuu na, ta jakakú ra na nda'a' ma ñivi ìyo ñuu Egiptu cha'a' ña tīndee ma tati jà'a tiñu nuu Ndioo ra ora kēta yi nuu ra ma nuu kàyu ma iñu ndu'va tichi ku'u. 36 Yakan va Moisés kùu ra ña tāvani'i ra ma ñivio, ndian chīyo taji'na ma ñuu Egiptu. Ta jā'a ra ndatu ta seña, ikan na nde'e ma ñivi yi ma ora jākakú ra na ñu'u' Egiptu, ta ora jāchiyo ra Tañu'u Kua'á chi'in na ndia. Ta juuni jā'a ra ndatu ta seña kuenda na ma ndi uvi xiko kuiya ña chākunuu ra chi'in na tichi ku'u. 37 Takan kūu ta juuni ma Moisés kùu ra ña kātitu'un ra te'en nuu ma ndian israelita: “Ndioo ni ja'a ra ña na keta iin ra kàtitu'un tu'un yu'u Ndioo tañu yo, indukuni kua mai”, kàti ra. 38 Takan kūu ta juuni chā'an ma Moisés ma junta chīyo ma tichi ku'u nuu kàcha'an ma ndian israelita. Ta ma siki iin yuku nàni Sinaí nī'i ra tu'un Ndioo jā'a iin tati jà'a tiñu nuu Ndioo, tajan jāna'a ndiko ra yi nuu ma ndian ñivio chīyo taji'na ndia. Ta ma Moisés ikan nī'i ra ma tu'un Ndioo ña jàna'a nuu yo naja kua nì'o na koo yo endeeni ndia.

39 ’Va ma ndian kùu ñivio chīyo taji'na, tüvi nī kuuni na jachi'in na ma ña kā'an Moisés. Ti java kūxaan na ra, va ma ña chānini na kùu yi ña na chikoni'i ndiko na ñuu Egiptu. 40 Takan kūu tajan te'en kà'an ndio na chi'in Aarón, ra yani Moisés: “¡Na ja'un uvi uni ndioo ña na ka'nda tiñu nuu ndi, ti töve chìto ndi nayi jà'a chi'in Moisés, ra tāvani'i yo ñuu Egiptu!”, kàti na. 41 Ta ikan jā'a na iin yutun ií ña oro ña kàa takua kàa iin vecerru. Tajan chà'ni ndio na kiti ña sòkó na nuu run, ta jà'a na iin viko kuenda ma ndioo ña jā'a na chi'in juuni nda'a' na. 42 Yakan va Ndioo chūndachiyo ra xiin na, ta ndākoo ra na, ta chā'a ra ña na jaka'nu na chele ña ìyo andivi. Yakan va cha'a' yakan kùu yi ña te'en kà'an ma tutu tāa ma ndra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo:

44 ’Ta ma ndian ñivio chīyo taji'na, tichi ku'u ikan ìyo iin veñu'u kùva'a chi'in ja'ma. Ta juuni tichi yi kàndii yuu ña ndiso tu'un ley Ndioo nuu. Vati takan kā'an Ndioo chi'in Moisés ña na jandova'a ra yi takua kàa ma ve'e ña jàna'a ra nuu ra. 45 Yakan va ma veñu'u ikan, jāya'a ndra yi nuu ndra se'e ndra. Ta ndrakan ndiso ndra yi, kīchaa ndra ñu'u' i'ya ora jākanaa ndra kua'a' kuati chi'in ñivi yüvi judíu jā'a Josué. Vati Ndioo tīndee ra Josué, ña jākunu ra ñivi yüvi judíu ñu'u' i'ya. Takan kūu ña jàka'nu ndian kūu ñivio Ndioo tichi veñu'u ja'ma ndaa ikan, nda kati kēta tiempu ña ndāki'in Rey David tiñu. 46 Ta ma Rey David, nī'i ra ñamani nuu Ndioo. Tajan chīkatu'un ra nuu Ndioo tu kuu jandova'a ra inga veñu'u chi'in yuu ña kùu koo Ndioo ra jāka'nu tatá yo Jacob ora chīyo ra tatiempu. Ta ikan kùu jaka'nu ñivio ra tichi yi, kàti David chi'in Ndioo. Va nī kuu yi. 47 Vati Salomón, ra se'e David, kùu ma ra jā'a ma veñu'u ka'nu kuenda Ndioo. 48 Vaji ma Ndioo ìyo andivi, tüvi ìyo ra ma tichi ve'e jàndova'a ñivi, yakan va te'en nāka'an ma ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo taji'na cha'a' yi:

51 ’¡Va ndyo'o ya'a ndava anima ndo, ti indukuni jà'a ndo takua jà'a ma ndian tüvi chìnuni ña kūu ñivio chīyo tatiempu! Vati tüvi jà'a ndo ma ña kùuni ma Tati Ií Ndioo ña jà'a ndo. 52 Ti ma ndian kūu ñivio chīyo taji'na, jāti'ini na chi'in ndra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo, nda kati chā'ni ndra ndra. Ti juuni maa ndrakan kātitu'un ndra ti ni kichi ma Cristu, ra kùu iin ra ndaa. Ta vitin ma ra ndaa ikan, cha kīchi ra, va ndyo'o, ti xīkoña'a ndo cha'a' ra, ta juuni maa ndo chā'ni ndo ra. 53 Vaji ndyo'o cha nī'i ndo ma ley Ndioo jā'a ma tati jà'a tiñu nuu ra, va nda vitin juuni takä'an jachi'in ndo ma ña kà'an yi.

54 Takan kūu ta ora chīni ndra ña te'en kā'an Esteban, ta ndava kāri'u nu'u ndra ña kūxaan ndra nde'e ndra nuu ra. 55 Va tava Esteban ya'a ìyo Tati Ií Ndioo chi'in ra. Ta ora kāni'i ra nuu ra ndè'e ra iti' andivi, ta ikan ndē'e ra nuu ìyo Ndioo ña chà'nda ra tiñu, ta Jesuu ndaa ra chiyo kua'a ra ndia. 56 Ta ora ndē'e Esteban ma iti' andivi, tajan te'en nāka'an ra nuu ndra ka'ìin chi'in ra:

―¡Nde'e ndo! Ti vitin ndè'i ña endee nùna tichi andivi. Ta Jesuu ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ndaa ra chiyo kua'a Ndioo. ―Takan kāti Esteban chi'in ndra.

57 Va ndrakan chāsi ndra so'o ndra, ikan na töve kuni ndra ña kà'an ra. Tajan endee kùvaa ndra kuà'an ndra nuu ndaa Esteban. 58 Ta tāvani'i ndra ra iti' yu'u ñuu, ta ikan kīcha'a kàni ndra ra chi'in yuu. Ta ma ndra testigu ndra nunuu ndra ji'na ga kāni yuu chata Esteban, tāva ndra ja'ma ìsukun ndra, ta chā'a ndra yi nuu iin ra tivaa, ra nàni Saulu, na kumi ra yi. 59 Juuni yanga kāni ndra yuu chata Esteban, ta te'en nāka'an ra chi'in Ndioo:

―¡Yo'o Racha'nu Jesuu, na ndaki'un animai vitin! ―kàti Esteban.

60 Ta ikan jan chūnandi chiti ra ta nāka'an ni'i ra:

―¡Yo'o Racha'nu na tïsokuatiun ndra cha'a' ma kuati jà'a ndra! ―kàti ra.

Tajan ora chinu kà'an ndio Esteban te'en, ta chī'í ra.