Saaka wù joŋe kune Jiso no
Maliku
gɛ̀ Saŋ
Fiɛɛ fì le a Ŋwa wu Maliku wunɛ le
Saaka wù joŋe wu Maliku gɛ̀ saŋ wunɛ duunyi lɛ Jiso le muh wù gɛ̀ gee lɛme chi Nyo, wu ka kɛme bvuŋga ki wu jɛ̂me fiɛɛ fì nyume no wu jɛme. Wu gɛ̀ duunyi bvuŋga bvunɛ yi n'yɛyɛ we le bɛ ki wu bvûuse banchɛndaa ba Sataŋ, mo ki wu lɛ̂ɛshɛ bimbefɛ bi bamii. Jiso gɛ̀ tɛŋe kikwɛɛ ke lɛ wu le muh wù jee che le Mwamuh, wu gɛ̀ to ki wu nyâ kikwɛɛ ke ki wu sûuŋ bamii yi ŋgɛ le. Jee chì Mwamuh chinɛ le chi, chì le a Ŋwa wu Danyɛ le (7:3-14).
Maliku saŋ baaŋ nyu kune mwɛɛ mù Jiso gɛ̀ gee fede mù wu gɛ̀ jɛme. Kiba ki fɛkimɛsɛ ki a ŋwa wunɛ le jɛme kune mwɛɛ mù gɛ̀ kooshi bɛ Jiso yi kimaa ke ki fɛkimɛsɛ le, fede munchii no ba gɛ̀ ta wu yi kintaaŋ le, bɛ no wù gɛ̀ bu yi kwe le, wu bɛɛŋ we.
Bikwɛɛ bi mwɛɛ mù le a Ŋwa wunɛ le
1:1-13 Fɛŋkɛɛ wu saaka wù joŋe kune Jiso
1:14–9:50 Lɛme chi Jiso a kimbe kì Galalee le
10:1-52 Jiso ja Galalee wu gɛɛŋ Yɛlusalɛm
11:1–15:47 Kimaa ki Jiso ki fɛkimɛsɛ mbebe Yɛlusalɛm le, bɛ Yɛlusalɛm, mɛɛse bɛ kwe ye.
16:1-8 Mbu wu Jiso yi kwe le
16:9-20 Kune no Jiso gɛ̀ dunyɛ kikwɛɛ ke no wù gɛ̀ bu yi kwe le bɛ no wu gɛ̀ bɛnɛ fɛwe
1
Saaka wù Joŋ Nlesɛajoo gɛ̀ feeji
(Macho 3:1-12; Luka 3:1-18; Joŋ 1:19-28)
1 Wunɛ le saaka wù joŋe kune Jiso Kletu wu le Mwa Nyo. 2 Wu gɛ̀ kɛ gɛh no Yosaya wù muh wu ntuŋ wu Nyo, gɛ̀ saŋ, Nyo duu lɛ,
“Yêgɛ yû, nlé ŋgê nchiiŋsɛ muh waŋ wu ntuŋ wu sa wo fwe, wu lé wu gɛ̂ɛŋ wu seesɛ je yo.
3 Jɛ yi muh jaŋe kwa lɛ ba sêesɛ je yi Tada, ba nâjɛ yi nyu chaaŋ.”
4 Noo, muh mu wù ba gɛ̀ tɛŋe lɛ Joŋ Nlesɛajoo ja wu bunɛ wu gɛɛŋ kwa wu tu wu feeji bamii le lɛ bo kusɛ muntele muboo, wu leesɛ bo a joo lɛ Nyo lɛɛshɛ bimbefɛ biboo. 5 Bamii tu bo bude bantɛ ba yi woŋ wu Judia le wuchii, mo a kilaantɛŋ kì Yɛlusalɛm le kichii bo gɛɛne fɛ Joŋ le, bo sɛŋe bimbefɛ biboo lɛ, wu mo wu leese bo a Joo yì Jodaŋ le.
6 Joŋ gɛ̀ jiide njú yì ba kɛnyɛ bɛ yvú yi nyaŋ yimi yì ba tɛŋe lɛ kamɛɛ, wu kaane kicha chiŋ ba kɛnyɛ bɛ je yi nyaŋ, mwɛɛ mwe munjile gɛ̀ bee chuma bɛ bvutu bvu nchvuuŋ. 7 Wu gɛ̀ feeji, wu duu lɛ, “Muh mu too a mɛ jiŋ wu kuge wu fede mɛ, mbaaŋ kojɛ gɛ ki ŋgvuumɛ fɛkuu nfaanyɛ balaba be gɛ. 8 Nleese bɛŋ nyu a joo, geenɛ, wu lé wu gê wu leese fie bɛŋ nyu a Kiyo ki Yuude le.”
No ba gɛ̀ leesɛ Jiso a joo bɛ no Sataŋ gɛ̀ mone wu
(Macho 3:13; 4:11; Luka 3:21-22; 4:1-13)
9 Gɛh aju ayu le, Jiso ja Nasalɛ kimbe ki woŋ kì Galalee le, wu to Joŋ leesɛ wu a joo, fɛ Joo yì Jodaŋ le. 10 Gɛh no Jiso gɛ̀ bude a joo, kibvulɛ gwenyɛ ye, Kiyo ki Yuude shii ki to yi ye ye le fiɛɛnɛ kibɛmbɛ. 11 Jɛ jɛmɛ fɛwe lɛ, “Wo le Mwa yaŋ, wo le fitele fiaŋ, n'yuge njoŋ bɛ wo baaŋ.”
12 Kimimia Kiyo ki Yuude mo ki ge Jiso gɛɛŋ wu tu wu chee nchvuuŋ. 13 Wu tu wù nyu yo yi aju le mbaanyɛ, Sataŋ mone wu. Wu gɛ̀ bee yo noo bɛ nyáŋ yi nchvuuŋ, banchɛndaa ba Nyo jiiŋe fɛ wu le.
Jiso tɛɛŋ bamii banɛh lɛ bo nyume booŋ be ba ŋgoo
(Macho 4:12-22; Luka 4:14-15; 5:1-11)
14 Bo gɛ̀ ja bo koo Joŋ Nlesɛajoo ba leesɛ yeh yi ncha le. Lɛ nyu ajiŋ ayu, Jiso gɛɛŋ Galalee, wu tu wu feeji saaka wù joŋe wu Nyo yo. 15 Wu tu wu feeji, wu duu lɛ, “Kife le ki to ka ki kojɛ, bvunfoŋ bvu Nyo le wa mbebe le. Bɛŋ kûsɛ muntele mwɛna, bɛŋ bɛ̀ɛŋ saaka wù joŋe wunɛ le.”
16 Jiso tu wu fede mbebe Mamasi wù Galalee le, wu yɛŋ Samoŋ bɛ mwa bwee, wu Andulu le bo nooŋ gii a mamasi le, no lɛme chiboo gɛ̀ bee bíɛŋ yì kolɛ. 17 Jiso jɛmɛ bo le lɛ, “Bɛŋ bîi mɛne, nlé nfɛ̂ bɛŋ bɛŋ kôode wa nyume bamii.” 18 Kimimia, bo mo bo chinɛ gii yiboo le, bo tu bo bii wu le. 19 Jiso doo wu kɛŋsɛ wu gɛɛŋ fwe, wu yɛŋ Jɛm bɛ mwa bwee wù Joŋ le, bò gɛ̀ bee booŋ ba Jɛbɛdi, bɛ bo nyu a ŋguh le bo chvuushi gii. 20 Jiso mo wu tɛɛŋ tɛ bo. Bo chinɛ chiji bo wù Jɛbɛdi le a ŋguh le, bɛ bamii ba bo gɛ̀ jo bo lɛne bo le, bo mo bo tu bo bii wu le.
Jiso bvusɛ kiyo kì yiide ye yi muh le
(Luka 4:31-37)
21 Bɛ ba Jiso ja bo gɛɛŋ a kilaantɛŋ kì Kafanahum le. Lɛ to nyume juu chi yuuŋ, Jiso mo wu gɛɛŋ yeh yi buunɛ le, wu tu wu yɛyi bamii yu. 22 Bamii yuge bo kɛme lo ŋgha yi n'yɛyɛ we le, nje wu gɛ̀ yɛyi njɛ muh wù kɛme bvuŋga bvu n'yɛyɛ. Gɛ wu gɛ yɛyi njɛ no bamii ba duunyi banchi ba Nyo to bo yɛyi gɛ. 23 Gɛh sege yu, muh mu gɛ̀ bee yeh yi buunɛ yiyu le, gɛ̀ bee kiyo kì yiide nyu ye ye le. 24 No wu leese yu, wu mo wu waŋ lɛ, “Jiso wu Nasalɛ, wo goone la a bee le? Wo to ki wo lɛ̂ɛshɛ lo bee? Ŋkee wo chuule. Le wo wù Yuude wù ja fɛ Nyo le.” 25 Jiso waŋ kiyo kì yiide kiyu, wu jɛmɛ lɛ, “Baŋ lo, wo bu yi muh wunɛ le.” 26 Kiyo kì yiide mo ki ge muh wuyu gwe fɛkuu wu tu wu tage, ki jaŋ fɛwɛɛwe, ki mo ki bû ye ye le. 27 Bamii yɛŋ noo, jwe yuŋ bo, bo tu bo maŋe lɛbolɛbo bo biide lɛ, “Finɛ le la? Le n'yɛyɛ wumu wù fwɛŋ? Muh wunɛ kɛme bvuŋga ki wu kâane mo biyo bì yiide bi mo bi yuge wu le.” 28 Kimimia, saaka wu kune Jiso saaŋe wu gɛɛŋ bantɛ bachii ba kimbe kì Galalee le.
Jiso fɛ bamii ba binchɛŋ wesee
(Macho 8:14-17; Luka 4:38-41)
29 Jiso gɛ̀ bu yeh yi buunɛ yɛɛ le, wu gɛɛŋ a Samoŋ bɛ Andulu yeh, Jɛm bɛ Joŋ nyu bɛ bo. 30 Gɛ̀ bee mwɛɛdɛ Samoŋ gime, wu chɛne bɛ kin'ya. Gɛh no Jiso lese yeh, bo mo bo sɛɛŋ lo wu le kune kwɛse wuyu. 31 Jiso gɛɛŋ fɛ wu gɛ̀ gime fo, wu jijɛ wu yi kibo le, wu chiaasɛ wu we. Kin'ya kiyu mo ki chinɛ wu le, wu ja we, wu bijɛ fiɛɛ bo ji.
32 Lɛ nyu fɛnfu abvu no juu gɛ̀ seele, bo too bɛ bamii bachii ba gɛ̀ chɛne mo bamii ba banchɛndaa ba Sataŋ gɛ̀ njiiŋse bɛ bo fɛ Jiso le. 33 Kilaantɛŋ kiyu kichii ki taashɛ a fwɛɛŋ. 34 Wu fɛde bamii ba duude ba gɛ̀ kɛme binchɛŋ yeye yeye, wu ka bvuuse banchɛndaa ba debele ba duude yi bamii bamu le. Wu doo wu bvuuse, wu gɛ ka wu bɛɛŋ lɛ banchɛndaa bayu jɛme gɛ, nje bo gɛ kee muh wu le wu.
Jiso fejɛ jɛ yi Nyo Galalee achii
(Luka 4:42-44)
35 Lɛ to nyume antaana kibilebile le, Jiso ja we, wu bu wu gɛɛŋ kijusɛ kimi le wu maa ki wu bûunɛ. 36 Samoŋ bɛ bamii ba bɛ bo gɛ̀ bee, bo shɛɛ bo bu bo gɛɛŋ ki bo gooŋ wu. 37 Bo yɛŋ wu le, bo jɛmɛ wu le lɛ, “Bamii bachii le bo shɛɛ bo goone wo.” 38 Jiso chvuu fie bo le lɛ, “Bee dâŋ be gɛ̂ɛŋ bantɛ bamu le, lɛ taŋlo nfejɛ tɛ jɛ yi Nyo yo. Le fiɛɛ fì nto nje fi.” 39 Wu mo wu tu wu jiɛnyi kimbe kì Galalee le kichii wu feeji jɛ yi Nyo yéh yi buunɛ yiboo le, wu bvuuse banchɛndaa ba debele lɛ yi bamii le.
Jiso fɛ muh wu chɛne bɛ goŋ yì baaŋ
(Macho 8:1-4; Luka 5:12-16)
40 Muh mu wu gɛ̀ chɛne bɛ goŋ yì baaŋ gɛ̀ ja wu to, wu tuŋ anyuu a Jiso jii, wu lɛgɛ wu, wu jɛmɛ lɛ, “Wo taŋlo wo fɛ mɛ n'yuude, fɛ wo nɛ koŋe lo.” 41 Yii koo Jiso, wu nɛjɛ kibo wu kuŋ wu le, wu jɛmɛ wu le lɛ, “Ŋkoŋe lo, tɛ̂mɛ la, wo yûude!” 42 Kimimia, goŋ yì baaŋ yiyu mo yi chinɛ wu le, wu tɛmɛ wu tu wu yûude. 43 Jiso mo wu jɛmɛ lɛ wu gɛɛne la, wu lejɛ lo wu le, 44 wu jɛmɛ lɛ, “Yɛ̂ŋ keefɛ wo sɛ̂ɛŋ muh le gɛ. Geenɛ, gɛ̂nɛ wo chûnyɛ kikwɛɛ kuŋ chiji kintanyɛ le, wo mo wo nyâ nnyaa yì Musɛ gɛ̀ jɛmɛ lɛ muh kɛmɛ ki wu nyâ ki wu chûnyɛ bamii le lɛ wu le wu tɛmɛ wa yi goŋ yinɛ le wu mo wu tu wu yûude.” 45 No Jiso leji noo, muh wuyu tu wu gɛɛŋ wu bwaashi lo fiɛɛ fiyu. Saaka wuyu saaŋe, je gɛ ka yi nyu yu yì taŋlo Jiso lee a kilaantɛŋ le nɛ bwaashaa gɛ. Wu mo wu mɛ gɛh wù nyu nchvuuŋ, bamii jade manjuu le manjuu le, bo too fɛ wu le.