25
Kɩŋasan lɩɩ abite
kudu mʋ sʋ
Nɩɩ Yesu bɩla bɔ kɩŋasan kʋ yɛ, “Kanɩn saŋa maŋa mʋ sʋsʋ kuwura‐gyii mʋ ii biti ɩ baa i du nɩn fɛɛ, abite kudu mʋ nɩɩ ba taa bamʋ ɩfɩtɩla lɩɩ kyʋn ba naa gyaŋa ɔkyɩɩfɔ mu‐kuli. Bamʋ tɔ anu ba gyɛ amelensipu nɩɩ anu mɔɔ ba gyɛ anyaasɩnpʋ. Nɩɩ amelensipu anu mʋ ba maa dan taa bamʋ ɩfɩtɩla mʋ, ba man taa fɩtɩla nfɔ kɩtaa tii sʋ. Amaa anyaasɩnpʋ anu mʋ bɩrɛ ba kɩtaa fɩtɩla nfɔ ɩpʋrʋntʋwa tɔ tii sʋ. Ɔkyɩɩfɔ mu‐kuli mʋ maa man ba bilen sʋ mʋ, nsɩɩrɛ ɩ kɩtaa bamʋ, nɩɩ ba dɛ.
“Ɩ maa ba fʋʋ kiyiridi nsana mʋ, nɩɩ ɔkʋ kuusi tɔwɛ yɛ, ‘Ɔkyɩɩfɔ mu‐kuli mʋ ɩɩ ba! Fan lɩɩ ba gyaŋa mʋ!’
“Nɩɩ abite kudu mʋ kpini ba kʋsʋ diyaa bamʋ ɩfɩtɩla. Tʋtɔ nɩɩ amelensipu mʋ ba tɔwɛ anyaasɩnpʋ mʋ yɛ, ‘Fan sa anɛ fanɛ nfɔ mʋ ɩkʋ, kpalɩ fɛɛ anɛ ɩfɩtɩla tɔ nfɔ ɩ lʋwɛ.’
“Nɩɩ anyaasɩnpʋ ba lɛɛ kɔnɔ yɛ, ‘Ayee! Anɛ gbaa anɛ lɛɛ ɩ man kyɔ kɛ ɩ fʋʋ ana fanɛ. Amɔɔ, fen kpee bamʋ nɩɩ bɛɛ fɛɛ mʋ asɛ kɛ fan naa sɔɔ.’
10 “Amaa ba maa kpee ba naa sɔɔ mʋ, nɩɩ ɔkyɩɩfɔ mu‐kuli mʋ ba. Nɩɩ anyaasɩnpʋ anu mʋ nɩɩ ba kʋʋla ba gyoo mʋ mʋ, ba nyɛ buu mʋ loo kɩkyɩɩfɔ kensi‐gyii kɩkpaara mʋ sʋ. Nɩɩ ba kɩtaa ɔpʋnʋ mʋ tii.
11 “Kamaa tɔ abite amelensipu anu mʋ ba maa ba mʋ, ba tɔwɛ yɛ, ‘Ɔbɩlɩsa! Ɔbɩlɩsa! Tigi ɔpʋnʋ mʋ sa anɛ kɛ a loo.’
12 “Amaa ɔ lɛɛ bamʋ kɔnɔ yɛ, ‘N tɔwɛ fanɛ kesintin fɛɛ, n man nyi fanɛ!’ ”
13 Yesu lʋwɛ yɛ, “Ɩmʋ sʋ fɛn baa fan da sʋ, lɩɩ fɛɛ fan man nyi kakɛ abɛɛ saŋa mʋ nɩɩ mɛ, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa mʋ n biti n ba.”
Kɩŋasan lɩɩ ayaafɔlɛ
mʋ nɩɩ bamʋ‐nyɩrɩpɛ
sa bamʋ afulee mʋ
(Luka 19:11-27)
14 Yesu bwii bɔ kɩŋasan kʋ yɛ, “Sʋsʋ kuwura‐gyii mʋ ii biti ɩ baa i du fɛɛ ɔnyɩn kʋ maa kpee ɔkpa, nɩɩ ɔ tɩɩ mʋ ayaafɔlɛ taa mʋ kapatɩyɛ waa bamʋ abaa tɔ. 15 Ɔ sa bamʋ kanan mʋ nɩɩ ɔkʋmaa nɩmʋ ɔlʋn du. Ɔ sa ɔkʋ afulee ngbɩn nnuu, nɩɩ ɔ sa ɔkʋ mɔɔ afulee ngbɩn nnyɔ, lan sa ɔkʋ mɔɔ afulee kagbɩn kʋlʋn, nɩɩ ɔ kyʋn mʋ ɔkpa. 16 Nɩɩ kɩyaafɔlɛ mʋ nɩɩ ɔ nyɛ afulee ngbɩn nnuu mʋ taa piili kusun opula tɔ, nɩɩ ɔ nyɛ agyaga ngbɩn nnuu tii sʋ. 17 Kanɩn nɩn, nɩɩ ɔmʋ nɩɩ ɔ nyɛ ngbɩn nnyɔ mʋ gbaa taa waa kusun, nɩɩ ɔ nyɛ ngbɩn nnyɔ agyaga tii sʋ. 18 Amaa kɩyaafɔlɛ mʋ nɩɩ ɔ nyɛ kagbɩn kʋlʋn mʋ bɩrɛ, taa mʋ‐nyɩrɩpɛ afulee mʋ naa kuu pula.
19 “Ɩ maa kyɛɛrɛɛ kamaa tɔ mʋ, bamʋ‐nyɩrɩpɛ mʋ naa bwii ba, nɩɩ ɔ tɩɩ bamʋ yɛ ba ba kaapʋ tɔ kanan mʋ nɩɩ ba nyɛ agyaga tii afulee mʋ sʋ. 20 Kɩyaafɔlɛ mʋ nɩɩ ɔ sa mu afulee ngbɩn nnuu mʋ loo ba, nɩɩ ɔ taa ngbɩn nnuu tii sʋ sa mʋ. Nɩɩ ɔ tɔwɛ yɛ, ‘Mɛ‐nyɩrɩpɛ, fʋ taa ngbɩn nnuu nɩn sa mɛ. Kɩɩ, n nyɛ agyaga ngbɩn nnuu tii sʋ.’
21 “Mʋ‐nyɩrɩpɛ mʋ yɩn mʋ tɔwɛ yɛ, ‘Fʋ waa kusun, fʋ gyɛ kɩyaafɔlɛ danbɩrasa yɛ kesintin gyipu. Fʋ gyii kesintin lɩɩ atɔ pii anɩmʋ sʋ. Ɩmʋ sʋ n biti n taa atɔ damantɛ waa fʋ abaa tɔ kɛ fʋ kɩɩ sʋ. Ba kɛ a bʋga gyii kensi‐gyii mʋ nɩɩ n gyii mʋ!’
22 “Nɩɩ kɩyaafɔlɛ mʋ nɩɩ ɔ sa mʋ ngbɩn nnyɔ mʋ gbaa ba, nɩɩ ɔ tɔwɛ yɛ, ‘Mɛ‐nyɩrɩpɛ, fʋ taa ngbɩn nnyɔ nɩɩ waa mɛ abaa tɔ, kɩɩ, n nyɛ agyaga ngbɩn nnyɔ tii sʋ.’
23 “Mʋ‐nyɩrɩpɛ mʋ yɩn mʋ tɔwɛ yɛ, ‘Fʋ waa kusun, fʋ gyɛ kɩyaafɔlɛ danbɩrasa yɛ kesintin gyipu. Fʋ gyii kesintin lɩɩ atɔ pii anɩmʋ sʋ. Ɩmʋ sʋ n biti n taa atɔ damantɛ waa fʋ abaa tɔ kɛ fʋ kɩɩ sʋ. Ba kɛ a bʋga gyii kensi‐gyii mʋ nɩɩ n gyii mʋ!’
24 “Tʋtɔ nɩɩ kɩyaafɔlɛ mʋ nɩɩ ɔ nyɛ kagbɩn kʋlʋn mʋ ba, nɩɩ ɔ yɛ, ‘Mɛ‐nyɩrɩpɛ, n nyi fʋ asɩn ɩ maa bʋlʋn, nɩɩ fɩɩ tɩŋɛ katɩn mʋ nɩɩ fʋ man duu, nɩɩ fɩɩ kʋʋla fɩɩ waa ɩbɔɔta tɔ, ɩmʋ nɩɩ fʋ man kyaalɛ. 25 Ɩmʋ sʋ n sʋ kufuu nɩɩ n taa afulee mʋ nɩɩ fʋ taa waa mɛ abaa tɔ mʋ, naa kuu ɩmʋ pula. Kɩɩ, fu afulee ndee.’
26 “Nɩɩ mʋ‐nyɩrɩpɛ mʋ lɛɛ kɔnɔ yɛ, ‘Fʋ gyɛ kɩyaafɔlɛ libi yɛ ɔwʋlɛgyɔpʋ. Fu nyi n maa tɩŋɛ katɩn mʋ nɩɩ n man duu, nɩɩ n kʋʋla n waa ɩbɔɔta tɔ, katɩn mʋ nɩɩ n man kyaalɛ. 27 Kanɩn bɩrɛ, naafɔɔ ɩ dagaa fɛɛ fʋ taa mɛ afulee mʋ naa yɩla afulee ɔyɩlɛkpa, kɛ n maa bwii ba falɛ mʋ, n nyɛ mɛ afulee kibi yɛ agyaga tii sʋ.’
28 “Tʋtɔ nɩɩ ɔnyɩrɩpɛ mʋ tɔwɛ mʋ ayaafɔlɛ mʋ yɛ, ‘Fan kɔɔlɛ afulee kagbɩn kʋlʋn mʋ lɩɩ mʋ asɛ, kɛ fɛn taa sa ɔmʋ nɩɩ ɔ nyɛ ngbɩn kudu mʋ. 29 Lɩɩ fɛɛ ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ sʋ mʋ, bee biti ba sa mʋ tii sʋ, kɛ ɔ nyɛ naa bansʋ, amaa ɔkʋmaa mʋ nɩɩ ɔ man sʋ, nɩɩ halɩɩ gbɛrɛɛ mʋ nɩɩ ɔ sʋ gbaa mʋ, bee biti ba kɔɔlɛ lɩɩ mʋ asɛ. 30 Fan taa kɩyaafɔlɛ gyaga mʋ nɩɩ ɔ man sʋ kyaarɛ falɛ, naa tʋʋ kitentenbiri tumm mʋ tɔ. Tʋtɔ nɩɩ ee biti ɔ sawʋ kɛ o duŋi mʋ anobi.’ ”
Abʋlʋpʋ yɛ nbwɛ
31 Nɩɩ Yesu bɩla tɔwɛ yɛ, “Saŋa mʋ nɩɩ mɛ, Daadimaadi Obii‐nyɩnsa n biti n ba yɛ mɛ bʋnyaa, maa sʋsʋ nbɔɔ kpini mʋ, n biti n kyɩna mɛ kuwura‐gya mʋ sʋ bʋnyaa tɔ. 32 N biti ɩ bɩya ndɛndɛmandɛ kpini ba gyaŋɛ mi ansi tɔ, nɩɩ n biti n barɩgɛ asa mʋ tɔ ntun nnyɔ, fɛɛ kanan mʋ nɩɩ atɔbwaaya ɔkpapʋ ɩɩ barɩgɛ nbʋlʋpʋ ɛɛ lɩɩ nbwɛ tɔ mʋ. 33 N biti n taa nbʋlʋpʋ yɩlɛ mɛ gyisa sʋ, kɛ n taa nbwɛ mɔɔ yɩlɛ mɛ bɩna sʋ.
34 “Tʋtɔ nɩɩ mɛ, mʋ nɩɩ n gyɛ Owura mʋ n biti n tɔwɛ bamʋ nɩɩ ba yɩlɛ mɛ gyisa sʋ mʋ yɛ, ‘Fanɛ ɩ gyɛ bamʋ nɩɩ mɛ‐Sɛ Ɩbwaarɛ waa kusee mʋ, fan ba kuwura‐gyii mʋ nɩɩ ɔ yɩla sa fanɛ lɩɩ koo saŋa mʋ nɩɩ ɔ tʋʋ dulinyaa mʋ. 35 Lɩɩ fɛɛ akʋn ɩ maa sʋ mɛ mʋ, fanɛ ɩ sa mɛ agyitɔ nɩɩ n gyii, bʋlɩfɔ maa sʋ mɛ mʋ, fanɛ ɩ sa mɛ nkyu nɩɩ n nuu, n maa gyɛ ɔfɔ mʋ, fanɛ ɩ kɔɔlɛ mɛ fanɛ ayɛ. 36 N maa man sʋ atɔ bunsa mʋ, fanɛ ɩ sa mɛ nɩɩ n bun, n maa lɔ mʋ, fanɛ ɩ kɩɩ mɛ sʋ, n maa bʋ obu tiisa tɔ mʋ, fanɛ ɩ bɔɔ mɛ sʋ.’
37 “Tʋtɔ nɩɩ bamʋ nɩɩ bamʋ ɩkpa i kyiigi mʋ bee biti ba lɛɛ kɔnɔ yɛ, ‘Ɔnyɩrɩpɛ, saŋa mɔɔ nɩɩ an wu fʋ akʋn ɩ maa sʋ fʋ, nɩɩ an sa fʋ agyitɔ nɩɩ fu gyii, abɛɛ bʋlɩfɔ maa sʋ fʋ, nɩɩ an sa fʋ nkyu nɩɩ fʋ nuu? 38 Saŋa mɔɔ nɩɩ an wu fʋ maa gyɛ ɔfɔ, nɩɩ an kɔɔlɛ fʋ ba anɛ ayɛ, abɛɛ atɔ bunsa ɩ maa tiri, nɩɩ an sa fʋ nɩɩ fʋ bun? 39 Saŋa mɔɔ nɩɩ an wu fʋ maa lɔ, abɛɛ fʋ maa tii obu tiisa tɔ nɩɩ an naa bɔɔ fʋ sʋ?’
40 “Nɩɩ mɛ, mʋ nɩɩ n gyɛ Owura mʋ, n biti n lɛɛ kɔnɔ yɛ, ‘N tɔwɛ fanɛ kesintin fɛɛ kʋtɔ kʋmaa mʋ nɩɩ fan waa sa mɛ asa, halɩɩ bamʋ tɔ opii gbaa mʋ, mɛ nɩɩ fan waa sa.’
41 “Tʋtɔ nɩɩ n biti n tɔwɛ bamʋ nɩɩ ba yɩlɛ mɛ bɩna sʋ mʋ yɛ, ‘Fan taa lɩɩ mɛ sʋ, fanɛ nɩɩ mɛ‐Sɛ Ɩbwaarɛ tɔwɛ nnɔ waa mʋ. Fan natɛ loo awʋrʋfɔ fʋlɔn yen‐yen mʋ nɩɩ ii mee dun, nɩɩ mɛ‐Sɛ Ɩbwaarɛ dɛɛla yɩla Sɩtaanɛ maa mʋ nbɔɔ mʋ tɔ. 42 Lɩɩ fɛɛ akʋn ɩ maa sʋ mɛ mʋ, fan man sa mɛ agyitɔ nɩɩ n gyii, bʋlɩfɔ maa sʋ mɛ mʋ, fan man sa mɛ nkyu nɩɩ n nuu. 43 N maa gyɛ ɔfɔ mʋ, fan man kɔɔlɛ mɛ fanɛ ayɛ, atɔ bunsa ɩ maa tiri mɛ mʋ, fan man sa mɛ nɩɩ n bun, n maa lɔ, abɛɛ n maa bʋ obu tii tɔ mʋ, fan man ba bɔɔ mɛ sʋ.’
44 “Ngbaa bamʋ bee biti ba lɛɛ kɔnɔ yɛ, ‘Ɔnyɩrɩpɛ, saŋa mɔɔ nɩɩ an wu akʋn ɩ maa sʋ fʋ, abɛɛ bʋlɩfɔ maa sʋ fʋ, abɛɛ fʋ maa gyɛ ɔfɔ, abɛɛ atɔ bunsa ɩ maa tiri fʋ, abɛɛ fʋ maa lɔ, abɛɛ fʋ maa bʋ obu tii tɔ, nɩɩ an man kyɛ fʋ tɔ?’
45 “Nɩɩ mɛ, mʋ nɩɩ n gyɛ Owura mʋ n biti n lɛɛ bamʋ kɔnɔ yɛ, ‘N tɔwɛ fanɛ kesintin nɩn fɛɛ, kʋtɔ kʋmaa mʋ nɩɩ fan kina kɩwaa sa mɛ asa, halɩɩ bamʋ tɔ opii gbaa mʋ, mɛ nɩɩ fan kina kɩwaa sa.’
46 “Tʋtɔ mʋ, bee biti ba naa loo kʋsʋ bɩɩtɛ kakpaa tɔ, amaa ɩkpa kyiigisa wuya ana bɩrɛ bee biti ba kyɩna nkpa kakpaa tɔ.”