UGUBUTULU WA
YOHANI
ULONGULELU
Chitabu cha ugubutulu ndi chitabu cha mbelu cha lilaghanu lya shonu. Kandi chaveli chitabu cha mbelu chiyandikiwili na ndundami Yohani mwaka milongu tisa na muhanu pawonikili kala Yesu Ugubutulu sula ya 1:1. Kandi mweni ayandikili Injili ya Yohani na baluwa ndatu 1ya Yohani na ya 2 ya Yohani na ya 3 ya Yohani. Wuwula Yohani ndi yumu “Mweni Yesu amtamili”. Yohani sula ya 13:23. Mweni ayandikili chitabu cha Ugubutulu paghaveyi kula kuliwunguli lya Patimu kwawopiwili kwanongwa ya kulandula Chilongu cha Nyanyi cha Yesu Kilistu. Ugubutulu sula ya 1:9
Chayilatili Yohani kuyandika chitabu cha Ugubutulu ndi kuvakola mawoku yivasoma vasighali muujumilwa wa Yesu Kilistu na kuvagayila shuvililu kwanongwa chipindi cha kuwuya Yesu chiva pabehi. Ugubutulu Sula ya 1:3 na 22:7. Mweni avayandikilili vandu vosi yivamjumilili Kilistu na mipinga saba ya vandu yivamjumilili Kilistu yila yayilatili. Ugubutulu sula ya 2-3. Yohani akulangusha nyandikilu yaki kucha mbuyi. Ugubutulu sula ya 1:3 na atolili picha sitangalili muchitabu chosi kuhimulila findu fyafiwonili. Chitabu chikwifwana na fipandi fimonga mulilaghanu lya dahili, chamunu chitabu cha Sakaliya. Sula ya 6:1-8. Mimbalapi saba na mibakuli saba na yeni yilinganila na fitovi fila Chapanga avayeghilili kuvatova Vamisili. Kufuma sula ya 7-9. Ugubutulu chikuhimulila milandu ya chipindi cha mbelu ya mlima Yesu daghavi muweshi na vosi yivamshuvilila mweni davayikali jola pamu na mweni. Leki chitabu achi chivakayiki na kuvagayila shuvililu kucha Yesu akuwuya kalopu.
Fivelili mugati kwa chikata,
Yohani akukanda kwa kudeta mweni ghani na ndambu wayangili umbuyi awu. Ugubutulu sula ya 1:1-1:20.
Mweni atawulili unjagila kufuma kwa Yesu mweni kuyenda kwa mipinga saba ya vandu yivamjumilili Kilistu. Ugubutulu sula ya 1:1-3:22.
Pambeli mweni akusasambula fihundu saba. Ugubutulu sula ya 4:1-8:5 na mimbalapi saba sula ya 8:6-11:19.
Kandi Yohani amkusasambula kwilata mwana mlumi kuleva na liyoka liveli na mitwi saba. Ugubutulu sula ya 12:1-14:20.
Pambeli ayandikili kwilata mibakuli saba ya maya makomi. Ugubutulu sula ya 15:1-16:18.6.
Kandi Yohani akusasambula ndambu Chapanga wavaweshili vachimdwama vaki kumbindi kwa Chapanga. Ugubutulu sula ya 17:1-20:15.7.
Kumbeli mweni akusasambula kwilata mbindi ya shonu na mlima wa shonu weni dawisi chipindi cha mbelu. Ugubutulu sula ya 21:1-22:21.
1
Awu ugubutulu wa Yesu Kilistu, wula Chapanga amupili ili avalangushi vandumindumi vaki findu samba fibwituki. Pambeli Kilistu amlayishili makungu amugubutulili filongu afi mvanda waki Yohani. Mweni Yohani atovilelili fyosi fyafiwonili na afi ndi Chilongu cha Chapanga na utovileli wa Yesu Kilistu. Vanemiliwa vandu yivavalandulila vandu filongu fya chitabu achi cha umbuyi awu na kufikamula fiyandikiwili amu kwanongwa chipindi chiva pabehi.
Jambu ya Yohani kwa fipinga saba fya vandu yivamjumilili Kilistu
Nenga Yohani nguvayandikila yumwi fipinga saba fya vandu yivamjumilili Kilistu yimuvelili mlima wa Asia. Nguvaluvila usangi na kusika kufuma kwa Chapanga yaveli na yavelili na yayisa na kufuma mufuki saba sing'alili sivelili pawulongolu ya chigoda chaki cha wutwa, na kufuma kwa Yesu Kilistu, mtovilela yajumiliwa, Yaveli soli kwa vosi yivasovili na kuwoneka kwa ngalilu ya shonu na yavelili mtavala wa vatwa va mlima awu. Mweni akututama na katuvika pekesu kufuma musambi shetu kupitila mwasi waki. Katugola yufwi kuva vatambika muwutwa kwa Chapanga na Tati mundu. Kwa mweni wuvi ukomi na utavala, jola! Yina. Loli! Akwisa na mafundi! Kila lisu dalimuwoni, hata vala yivamsondili. Na vandu va makabila vosi mumlima awu davamlilili mweni! Yina. “Nenga wa kwaa na wa mbelu wa findu fyonda” Akudeta Bambu Chapanga Muna Uweshi Wonda, yaveli na yavelili na yayisa.
Kuwoneka kwa Yohani kwilata Yesu Kilistu
Nenga Yohani, yula mlongu wenu, ndimuyenu mugobuleku na wutwa wa kumbindi kwa Chapanga na uwunilifu mkomi mukwilumba na Yesu, nenga ndadangiwili muliwunguli yilikemiwa Patimu kucha muwopiwa kwanongwa ndalandulili chilongu cha Chapanga na kudeta utovileli wadetili Yesu. 10 Topi, mulijuva lya Bambu angolili Mfuki Mng'alili, ndapikanishili lishu likomi kucha lishu lya limbalapi kumbeli yangu, 11 lyadetili, “Yandiki muchitabu fiwufiwona, yeghi kwa fipinga saba fya vandu yivamjumilili Kilistu, kwa Ifesu na kwa Sumuna na kwa Peligamu na kwa Tiatila na kwa Salidisi na kwa Filadefiya pamu na kwa Laudekia.”
12 Topi, ng'alambuka ndimuloli yadeta na nenga, ndifiwona findangawala saba fya fyumang'andu, 13 na pagati ya findangawala fila kwavelili na chindu kucha mundu, yafwalili lihabiti mbaka kulwayu na lufunga lwa chumang'andu pachifuva. 14 Fwili shaki shaveli mbuleteee! Na mesu vaki vamelimetili kucha myengi ya motu. 15 Wala wa liwulu lyaki kucha shaba yisingiwili mumotu na lishu lyaki lyavelili kucha chibulubutu cha machi. 16 Muliwoku lyaki lya mlilu aveli na ndondwa saba na mumlomu waki mwafumili limayi likomi livelili vekuveku kunu na kunu, wushu waki wang'alili kucha lijuva lya pamusi livelili lubu. 17 Topi, pandimuwonili hela, ndawili pamawulu vaki kucha chikongu. Lakini mweni kavika liwoku lyaki lya mlilu kumbindi yangu, kadeta, “Kotoo kutila! Nenga ndi wa kwaa na wa mbelu. 18 Na yimelili mnofu! Ndasovili, lakini loli, ponopa ndiva mnofu jola. Ndiva na fifuwulilu fya njifwa na kumambi. 19 Topi yandiki findu fiwufiwona fila yifivelili ponopa na fila dafibwituki pambeli. 20 Chifisu cha sila ndondwa saba wusiwonili muliwoku lyangu lya mlilu na chifisu cha fila findangawala saba fya mlilu fya chumang'andu ndi achi, sila ndondwa saba ndi makungu wa fipinga saba fya vandu yivamjumilili Kilistu.”