37
1 Ɗi fi Yakop dékké Kanaan, tígë húmú boffi henaꞌ ri doha-ndéem gini baa ra.
Heeƴƴi Suseef
2 Bee daa naaɓii faam Yakop. Suseef koraꞌ leelii koy-baappi, koyyi Bilhaa a Silpaa ɓeleɓɓi boffi níi bee lahaꞌ ri kíil sabboo a kíil paana ra, wa na ñéerúu níiɗ peꞌ a har. Lahte bis, ɗi ɓílíɗté boffi iñi ɓossa na wonu sun fi wa ra. 3 Yakop húmú lukki fahaꞌ Suseef di koyyi, biti ɗi lah ri ɓaha ki. Ɗi húmú saamiɗte ri búuɓ lémí*37.3 búuɓ lémí : Búubí lémëe daa teeɓaꞌ biti boffi lukki fahaꞌ ri di koyyi.. 4 Koy-baappi oluu wa biti boffi wa lukki fahaꞌ ri filiɓ fi wa ɓéeɓ rë, ngaarute ri níi hanndal ki wa neɓlay†37.4 níi hanndal ki wa neɓlay : Di ébrë, bíníyúu ɗeh : níi wa na mínlíh wonaꞌ a ri a jaamma..
5 Bisa ín, Suseef heeƴce, ɓílíɗté koy-baappi, wa ɓaatuute rii ngaaɗ. 6 Na ɓílíɗ ɗí rë, ɗi won wa tih : « Síkíríi, mi ɓílíɗ ɗon heeji soꞌ. 7 Ëlsíi : yen húmú meey, yen na poku jaak. Jaagi soꞌ yíppée koloh caŋke, ƴi ron ayute ƴekute fíyí. »
8 Koy-baappi wonu ri tih : « Fu buur aa fu dak ? Daa fu wah ? » Wa ɓaatuute rii ngaaɗ di heeji a wonaɗɗi.
9 Ɗi heeƴilte, ɓílíɗté rí koy-baappi won tih : « Mi heeƴilte, mi otte naꞌa, céyín fë, a hul sabboo a hul yínë ƴekute fíi sëꞌ. »
10 Ɗi ɓílíɗ heeja boffi a koy-baappi ; ndaa boffa na won afa tih : « Heejee ke ro baa mën ɗí heeƴ ? Fu homay woni biti funi yaafu a koy-baappu ay ƴek fíyú níi fun sígímíɗ ɗë ë ? »
11 Koy-baappi eeñnjuute ri, ndaa boffa helte nuf heeja.
Yaayi Suseef
12 Lahte bis, ɗeef koy-baappi Suseef suute níidí yubi boffi wa luufi Sihem. 13-14 Yakop won Suseef tih : « Koy-baappu íníh níirëeyín Sihem woo ? Aye mi wol ro waa na : paye fu kénsëh níi fu yúh ɗee homuu wa a yuba ra, fu nimil raa, fu teeɓ soꞌ. » Suseef tahte won tih : « Kotta ƴeh. »
Yakop wolaꞌte ri ɗeh húur mí gini Heboron daaha, Suseef yulaꞌte ri nuŋi Sihem.
15 Lahaꞌ ri ra, ow ɗeeffe ri na yídëelëh luufa, meelte ri won tih : « Fu saam yih ? » 16 Ɗi won ɗi tih : « Mi saam koy-baappi soꞌ. Fii soo teeɓ tígë në níirúu wë dee ra a ? »
17 Ɓëeꞌ won ɗi tih : « Wa koluute deh, te mi kelohte wa na ɓeytuu waal Dotan. »
Suseef téebíɗté wë níi ɗeeffe wa Dotan. 18 Ɗi teem hanndal, koy-baappa séenúté rí, wa na peenu bëemí. 19 Wa na wonantuu hanndal ki wa tih : « Ëlí ! Heeƴohi gaana ee ac ɗa. 20 Ëyí kan ! Yen yíp ríi hap húl, yen bet ɗi filiɓ yéem‡37.20 yéem : cëldúu cëldëe, ndaa ri nuŋi nooɗte, hacu téekínëe muluɓ. ; lah raa, yen ɓíllún biti gúmú§37.20 gúmú : cëldúu cëldëe, ndaa di bíníi ébrë ë, ɗi rabi sohoorte. daa ñam ri, níi yen yúh tígë teem heeƴƴi ra. »
21 Ndaa kelaꞌ Ruben yii bah, na sëmlëꞌ rí nuf won tih : « Yen ɓanuy rii hap. 22 Ñif ɓanay keen ! Bétí rí filiɓ fi yéemë luufi beh, te yaꞌ ɓanay tíkëh faana. » Ƴaaha ɓéeɓ Ruben ɓonaꞌ sëmlëꞌí koon, nimiliɗ ɗi boffi na.
23 Lahaꞌ Suseef koy-baappi na ra, wa yípútée nís búubí lémëe ɓekoh ri ra, 24 wa habute ri, betute ri tal yéemë ; ɗeef yéemë síiñcé, lahay muluɓ. 25 Filoon fi baaha, wa anutee took, na ñamu.
Ɓéyrúu wë affi wa ra, wa séenúté ɗuuli Ismayella ɗúhúu Galaat ɗa na ayu a i géléemmí séfú i yin heeñlaa a paƴaa, na suu yaayi wa Ésíp. 26 Yudaa won koy-baappi tígí daaha tih : « Hawi ñéedí yen a ɗabi húlí ay yen ɓaate yih ? 27 Ëyí yen yaay ri yiikoh yi Ismayella, te yaꞌ yi yen ɓanay tíkëh faana, ɗi ñéedí yen te ñif ma faani daa na tíl faanni yen. » Koy-baappi ñéerúuté a ri yii baaha.
28 Lahuu Ismayella waa na ra, wa nísúté Suseef yéemë, yaayute wa ri a sekel sabay ana (20)*37.28 sekel sabay ana (20) : daa ganjarma légéy níirëh kíil ana a caan bín fë ; daa cadum ñaam ƴaal yínë ɓal. ; ɓëewí ƴaa kúrëelúuté rí Ésíp.
29 Nimilaꞌ Ruben yéemë rë, ɗi otte biti Suseef ínlíh në. Ɗi ɗaɗte búubí†37.29 ɗaɗte búubí : Ébrë ɗaraꞌ búubí biti ri tíit, afa kúnëh ; ndaa Séréel tíkëꞌ yaꞌ yi afi., 30 wëegíssé ñéyíɗɗí në won wa tih : « Kúkëyë ínlíh në ! May teye di kan ? »
31 Tígí daaha, wa oolute sékét, ɓeyute búubí Suseef, ooƴute ñif ma. 32 Wa kéyrúuté boffi wa búubí lémëe, ñéerëꞌté a unni ƴeh : « Ole yee píyú fun ra ; kénsée nda fay yúhsëꞌ búubí koohu raa. »
33 Yakop yúhsëꞌté rí, foŋke won tih : « Búubí koy soꞌ ! Gúmú ñampe ri ; Suseef palsuu palsoo. »
34 Yakop ɗaɗte búubí, haamohte saaku‡37.34 haamohte saaku : Hena Ndút koon, ɗi ay jímbëerée úuf súul., jëtɗëhté koohi yii maañce. 35 Koyyi, ƴaalla a ɓeleɓɓa ɓéeɓ, caguute, na mësɗú rí ; ndaa ri kaaꞌaꞌte keloh, na won tih : « Ëe-ëeꞌ, may jëtɗée koy soꞌ níi mi ɗeefiɗ ɗi ɓúudé. » Te ri looyte Suseef looyi misikke.
36 Lahuu Ismayella Ésíp rë, wa ɓeyute Suseef, yaayute ri Potifaar, dak di dakki gaanni buuri Ésíp, bee kúɗ wohoh ya ra.
*37:3 37.3 búuɓ lémí : Búubí lémëe daa teeɓaꞌ biti boffi lukki fahaꞌ ri di koyyi.
†37:4 37.4 níi hanndal ki wa neɓlay : Di ébrë, bíníyúu ɗeh : níi wa na mínlíh wonaꞌ a ri a jaamma.
‡37:20 37.20 yéem : cëldúu cëldëe, ndaa ri nuŋi nooɗte, hacu téekínëe muluɓ.
§37:20 37.20 gúmú : cëldúu cëldëe, ndaa di bíníi ébrë ë, ɗi rabi sohoorte.
*37:28 37.28 sekel sabay ana (20) : daa ganjarma légéy níirëh kíil ana a caan bín fë ; daa cadum ñaam ƴaal yínë ɓal.
†37:29 37.29 ɗaɗte búubí : Ébrë ɗaraꞌ búubí biti ri tíit, afa kúnëh ; ndaa Séréel tíkëꞌ yaꞌ yi afi.
‡37:34 37.34 haamohte saaku : Hena Ndút koon, ɗi ay jímbëerée úuf súul.