इतिहासया निगूगु सफू
म्‍हसीका
इतिहासया न्‍हापांगु सफू सिधय्‌धुंकाः थ्‍व निगूगु इतिहासया सफू शुरु जूगु दु। सोलोमन जुजु जुयाच्‍वंबलय्‌ जूगु घटनांनिसें शुरु जुयाः यरूशलेम पटन जूगु घटनाय्‌ थ्‍व सफू क्‍वचाःगु दु। सोलोमन जुजु सीधुंकाः वया काय् रहबाम जुजु जुल। रहबामं शासन यानाच्‍वंबलय्‌ यारोबामया नायःसूलय्‌ उत्तरया कुलतय्‌सं विद्रोह यात, उगु विद्रोहया घटनाया लिपा थ्‍व सफुलिइ दच्‍छिनया यहूदा राज्‍यया इतिहास दु। ई.पु. ५८६ लय्‌ यरूशलेम शहर तहसनहस जूबलय्‌ तकया घटना थ्‍व सफुलिइ दु।
धलः पौ
सोलोमन जुजुया राज्‍य १:१–९:३१
१. शुरुया ई १:१-१७
२. देगः दय्‌कूगु २:१–७:१०
३. लिपांगु ई ७:११–९:३१
उत्तरया कुलं विद्रोह याःगु १०:१-१९
यहूदाया जुजुत ११:१–३६:१२
यरूशलेमया पतन ३६:१३-२३
२ इतिहास
1
बुद्धिया निंतिं सोलोमनया प्रार्थना
दाऊद जुजुया काय् सोलोमनं इस्राएल राज्‍यया शासन बल्‍लाक थःगु ल्‍हातय् काल। परमप्रभु वया परमेश्‍वर वनापं दी, परमप्रभुं सोलोमनयात तसकं तःधंकादिल।
सोलोमनं इस्राएलयापिं सकलें नायःतय्‌त छक्‍वलं सःतल, अर्थात वं द्वःछिम्‍ह द्वःछिम्‍ह सिपाइँया कप्‍तानत, सछिम्‍ह-सछिम्‍ह सिपाइँया कप्‍तानत, न्‍यायाधीशत, इस्राएलयापिं फुक्‍क नयाःत व परिवार-परिवारयापिं नायःतय्‌त सःतल। अले सोलोमन व वयाथाय् मूंपिं सकल मनूत गिबोनय् च्‍वंगु आराधना यायेगु थासय् वन, छाय्‌धाःसा परमप्रभुया दास मोशां मरुभूमिइ दय्‌कूगु परमेश्‍वरयागु नापलायेगु पाल अन दु।
परमेश्‍वरया बाचाया सनू यरूशलेमय् हे दु। दाऊद जुजुं बाचाया सनू किर्यत-यारीमं हयाः यरूशलेमय् थःम्‍हं व तयेत ग्‍वःगु छगू पालय् तःगु खः। ऊरीया काय् व हूरया छय् बजलेलं दय्‌कूगु कँय्‌या वेदी गिबोनय् परमप्रभुया नापलायेगु पालय्‌ दु। उकिं सोलोमन व सकलें मनूत अन हे वन। नापलायेगु पालय् जुजुं कँय्‌या वेदीइ होमबलि छायाः परमप्रभुयात आराधना यात। वं द्वःछिम्‍ह पशुयात स्‍याके बियाः उगु वेदीइ होमबलि छाल।
उखुन्‍हु चान्‍हय् परमेश्‍वर सोलोमनयाथाय् खनेदय्‌क झाल अले वय्‌कलं वयात धयादिल, “जिं छन्‍त छु बी? छन्‍त छु यः? जितः धा।”
सोलोमनं परमेश्‍वरयात लिसः बिल, “छिं जिमि बा दाऊदयात सदां दयामाया यानादिल, जितः वय्‌कःया थासय् जुजु दय्‌कादीगु दु। हे परमप्रभु परमेश्‍वर! आः छिं जिमि बाःयात बियादीगु बचं पूरा यानादिसँ, छाय्‌धाःसा छिं जितः धू थें अल्‍याख ल्‍याः दुगु छगू जातिया जुजु दय्‌कादीगु दु। 10 उकिं जितः इमित राज्‍य यायेत माःगु बुद्धि व ज्ञान बियादिसँ। मखुसा जिं गथे यानाः छिगु थ्‍व तःधंगु जातियात शासन याये फइ?”
11 परमेश्‍वरं सोलोमनयात धयादिल, “छंगु इच्‍छा थ्‍व हे खनिसा। छं धन, सम्‍पत्ति, मान, शत्रुत सीगु वा थःगु ताहाकःगु आयु मफ्‍वंसे जिं छन्‍त जुजु दय्‌कागु जिमि प्रजायात शासन यायेत बुद्धि व ज्ञान फ्‍वन। 12 जिं छन्‍त बुद्धि व ज्ञान बी। जिं छन्‍त यक्‍व धन, सम्‍पत्ति, मान नं बी। छ स्‍वयाः न्‍हापायापिं जुजुपिन्‍के थुलि धन व थुलि इज्‍जत गुबलें मदु। अले छ स्‍वयाः लिपा जुजु जुइपिन्‍के नं थुलि धन व इज्‍जत दइ मखु।”
13 अले सोलोमन गिबोनय् च्‍वंगु आराधना याइगु थासं, नापलायेगु पालया न्‍ह्यःनं यरूशलेमय् लिहां वन। अले वं इस्राएलय् शासन यात।
सोलोमोनया धन व शक्ति
14 सोलोमनं यक्‍व रथ व सलत मुंकल। वयाके झिंप्‍यसःगः (१,४००) रथ व झिंनिद्वःम्‍ह (१२,०००) सल दु। सोलोमनं रथत व सलत शहर शहरय् व थःथाय् यरूशलेमय् नं तल। 15 वं यरूशलेमय् लुँ व वहः ल्‍वहं थे व देवदारुया सिँ यःमरिया सिँ थें न्‍ह्याथाय् नं दइगु यानाबिल। 16 सोलोमनया सल मिश्र देश व क्‍यूएनं झिके याइगु खः। जुजुया बन्‍जाःतय्‌सं सल क्‍यूएनं न्‍याना हइगु। 17 सोलोमनया बन्‍जाःतय्‌सं मिश्र देशं छगः रथ न्‍हय्‌गू किलो वहलं व छम्‍ह सल छगू व बागू किलो वहलं न्‍याना हइगु। इमिसं उपिं रथ व सल हित्ती व अरामी जुजुपिन्‍त नं मीगु।