28
Bamo̱ a fo̱ Mɛlita kwii‑o, ke̱tɔ ne̱ baa waa‑ɔ
Saŋ ne̱ ane̱ a fo̱ kideŋbe si ŋkpa na alaŋfiya‑o, ne̱ ane̱ a dɛɛ nu fe̱yɛ kwii ne̱ ane̱ bo̱ mò̱ se̱‑ɔ, ne̱ ba te̱e̱ ɛ Mɛlita. Mfe̱ŋ a ase̱sɛ‑ɔ gye̱ ase̱sɛ timaa, ne̱ baa waa ane̱ ke̱dame̱naŋsɛ bwe̱e̱tɔ. Bware̱ a le̱e̱ ke̱ba‑ɔ, ne̱ afwii a kra ane̱, amo̱se̱‑ɔ ne̱ baa kure de̱e̱kpa, ne̱ bo̱ yɛ ane̱ bo̱ wo̱re̱. Ne̱ Pɔɔl a kpa gyake̱e̱, ne̱ oo lee ngya‑ɔ ŋko̱ ako̱ ɔ waa de̱e̱kpa‑ɔ‑rɔ. Mò̱ a de ɔ waa‑rɔ‑ɔ, ne̱ de̱e̱kpa‑ɔ kipeŋpeŋ a lee ko̱wɔ kagyo̱saŋ‑ɔ kako̱‑rɔ, ne̱ kaa ba ke̱mo̱ e̱ye̱e̱ bo̱ ke̱e̱te̱ Pɔɔl ke̱sare̱e̱ duŋ. Kwii amo̱ se̱ a ase̱sɛ‑ɔ a ŋu ko̱wɔ amo̱ Pɔɔl ke̱sare̱e̱ se̱‑ɔ, ne̱ baa le̱e̱ ba tɔwe̱ ba gywii abɛɛ fe̱yɛ, “Ɔnyare̱ mɔ a mɔɔ ase̱sɛ. Hare̱e̱ mò̱ a mo̱ŋ wu nkyu‑o‑ro gbaa ooo, mò̱ e̱bɔye̱ ne̱ ɔɔ waa‑ɔ e̱ mɔɔ mò̱ a e̱ bo̱ ka ko̱kɔ.” Amaa Pɔɔl a kpo̱kpaa ke̱mo̱ ne̱e̱ bo̱ waa de̱e̱kpa‑ɔ‑rɔ, na ke̱ mo̱ŋ waa mò̱ sɛye̱. Ŋkee bo̱ gywii ne̱e̱ a Pɔɔl puŋŋe bɛɛɛ ɔ te̱ŋ le̱e̱ da wu. Amaa baa gywii kpo̱ne̱ bo̱ mo̱ŋ ŋu sɛye̱ mò̱ e̱ye̱e̱ se̱, ne̱ baa kyurowi bamo̱ mfɛɛre̱, ne̱ bo̱ yɛ, “Ɔ gye̱ kisi ne̱e̱!”
Amɔ kwii amo̱ se̱ owure ne̱ ba te̱e̱ mò̱ Pubiliyus‑o de mò̱ swe̱e̱re̱ ko̱ me̱raa mfe̱ŋ ne̱ ane̱ e̱ wo̱re̱ de̱e̱kpa‑ɔ. Ne̱ ɔɔ yaa ane̱ mò̱ lɔŋ‑nɔ. Ŋke nsa ne̱ ane̱ a gyi mò̱ aye̱ mfe̱ŋ‑ɔ, ɔɔ kra ane̱ dame̱naŋsɛ. Saŋ amo̱ Pubiliyus mò̱ se̱ e̱ lɔ fekyu, na ɔ kɔɔ mò̱ kame‑ro. Ne̱ Pɔɔl a yɔ ɔnyare̱ amo̱ ase̱ mò̱ ke̱kyaŋ‑nɔ, ne̱ ɔɔ ko̱re̱ ke̱bware̱ko̱re̱, ne̱ ɔɔ ba mò̱ asare̱e̱ bo̱ dɔŋŋɔ mò̱ se̱, ne̱ ɔɔ kpaare̱. Amo̱‑ɔ se̱‑ɔ, ne̱ alɔpo̱ ne̱ bo̱ bo̱ mfe̱ŋ‑ɔ pɛɛɛ a ba mò̱ ase̱, ne̱ ɔɔ kya bamo̱. 10-11 Amo̱se̱‑ɔ baa bu ane̱ bwe̱e̱tɔ baa ke ane̱ atɔ bwe̱e̱tɔ mfe̱ŋ.
Ane̱ŋ ne̱ Pɔɔl a bo̱ fo̱ Roma maŋ‑nɔ‑ɔ
Ne̱ ane̱ a gyi aferi asa kwii amo̱ se̱. Saŋ a fo̱ ne̱ ane̱ e̱ kpa a ane̱ kya ane̱ kpa se̱‑ɔ, ne̱ ane̱ a nya ko̱re̱e̱ baŋbaŋ ko̱. Ne̱ Mɛlita awuye‑o a taa atɔ bwe̱e̱tɔ ne̱ a tiri ane̱ kpa‑ɔ se̱‑ɔ bo̱ waa ane̱ ko̱re̱e̱‑ɔ‑rɔ. Ko̱re̱e̱ amo̱ ne̱ ba te̱e̱ ɛ “Bwaye na Ata”‑ɔ a le̱e̱ Alɛsandriya maŋ‑nɔ. Ne̱ ɔɔ bo̱ ye̱re̱ kwii amo̱ se̱ ke̱be̱e̱ ne̱ afwii bo̱‑rɔ, ne̱ a maa nya a a tu kpa nkyu si‑o. 12 Ne̱ ane̱ a me̱raa ane̱ kpa se̱. Ne̱ ane̱ a daŋ Siirakus maŋ se̱, Sikiliya kwii si. Ne̱ ane̱ a gyi ŋke nsa mfe̱ŋ. 13 Ane̱ a le̱e̱ mfe̱ŋ‑ɔ, ne̱ ane̱ a ya daŋ Rɛgiyum maŋ se̱, Italiya swe̱e̱re̱ se̱. Ke̱mo̱ kaye̱ ŋke‑o, ne̱ afwii ko̱ a le̱e̱ kyɔwe̱ le̱e̱kpa a keri‑o kigyise si ba a kyaare̱, ne̱ ane̱ a yɔ se̱. Ke̱mo̱ kaye̱ ŋke‑o, ne̱ ane̱ a daŋ Putiyoli maŋ se̱. 14 Ne̱ mfe̱ŋ a ase̱sɛ ne̱ baa kɔɔre̱ Yeesuu gyi‑o yɛ ane̱ kye̱na bamo̱ ase̱ kadaawɔkywe̱e̱ ko̱ŋko̱. Le̱e̱ mfe̱ŋ ne̱ ane̱ a kya ane̱ kpa‑ɔ se̱ bo̱rɔ ayaa‑rɔ yɔ Roma a keri‑o.
15 Ne̱ Kristoo awuye ne̱ bo̱ bo̱ Roma maŋ‑nɔ‑ɔ a nu fe̱yɛ ane̱ e̱ ba‑ɔ, ne̱ bamo̱ bo̱ko̱ a gyaŋŋaa ane̱ maŋ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ ɛ Apiyus ke̱gya‑rɔ‑ɔ, ne̱ bo̱ko̱ mɔ a gyaŋŋaa ane̱ maŋ ko̱ ne̱ ba te̱e̱ ɛ Afɔ-e̱so̱we̱kpa-e̱sa se̱. Saŋ ne̱ Pɔɔl a ŋu bamo̱‑ɔ, ne̱ ɔɔ sa Wuribware̱ aŋsɛ, ne̱ ŋkee wɔre̱ a nya mò̱.
Ke̱tɔ ne̱ Pɔɔl a waa Roma maŋ‑nɔ‑ɔ
16 Saŋ ne̱ ane̱ a fo̱ Roma maŋ‑nɔ‑ɔ, ne̱ baa sa Pɔɔl kpa fe̱yɛ ɔ ya kye̱na mfe̱ŋ ne̱ ɔ kpa‑ɔ, amaa baa lee soogyaanyi ko̱ ne̱ ɔ de̱e̱re̱ mò̱ se̱, na ɔ ma nya se̱re̱‑ɔ. 17 Amo̱ ŋke nsa kamɛɛ, ne̱ Pɔɔl a gyaŋŋe̱ Yudaa awuye abre̱sɛ ne̱ bo̱ bo̱ Roma‑o, na ɔ nya tɔwe̱ ke̱tɔ se̱ ne̱ ɔɔ ba‑ɔ gywii bamo̱. Ne̱ ɔ yɛ, “Mo̱ bɛɛko̱‑ana Isireelii awuye, mo̱ne̱ a nu ane̱ŋ ne̱ baa taa mo̱ le̱e̱ Yɛro̱salɛm bo̱ baa mfe̱e̱, na bo̱ gyi mo̱ ase̱ŋ‑ɔ. Mfe̱ŋ a awuye‑o a po̱rɔ mo̱ fe̱yɛ mo̱ a waa bɔye̱ bo̱ kye ane̱ Isireelii awuye na e̱kpa ne̱ ane̱ ade̱daapo̱ a kaapo̱ ane̱‑ɔ. Ne̱ baa tii mo̱, ne̱ baa taa mo̱ sa Roma agye̱ŋkpɛɛpo̱ ne̱ bo̱ bo̱ Yɛro̱salɛm mfe̱ŋ‑ɔ. Amaa mo̱ŋ waa bɔye̱ ko̱ daa. 18 Bamo̱ a bise mo̱ ase̱ŋ lo̱we̱‑ɔ, ne̱ ba kpa a bo̱ yɔwe̱ mo̱, a le̱e̱ fe̱yɛ bo̱ mo̱ŋ ŋu bɔye̱ ko̱ ne̱ mo̱ a waa, ne̱ a kaapo̱ fe̱yɛ bo̱ mɔɔ mo̱‑ɔ. Amaa Yudaa awuye mo̱ŋ sure fe̱yɛ bo̱ yɔwe̱ mo̱ a n nare̱. 19 Ŋkee kpa ke̱maa mo̱ŋ lɛɛ ɔ bo̱‑rɔ ne̱ mo̱ e̱ gya se̱, amɔ mo̱ ko̱tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ bo̱ yaa mo̱ Roma owure dabe̱‑ɔ ase̱, na ɔ ya nu mo̱ ase̱ŋ. Ane̱ŋ se̱ ne̱ baa baa mo̱ mfe̱e̱. Mo̱ŋ ba mfe̱e̱ a m bo̱ tɔwe̱ ke̱se̱ŋ ko̱ bo̱ kye ane̱ aye̱ awuye ne̱e̱. 20 Amo̱se̱ ne̱ ŋ yɛ ŋ ŋu mo̱ne̱, na mo̱ aa mo̱ne̱ a tɔwe̱ ke̱mo̱ ase̱ŋ. Kase̱ŋtiŋ si fe̱raa, ke̱tɔ se̱ ne̱ baa da mo̱ e̱kpe̱e̱‑ɔ e̱ gye̱ fe̱yɛ mo̱ a kɔɔre̱ Kristoo ne̱ ane̱ Isireelii awuye de mò̱ te̱maa fe̱yɛ Wuribware̱ i suŋ na ɔ bo̱ mo̱rɔwe̱ ane̱‑ɔ gyi ne̱e̱.”
21 Ne̱ baa be̱ŋŋaa mò̱ fe̱yɛ, “To, ane̱ mo̱ŋ nya e̱wo̱re̱ ko̱ bo̱ le̱e̱ Yude̱ya swe̱e̱re̱ se̱ bo̱ le̱e̱ fo̱ kuŋu si, ne̱ ane̱ se̱sɛ ko̱ mɔ mo̱ŋ le̱e̱ mfe̱ŋ bo̱ tɔwe̱ fo̱ kuŋu si ase̱ŋ bɛɛɛ ase̱ŋ bɔye̱ ko̱ gywii ane̱. 22 Amaa ane̱ e̱ kpa a ane̱ ŋu fo̱ mfɛɛre̱, a le̱e̱ fe̱yɛ ane̱ nyi fe̱yɛ to̱ŋ ke̱maa ane̱ ase̱sɛ e̱ tɔwe̱ ase̱ŋ ba kye Yeesuu a e̱kpa mɔ ne̱ fo̱ gya se̱‑ɔ.”
23 Amo̱se̱‑ɔ ne̱ bamo̱ aa Pɔɔl a sa kake. Kake amo̱ a fo̱‑ɔ, ne̱ ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ a ba mfe̱ŋ ne̱ Pɔɔl bo̱‑ɔ. Ne̱ ɔɔ kaapo̱ bamo̱ Wuribware̱ a kuwure‑o si ase̱ŋ le̱e̱ gye̱gyaye̱ ya bo̱ fo̱ kanye. Ne̱ ɔɔ kare̱ abware̱se̱ŋ wo̱re̱‑ɔ‑rɔ to̱ŋ ko̱ gywii bamo̱ bo̱ kaapo̱ ane̱ŋ ne̱ Mosis mbraa ɔsapo̱‑ɔ na Wuribware̱ akyaamɛɛ ne̱ baa dɛɛ kye̱na‑ɔ a tɔwe̱ Kristoo, ɔmo̱rɔwe̱po̱ ne̱ ɔ ba‑ɔ, ase̱ŋ‑ɔ. Ne̱ ɔɔ kaapo̱ bamo̱‑rɔ, na bo̱ nya nu kaase̱ fe̱yɛ Yeesuu amo̱ dɛɛ e̱ gye̱ Kristoo‑o. 24 Ɔɔ taare̱ kyurowi bamo̱ bo̱ko̱ mfɛɛre̱, amaa bamo̱ bo̱ko̱ mɔ mo̱ŋ kɔɔre̱ ase̱ŋ‑ɔ gyi. 25 Amaa saŋ ne̱ baa brawe̱‑rɔ ba yɔ, na bamo̱ wo̱re̱ wo̱re̱ i gyiiri ase̱ŋ ne̱ baa nu‑o ikii‑o, ne̱ Pɔɔl a tɔwe̱ gywii bamo̱ fe̱yɛ, “Kase̱ŋtiŋ ne̱ Wuribware̱ a kufwiiŋe timaa‑o a sa ne̱ Wuribware̱ kyaamɛɛ Isaya a tɔwe̱ gywii mo̱ne̱ ade̱daapo̱‑ɔ. 26 Ɔ yɛ,
 
‘Yɔ ya tɔwe̱ gywii ase̱sɛ amo̱ fe̱yɛ,
Mo̱ne̱ ya nu mo̱ ase̱ŋ kpo̱ra‑rɔ iluwi bwe̱e̱tɔ gbaa,
mo̱ne̱ maa nu amo̱ kaase̱.
Mo̱ne̱ be̱e̱ mo̱ne̱ e̱ de̱e̱re̱ ase̱ŋ‑ɔ‑rɔ
na mo̱nꞌ fa amo̱ mfɛɛre̱ kpo̱ne̱,
mo̱ne̱ maa nu kaase̱.’* Isaya 6.9 (LXX).
 
27 Ne̱ Isaya a kya se̱ tɔwe̱ fe̱yɛ Wuribware̱ yɛ amo̱‑ɔ a waa ane̱ŋ,
 
‘A le̱e̱ fe̱yɛ bamo̱ aŋu‑ro bo̱ le̱ŋ,
ne̱ baa tii bamo̱ e̱se̱bɔ,
ne̱ baa buŋ bamo̱ akatɔ se̱.
N gye̱ ane̱ŋ, bamo̱ akatɔ i buŋŋi a bo̱ ŋu atɔ,
na bamo̱ e̱se̱bɔ mɔ taye̱ a bo̱ nu ase̱ŋ,
na bo̱ nu amo̱ kaase̱, na bo̱ nu bamo̱ e̱ye̱e̱,
na ŋkee mo̱, Wuribware̱, nya taa bamo̱ e̱bɔye̱ bo̱ ke bamo̱.’* Isaya 6.10 (LXX).
 
28 Ne̱ Pɔɔl a tɔwe̱ bo̱ gye̱ kɛɛ fe̱yɛ, “Amo̱se̱‑ɔ, mo̱ e̱ kpa a mo̱nꞌ ŋu fe̱yɛ ane̱ŋ ne̱ Yudaa awuye‑o mo̱ŋ nu‑o si, Wuribware̱ yɛ ane̱ tɔwe̱ ase̱ŋ timaa bo̱ le̱e̱ Yeesuu kuŋu si gywii nde̱ se̱ awuye‑o bo̱ le̱e̱ ane̱ŋ ne̱ ɔ mo̱rɔwe̱ bamo̱‑ɔ se̱. Mo̱ e̱ kɔɔre̱ a n gyi fe̱yɛ amo̱ kunu e̱ waa bamo̱ kɔne̱.”
[ 29 Mò̱ a sa se̱ŋsa lo̱we̱‑ɔ, ne̱ Yudaa awuye‑o a brawe̱‑rɔ, na bamo̱ wo̱re̱ wo̱re̱ i gyiiri ase̱ŋ ne̱ baa nu‑o ikii, ne̱ aa waa le̱ŋ.]
30 Ne̱ Pɔɔl a kpa ke̱kyaŋ mfe̱ŋ kye̱na‑rɔ nsu ŋnyɔ, na ɔ ka ke̱mo̱ ko̱kɔ. Ne̱ ase̱sɛ bwe̱e̱tɔ naa mò̱ ase̱ ba ka mò̱ kanɔ mfe̱ŋ, ne̱ mò̱ akatɔ a gyi bamo̱ se̱. 31 Ne̱ ɔɔ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ bo̱ le̱e̱ Wuribware̱ a kuwure‑o si, na ɔ kaapo̱ ane̱ nyaŋpe̱ Yeesuu Kristoo ase̱ŋ. Ne̱ ɔɔ nya mò̱ e̱ye̱e̱ tɔwe̱ abware̱se̱ŋ ane̱ŋ ne̱ ɔ kpa‑ɔ gywii ɔke̱maa, na kufu mo̱ŋ de mò̱, a le̱e̱ fe̱yɛ ɔko̱ mo̱ŋ kuŋ mò̱ fe̱yɛ ɔ ma tɔwe̱.

*28:26 Isaya 6.9 (LXX).

*28:27 Isaya 6.10 (LXX).