Ŋwa' wvu fwe wvù Baul to saŋɛɛ ɛ̂ kentaashɛ ke
Kol ɛn
Fiɛɛ fì nu ɛ̂ Ŋwa' wvu Kolɛn wvu fwe wvun e
Kentaashɛ ke bonyii bo mbee le ke Kolɛn nu ɛ ɛ̀ to kɛw Baul. Wvú to saŋ ŋwa' wvu fwe wvun keetefe bó ɛkumɛ fitele fì bó lese yî Klistu le noo mwɛɛm mvumew ɛkumɛ Klistu. Kolɛn jan to nu bvudvuu ɛ way dvûmte lo jó, ɛ bonyii bo jó bensee ye ɛkumɛ nce woŋ wvubo, ɛ fiɛɛ fi ɛkumɛ nnyɛn kenjaŋ nu tɛn jó baay, ɛ bó tɛn bunlee bonyo' nteen. Baul yam ɛ jeme ɛ̂ ŋwa' wvun e ɛ ɛ̀ nu ɛkumɛ mwɛɛm mvù yaa jee kɛ mvù to kooyi ɛntelɛŋ jo bonyii bo mbee le. Keba ke 13 nu kè duŋci lɛ keŋkoŋɛn nu nnya Nyo' yì fele lo nnyá cii. Keba kedvu kin yen'yi lɛ ɛ̀ nu kè bonyii baay kee ɛ̂ ŋwa' wvudvu wvun e.
Bikuu bi mwɛɛm e ɛ̂ ŋwa' wvun e
1:1-9 Keŋkɛwcɛ
1:10–4:21 Keŋgawsɛn ɛntelɛŋ jo kentaashɛ ke bonyii bo mbee le
5:1–7:40 Ɛkumɛ nce nnyɛn kenjaŋ noo nce kpwoon bô dweese
8:1–11:1 Ɛkumɛ bonyii bo Klistu le bô ɛkumɛ bò yaa nu kɛ bonyii bo Klistu le
11:2–14:40 No ɛ̀ nulo ɛ́ kentaashɛ ke bonyii bo mbee le egeè mwɛɛm bô je yì bó ebunleè jó
15:1-58 Bonyii bo mbee le nu ke ebuy yî kpwe le no Jisos to buyɛɛ
16:1-4 Nnya yì bó to nyaa keefi bonyii bo Klistu le bo Judea dvú
16:5-24 Nseyse wvù Baul to gee noo kemɛse ke mwɛɛm e
1
Gal 1:1; Lem 18:17Ɛ̀ nu me wvù Baul wvù Nyo' to cawɛɛ no wvú shieele lɛ me enù waa ntum Klistu Jisos. Me nu bee Sostɛnes wvù waa bwee wesebeene. 2Kol 1:1; Lem 18:1Ŋwa' wvun gɛne fô kentaashɛ ke bonyii bo Nyo' le bo Kolɛn bò wvú nu ɛ taashɛ bô bo Klistu Jisos, ɛ baa ɛ gɛɛ le. Nyo' to caw ben lɛ ben enù bonyii bò ɛ̀ nu bew, no bonyii bocii bò teŋe diee di Tata Jisos Klistu le mondvuum monciim e nu. Wvú nu Tata wesebeene lɛŋlɛŋ no wvú nu wvubo. Nyo' Icee wesebeene bô Tata Jisos Klistu ebuw ben bô kembonɛn, ebvuu enya ben bô mvuntelem mvù lɛɛtene.
Ɛ Baul nya keyoone no Nyo' nu ɛ buw bonyii bo Kolɛn
Me ŋké no nyaa keyoone ɛ̂ Nyo' sekecii nje ben, njefo wvú nu ɛ buw ben, no ben nu ɛ taashɛ ben ɛ bo Klistu Jisos. 2Kol 8:7No ben nu ɛ taashɛ ben ɛ bo Klistu Jisos nonɛn, Nyo' ɛ mum ɛ tfuw lo nnya yî yene le jé le jé le, ɛfey mvunciim keekee fiɛɛ ficii, bvuu kee keejeme fiɛɛ ficii ntay. Nnya yin fô ben e tomte lɛ saaka wvù ben to yuwɛɛ ɛkumɛ Klistu nu ɛ ben ɛ fiisɛn. 2Tɛs 1:7; Tay 2:13Ben ɛ no nu keseen yaa bvuu tane nnya Nyo' mi kɛ, no ben cɛyte kefew kè Tata wesebeene wvù Jisos Klistu nu ke ekase eto ɛ́ ben eyɛn wvú le. Fili 1:6; 1Tɛs 3:13; 5:23Wvú wvù Tata wesebeene wvù Jisos Klistu nu ege ɛ́ ben eleeme tɛmyi egɛn emɛse, saa ke ekɛŋke naa jay yî diuu diew didvu le kɛ. 10:13; 1Tɛs 5:24; 2Tɛs 3:3Nyo' nu Nyo' kecɛɛy. Ɛ̀ nu wvú wvù to cawɛɛ ben, ɛ ben ɛ bo Waa we wvù Jisos Klistu wvù nu Tata wesebeene taashɛ no nu yî fiɛɛ le fimwaaŋ.
Ntefe ɛkumɛ keŋgawsɛn
10  3:3; 11:18; 2Kol 12:20; Ɛfɛ 4:2-6; Fili 2:2; Jon 17:21-23Boom bo bwɛɛm e, me nlɛke ben ɛ̂ diee di Tata wesebeene wvù Jisos Klistu le lɛ ben bocii etaashɛ enù diuw mwaaŋ. Fo keŋgawsɛn enù ɛ̂ ben ɛntelɛŋ kɛ. Ben enù yî wee le mwaaŋ, kɛŋkè ŋkpwawcɛ mwaaŋ, lemtè yî fiɛɛ le fimwaaŋ. 11 Me ŋgayte nɛn boom bo bwɛɛm e, njefo bonyii bo yew dvu Kloy nu ɛ see ɛ̂ me lɛ ben shee kɛ lo waa le. 12  3:4; 3:5-6, 22; 4:6; 16:12; Lem 18:24; 19:1; 1Kol 3:22; 9:5; 15:5; Gal 2:11-14; 2Kol 10:7Wee nɛn'yi no duu lɛ wen bii fiwene ɛ ɛ̀ nu Baul e, ɛ wee mvu duu lɛ wen bii ɛ ɛ̀ nu Abolos e, wee mvu lɛ wen bii Sɛfas e, * Diee dì Sɛfas din nu tɛn lɛ Bita. wee mvu lɛ wen bii kɛ fiwene ɛ ɛ̀ nu Klistu le. 13 Fí nu lɛ bó nu ɛ gaw wase Klistu biba le biba le? Ɛ̀ nu Baul wvù bó to taɛ yî kentam e nje ben e? Nuu lɛ bó to lese ben ɛ̂ joo ɛ̂ diee diem e lɛ? 14  Lem 18:8; Lum 16:23-24Keyoone baay lɛ me nto mbaa enlese wee mvu ben e ɛ̂ joo ɛfey Klisbus bô Gayus kɛ, 15 wvu lɛ fo wee eduu lɛ bó to lese wen ɛ̂ joo ɛ̂ diee diem e kɛ. 16  16:15Geenɛn, me nto nu ɛ nlese tɛn Tɛfanas bô bonyii bo yew dvu wvú ɛ̂ joo. Ɛfey nonɛn, me mbaa embvuu eŋkee wee mvu wvù me to nlesɛɛ ɛ̂ joo kɛ. 17 Ben ekeè lɛ kɛ Klistu to tum me lɛ me ento enleese bonyii ɛ̂ joo kɛ. Wvú to tum lɛ me ento enfewci ɛ ɛ̀ nu saaka wvù jee wvù wvu Nyo'. Ɛ me n'yaa nfewci bô bvufee bvu wee wvu wum e kɛ, wvu lɛ fo mvuŋgay mvu kpwe yì Klistu to kpweɛ yî kentam e ke etu fiɛɛ fi ɛcici kɛ.
Klistu nu mvuŋgay bô bvufee bvu Nyo' le
18  Lum 1:16; 2Kol 4:3Fí nu lɛ saaka wvù lɛ Klistu to nu ɛ kpwe yî kentam e nu keyuŋsɛɛ fô bonyii bò laa wase ɛcici le. Geenɛn, ɛ saaka wvun nu mvuŋgay mvu Nyo' le fô beene bò wvú boysee le. 19  3:18-20; Lum 1:22 Yɛsa 29:14; Job 12:13, 17; Yɛsa 19:12-14; 44:25Fí nu ɛ bó ɛ saŋ lɛ,
“Me nu ŋke enfiwsɛ bvufee bvu bonyii bò duŋci bvufee le,
embvuŋse boŋkpwawcɛ bo bonyii bò feefene le.”
20 No fí nu nonɛn, bonyii bò nulo ebvuu eduŋci bvufee keseen nu fɛɛ? Bonyii bò duŋci bonci bo Nyo' le nu fɛɛ? Ɛ bonyii bò beeke bombew kefew kin e nu fɛɛ? Kɛ Nyo' nu ɛ duŋcɛ wase lɛ bvufee bvu fokuse fɛn nu keyuŋ e? 21  Lum 1:19-20Ɛ̀ nu fiɛɛ fì Nyo' wvù kee mwɛɛm mvunciim ntay to nu ɛ ge lɛ kɛ bonyii bo yî woŋ wvun e nulo ekiɛɛ wvú bô bvubole bvufee kɛ. Wvú to seyse lɛ wen nulo eboyse ɛ ɛ̀ nu bonyii bò nu ɛ bee saaka wvù bese fewci wvun ɛ bonyii yɛne lɛ ɛ̀ nu keyuŋsɛɛ le. 22  Mat 12:38; Jon 4:48; Lem 17:18, 32Bojuu gomte keeyɛn fiɛɛ fì duŋci mvuŋgay mvu Nyo' le sɛ bee, ɛ Boglek gomte bvufee bvu fiɛɛ le sɛ bee. 23  2:14; Gal 3:1; 5:11Geenɛn, ɛ bese fewci fisɛse ɛkumɛ no bó to taɛ Klistu yî kentam e. Fí ɛ no saase lo Bojuu. Ɛ bonyii bò yaa nu kɛ Bojuu yɛne lɛ ɛ̀ nu keyuŋsɛɛ. 24  1:18; 2:5; Kolo 2:3Geenɛn, fô bonyii bò Nyo' nu ɛ caw e, kɛnɛɛ ɛ̀ nu Bojuu, kɛnɛɛ ɛ̀ nu Boglek nu ɛ saaka wvu ɛkumɛ Klistu wvun nu mvuŋgay mvu Nyo' le bô bvufee bvu Nyo' le bvu baay. 25  2Kol 13:4Fí nu nonɛn, njefo fiɛɛ fì yen'yi lɛ ɛ̀ nu keyuŋ ke Nyo' le nu ɛ ɛ̀ nu bvufee ɛ bvú fele naa lo bvu wee wvu wum e bvucii. Ɛ fiɛɛ fì yen'yi lɛ ɛ̀ nu kewɛɛyɛ ke Nyo' le nu ɛ ɛ̀ nu mvuŋgay mvu fele naa lo mvu wee wvu wum e mvunciim.
26  Jon 7:48Boom bo bwɛɛm e, ben ebvuu ekpwawcɛ bonyii bò ɛ̀ to shee nu ben seke Nyo' to cawɛɛ ben. Kɛ ben nteen to nu bonyii bo bvufee le no bonyii bo fokuse fɛn gomte kɛ. Kɛ ben nteen to nu bontɛmemvuŋgay kɛ. Ɛ kɛ ben nteen to buy ɛ̂ dikfuu di bonyii bo baay baay e kɛ. 27  Lum 12:16; Jɛm 2:5; Luk 1:51-53; 6:20Geenɛn, ɛ Nyo' caw kɛ biyuŋ bi yî nshɛ le fɛn keege lɛ bo bvufee le ewuumɛn, caw bo wɛɛyi yî nshɛ le fɛn keege lɛ bò tɛmyi ewuumɛn. 28 Nyo' to nu ɛ caw mwɛɛm mvù bonyii joo ɛkuse yî woŋ wvun e, noo mwɛɛm mvù bonyii nyɛnsee, caw naa noo mwɛɛm mvù yaa nu kɛ mwɛɛm, keege lɛ mwɛɛm mvù bonyii yɛne lɛ ɛ̀ nu mwɛɛm ke etu mvu ɛcici. 29 Wvú to ge nonɛn, wvu lɛ fo ɛ̀ nɛlo ɛ́ wee wvu wum esaale ye ɛ̂ wvú ɛjise kɛ. 30  2Kol 5:21Ɛ̀ nu wvú wvù Nyo' wvù to taashɛɛ ben ɛ bo Klistu Jisos. Wvú nu ɛ ge Klistu ɛ no nu je bvufee bvu baay fô beene le, ɛ ge tɛn wvú ɛ leke beene teytey ɛ̂ wvú ɛjise, ɛ seyse beene ɛ gɛɛ bonyii bew e, ɛ sum beene can ŋgɛw e. 31  Yɛli 9:23-24; 2:2; 4:7; 2Kol 10:17; 11:30; 12:5; Ɛfɛ 2:9Fí ɛ mum ɛ no nu no bó saŋ lɛ,
“Wee edioo esaale ye,
no saale ɛ ɛ̀ nu yî fiɛɛ fì ɛ̀ ge Tata le.”

1:1 Gal 1:1; Lem 18:17

1:2 2Kol 1:1; Lem 18:1

1:5 2Kol 8:7

1:7 2Tɛs 1:7; Tay 2:13

1:8 Fili 1:6; 1Tɛs 3:13; 5:23

1:9 10:13; 1Tɛs 5:24; 2Tɛs 3:3

1:10 3:3; 11:18; 2Kol 12:20; Ɛfɛ 4:2-6; Fili 2:2; Jon 17:21-23

1:12 3:4; 3:5-6, 22; 4:6; 16:12; Lem 18:24; 19:1; 1Kol 3:22; 9:5; 15:5; Gal 2:11-14; 2Kol 10:7

*1:12 Diee dì Sɛfas din nu tɛn lɛ Bita.

1:14 Lem 18:8; Lum 16:23-24

1:16 16:15

1:18 Lum 1:16; 2Kol 4:3

1:19 3:18-20; Lum 1:22

1:19 Yɛsa 29:14; Job 12:13, 17; Yɛsa 19:12-14; 44:25

1:21 Lum 1:19-20

1:22 Mat 12:38; Jon 4:48; Lem 17:18, 32

1:23 2:14; Gal 3:1; 5:11

1:24 1:18; 2:5; Kolo 2:3

1:25 2Kol 13:4

1:26 Jon 7:48

1:27 Lum 12:16; Jɛm 2:5; Luk 1:51-53; 6:20

1:30 2Kol 5:21

1:31 Yɛli 9:23-24; 2:2; 4:7; 2Kol 10:17; 11:30; 12:5; Ɛfɛ 2:9