मत्तीं च्वःगु भिंगु खँ
म्हसीका
मत्तीं च्वःगु सुसमाचारय् येशू ख्रीष्ट हे लिपा वइतिनि धकाः अगमवाणी याना तःम्ह मुक्ति बीम्ह ख्रीष्ट खः धकाः क्यनातःगु दु। परमेश्वरं न्हापा पुलांगु नियमय् द्वलंद्वः दँ न्ह्यः थः मनूतय्त अगमवक्तापाखें बियादीगु यक्व बचं थ्व हे मुक्ति बीम्ह ख्रीष्टपाखें पूवंकादिल। सफूया सुरुया अध्यायलय् च्वयातःगु दु - अब्राहामया सन्तान, दाऊदया सन्तान, येशू ख्रीष्टया वंशावली। इस्राएलय् शासन याइम्ह दाऊदया वंशं वये माःगु जुयाः थन येशू ख्रीष्टयात दाऊदया सन्तान धकाः क्यनातःगु दु। थ्व सफूया न्ययगु (५०) थासय् पुलांगु नियमया खँ तप्यंक न्ह्यथनातःगु दु, अले न्हयेन्यागु (७५) थासय् चाःहिकाः पुलांगु नियमया खँ न्ह्यथना तःगु दु।
मत्तीं थ्व सफुलिइ प्रभु येशूं यानादीगु ज्या, वय्कःया अजूचायापुगु ज्या, वय्कलं स्यनेकने यानादीगु “परमेश्वरया राज्य” या खँया बारे च्वया तःगु दु। थ्व भिंगु खँ येशूया थःगु जाति यहूदीतय्गु निंतिं जक मखु, सारा संसारया निंतिं खः। मत्ती प्रभु येशूया झिंनिम्ह मध्ये छम्ह चेला खः। वयागु धात्थेंयागु नां लेवी खः।
मत्तीं थ्व सुसमाचारयात बांलाक मिलय् यानाः च्वयातःगु दु। थ्व सफुलिइ हेरोद जुजुं बेथलेहेमय् मचाम्ह येशूयात स्यायेत स्वःगुलिं व पाखें बचय् जुइत योसेफ मचा व वया मां ज्वनाः मिश्रय् बिस्युं वंगु खँ नं न्ह्यथना तःगु दु। लिपा येशूं बप्तिस्मा कयादीगु, वय्कःयागु मन स्वःगु, वय्कलं गालीलय् स्यनेकने यानादीगु व ल्वय् लाय्कादीगु खँ दु। अले येशू गालीलं यरूशलेमय् झाःगु, अन दकलय् लिपायागु हप्ताय् जूगु खँ व वय्कःयात क्रूसय् यख्खाःगु, वय्कः हानं म्वानावःगु व चेलातय्त नापलाःगु खँ दु।
थ्व सुसमाचारय् येशू परमेश्वरया व्यवस्था ध्वाथुइकाबीगु अधिकार दुम्ह छम्ह तःधंम्ह गुरू खः धकाः क्यनातःगु दु। मत्तीं थःम्हं च्वःगु सुसमाचारय् यहूदीमखुपिन्त नं दुथ्याकूगु दु, गथे कि - येशूयात दर्शन यायेत पुर्बं वःपिं ज्योतिषीत, (मत्ती २:१-१२) प्रभु येशूयात तसकं विश्वास याःम्ह कप्तान, (८:५-१३) व तसकं तःधंगु विश्वास दुम्ह कनानी मिसा। (१५:२२-२८) दकलय् तःधंगु थ्व आज्ञा नापं सफू क्वचाइ “सारा संसारय् वनाः छिमिसं चेला दय्की।” (२८:१९)
थ्व सफू ई.सं. ६५ निसें ८० तकया दथुइ च्वःगु जुइफु।
धलः पौ
येशू ख्रीष्टया पुर्खा व वय्कः बूगु ............ १:१–२:२३
बप्तिस्मा बीम्ह यूहन्नां पश्चाताप
याये माःगु खँ न्यंकाः जूगु ............... ३:१-१२
येशूं बप्तिस्मा कयादीगु व
वय्कःयागु मन स्वःगु .................... ३:१३–४:११
गालीलय् येशूयागु ज्या ............................ ४:१२–१८:३५
पहाडय् बियादीगु उपदेश ......................... ५-७
झिंनिम्ह चेलातय्त ल्ययादीगु ................... १०
स्वर्गया राज्यया बारे छुनादीगु उखान ......... १३
गालीलं यरूशलेमय् झाःगु ...................... १९:१–२०:३४
यरूशलेमय् दकलय् लिपायागु हप्ता ........ २१:१–२७:६६
येशू हानं म्वानाझाःगु व चेलातय्त
नापलाःगु ...................................... २८:१-२०
मत्ती
1
येशू ख्रीष्टया पुर्खा
लूका ३:२३-३८
1 अब्राहाम व दाऊदया सन्तान येशू ख्रीष्टया पुर्खा थथे दु --
2 अब्राहामया काय् इसहाक,
इसहाकया काय् याकूब,
याकूबया काय् यहूदा व वया दाजुकिजापिं।
3 यहूदाया काय्पिं फारेस व जाहेर खः। थुमि मां तामार खः।
फारेसया काय् हेस्रोन,
हेस्रोनया काय् आराम,
4 आरामया काय् अम्मीनादाब,
अम्मीनादाबया काय् नहशोन,
नहशोनया काय् सल्मोन,
5 सल्मोनया काय् बोअज खः।
बोअजया मां राहाब खः।
बोअजया काय् ओबेद खः।
ओबेदया मां रूथ खः।
ओबेदया काय् यिशै,
6 यिशैया काय् जुजु दाऊद खः।
जुजु दाऊदया काय् सोलोमन खः।
सोलोमनया मां न्हापा उरियाहया कलाः खः।
7 सोलोमनया काय् रहबाम,
रहबामया काय् अबिया,
अबियाया काय् आसा,
8 आसाया काय् यहोशापात,
यहोशापातया काय् यहोराम,
यहोरामया काय् उज्जियाह,
9 उज्जियाहया काय् योताम,
योतामया काय् आहाज,
आहाजया काय् हिजकिया,
10 हिजकियाया काय् मनश्शे,
मनश्शेया काय् अमोन,
अमोनया काय् योशियाह,
11 योशियाहया काय् यकोनियास व वया किजापिं खः। अबलय् हे इस्राएलीतय्त ज्वनाः बेबिलोनय् यंकूगु खः। *१:११ २ राज २४:१४-१५; २ इति ३६:१०; यर २७:२०
12 बेबिलोनय् इस्राएलीतय्त ज्वनायंके धुंकाः
यकोनियासया शालतिएल धयाम्ह काय् बुल।
शालतिएलया काय् यरूबाबेल,
13 यरूबाबेलया काय् अबिउद,
अबिउदया काय् एल्याकीम,
एल्याकीमया काय् आजोर,
14 आजोरया काय् सादोक,
सादोकया काय् आखिम,
आखिमया काय् एलिउद,
15 एलिउदया काय् एलाजार,
एलाजारया काय् मत्तान,
मत्तानया काय् याकूब,
16 याकूबया काय् योसेफ खः।
थ्व योसेफ ख्रीष्ट येशूयात बुइकूम्ह मरियमया भाःत खः।
17 थुकथं ल्याःखाय्बलय् अब्राहामंनिसें दाऊद तक झिंप्यंगू पुस्ता, दाऊदंनिसें बेबिलोनय् इस्राएलीतय्त ज्वनायंकूबलय् तक झिंप्यंगू पुस्ता, अले बेबिलोनय् इमित ज्वनायंके धुंकाः निसें मुक्ति बीम्ह ख्रीष्ट तक झिंप्यंगू पुस्ता जुल।
ख्रीष्ट येशू बूगु
लूका २:१-७
18 येशू ख्रीष्ट थुकथं बूगु खः। वय्कःया मां मरियमयात योसेफं ब्याहा याना यंके न्ह्यः क्वःछिना जक तःबलय् हे पवित्र आत्मापाखें प्वाथय् दत।*१:१८ लूक १:२७ 19 मरियमया भाःत जुइम्ह तसकं धर्मीम्ह मनू जूगुलिं मरियमयात बेइज्जत मयासे दुनें दुनें त्वःता छ्वयेगु बिचाः यात।
20 योसेफं थथे बिचाः याना च्वंबलय् वयात म्हगसय् प्रभुया छम्ह स्वर्गदूतं वयाः थथे धाल -- “दाऊदया सन्तान योसेफ, मरियमयात ब्याहा यायेत ग्याये मते। पवित्र आत्मापाखें वया प्वाथय् दुगु खः। 21 मरियमं काय् छम्ह बुइकी, अले छं व मचायागु नां येशू ति, छाय्धाःसा वय्कलं थः मनूतय्त पापं छुतय् यानादी।”*१:२१ लूक १:३१
22 परमप्रभुं अगमवक्तापाखें धयादीगु खँ पूवनेत हे थथे जू वःगु खः। 23 थथे च्वयातःगु दु --
“ब्याहा मयानिम्ह छम्ह मिसां
काय् बुइकी,
वय्कःया नां इम्मानुएल तइ।”
इम्मानुएल धाःगु
“परमेश्वर झी नाप दु” धइगु खः।*१:२३ यशै ७:१४
24 न्ह्यलं चाये धुंकाः योसेफं स्वर्गदूतं धाःथें यात। वं थः कलाः जुइम्ह मरियमयात थःगु छेँय् हल। 25 अय्नं मचा मबुतले मरियम नाप मद्यं। अले मचा बुइ धुंकाः योसेफं वयागु नां येशू तल।*१:२५ लूक २:२१