1 Takan kūu iin kivi ora nindee ñivi judíu, Jesuu chàkunuu ra chi'in ndra jàkua'a chi'in ra iin nuu kàa trigu. Ta tava ma ndra jàkua'a chi'in ra nduva'a chāñu soko ndra, yakan va kīcha'a ndio ndra chà'nu ndra yoko ma trigu, ta kīcha'a ndra kàchachi ndra ma chiti yi. 2 Ta ora ndē'e ndio ma ndra fariseu ña kàja'a ndra, ta te'en nāka'an ndra chi'in Jesuu:

―Na nde'un ña ja'a ma ndra jàkua'a chi'un, ti ndrakan kàja'a ndra iin ña töve ìyo yi ña ja'a ndra ma kivi nindeo ―kàti ndra chi'in Jesuu.

3 Ta Jesuu te'en nāka'an ra chi'in ndra:

―¿A takä'an jàkua'a ndo ma nuu kà'an yi naja kua jā'a ma David chi'in ma ndra meru ra ora chāñu soko ndra niku? 4 Ra'ya kī'vi ra ma tichi veñu'u Ndioo, ta chāchi ra ma paan ií ña ka'ìin ma ikan. Ta yakan ti töve ìyo yi ña kachi ra yi, ta ni ma ndra kùu meru ra, ti uvanuu ma ndra kùu kachi yi, kùu ma ndra kùu sutu ni. 5 ¿A takä'an jakua'a ndo nuu ma Ley Ndioo ña tāa Moisés, ma nuu kà'an yi ña ma ndra kùu sutu veñu'u, vaji töve nindee ndra ma kivi nindee yo, na yöve iin kuati kùu yi kuenda ndra? 6 Va yu'u kà'in iin nakuyi ña ndicha chi'in ndo, i'ya ndaa iin ra ka'nu tiaga kua ma veñu'u ka'nu ndian judíu. 7 Ta ndyo'o, ¿a juuni takä'an kutunini va'a ndo ma ña kà'an yi nuu ma tutu Ndioo i'ya ña kà'an ndo takan? Vati te'en kà'an yi nuu yi: “Yu'u kùuni̱ ña na kunda'vini ndo nde'e ndo ma ñivi, ta töve kùuni̱ ña ndakimani ndo ma Racha'nu chi'in ma kiti sòkó ndo nuu ra.” Tu ndicha ña cha chìto ndo ña kà'an ma tutu tāa Moisés, na töve ìyo yi ña ka'ni ndo ma ndian töve ìyo nï'iin kuati. 8 Ndicha va'a ña ma ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ìyo ndatu ra cha'a' ma kivi nindee yo.

9 Tajan kēe ndio Jesuu kuà'an ra ma nuu ndaa ra ikan, ta chāa ra nuu ndaa iin veñu'u vali ma ndian judíu, ta kī'vi ra tichi yi. 10 Ta ndē'e ra ña ma tichi yi, nandi iin ra nda'a' ití. Va tava nànduku ndra naja kua jà'a ndra, ta kā'an Jesuu iin ña tüvi va'a, ta chi'in yakan kùu nani'i ndra naja kua tisokuati ndra ra. Tajan te'en chīkatu'un ndra nuu ra:

―¿A kùu janda'a yo iin ndian ku'vi ma kivi nindee yo? ―kàti ndra chi'in Jesuu.

11 Ta Jesuu te'en nāka'an ra chi'in ndra:

―¿Nda ndyo'o nikuuni, tu ìyo iin mvechala jàna ndo, ta nde'e ndo ña koyo ri iin tichi soko kono, ma kivi nìndee ndo, a töve ìyo yi ña ku'un ndo, ta tava ndo ri?, kùuni ndo. 12 Tu tavani'i yo ndrikan ña kùu ndri iin kitini, kùuni yi ka'an yi ña, ¡ìyo ga kuenda yi ña tavani'i yo iin ra'ii kua ma mvechala! Cha'a' yakan kùu yi ña, kùu ja'a yo ma ña va'a ma kivi nindeo.

13 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ma ra nda'a' ití:

―Jànakee nda'un ―kàti Jesuu chi'in ra.

Tajan jānakee ndio ra ma nda'a' ra, ta kīndoo va'a va'a yi, kua kàa ma inga chiyo nda'a' ra. 14 Ta ora kēe ndio ma ndra fariseu ma tichi veñu'u ikan, tajan kīcha'a ndra jando'iin tu'un ndra, naja kua ìyo yi ña jà'a ndra, ta ka'ni ndra Jesuu.

15 Takan kūu ta ora chīto Jesuu ña takan chànini ma ndra fariseu, tajan kēe ndio ra ma ikan, ta nduva'a kua'a' ñivi tāndikun na chata ra. Ta jànda'a Jesuu tandi'i ma ndian ku'vi, 16 ta kàtitu'un ra nuu na ña koto kätitu'un na nuu ka'ìin kua'a' ñivi nda ra kùu ra. 17 Te'en kūu yi, ikan na chinu ma tu'un kā'an ma Isaía, ra kā'an chi'in tu'un yu'u Ndioo, ma ora kā'an ra te'en:

22 Takan kūu tajan chāndaka ma ñivi iin ra ndiso tati xaan ña kuaá ta ñi'i nuu ma Jesuu. Ta ma Jesuu jānda'a ra ma tinuu ra chi'in ma yu'u ra, ikan na kuu ndè'e ndiko ra ta juuni kùu ka'an ra ndia. 23 Tajan ndisaa kuii ma ñivi, ndava kuà'an tati na, ta te'en kīcha'a na chìkatu'un ta'an na:

―¿A yüvi ra se'e David kùu ra'ya?, kùuni ndo ―kàti na.

24 Ta ora chīni ndio ma ndra fariseu ña takan kà'an na, tajan te'en kīcha'a ndra kà'an ndra:

―Ma kui'na nàni Beelzebú ña kuxini nuu ma tati xaan, yakán' kùu ma ña chā'a ma ndatu ikan nuu ra'ya, ikan na kuu tava ra yi kuñu ma ñivi ―kà'an ndra.

25 Va tava Jesuu cha chìto ra naja kua chànini ndra, yakan va te'en kīcha'a ndio ra kà'an ra nuu ndra:

―Tu kànita'an ñivi ìyo iin ñuu juuni chi'in maa na, ni ndi'i nuu na. Ta tu ìyo ñivi ìyo iin ve'eni ta kanita'an na juuni chi'in maa na, ni ndi'i nuu na chi'in nda ma ve'e na ndia. 26 Ta juuni kà'in ña tu kànita'an ñivi Satanaa chi'in juuni maa na, juuni ni ndi'i nuu na, vati na küu kanita'an ma kui'na juuni chi'in ma ñivián'. Ti tu ja'án' takan, numini ni ndi'án' chi'in ñivián'. 27 Tu chànini ndo, ña chi'in ndatu Beelzebú tàvai ma tati xaan, tajan juuni ma ndian tàva tati xaan ndiso ma ñivi ña ìyo tañu ndo, juuni maa na ni tisokuati na ndo, ti tüvi va'a chànini ndo. 28 Vati tu yu'u tàvani'i̱ tati xaan ndiso ñivi chi'in ndatu Ndioo, yakan kùuni yi jana'a yi ña cha ìyo ma nuu chà'nda Ndioo tiñu chi'in ndo. 29 ¿Nayi ìyo yi ña ja'a iin ñivi, ta kùu ki'vi na su'u na ve'e iin ra ya'a ni'i?, kùuni ndo. ¿A töve ìyo yi ña ku'ni ji'na na ra?, kùuni ndo. Ndicha ña kùu ja'a na yi, uvaa ña tu jà'a na takan.

30 ’Ma ndian töve ìyo kuendai, ndian xaani nde'e yu'u kùu na. Ta ma ndian töve ndàki'in ma tu'un kà'in, va kàtitu'un na inga tuku tu'un ña jàkanuu yi xini ma ñivi, ndiakan töve ñivi kuendai kùu na ndia.

31 ’Yakan va yu'u kà'in ña ma Ndioo, jàka'nuni ra kuati ma ndra'ii, chi'in tandi'i ma tu'un ti'ini ña kà'an ndra ndia. Va tu kà'an ti'ini ndra chata ma Tati Ií Ndioo, na töve ni jaka'nuni ra ma kuati ndra tuva takan. 32 Ta tu kà'an ti'ini ma ñivi chata ma ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ma Racha'nu Ndioo ni jaka'nuni ra ma kuati. Va tu kà'an ti'ini na chata ma Ra Tati Ií Ndioo, töve ni jaka'nuni ma Ndioo kuati na, ni ma ñuñivi ña ìyo vitin, ta ni ma ña ni koo iti' nuu töve ni ja'a ra yi ndia.

33 ’Tu tachi ndo iin yutun va'a, ni ku'va run ma chiti va'a kachi ndo. Ta tu töve va'a ma yutun tàchi ndo, ni ku'va run ma chiti vä'a'. Ta takan kùu yi ña chi'in ma chiti run, cha nakoto yo nda yutun kùu run. 34 ¡Ndyo'o tatá ndian xaan tava xaan ma koo! ¿Naja kua kùu yi ña kà'an ndo ma tu'un vii ta va'a, ta juuni maa ndo kùu ma ndian kini? Ndisaa ma tu'un ña kàya ma anima yo, yakan kùu ma ña kà'an yo. 35 Vati taku ma ra'ii va'a, mamaa ña va'a kùu ma ña kà'an ra, ti ña va'a kùu ma ña ìyo tichi anima ra. Ta ma ra'ii ña töve va'a, mamaa tu'un kini kùu ma ña kà'an ra, ti ña kini kùu ma ña ìyo tichi anima ra. 36 Ta yu'u kà'in ña ma kivi ña ni jakutuni ma Ndioo kuati ma ñivi, tandi'i ndo ìyo yi ña ku'va ndo kuenda cha'a' ma nda tu'un kini nikuuni ña kā'an ndo ndia. 37 Vati juuni cha'a ma tu'un ña kà'an ndo, yakan kùu yi ña ni jandondaa yi ma kuati ndo, tuva ndian ìyo kuati kùu ndo a töve.

38 Tajan uvi uni ndra fariseu, chi'in ndra kùu matru ña jàkua'a tutu Ndioo, te'en nāka'an ndra chi'in Jesuu:

―Matru, kùuni ndi nde'e ndi ña na ja'un iin ndatu ―kàti ndra.

39 Ta Jesuu te'en nāka'an ra chi'in ndra:

―Ma ndian kini, chi'in ndian töve ìyo tundeeni Ndioo chi'in kùu ma ndian chìkan na ña na ja'i iin ndatu ndē'e na. Va yu'u kàti̱ ti tüva ga ni jana'a Ndioo ndatu nuu na, vati uvaa ma ndatu ña jā'a Jonás taji'na. Yakani kùu ma ña ni nde'e na. 40 Vati takua tā'an ma Jonás ña chūndii ra uni kivi, ta uni chanikuaa tichi ma tiaka' ka'nu, juuni takan ni ta'an yu'u ra kùu Se'e ñivi tāchi Ndioo, ti ni kundii ra uni kivi, ta uni chanikuaa tichi ñu'u' ndia. 41 Yakan va ma ñivi chīyo ñuu Nínive ni jaketa ndiko Ndioo na, tajan ni tachi ra na ña na tisokuati na ñivi ìyo tiempu i'ya ora ni tiku'va ra kuati ñivi. Vati ma ñivi ñuu Nínive ndākoo na kuati jā'a na ta chīkoni'i ndiko na iti' Ndioo ora kātitu'un Jonás tu'un Ndioo nuu na. Yakan va yu'u ra kàtitu'un nuu ndo ka'nugai kua Jonás. 42 Vati ora ni chaa tiempu ña ni tiku'va Ndioo ma kuati jà'a ndisaa ñivi, juuni ni jaketa ra iin ña'a kūu reina ña chà'nda tiñu nuu ñivi chīyo iti' xuu. Ta yakan kùu ma ña ni tachi Ndioo ña na tisokuatian ndo ora ni tiku'va ra kuati. Vati yakan kīchian iin ñuu ya'a chika, tajan jāchi'an tu'un Ndioo ña kā'an Rey Salomón taji'na. Va vitin yu'u kùu iin ra ka'nu ga kua Rey Salomón.

43 ’Ora kèe iin ma tati xaan tichi kuñu iin ra'ii, chàkunuu yi ma nuñu'u' ití nànduku yi nuu kùu nindee yi. Ta tu töve nàta'an yi ma nuu nindee yi, ta kīcha'a ndio yi nàkanini yi te'en: 44 “Va'a ga ña chikoni'i ndikoi ma ve'e nuu chīyoi niku”, kàti yi. Tajan ma ora chīkoni'i ndio yi, ta nàta'an yi ma ra'ii ikan ña kàa ra tava kàa iin ve'e ña tüva ña koo tichi, ña vii va'a nāti'vi yi, ta ndōva'a va'a yi. 45 Tajan kuà'an ndio yi, ta jàti'vi ta'an yi inga ucha ta'an ma tati xaan ga kua maa yi, ta ndisaa ndio yi kì'vi yi tichi kuñu ma ra'ii ikan, ta ma nuu ndi'i nia ka'vi ga ndè'e ra tundo'o jà'a yi, kua ma ora kīcha'a yi. Ta takan ni ta'an ma ndian kini ña ìyo ma ñuñivi i'ya vitin.

46 Juuni ndaa Jesuu jàna'a ra nuu ma ñivi, ora chāa ma ma'á ra, chi'in ndra yani ra, ta ñivi ta'an ra, ña kùuni vi natu'un vi chi'in ra. Va tava kīndoo vi ma nuke'e, ti nī kuu ki'vi vi. 47 Yakan va ìyo iin yo kēe chākatitu'un nuu Jesuu, ta te'en nāka'an ra chi'in ra:

―Nuke'e ndaa ma'un, chi'in ndra yaniun, ta ñivi ta'un, ña kùuni vi ka'an vi chi'un ―kàti ra chi'in Jesuu.

48 Va Jesuu te'en nāka'an ra chi'in ma ra chākatitu'un nuu ra:

―¿Yo kùu ma'i, ta yo kùu ma ndra yani̱, ta ñivi ta'in?, kùuniun.

49 Tajan kīcha'a ra jànanda'a ra nuu ka'ìin ma ndra jàkua'a chi'in ra, ta te'en nāka'an ra:

―Ndia'ya kùu ma'i, ndra yani̱, ta ñivi ta'in. 50 Vati nda ndian nikuuni ña jà'a ña kùuni ma Tatái ra ìyo andivi, ndiakan kùu ma ndra yani̱, ñivi ta'in, ta ma'i ―kàti Jesuu.