Yesu Krisito Asɩn Danbɩrasa fɛɛ kanan mʋ nɩɩ
Luka
kyʋrɔɔ mʋ
1
Kʋtɔ mʋ sʋ nɩɩ Luka
kyʋrɔɔ ɔwʋlɛ nɩmʋ
(Asunpu 1:1)
Mɛ‐kyɛmɩnɛ Tiyofolisi, asa damantɛ ba taa tʋʋ bamʋ n‐yɩɩ sʋ kyʋrɔɔ asɩn mʋ nɩɩ ɩ waa anɛ tɔ mʋ yɩla. Ba kyʋrɔɔ kʋtɔ kʋmaa mʋ nɩɩ asa ba wu yɛ ansi, lɩɩ saŋa mʋ nɩɩ Yesu asɩn mʋ i yii kasɛ, nɩɩ ba da ɩmʋ kibonbon tɔwɛ anɛ mʋ, yɩla. Ɩmʋ sʋ bɛɛrɛɛ wuya Tiyofolisi, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ mɛ gbaa‐gbaa mɛ n loo asɩn mʋ tɔ kɩɩ lɩɩ ɩmʋ npiili mʋ, ɩ dagaa fɛɛ n kyʋrɔɔ ɩmʋ kɩgyasʋ‐kɩgyasʋ kyɛɛkyɛɛ sʋ sa fʋ. Kɛ fʋ nyɛ bɩɩ asɩn mʋ kesintin fɛɛ kanan mʋ nɩɩ ba kaapʋ fʋ mʋ.
Gyɔn Okyugyeepu Mʋ
kakʋʋgɛ Asɩn
Saŋa mʋ nɩɩ Herodi gyɛ owura Gyudeya ɔsʋwʋlɛ sʋ mʋ, nɩɩ ɔnyɩn kʋ bʋ tɔ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Sakariya. Ɔ gyɛ Ɩbwaarɛ aseepu kʋbʋ mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ kɩmʋ yɛ Abigya mʋ tɔ ɔkʋ. Nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ‐ka Elisabeti, nɩɩ ngbaa mʋ lɩɩ oseepu bɩlɩsa asɛ Aron kɩnaana tɔ. Sakariya maa Elisabeti kakyɩna tɔ ɩkpa i kyiigi Ɩbwaarɛ asɛ, nɩɩ ba buu Ɩbwaarɛ nbara yɛ kanan mʋ nɩɩ mʋ nnɔsa mʋ ɩ kaapʋ mʋ. Ba bɩlɛ, amaa ba man kʋʋgɛ kebii, lɩɩ fɛɛ Elisabeti maa gyɛ ogbentipu sʋ.
Saŋa kʋ ɩ ba fʋʋ aseepu kʋbʋ mʋ nɩɩ Sakariya bʋ kɩmʋ tɔ mʋ, nɩɩ bee sun Ɩbwaarɛ ansi tɔ. Nɩɩ ba tʋʋ nbii lɛɛ mʋ, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ aseepu ɩkpa ɩ kaapʋ mʋ, fɛɛ o loo kabwaarɛ‐sunkpa ayɛ mʋ tɔ naa tuwa nlaa. 10 Saŋa mʋ nɩɩ o loo ee tuwa nlaa mʋ, yɛgɛ asa damantɛ ba bʋ kewusunɔ bɛɛ kʋlɛ kabwaarɛ‐kʋlɛ.
11 Nɩɩ Ɔnyɩrɩpɛ kabɔɔ ba mʋ asɛ, ba yɩlɛ nlaa kaswɩɩ mʋ gyisa sʋ, katɩn mʋ nɩɩ ee tuwa nlaa mʋ. 12 Saŋa mʋ nɩɩ Sakariya wu kabɔɔ mʋ, mʋ kɔkɔlɔ kɩ ŋmaa mʋ, nɩɩ ɩ kɩtaa mʋ kufuu. 13 Amaa nɩɩ kabɔɔ mʋ tɔwɛ Sakariya yɛ, “Man waa kufuu, Ɩbwaarɛ nu fʋ kabwaarɛ‐kʋlɛ. Fʋ‐ka Elisabeti ii biti ɔ kʋʋgɛ Obii‐nyɩnsa kɛ fʋ yɩla mʋ kɩtɩɩ yɛ Gyɔn. 14 Lɩɩ mʋ sʋ mʋ, fanɛ ansi ii biti i gyii, kɛ asa damantɛ gbaa ansi i gyii lɩɩ mʋ kakʋʋgɛ sʋ. 15 Ee biti ɔ waa nyɩmɩsa kparɛ Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ ansi tɔ. Ɔ man kan waa nuu nta abɛɛ nta bʋlʋnsa. Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ mʋ biti o loo bɔla mʋ tɔ, lɩɩ saŋa mʋ nɩɩ ɔ bʋ mu‐nyi ɔtɔ tɔ mʋ. 16 Nɩɩ ee biti ɔ yɛgɛ Ɩsɩrayɩ abi gaalaagaa ba nyɛ nfɛɛrɛ kɩkyɛɛgɛ, kɛ ba bwii ba Ɔnyɩrɩpɛ bamʋ Ɩbwaarɛ asɛ. 17 Fu kebii Gyɔn nɩmʋ ii biti ɔ taa Kayaayu tɔ ɔlʋn gyankpaa Ɔnyɩrɩpɛ mʋ fɛɛ Ɩbwaarɛ ɔtɔwɛpʋ Eligya. Ee biti ɔ lɔŋɔ asɛ yɛ nbii bʋga tɔ, kɛ ɔ taa bamʋ nɩɩ bɛɛ waa kʋsʋ tɔ ɔlʋn mʋ, ba ba nyɛ kanyaasɩn kɛ bamʋ nfɛɛrɛ ɩ ba Ɩbwaarɛ ɩkpa kyiigisa mʋ sʋ. Ee biti ɔ waa ɩnɩmʋ lɔŋɔ asa mʋ gyoo Ɔnyɩrɩpɛ.”
18 Nɩɩ Sakariya taasɛ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ yɛ, “Nɛnɛ nɩɩ n biti n waa bɩɩ fɛɛ ɩ gyɛ kesintin? Lɩɩ fɛɛ n bɩlɛ, nɩɩ mɛ‐ka gbaa bɩlɛ yɛ kebii kɩnyɛ.”
19 Nɩɩ kabɔɔ mʋ lɛɛ kɔnɔ yɛ, “Mɛ ɩ gyɛ Gabireli mʋ nɩɩ n yɩlɛ Ɩbwaarɛ ansi tɔ sʋsʋ mʋ. Nɩɩ o sun mɛ yɛ n ba tɔwɛ fʋ asɩn danbɩrasa nɩmʋ. 20 Kpalɩ fɛɛ fʋ maa man kɔɔlɛ mɛ asɩn mʋ nɩɩ ii biti ɩ ba ɩmʋ saŋa tɔ kyɛɛkyɛɛ gyii sʋ mʋ, n tɔwɛ fʋ yɛ fʋ man bɩla yɛ fʋ taalɛ tɔwɛ sɛhn, naa fʋʋ saŋa mʋ nɩɩ mɛ katɔwɛ yɩla mʋ kii biti kɩ ba tɔ.”
21 Saŋa kʋlʋn maa tɔ, yɛgɛ asa mʋ nɩɩ ba bʋ kabwaarɛ‐sunkpa ayɛ kewusunɔ mʋ, bɛɛ fɛ nfɛɛrɛ kʋtɔ mʋ sʋ nɩɩ Sakariya kyɛɛrɛɛ kabwaarɛ‐sunkpa ayɛ mʋ tɔ. 22 Nɩɩ saŋa mʋ nɩɩ ɔ lɩɩ obu mʋ tɔ mʋ, ɔ man bɩla ɛɛ taalɛ ɛɛ tɔwɛ bamʋ asɛ, nɩɩ ba bɩɩ fɛɛ, o wu ansi sʋ kɩlɛɛkaapʋ kabwaarɛ‐sunkpa ayɛ mʋ tɔ. Lɩɩ fɛɛ abaa nɩɩ o sii ɔ sʋ ɛɛ tɔwɛ bamʋ asɛ.
23 Sakariya maa sun mu kiseepu kusun lʋwɛ kabwaarɛ‐sunkpa ayɛ mʋ tɔ mʋ, ɔ lɩɩ tʋtɔ kpewu mʋ ayɛ. 24 Ɩnɩmʋ kamaa mʋ, nɩɩ mʋ‐ka Elisabeti nyɛ ɔtɔ. Nɩɩ ɔ taa mʋ n‐yɩɩ baala kɩkpaara sʋ kanɩn ɩbwaayɩ inuu. 25 Nɩɩ Elisabeti yɛ, “Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ mʋ ɩ waa ɩnɩmʋ sa mɛ. O su mɛ kʋwɛɛ, nɩɩ ɔ lɛɛ ipeeli lɩɩ mɛ sʋ lɩɩ mɛ tɔɔmaa ana tɔ.”
Ba tɔwɛ Yesu kakʋʋgɛ asɩn
26 Saŋa mʋ nɩɩ Elisabeti sʋ mʋ ɔtɔ ɩbwaayɩ isiye mʋ, nɩɩ Ɩbwaarɛ sun mʋ kabɔɔ mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Gabireli kpee Nasareti kadɛ tɔ, mʋ nɩɩ kɩ bʋ Galile ɔsʋwʋlɛ sʋ mʋ. 27 Ɩbwaarɛ sun mʋ kpee kibite mʋ nɩɩ o mee nyi ɔnyɩn nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Mɛɛrɩ mʋ asɛ. Ba taa mʋ sa ɔnyɩn mʋ nɩɩ bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ Gyosefu kekili, nɩɩ ɔ lɩɩ Dawidi kɩnaana tɔ. 28 Nɩɩ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ kpee mʋ asɛ naa fwaala mʋ yɛ, “Faa kumu ɔkɔn! Ɩbwaarɛ bʋ fʋ asɛ, nɩɩ ɔ waa fʋ kusee gaa.”
29 Nɩɩ ɩ kɩtaa Mɛɛrɩ nfɛɛrɛ lɩɩ asɩn mʋ nɩɩ kabɔɔ mʋ tɔwɛ mʋ mʋ, nɩɩ ɛɛ fɛ kanɩn afwaala mʋ nfɛɛrɛ. 30 Nɩɩ kabɔɔ mʋ tɔwɛ mʋ yɛ, “Mɛɛrɩ man waa kufuu, lɩɩ fɛɛ fʋ nyɛ Ɩbwaarɛ asɛ kabwaala. 31 Fii biti fʋ nyɛ ɔtɔ kɛ fʋ kʋʋgɛ Obii‐nyɩnsa, kɛ fʋ yɩla mʋ kɩtɩɩ yɛ Yesu. 32 Ee biti ɔ waa nyɩmɩsa kparɛ kɛ ba tɩɩ mʋ yɛ Ɩbwaarɛ Owura lala Mu‐Bii. Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ ii biti ɔ taa Yesu mʋ naana Dawidi kuwura‐gya mʋ sa mʋ. 33 Nɩɩ ee biti o gyii Ɩsɩrayɩ abi sʋ kuwura‐gyii naa fʋʋ saŋa mʋ nɩɩ ɩ man sʋ ɔkaa.”
34 Nɩɩ Mɛɛrɩ taasɛ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ yɛ, “Nɛnɛ nɩɩ ɩnɩmʋ ii biti ɩ bɔla sʋ waa, yɛgɛ n gyɛ kibite mʋ nɩɩ n man nyi ɔnyɩn?”
35 Nɩɩ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ lɛɛ mʋ kɔnɔ yɛ, “Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ mʋ ii biti ɔ ba fʋ sʋ, kɛ Ɩbwaarɛ Owura lala mʋ ɔlʋn o bun fʋ sʋ. Ɩmʋ sʋ bee biti ba tɩɩ obii kyɩrɛkyɩrɛ mʋ nɩɩ fii biti fʋ kʋʋgɛ mʋ mʋ, yɛ Ɩbwaarɛ mu‐bii. 36 Fʋ kʋʋpʋ Elisabeti mʋ nɩɩ asa bɛɛ tɩɩ mʋ yɛ ogbentipu nɩɩ ɔ waa kakyɩɩ bɩlɩsa gbaa mʋ, sʋ obii‐nyɩnsa‐bii ɔtɔ ɩbwaayɩ isiye. 37 Lɩɩ fɛɛ kʋtɔ kʋ kɩ man bʋ tɔ yɛ Ɩbwaarɛ mɛɛ taalɛ waa.” 38 Nɩɩ Mɛɛrɩ lɛɛ kɔnɔ yɛ, “N gyɛ Ɔnyɩrɩpɛ nɩn, yɛgɛ ɩ waa kanɩn sa mɛ fɛɛ kanan mʋ nɩɩ fʋ tɔwɛ mʋ.” Nɩɩ Ɩbwaarɛ kabɔɔ mʋ lɩɩ tʋtɔ kyʋn.
Mɛɛrɩ bɔɔ Elisabeti sʋ
39 Ɩmʋ nkɛ gbɛrɛɛ kamaa mʋ, Mɛɛrɩ kʋʋla mʋ n‐yɩɩ ɛɛ waa bilen o kpee kadɛ mʋ nɩɩ kɩ bʋ abɩɩ tɔ Gyudeya ɔsʋwʋlɛ sʋ. 40 Nɩɩ ɔ naa loo Sakariya kɩkpaara sʋ naa fwaala mʋ‐ka Elisabeti. 41 Elisabeti maa nu Mɛɛrɩ afwaala mʋ, kebii mʋ nɩɩ ɔ bʋ mʋ ɔtɔ tɔ mʋ fitii. Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ kɩ maa loo bɔla Elisabeti mʋ, 42 nɩɩ ɔ pʋntɛ kenken tɔwɛ yɛ, “Akyɩɩ kpini tɔ mʋ, fʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ waa kusee kʋkyɔ, nɩɩ kusee bun fu kebii mʋ nɩɩ fii biti fʋ kʋʋgɛ mʋ sʋ. 43 Mɩnɛ kusee lala nɩɩ Ɩbwaarɛ taa bwaala mɛ yɛ mɛ‐Nyɩrɩpɛ mu‐nyi ɔ ba bɔɔ mɛ sʋ? 44 N maa dan nu fʋ afwaala mʋ, kebii mʋ nɩɩ ɔ bʋ mɛ ɔtɔ tɔ mʋ taa kensi‐gyii fitii. 45 Kusee ɩ gyɛ fʋ lɛɛ, lɩɩ fɛɛ fʋ maa kɔɔlɛ gyii fɛɛ asɩn mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ tɔwɛ fʋ mʋ, ii biti ɩ ba tɔ kesintin.”
Mɛɛrɩ bɩɩ ɔlʋn yɩn Ɩbwaarɛ
46 Nɩɩ Mɛɛrɩ tɔwɛ yɛ,
“N yɩn Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ lɩɩ mɛ kɔkɔlɔ tɔ.
47 Ɩbwaarɛ mɛ Ɔmɔlɩgɛpʋ sʋ mʋ, mi ansi i gyii lɩɩ mɛ kɔkɔlɔ tɔ.
48 Kpalɩ fɛɛ mɛ, Ɩbwaarɛ kibite mʋ nɩɩ n man bʋ sɛhn tɔ mʋ,
mɛ asɩn i tiri Ɩbwaarɛ.
Nɩɩ lɩɩ ndaga sʋ i kpee mʋ, ɔkʋmaa nɩmʋ ii biti ɔ tɩɩ mɛ yɛ kumu ɔkɔn wuya.
49 Lɩɩ fɛɛ Ɔlʋnpʋ lala Ɩbwaarɛ waa atɔ kparɛ sa mɛ.
Mʋ kɩtɩɩ ɩ gyɛ Kɩkyɩrɛkyɩrɛ.
50 Nɩɩ asa kʋmaa mʋ nɩɩ ba sɩlɛ Ɩbwaarɛ mʋ, ee wu bamʋ kʋwɛɛ,
san sa abii san yɛ anaana.
51 Ɔ taa mʋ kɩbaa bʋlʋnsa mʋ waa asɩn kyinkyinsa,
nɩɩ ɔ yaasɛ bamʋ nɩɩ bɛɛ kʋsaa bamʋ n‐yɩɩ bamʋ nfɛɛrɛ tɔ.
52 Ɔ kʋsaa awura‐gyipu bamʋ ngya sʋ,
amaa nɩɩ o diyaa abʋlʋpʋ mʋ sʋsʋ.
53 Ɔ yɛgɛ nɩɩ atiripu ba nyɛ atɔ danbɩrasa mʋ nɩɩ i tiri bamʋ.
Amaa atɔ wuya ana bɩrɛ, o bwiiyaa bamʋ yɛ abaa kpan.
54 Ɩbwaarɛ nyiŋi mʋ asa Ɩsɩrayɩ abi sʋ,
nɩɩ o wu bamʋ kʋwɛɛ kyɛ bamʋ tɔ,
55 fɛɛ kanan mʋ nɩɩ ɔ tɔwɛ yɩla anɛ naana ana agyankpaapʋ mʋ.
Ɔ tɔwɛ Abraham yɛ ee biti o wu maa mʋ kanaana tɔ abi kpini kʋwɛɛ.”
56 Nɩɩ Mɛɛrɩ kyɩna Elisabeti asɛ ɩ waa fɛɛ ɩbwaayɩ ɩsa pɔyɩ nɩɩ o bwii kpewu.
Elisabeti Kʋʋgɛ Gyɔn Okyugyeepu
57 Elisabeti kakɛ kʋʋgɛsa maa fʋʋ mʋ, nɩɩ ɔ kʋʋgɛ kebii‐nyɩnsa‐bii. 58 Nɩɩ Elisabeti mʋ tɔɔmaa ana yɛ mʋ kʋʋpʋ ana ba maa nu kanan mʋ nɩɩ Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ mʋ wu mʋ kʋwɛɛ mʋ, nɩɩ bamʋ kpini ba bʋga gyii bamʋ ansi.
59 Ɩmʋ kakɛ buruwasapu mʋ ba gyaŋɛ, kɛ ba tɩn kebii mʋ oduu. Naafɔɔ bee biti ba taa mʋ‐sɛ kɩtɩɩ Sakariya mʋ yɩla mʋ. 60 Amaa nɩɩ mu‐nyi kina kɩtɩɩ mʋ, nɩɩ ɔ yɛ, “Ba tɩɩ mʋ yɛ Gyɔn.”
61 Nɩɩ ba tɔwɛ Elisabeti yɛ, “Fan man sʋ ɔkʋ nɩɩ ɔ sʋ kanɩn kɩtɩɩ fanɛ kanan tɔ.”
62 Nɩɩ ba waa abaa tɔwɛ mʋ‐sɛ Sakariya asɛ, kɛ ba bɩɩ kɩtɩɩ mʋ nɩɩ ba taa yɩla kebii mʋ. 63 Nɩɩ ɔ yɛgɛ nɩɩ ba taa kɩgyantan‐bi sa mʋ. Nɩɩ ɔ kyʋrɔɔ sʋ yɛ, “Mʋ kɩtɩɩ ɩ gyɛ Gyɔn.” Nɩɩ i kyinkyin bamʋ gaa. 64 Opula maŋa tɔ nɩɩ Sakariya kɔnɔ bugi, nɩɩ mʋ kanandʋlʋ gbaa saŋɛ, nɩɩ o piili ɛɛ tɔwɛ ɛɛ yɩn Ɩbwaarɛ. 65 Nɩɩ kufuu kɩ kɩtaa mʋ tɔɔmaa ana mʋ kpini, nɩɩ asɩn nɩmʋ ɩ yalagɛ ndɛ mʋ nɩɩ ɩ bʋ abɩɩ tɔ Gyudeya Ɔsʋwʋlɛ sʋ. 66 Nɩɩ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ o nu kanɩn asɩn mʋ ɩɩ fɛ kɩmʋ nfɛɛrɛ, nɩɩ ɛɛ taasɛ yɛ, “Mɩnɛ nɩɩ kanɩn kebii nɩmʋ ba ɔ ba waa?” Lɩɩ fɛɛ Ɩbwaarɛ kɩbaa kɩ gyan mʋ sʋ.
Sakariya Bɩɩ Ɔlʋn Yɩn Ɩbwaarɛ
67 Nɩɩ Kayaayu Kyɩrɛkyɩrɛ mʋ bɔla kebii mʋ mʋ‐sɛ Sakariya tɔ, nɩɩ ɛɛ tɔwɛ abwaarɛsɩn yɛ,
68 “Fan yɛgɛ a yɩn anɛ Ɩsɩrayɩ abi Ɔnyɩrɩpɛ Ɩbwaarɛ,
lɩɩ fɛɛ ɔ ba nɩn ɔ ba kyɛ mʋ asa tɔ kɛ ɔ mɔlɩgɛ bamʋ.
69 Lɩɩ mʋ kɩyaafɔlɛ Dawidi kanan tɔ mʋ,
ɔ lɛɛ Ɔmɔlɩgɛpʋ Lʋnpʋ sa anɛ.
70 Fɛɛ kanan mʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ atɔwɛpʋ kyɩrɛkyɩrɛ mʋ ba wʋla tɔwɛ yɩla fɛɛ,
71 ee biti ɔ ba mɔlɩgɛ anɛ lɩɩ anɛ dʋn ana
yɛ anɛ akisipu kpini abaa tɔ.
72 Ɩbwaarɛ tɔwɛ yɛ ee biti o wu anɛ naana ana kʋwɛɛ
kɛ o nyiŋi mʋ katɔwɛ kyula kyɩrɛkyɩrɛ mʋ.
73 Katɔwɛ kyula nɩmʋ nɩɩ Ɩbwaarɛ bɔ ntan sa anɛ naana Abraham yɛ,
74 ee biti ɔ kɔɔlɛ anɛ lɩɩ anɛ akisipu abaa tɔ,
kɛ ɔ yɛgɛ a nyɛ ɔlʋn sun mʋ yɛgɛ a man sʋ kufuu.
75 Kɛ a ba an gyɛ asa kyɩrɛkyɩrɛ kɛ anɛ ɩkpa i kyiigi, mʋ Ɩbwaarɛ ansi tɔ lɩɩ anɛ kakyɩna kpini.”
 
76 Nɩɩ Sakariya tɔwɛ mu‐bii Gyɔn yɛ, “Mi‐bii, bee biti ba tɩɩ fʋ yɛ Ɩbwaarɛ Ɔlʋnpʋ mʋ ɔtɔwɛpʋ.
Lɩɩ fɛɛ fii biti fʋ gyankpaa Ɔnyɩrɩpɛ mʋ naa lɔŋɔ mʋ ɔkpa.
77 Fii biti fʋ ba yɛgɛ mʋ asa ba bɩɩ fɛɛ ɩ lɩɩ alibi kɩtaakɛɛ sʋ
nɩɩ bee biti ba nyɛ kamɔlɩgɛ.
78 Lɩɩ fɛɛ Ɩbwaarɛ maa wu anɛ kʋwɛɛ sʋ mʋ,
nɩɩ ɔ yɛgɛ nɩɩ Ɔmɔlɩgɛpʋ mʋ ba anɛ asɛ, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ kyɔwɛ ɩ lɩɩ sʋsʋ ba ɛɛ da kasɛ mʋ.
79 Kɛ ɩ ŋmaŋɛ sa bamʋ nɩɩ ba bʋ kitentenbiri
mʋ nɩɩ kɩ sʋ bamʋ kii kpee lewu tɔ,
kɛ ɩ ŋmaŋɛ tɔ kaapʋ anɛ ɔkpa mʋ nɩɩ ɩ sʋ i kpee keyuula tɔ.”
80 Nɩɩ kebii mʋ dan nɩɩ ɔ nyɛ Ɩbwaarɛ Kayaayu tɔ ɔlʋn, nɩɩ ɔ kyɩna ofuli sʋ naa fʋʋ saŋa mʋ nɩɩ ɔ lɛɛ mʋ n‐yɩɩ kaapʋ Ɩsɩrayɩ abi.