78
इस्राएलया पुलांगु खं
ज्ञान काःगु
आसापया मश्‍किल
हे जि मनूत!
जिगु खँ न्यँ,
जिं धायेत्‍यनागु खँय्‌
न्‍हाय्‌पं ब्‍यु।
जिं उखान छुनाः
स्‍यनेकने याये।
जिं न्‍हापायागु सुलाच्‍वंगु
खँयात उलाः
उखान छुनाः क्‍यने।* ७८:२ मत्ती १३:३५
गुगु खँ झीसं न्‍यनातयागु खः,
अले स्‍यू,
अले झी तापाःबाज्‍यापिन्‍सं
झीत कनातःगु खः।
परमप्रभुयागु शक्ति,
वय्‌कलं यानादीगु
ततःधंगु ज्‍याखँ
व अजूचायापुगु ज्‍याखँ
झीसं थः सन्‍तान पाखें
मसुचुके।
झीसं झी लिपायापिन्‍त
थ्‍व खँ कनाथके।
वय्‌कलं याकूबयात
उजं दय्‌काः
इस्राएलया मनूतय्‌त व्‍यवस्‍था
बियादिल।
वय्‌कलं झी तापाःबाज्‍यापिन्‍त
थः मस्‍तय्‌त
वय्‌कःयागु व्‍यवस्‍था स्‍यनेत
उजं दय्‌कादिल।
लिपायापिन्‍सं नं थ्‍व खँ
सीके फयेमा,
अले इमिसं नं थः मस्‍तय्‌त कने
फयेमा धकाः
थथे यानादीगु खः।
थुकथं इपिं सकसिनं
परमेश्वरयाके विश्वास
यायेफइ,
अले वय्‌कलं यानादीगु ज्‍याखँ
ल्‍वःमंकी मखु।
बरु सदां वय्‌कःयागु उजं न्‍यनी।
थुकथं इपिं परमेश्वरयात
क्‍वात्तुक विश्वास मयाःपिं
व थःगु नुगलय्‌ परमेश्वरयात
मतःपिं
इमि तापाःबाज्‍यापिं थें विद्रोही
व धयागु खँ मन्‍यनीपिं
जुइ मखु।
 
एफ्राइमयापिं मनूत
थःपिन्‍के धनुष व बान दयेकं
लडाइँनं बिस्‍युं वन।
10 इमिसं वय्‌कःलिसे याःगु
बाचा पूमवंकल,
अले वय्‌कःयागु व्‍यवस्‍था
मानय्‌ मयात।
11 इमिसं वय्‌कलं यानादीगु
ज्‍याखँ
व वय्‌कलं क्‍यनादीगु
अजूचायापुगु ज्‍याखँ
ल्‍वःमंकल।
12 वय्‌कलं मिश्र देशयागु सोअन
धाःगु थासय्‌
इमि तापाःबाज्‍यापिन्‍त
अजूचायापुगु ज्‍याखँ यानाः
क्‍यनादीगु खः।* ७८:१२ प्रस ७:८–१२:३२
13 वय्‌कलं समुद्रयात निब्‍व
थलादिल,
अले इमित अनं हे
समुद्र छिकेबियादिल।
वय्‌कलं लःयात
पःखाः थें थनादिल।* ७८:१३ प्रस १४:२१-२२
14 न्‍हिनय्‌ वय्‌कलं इमित सुपाँचं
व चान्‍हय्‌ मिया जलं लँ
क्‍यनादिल।* ७८:१४ प्रस १३:२१-२२
15 वय्‌कलं मरुभूमिइ
ल्‍वहंधी पालाः
लःधाः हाय्‌काः
इमित लः त्‍वंकादिल।
16 वय्‌कलं ल्‍वहंधिकं
लःधाः पिकयाः
खुसि थें बाः वय्‌कादिल।* ७८:१५-१६ प्रस १७:१-७; गन्‍ती २०:२-१३
 
17 अय्‌नं इमिसं वय्‌कःया
विरोधय्‌ पाप याना हे च्‍वन,
गंगु व लः मदुगु थासय्‌
दकसिबय्‌ तःधंम्‍हय्‌सिगु
विरोधय्‌ विद्रोह यात।
18 इमिसं थः यत्‍थे नसात्‍वँसा फ्‍वनाः
परमेश्वरयागु मन स्‍वयेत तकं
लिमचिल।
19 इमिसं परमेश्वरया विरोधय्‌
थुकथं नवात –
“छु परमेश्वरं मरुभूमिइ नं
नसात्‍वँसा बियादी फु ला?
20 परमेश्वरं ल्‍वहंधी पालाः
लःधाः हाय्‌कूगु ला खः।
छु वय्‌कलं जिमित मरि
व वय्‌कःया थः मनूतय्‌त ला नं
दय्‌काःबि फु ला?”
21 थ्‍व न्‍यनाः परमप्रभु
तंचायादिल, अले वय्‌कः
याकूबया सन्‍तान खनाः
मि जुयादिल।
इपिं खनाः वय्‌कःयागु तं
झन् तच्‍वयावल।
22 छाय्‌धाःसा इमिसं
वय्‌कःयाके विश्वास मतः,
अले वय्‌कलं
इमित बचय्‌ याइ धयागु खँय्‌ नं
पत्‍याः मयाः।
23 अय्‌जूसां वय्‌कलं
आकाशयात उजं बियादिल,
अले स्‍वर्गयागु लुखा
चाय्‌कादिल।
24 वय्‌कलं इमित नयेत मन्‍ना
गाय्‌कादिल,
वय्‌कलं इमित स्‍वर्गयागु अन्‍न
बियादिल।* ७८:२४ यूह ६:३१
25 थुकथं इमिसं स्‍वर्गदूततय्‌गु
मरि नल,
वय्‌कलं इमित इमिसं
नयेफक्‍व नसा बियादिल।
26 वय्‌कलं आकाशय्‌ पुर्बयागु
फय्‌ त्‍वःतादिल,
अले थःगु शक्तिं दच्छिनयागु
फय्‌ संकादिल।
27 वय्‌कलं फिसलय्‌ च्वंगु फि थें
अल्याख झंगःपंक्षी
छ्वयाहयादिल।
28 झंगःत फुक्‍क इपिं च्‍वंच्‍वंगु
लागाय्‌ दुने
व इमिगु पाल जःखः जूवल।
29 थुकथं इमिसं लुधंक नल,
वय्‌कलं नसिंचापिन्‍त नकादिल।
30 इमि लुधने मलावं
इमिसं नयाच्‍वंबलय्‌
31 परमेश्वर इपिं खनाः
तं चायादिल,
अले इमिगु पुचलय्‌ च्‍वंपिं
बल्‍लाःपिं मनूतय्‌त
स्‍यानादिल।
वय्‌कलं इस्राएलया ल्‍याय्‌म्‍ह-
ल्‍याय्‌म्‍हपिं मनूतय्‌त
स्‍यानादिल।* ७८:१८-३१ प्रस १६:२-१५; गन्‍ती ११:४-२३,३१-३५
 
32 अय्‌जूसां इमिसं
पाप याना हे च्‍वन।
वय्‌कःयागु अजूचायापुगु ज्‍याखँ
खंकखंकं इमिसं परमेश्वरयात
विश्वास मयाः।
33 उकिं परमेश्वरं इमित
ज्याख्‍यलय्‌ मजुइकाः
व ग्‍या जक ग्‍यानाः म्‍वाये
माय्‌काबिल।
34 गुबलय्‌ परमेश्वरं
इमि मनूतय्‌त स्‍यानादिल,
उबलय्‌ तिनि इपिं वय्‌कःयाथाय्‌
लिफः स्‍वयावल।
परमेश्वरया थाय्‌ लिहां वयाः
इमिसं दुनुगलंनिसें वय्‌कःयात
पत्‍याः यात।
35 अले तिनि परमेश्वर
थःपिनि ल्‍वहंधी खः,
थः मनूतय्‌त मू पुलाः
त्‍वःतकादीम्‍ह दकसिबय्‌
तःधंम्‍ह परमेश्वर खः धकाः
इमि लुमन।
36 तर इमिसं वय्‌कःयात
म्‍हुतुं जक तःधंकाच्‍वंगु खः,
दुनुगलंनिसें मखु।
37 इमिगु नुगः परमेश्वरपाखे
अज्‍ज नं मलीनि,
परमेश्वरं इपिंलिसे
चिनादीगु बाचायागु नं
इमिसं वास्‍ता मयाः।
38 वय्‌कः दया दुम्‍ह जूगुलिं
वय्‌कलं इमित क्षमा यानादिल।
वय्‌कलं इमित नाश यानामदी।
वय्‌कलं तःकःमछि
थःगु तं स्‍यानादिल।
वय्‌कलं थःगु तं प्‍वंकामदी।
39 वय्‌कलं इपिं कमजोर
मनूत जक खः,
फय्‌ थें वयाः वनिपिं खः धकाः
लुमंकादिल।
 
40 इमिसं ग्‍वःकःमछि ला
मरुभूमिइ वय्‌कःया विरोधय्‌
विद्रोह यात,
ग्‍वःकःमछि ला इमिसं
वय्‌कःयात दुःख बी धुंकल।
41 इमिसं तःकः हे परमेश्वरयागु
मन स्‍वये धुंकल,
अले इस्राएलया पवित्रम्‍हय्‌सित
तं पिकाय्‌के बी धुंकल!
42 इमिसं वय्‌कःयागु शक्ति
ल्‍वःमंकल,
अले इमिसं इमित
क्‍वत्‍यलातःपिनिगु ल्‍हातं
त्‍वःतकादीगु नं ल्‍वःमंकल।
43 अले मिश्र देशयागु
सोअन धाःगु थासय्‌
क्‍यनादीगु अजूजायापुगु चिं
व ज्‍या नं ल्‍वःमंकल।
44 वय्‌कलं अन च्‍वंगु खुसिइ
हि बाः वय्‌कादिल,
अले अन च्‍वंपिन्‍सं खुसिया लः
त्‍वने मखन।* ७८:४४ प्रस ७:१७-२१
45 वय्‌कलं इमिथाय्‌ भुजिं
छ्वयाः दुःख बियादिल,
वय्‌कलं इमिथाय्‌ ब्‍यांचात
छ्वयाः इमिगु बुँ
नाश यानादिल।* ७८:४५ प्रस ८:१-६,२०-२४
46 वय्‌कलं इमिगु बालि व अन्‍न
नाश यायेत क्‍वःबुइँचात
छ्वयादिल।* ७८:४६ प्रस १०:१२-१५
47 वय्‌कलं प्‍वँ गाय्‌काः
इमिगु दाखमा स्‍यंकादिल,
अले पुगाय्‌काः
यःमरिमा स्‍यंकादिल।
48 वय्‌कलं इमिगु सा-द्वहंयात
प्‍वँगाय्‌काः स्‍यानादिल,
अले फै-च्‍वलय्‌यात
मलखं कय्‌काः स्‍यानादिल।* ७८:४७-४८ प्रस ९:२२-२५
49 वय्‌कलं थः दूत थें यानाः
इमित थःगु ग्‍यानापुगु
तं प्‍वंकादिल।
50 वय्‌कःयागु तं क्‍वमलाः,
वय्‌कलं इमित
बचय्‌ यानामदी।
वय्‌कलं इमित महामारीं
कय्‌काः स्‍यानादिल।
51 वय्‌कलं मिश्रीतय्‌
तःधिकःपिं काय्‌पिं
फुक्‍कसित स्‍यानादिल।* ७८:५१ प्रस १२:२९
52 थः मनूतय्‌त धाःसा वय्‌कलं
फैचातय्‌त जये थें
मरुभूमियागु लं
पिने यंकादिल।* ७८:५२ प्रस १३:१७-२२
53 वय्‌कलं इमित बांलाक
बिचाःसंचाः यानाः यंकादिल,
उकिं इपिं मग्‍यासे वन।
इमि शत्रुतय्‌त जक
समुद्रं नुनाछ्वल।* ७८:५३ प्रस १४:२६-२८
54 वय्‌कलं इमित
थःगु पवित्र देशय्‌,
थःगु हे जव ल्‍हाःया शक्तिं
त्‍याकादीगु
थ्व पहाडी देशय्‌ हयादिल।* ७८:५४ प्रस १५:१७; यहो ३:१४-१७
55 वय्‌कलं थः मनूत न्‍ह्यांवंलिसे
अनयापिं जात जातियापिं
मनूतय्‌त ख्‍याना छ्वयादिल।
अले इमिगु देश
इस्राएलया कुलतय्‌त
सर्बय्‌कथं इनाबियादिल।
इमिगु छेँ नं थः मनूतय्‌त
बियादिल।* ७८:५५ यहो ११:१६-२३
 
56 अय्‌नं इमिसं दकसिबय्‌
तःधंम्‍हय्‌सिया विरोधय्‌
विद्रोह यानाः
वय्‌कःयागु मन स्‍वयांच्‍वन।
इमिसं वय्‌कःयागु आज्ञा मन्‍यं।* ७८:५६ न्‍याय २:११-१५
57 थः तापाःबाज्‍यापिं थें
इपिं नं परमेश्वरयात
धोखा बीपिं
व विश्वास मदुपिं जुयाः जुल।
अले स्‍यंगु धनुष थें
भर मदुपिं जुयाः जुल।
58 इमिसं मेपिं द्यःतय्‌गु
पुजा यायेगु थाय्‌ दय्‌काः
परमेश्वरयात तंम्‍वय्‌कल।
इमिसं थःगु मूर्ति पाखें
वय्‌कःयात नुगः मुइकाबिल।
59 थ्‍व खनाः परमेश्वरं
तं पिकयादिल,
अले वय्‌कलं इस्राएलीतय्‌त
त्‍वःतादिल।
60 वय्‌कलं शिलो धाःथाय्‌
च्‍वंगु नापलायेगु पाल तकं
त्‍वःतादिल,
वय्‌कः अन झीलिसे
च्‍वनादीगु खः।* ७८:६० यहो १८:१; यर ७:१२-१४; २६:६
61 वय्‌कलं थःगु शक्ति
व महिमायागु चिं,
बाचा चिनादीगु सनूयात
शत्रुतय्‌गु ल्‍हातय्‌ लाके
बियादिल।* ७८:६१ १ शमू ४:४-२२
62 वय्‌कः थः मनूतलिसे
तंम्‍वयादिल।
अले थः सर्बय्‌यात
शत्रुतय्‌ पाखें
स्‍याकेबियादिल।
63 मिं इमि ल्‍याय्‌म्‍हतय्‌त
भस्‍म यात।
ल्‍यासेतय्‌त ब्याहा यायेत
मिजंत तकं मन्‍त।
64 इमि पुजाहारीत
तरवारं पालाः सित,
इमि मिसातय्‌सं
ख्‍वये तकं मखन।
 
65 अले परमप्रभु न्‍ह्यलं दंम्‍ह थें
दनादिल।
वय्‌कः दाखमद्यं काःम्‍ह मनू थें
दनादिल।
66 वय्‌कलं थः शत्रुतय्‌त
ख्‍याना छ्वयादिल।
वय्‌कलं इमित सदांया निंतिं
मछालापुसे च्‍वंकाबिल।
67 वय्‌कलं योसेफया कुलयात
त्‍वःतादिल,
अले एफ्राइमया कुलयात
ल्‍ययामदिल।
68 बरु वय्‌कलं
यहूदाया कुलयात
व सियोन पर्वतयात
ल्‍ययादिल,
थ्‍व वय्‌कलं यय्‌कादीगु
पर्वत खः।
69 वय्‌कलं थःगु पवित्र थाय्‌
स्‍वर्ग थें तःजायेक
दय्‌कादिल,
अले पृथ्‍वी थें धिसिलाक्‍क
व सदांया निंतिं दय्‌कादिल।
70 वय्‌कलं थः दास दाऊदयात
ल्‍ययादिल।
वय्‌कलं वयात
फैचात जयाच्‍वं थासं हयाः
71 इस्राएलया जुजु यानादिल।
वय्‌कलं वयात थः सर्बय्‌ जवाः
यानादिल।* ७८:७०-७१ १ शमू १६:११-१२; २ शमू ७:८; १ इति १७:७
72 दाऊदं इमित दुनुगलंनिसें
बिचाःसंचाः यात।
अले इमित बांलाक
न्‍ह्यज्‍याकाः यंकल।
 

*78:2 ७८:२ मत्ती १३:३५

*78:12 ७८:१२ प्रस ७:८–१२:३२

*78:13 ७८:१३ प्रस १४:२१-२२

*78:14 ७८:१४ प्रस १३:२१-२२

*78:16 ७८:१५-१६ प्रस १७:१-७; गन्‍ती २०:२-१३

*78:24 ७८:२४ यूह ६:३१

*78:31 ७८:१८-३१ प्रस १६:२-१५; गन्‍ती ११:४-२३,३१-३५

*78:44 ७८:४४ प्रस ७:१७-२१

*78:45 ७८:४५ प्रस ८:१-६,२०-२४

*78:46 ७८:४६ प्रस १०:१२-१५

*78:48 ७८:४७-४८ प्रस ९:२२-२५

*78:51 ७८:५१ प्रस १२:२९

*78:52 ७८:५२ प्रस १३:१७-२२

*78:53 ७८:५३ प्रस १४:२६-२८

*78:54 ७८:५४ प्रस १५:१७; यहो ३:१४-१७

*78:55 ७८:५५ यहो ११:१६-२३

*78:56 ७८:५६ न्‍याय २:११-१५

*78:60 ७८:६० यहो १८:१; यर ७:१२-१४; २६:६

*78:61 ७८:६१ १ शमू ४:४-२२

*78:71 ७८:७०-७१ १ शमू १६:११-१२; २ शमू ७:८; १ इति १७:७