BALUWA YA
Yakobi
ULONGULELU
Chitabu cha Yakobi chiyandikiwa na mundu yumu yakemiwa Yakobi. Yikuweshikana ayu Yakobi kucha ndi mlongu mundu Yesu, kandi aveli chilongosi wa lipinga lya yivamjumilili Kilistu lya kwaa na wuwula aveli yumu wa vanachitemela cha Yelusalemu. Figoli sula ya 15:13. Ndundami Pauli wuwowu amkemili Yakobi “lusiki” lwa lipinga lya vandu yivamjumilili Kilistu lya Galatiya. sula ya 2:9. Yivapwembukili vakujumila kucha chitabu cha Yakobi chiyandikiwa myaka milongu muhanu chipindi Kilistu aveli akali hela kuwoneka. Nongwa Yakobi aveli chilongosi wa lipinga limjumilili Kilistu lya Yelusalemu, pamongapa mweni ayandikili baluwa ayi payikaleyi kula.
Yakobi ayandikili chitabu chaki kwa “makabila lilongu na mivili yivapwililikili mumilima” sula ya 1:1 Ng'ulilu sivelili muchitabu cha Yakobi sikuvatanga vandu vosi yivamjumilili Kilistu ila padeta kwa “makabila lilongu na mavili” Pamongapa yikugola tumanyi kucha Yakobi avayandikilili Vayawudi yivamjumilili Kilistu. Kwanongwa chitabu achi chayilatili kusomiwa na vandu vatangalili, mugati yaki chiva na ndambu ya ng'ulilu sitangalili. Yakobi akuvilishili nendu ujumilwa wuugola chichuku pamu na figoli. Ujumilwa wa nakaka dawuwoneki mufigoli sula ya 2:17. Mweni wuwula wula akayikili kwilata lushawu kwa valundamali mali sula ya 2:1-4 na atuwombilili twiholi fila fituwomba sula ya 3:1-12.
Fivelili mugati kwa chikata
Yakobi akuvajambusha yivasoma chitabu achi sula ya 1:1.
Pambeli mweni akuvakola mawoku vandu yivamjumilili Kilistu kwiwunishila pavava mugobuleku sula ya 1:2-27.
Kandi akuwomba kucha yiva lasima ujumilwa wulangushiwi kwa figoli sula ya 2:1-26.
Wuwula akuwomba ndambu filongu fikuwesha kuva na liwovi sula ya 3:1-12.
Pambeli Yakobi akuhimulila ndambu luhunja lwa Chapanga wulwifwanili ng'odu na luhunja lwa mlima sula sha 3:13-4:10.
Kandi mweni akuvakayika yivasoma chitabu achi vakotoo kwijuma sula ya 4:11-5:6.
Yakobi akumalilila chitabu chaki kwa kuvagayila chayilatili sula ya 5:7-20.
1
Kujambusha
1 Nenga Yakobi, ndumindumi wa Chapanga pamu na Bambu wetu Yesu Kilistu. Nguvayandikila yumwi makabila lilongu na mavili ya Isilaeli, yimupwililikili mumlima wosi. Mukayimuka!
Ujumilwa na luhunja
2 Valongu vangu, pamuyingila munyeshiwu sha ndambu sitangalili muwoni cheleli munu, 3 mumanya kucha kuyeshiwa muujumilwa wenu kukuvayeghela uwunilifu. 4 Lakini mumanyi nakaka kucha uwunilifu wula muweshi kudindala na muvi telatela ngajila kuyangishiwa na chindu. 5 Lakini leki yumu gati ya yumwi papota luhunja, topi amuluvi Chapanga damupi, kwanogwa Chapanga akuvagayila vandu vosi fitangalili ngajila kuvalakalila. 6 Lakini akudayiliwa kudadava kwa ujumilwa ngajila hoshu. Nongwa mundu yavelili na njelangu akwifwana na liwumbula lidangiwa na machi yivatuva kunu na kula. 7 Topi mundu nga ayu, yavelili na natilu mbili, akotoo kwihola kucha dayangi chindu chochonda kwa Bambu, 8 kwanongwa ndi mundu wa ufyangu na yaghalambula ghalambula mudeha shaki shonda
Mlundamali na mgaju
9 Mlongu mgaju yaveli pasi akudayiliwa asekileli kwa kukweshiwa kwaki na Chapanga 10 na mweni mlundamali akudayiliwa asekileli kwa kusunushiwa na Chapanga. Nongwa mlundamali dawushiwi ngimu uluva wa mudasi. 11 Lijuva likusosumoka na kwa luhutuhutu lwaki lukali lukuyumisha muhali na uluva waki wukulaghala na uvayisi waki wosi wukuyanangika. Wuwula wula mlundamali dayanangiki mufichuku fyaki.
Yiilata kuyeshiwa
12 Ngiba mundu yula yasighalili muunakaka chipindi cha nyeshiwu, nongwa payiwunishila kala, dagayiliwi fupu ya unofu Chapanga avajangili vala yivamtama. 13 Chipindi mundu payeshiwa akotoo kudeta, “Nguyeshiwa na Chapanga.” Kwa nongwa Chapanga akuyeshiwa ha na wafu, wala mweni akumuyesha ha mundu yoyosi. 14 Lakini mundu akuwomela na kukweghiwa na dobukelu shaki mweni. 15 Pambeli dobukelu ya wafu payikula yikulela sambi na sambi payikamala yikulela njifwa.
16 Valongu vangu yindivatamili mukotoo kujangiwa! 17 Kila fupu sha nyanyi sikufuma kumbindi kwa Chapanga kwa Tati na kila fupu yivelili ya chiganu yikufuma kumbindi kwa Chapanga, yalumbili ngesha shonda sivelili kumbindi kwa Chapanga. Chapanga yavelili akughalambuka ha wala kavahela alama yoyonda ya kuwuya kumbeli. 18 Kwa ndamilu yaki mweni atulelili kwa chilongu chaki cha nakaka, ili tuvi kucha fibeni fya kwaa mufilumbi fyaki.
Kupikana na kugola chilongu cha Chapanga
19 Valongu vangu yindivatamili, muvi na ngumbungumbu na chilongu achi, kila mundu ghavi mpusu wa kupikana, lakini akotoo kuva mpusu wa kudeta na kukalala. 20 Kwanongwa mundu yavelili na maya aweshi ha kugola filongu fya ugoleki wa Chapanga. 21 Mwileki kutali ngalilu yosi ya wafu na figoli fya wafu wutangalili. Mumpikani Chapanga na kuyanga chila chilongu yichikwetiwili mundima yenu yichiwesha kuvalowola.
22 Mukotoo kwijanga mwaveni kwa kupikanisha hela chilongu cha Chapanga, ila muchikimbanikili kwa figoli. 23 Kwanongwa mundu yapikana hela chilongu ngajila kuchigolela kwa figoli, akwifwana na mundu yayilembesha wushu waki mweni mulindala. 24 Akwilembesha, pambeli akwiyendela na tepu akwivasuwa kava wuli wuli. 25 Lakini mundu yalembesha malawu yivavelili telatela yivavavika vandu pekesu na akuyendilela kuvakola, kupikana weka hela ha na pambeli kwivasuwa. Lakini akuvagolela fichuku, ngiba mundu ayu danemiliwi na Chapanga mufichuku fyaki.
26 Leki mundu payihola kucha mweni kakola deha ya kumukovekela Chapanga lakini akuwesha ha kuluwoma lulimi lwaki, akwijanga mweni na deha yaki ya kumukovekela Chapanga chindu ha. 27 Deha ya kumukovekela Chapanga yivelili nyanyi na yingajila uvifyi pawulongolu ya Tati Chapanga ndi ayi, kuvakimbanikila valekwa na vangalimlyangu mugobuleku shawu na kwidima mweni na wafu wa mlima awu.