BALUWA YA NK'HONGO YA
1 PETULO
ULONGOELO
Baluwa ino ya nk'hongo ya Petulo yawandikagwa ni mwigala Ulosi Petulo. Petulo kakonga baluwa yakwe kwa kuketambula kugamba yehe niye yuhi naho niani akumuwandikila baluwa ino, kawawandikila want'hu wose wamhuwile Kilisito weli wageni mwe isi ino 1Petulo 1:1 naho kavuzagiza kuwagambila ivo nk'hanana nyingi awo awawandikile. Kwaviya baluwa ino yaliganaligana na baluwa ya Paulo kwa Waefeso, wengi wahuwila kugamba baluwa ino yawandikagwa aho baluwa ya Waefeso ize inde iwandikwa kale, yandaga mwo mwaka milongo mtandatu na mishano kulawa aho Yesu eze elekwe. Petulo awandikaga baluwa ino akanda ukwo Loma ukwo akwitange Babeli, 5:13
Petulo awandikaga baluwa ino vileke akugele moyo na kulava uwona kugamba uno nuwo uwedi wa Mnungu we kindedi, 5:12 Kuna kuligana kwingi mwa mafungu aya, 1 Petulo 2;11-3:7; Waefeso 5:18-6:9 na Wakolosai 3:18-4:6, mafungu yose aya matatu yalava malagizo mwo wikazi wedi mwe mp'huga na kuwiva udahi. Naho awagela moyo want'hu wakumhuwila Kilisito wande na kufinyiliza kukalaila makunt'ho kwaviya uheelo wi hagihi 4:1
Yemndani
Petulo aketambula mwenye no kuwatambalisa awo akuwawandikila 1 Petulo 1:1-2
Akajika amtogola Mnungu kwo uyokozi uwo wose wauhokele na ivo wili mkulu mwo wikazi wawe 1 Petulo 1:3-2:10
Naho awalagiza want'hu wakumhuwila Kilisito mwe mbuli zo wikazi wawe mwe isi, na kutambalisa mbuli za mwivano kwa mgosi na mvele na wakulu na watumwa1 Petulo 2:11-4:11
Petulo naho awagela moyo wafinyilize makunt'ho 4:12-5:11
Eze ajike abindiliza baluwa yakwe 1Petulo 5:12-14
1
Miye Petulo mwigala ulosi ywa Yesu Kilisito.
Nawawandikila nyuwe msagulwe ni Mnungu Tate, nyuwe msambaale mwe isi yose naho hiyo wakaya uko Ponto na Galatia na Kapadokia na Asia hamwenga na Besania. Mnungu Tate nakawasagulani akataila yadya aungile, naho mtendigwa want'hu wa Mnungu ni Muye, vileke mdahe kumtegeleza Yesu Kilisito no kumyagilwa sakame yakwe.
Uwedi no utondowazi vindilise kwenyu.
Kawiilo dya kindedi
Atogolwe Mnungu, naho Ise dya Zumbe ywetu Yesu Kilisito, kwa mbazi zakwe zitendese nakakitenda chelekwe uhya, kwa kumuuyula Yesu Kilisito, kakink'ha kawiilo dina ukindedi. Naho chakawiila kuhokela vint'hu vedi vingi vinde vetu, hevikugeligwa usavu naho hevikuchucha naho ni vakwikalisa Mnungu naye kawaikilani uko kwe mbingu. Nanywe mwamilwa ni ludole lwa Mnungu kwa kuhuwila, vileke mhokele uyokozi wiikilwe lumwe kugubulwa mwe dizuwa dyo uheelo.
Indiliseni na kinyemi ne mbuli iyo, hamwenga na kugamba kwa lupisi lugihi nomuungigwe kunda na kinyulu kwa magezo ye hengi. Kitalo cha magezo ayo ni kihimo cho mhuwi wenyu. Hata zahabu yenye ikubanika yagezagwa mwo moto, iviya iviya mhuwi wenyu wili mtana vitendese kujink'ha zahabu, waungwa kugezigwa vileke umanyike kugamba ni wa kindedi, niho nomhokele nt'hogola no ukulu, wogofi mwe dizuwa diya Yesu Kilisito akeza. Hamwenga na kugamba hammuwone mwamuunga, naho mwamhuwila no kunda na kinyemi kitendese, kinyemi kikulu hekikulongeka, Kwaviya ikitalo cho mhuwi wenyu ni uyokozi wenyu.
10 Walotezi wa Mnungu walotele mwo uwedi uwo hegu wandile wenyu, nawo wapelemba kwa wengele mwe mbuli yo uyokozi. 11 Wazungulaga kugamba ni kwa vivihi na ni lupisi luhi lulongigwe ni Muye ywa Kilisito andaga mwawe, uyo awagambilaga kale masulumizo yakuunga yamwiziile Kilisito, no ukulu wa Mnungu uwo ukuunga ulaile yakajika ayo. 12 Mnungu nakawagubuila kugamba, wandaga hawa kukedamanyila ndima wenye, mna nawawadamanyilani nyuwe, umwo wandile wakalonga mwe mbuli izo haluse mzivile kulawa kwa want'hu wakubilikiza Mbuli Yedi kwa sila ya Muye ywa Mnungu atumigwe kulawa kwe mbingu. Mbuli izo hata watumigwa wa kwe mbingu wamunk'hwa wazimanye.
Lwitango lwa kwikala wikazi ukukile
13 Naivo, keikeni lumwe no ubala mkakawiila mwo uwedi wa Mnungu ukuunga mwink'higwe mwo kwiza kwakwe Yesu Kilisito. 14 Mkanda wana wakwiva mse kwikala kutimila kumunk'wamunk'wa kwa mbuli ziihile mwandile nazo aho mwandaga hammanyize ikindedi cha Mnungu. 15 Mna mwaungwa kunda want'hu wakukile mwo lugendo lwenyu lwose viligane na yudya awetangeni ivo akukile. 16 Iwandikwa mwa maandiko ya Mnungu kugamba, “Mnde wakukile kwaviya miye hikuka.”
17 Na ikanda mwamwitanga Tate, mwe mbuli iyo manyeni kugamba yehe amsengela kila yumwenga mwe yadya adamanye hehaina kwazagula. Naivo mgendeele vedi kwa lupisi lusigale aha he Isi mtile kwiza kwa kumwogoha Mnungu. 18 Kwaviya mmanya kugamba nyuwe nomkombolwa mwo lugendo lwenyu helwikwelela ludya mumhokele kulawa kwa wadala wenyu. Mna hamkombolwe kwa vint'hu vikubanika enga viya matundu hegu zahabu, 19 mna myokolwa kwa sakame ina utana utendese ya Yesu Kilisito, yehe andile enga Mwanangoto heena lema hegu madoa. 20 Yehe nakasagulwa ni Mnungu, umwo isi yandaga ikei kuumbigwa, niyo agubulwa kwa ajili yenyu mazuwa aya yo uheelo. 21 Kwa sila yakwe mwamhuwila Mnungu amuuyule no kumwink'ha ukulu, kwaivo mhuwi ne dikawiilo dyenyu vinde kwa Mnungu.
22 Nyuwe mkukizwa kale umuye kwa kuzumila ikindedi, kwa kuwaunga weenyu haheina utondwe, ivo kombekeni kunda na lukunde kwa moyo wenyu wose. 23 Kwaviya mwink'higwa ugima mhya, hiyo udya ukulawa mwe mbeyu ikubanika, mna kulawa mwe mbeyu heikubanika, kwa sila ya ulosi wa Mnungu wili mgima naho wekala mazuwa yose. 24 Iwandikwa kugamba,
“Want'hu wose enga mani,
naho ukulu wawe utendese, ni enga bwali dya kwe mbago.
Mani yanyuluka, niyo mabwali yahugutuka.
25 Mna Mbuli ya Zumbe yekala ulo na ulo.”
Ulosi wa Mnungu uwo ni idya Mbuli Yedi ibilikizwe kwenyu.