1 Yesulɨ manda wɨn gɨtɨk eu taleumbi, gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, 2 “Sandap tɨpet tɨmbɨmbi, kamaikamai gwɨlat *Kamaikamai gwɨlat wolok kusei wɨn ñɨndɨñ: damañgan Islael amatam endɨ Isip kwelan kena gwañgwa sɨlanin kuñgɨlɨñ. Kuumbi, amatamñii Isip ama wapmañdok kiinan nanin yapma epmektok Anutulɨ añelo no nɨ-mulɨmbi, Islael amatam sipsip nɨñañdok wekai yamanjɨnan sapleñgɨlɨñ yapma klembi, Isip amatamdok gwañgwa telak damanjɨ yandɨp kɨm-taleñgɨlɨñ. (Kisim Bek 12). indaukak wɨn sɨndɨ nandɨ-taleañ. Nain wolonda Amalok Nɨñañ kanjɨkñiilok kɨsɨnan kɨmɨlɨmbi, kloñbat plon wɨlɨ kɨmbekak.” 3 Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, tapma ama biesɨ gɨt Juda ama biesɨ endɨ tapma amalok telak damanjɨ koi Kaiapas endok ilan kɨmɨn tɨmbi, 4 Yesu telak gitak tɨkembi wɨlɨ kɨmbektok e-sambat tɨñgɨlɨñ. 5 Tɨñɨpi, ñɨndɨñ pa eñgɨlɨñ, “Nɨndɨ gwɨlat gɨnañ wɨndɨñ nɨm tɨna. Nɨm kañbi, amatamdɨ nɨmbɨ-nandɨmbi, gimbɨt tɨm mik tɨ-nɨmnelɨñ.”

6 Yesulɨ Betani it kwelan ñambi, Saimon dama wanda kwambɨñ indañmɨñguk endok ilan ña pakuk. 7 Endɨ nanañ na-palɨñɨlɨmbi, tam nolɨ tuk mɨlɨñ kɨndem tuan wopum sɨnɨk wɨn tɨkem endoñ ña indambi, kumbam plon yalɨmukuk. 8 Gwañgwañiilɨ wɨn kañbi, gɨnañjɨ komba dɨumbi eñgɨlɨñ, “Tuk tuan wopum wandin nekta tɨmbɨ kolalak? 9 Nɨndɨ tuk wɨn kɨndem tualok kɨmɨtnamda, mɨnem walinin tɨkembi, ama pɨmbɨñesɨla emneñ.” 10 Yesulɨ mandanjɨ nandɨ-daklembi enguk, “Tam ñala mɨlap nekta mañ? Endɨ nepek kɨndem sɨnɨk tɨ-namlak ee. 11 Ama pɨmbɨñesɨlɨ nain tuop sɨn gɨtañgan kunekalɨñ, gan natna sɨn gɨta nain tuop nɨm kuutat. 12 Tam ñalɨ tuk mɨlɨñnat i-namlak wɨn nak kɨmbambi nep kɨnditnekalɨñ wolok itañgan pɨñgɨpna tɨ-pañgɨpañgɨle tɨ-namlak. 13 Nak biañgan sanba: amalɨ dembek dembek ñambi, Anutulok kaundɨkñelok plon gɨñgɨt manda kɨndem ñɨn kwet tuop enekalɨñ, wandɨñ endɨ tam ñalɨ nepek tɨ-namguk wolok kasat wakɨt tɨ-semumbi, tam ñɨn nandɨ-sɨwɨtnekalɨñ.”

14 Tɨmbi gwañgwa 12 endoññan nanin no koi Judas Iskaliot endɨ tapma ama biesɨloñ ñambi, 15 enɨ-nandɨmbi eñguk, “Tɨkap nak Yesu sɨndok kɨsɨnan kɨmɨletta, sɨndɨ nek namnelɨñ?” Eumbi, wolongan mɨnem kwandai satnin 30 mɨñgɨlɨñ. †Mɨnem kwandai satnin 30 wɨn kena nain 120 wolok tuan. 16 Mɨumbi, kusei kɨmɨpi, Yesu bola tɨñmektok nain kɨndem dawan indauktok wala kɨmɨt-nandɨ tɨñguk.

17 Plaua nanañ kɨmɨlɨ bendɨ nɨmnat nanalok gwɨlat kusei kɨmɨlɨmbi, gwañgwañiilɨ Yesuloñ bɨmbi nɨñgɨlɨñ, “Dɨk gwɨlattok nanañ delok tɨ-jumɨt tɨ-gamnambi nambep nandɨlañ?” 18 Eumbi, Yesulɨ ama nolok koi embi enguk, “Jelusalem lombi, endoñ ñam ñɨndɨñ nɨnekalɨñ, ‘Nɨnɨndauttɨ dɨka ñɨndɨñ elak, nokok nainnalɨ indalak, wala tɨmbi nak gwañgwanai gɨta dɨkoñ ilan bɨmbi, gwɨlattok nanañ nanetamɨñ.’ ” 19 Tɨmbi gwañgwalɨ Yesulɨ eñguk wolok tuop tɨmbi, gwɨlattok nanañ tuk tɨ-jumɨkɨlɨñ.

20 Kwet kɨlɨm eumbi, Yesu gɨt gwañgwañii 12 endɨ nanañ nanepi pi pakɨlɨñ. 21 Nanañ na-palɨmbi Yesulɨ enguk, “Nak biañgan sɨnɨk sanba: sɨndoñ nanin nolɨ kanjɨknailok kɨsɨnan napɨletak.” 22 Wɨndɨñ eu nandɨmbi, gɨnañjɨ kola sɨnɨk taumbi, kusei kɨmɨpi, noñgan noñganlɨ Yesu nɨ-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Wopum, nakta nɨm bek?” 23 Eumbi tambane enguk, “Ama no nakɨta yakayakan nanañ tɨkendepi, kɨtnet jawañ gɨnañ kot-suakamɨk endɨ napɨletak. 24 Amalok Nɨñañdɨ Anutulok mandalɨ telak nɨtek kɨmbektok elak wɨndɨñgan kɨmbekak. Gan ama nin en bola tɨñmetak endɨ blangandok. Anutu en mek kaukak. Meñdɨ nɨm apmɨumda, wɨn kɨndem dañmek.” 25 Eumbi, bola tɨndɨ ama Judaslɨ Yesu nɨ-nandɨmbi eñguk, “Nɨnɨndaut, nakta nɨm bek?” Eumbi nɨñguk, “Dɨtna elañ wɨndɨñgan.”

26 Nanañ na-palɨñɨlɨmbi, Yesulɨ plaua nanañ no tɨkembi, Anutula weñmɨmbi ombɨm gwañgwañiila plaua wɨn embi enguk, “Sɨndɨ tɨke nambɨt. Ñɨn nokoñ pɨñgɨpna.” Nambɨmbi, 27 wain wɨtna no tɨkembi, Anutu weñmɨmbi, wain wɨn embi enguk, “Sɨndɨ gɨtɨkkandɨ ñɨn nambɨt. 28 Wain tuk ñɨn nokoñ wekatna. Amatam asup endok yomjɨ bi-sem-bi-semlok nak wɨn lamɨt-semlet. Toptop ñɨn Anutulɨ amatamñii gɨt tɨlak wɨn wekatnalɨ tɨmbɨ kwambɨñ dalak. 29 Nak ñɨndɨñ sanba: nak wain tuk kwelan ñolok nombo nɨm nambetat. Nɨm sɨnɨk. Pakapmek Bepnalok kunum nɨlɨnɨlɨn gɨnañ nak wain tuk wɨn komblin sɨn gɨta yakayakan nanekamɨñ.” 30 Tɨmbi Yesu gɨt gwañgwañii endɨ kap no tiñgɨlɨñ. Tiu taleumbi, walinin pɨ ñambi, Oliv kwet jañgɨnnan lonepi ñañgɨlɨñ.

31 Ñañɨlɨmbi, Yesulɨ gwañgwañii enguk, “Anutulok manda no ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Nak sipsip ka-dɨkñe ama wɨlambi, kɨkesɨmɨn gɨnañ kuañ endɨ papusenenekalɨñ.’ ✡Sekeraia 13:7 Nepek inda-nametakta tɨmbi manda wolok tuop sɨndɨ gɨtɨk tim ñolondañgan nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ pi pɨutak. 32 Gan Anutulɨ nak kɨmnan nanin nepmɨum mɨlatmek, nak dama Galili kwelan ñawambi, sɨndɨ siñgi bɨ nambɨnekalɨñ.” 33 Eumbi, Petlolɨ tambane nɨñguk, “Nepek inda-gametakta tɨmbi dɨwɨndɨ nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ pi pɨumbi gambinetañ bek, gan nakta nɨm sɨnɨk.” 34 Eumbi nɨñguk, “Nak biañgan ganlet: man tim ñolok gɨnañnangan puputtɨ gama nɨm kɨtɨñɨlɨmbi, dɨk nain tɨpet gɨt no ‘En nɨm nandɨñmɨlet’ wɨndɨñ eutañ.” 35 Tɨmbi Petlolɨ nɨñguk, “Tɨkap endɨ dɨkɨta nɨtnɨttok nanɨ-nandɨnelɨñda, ‘Nak nɨm nandɨñmɨlet’ wɨndɨñ nɨm eutet. Nɨm sɨnɨk.” Tɨmbi gwañgwa dɨwɨn gɨtɨk endɨ bo wɨndɨñgan e-taleñgɨlɨñ.

36 Tɨmbi Yesulɨ gwañgwañii gɨt kwet no koi Getsemane wandɨñ ñañguk. Ña tombi, ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ ñolok pi palɨt, tɨmbi nak dakdan ñambi, nɨmolo tɨmbetet.” 37 Wɨndɨñ embi, Petlo gɨta Sebedilok nɨñañiit tɨpet yanañgɨpi ñañguk. Ñañɨpi, walen kolaumbi, gɨnan mɨlataum 38 enguk, “Walena kola sɨnɨk taumbi, kɨmbepi nandɨlet. Sɨndɨ nakɨta ñɨñgan kaik palɨt.” 39 Eñɨpi, lakat ñaña embi, gapok pɨmbi, nɨmolo ñɨndɨñ tɨñguk, “Ambep, tɨkap dɨk tuopta, nandɨ-nambi, mɨlap ñɨn napma tɨke. Gan dɨk dɨtnalok nanandɨñgañgot kɨmɨt-kle, nokoñ nɨm.”

40 Nɨmolo tɨ-talembi, gwañgwañii tɨpet gɨt no endoñ undane ñambi, yambum endɨ dou-palɨmbi, Petlo ñɨndɨñ nɨ-nandɨñguk, “Nɨtekta tɨmbi, sɨndɨ nain duman ñɨn nakɨta kaik patnelɨñdok tuop nɨm? 41 Sɨndɨ kaik papi, nɨmolo tɨ-palɨt. Nɨm kañbi, tɨ-kuyuk inda-samumbi pi pɨnelɨñ. Biañganak. Gɨnañjɨlɨ kundit kɨndem tɨndɨlok nandɨlak, gan pɨñgɨpsɨlɨ mɨlatalak.” 42 Wɨndɨñ embi, nombo ñam nɨmolo ñɨndɨñ tɨñguk, “Bepna. Mɨlap ñɨn napma kleuktok telal no nɨm patakta, nak mɨlap wɨn bemettok nandɨlañ, wɨndɨñgan inda-namen.” Nɨmolo tɨ-talembi, 43 nombo undane gwañgwañiiloñ ña yambɨñguk wɨn: dausɨ mɨlataumbi dou-pakɨlɨñ. Wɨndɨñ yambɨmbi, 44 bɨndambo yambim ñambi, nɨmolo dama tɨñguk wakangot nombo tɨmbɨmbi, nain tɨpet gɨt no tɨñguk. 45 Tɨmbi nombo undane ñam yambum dou-palɨmbi, ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ gamañgot doumbi, pat-nandɨ tɨ-pakañ ba? Yakñesɨ. Amalok Nɨñañ bola tɨñmumbi, yom amalok kɨsɨnan pɨuktok nain inda-talelak. 46 Mɨlalɨmbi ñana. Da kawɨt: ama bola tɨ-namnamlok ip ñasɨñgan bɨlak.”

47 Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, gwañgwañii 12 endoññan nanin ama no koi Judas endɨ bɨñguk. Tɨmbi tapma ama biesɨ ba Juda ama biesɨ endɨ ama kɨmɨn wopum no en-mulɨmbi, endɨ kakit ba dimbanjɨ epmbi, Judas gɨta bɨñgɨlɨñ. 48 Endɨ gama nɨm bɨñɨlɨmbi, bola tɨndɨ ama walɨ kundit no daut semepi ñɨndɨñ enguk, “Ama nak nandɨ-koñgom tɨ-ñɨmbi weñmetet ‡Wɨn Juda amatamdɨ nosɨ we semñɨpi sɨmumu tɨ-semañ. wɨn ama sɨndɨ lonjɨañ en wakan. En tɨkenekalɨñ!”

49 Judaslɨ bɨ tombi, wolongan Yesuloñ bɨmbi, “Nɨnɨndaut, we gamlet!” nɨmbi, nandɨ-koñgom tɨ-ñɨm weñmɨñguk. 50 Tɨmbɨmbi Yesulɨ nɨñguk, “Notna, nek tɨmbeñdok nandɨlañ wɨn platik tɨ.” §Nandɨ-tale ama dɨwɨndɨ Grik manda ñolok walan wɨn ñɨndɨñ nandañ, “Notna, nekta ñolok bɨlañ?” Eumbi, amalɨ Yesuloñ bɨm kɨsɨ kot-suapi tɨkembi, tɨke-kwambɨñ dañgɨlɨñ. 51 Wolongan ama Yesu gɨt pakɨlɨñ endoññan nanin nolɨ kakil ombap tiañembi, tapma amalok telak damanjɨ endok kena gwañgwa sɨlanin nolok pawan wɨlalɨm dɨkñe pɨñguk. 52 Wɨndɨñ tɨmbɨmbi, Yesulɨ nɨñguk, “No en kakittɨ mik tɨlakta, en bo kakittɨ wɨlɨ kɨmbekak, wala tɨmbi kakitka il gɨnañ kɨmɨlɨ ñawɨn. 53 Nak guma Bepna kɨtɨñmambi, wolongan añelo kunakunatsɨ nɨmnat endɨ nep tɨmbɨ platanelɨñdok en-mulek wɨn dɨk nɨm nandɨlañ ba? 54 Gan wɨndɨñ indaukta, nepek gɨtɨk Anutulok mandalɨ natnala inda-namektok elak walɨ bien nɨm indawɨk.” 55 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi, ama kɨmɨn en tɨkenepi bɨñgɨlɨñ enda ñɨndɨñ enguk, “Nɨtek tɨmbi sɨndɨ kakit ba dimba mepi nepnepi bañ? Nak ama piñpiñen no ba? Sandap tuop nak tapma it sañ jimba gɨnañ pipapi, amatam enɨ-daut tɨ-sem tɨmbambi, sɨndɨ nɨm nepgɨlɨñ. 56 Gan plofet amalɨ manda youkɨlɨñ wolok bien indauktok nepek gɨtɨk ñɨn inda-talelak.” Tɨmbi gwañgwañii gɨtɨktɨ Yesu bimbi, pi ña-tɨlɨñgɨlɨñ.

57 Tɨmbi ama Yesu tɨkeñgɨlɨñ endɨ en nañgɨpi, tapma ama telak damanjɨ Kaiapas endok ilnan ñañgɨlɨñ. (It wolok gɨnañ endɨkñe manda nandɨ-tale ama gɨt Juda ama biesɨ endɨ kɨmɨn tɨ-pakɨlɨñ.) 58 Ñañɨlɨmbi, Petlolɨ siñgi kandañ giñgiñgan ep kle ñambi, tapma ama telak damanjɨ endok it sañ jimba gɨnañ loñgɨlɨñ wolok ñambi loñguk. Lombi, Yesu nek indañmetak wɨn kaup nandɨmbi, mik ama gɨta pi pakuk.

59 Tapma ama biesɨ gɨt Juda ama biesɨ dɨwɨn endɨ gɨtɨktɨ Yesu wɨlɨ kɨmnelɨñdok nandɨñgɨlɨñda tɨmbi, ama nindɨ Yesulok siñgin joñgo simbi, kusei juluñgan eu indauktok yolonjɨñgɨlɨñ. 60 Tɨmbi ama asup endɨ bɨmbi, manda juluñgan embi youkɨlɨñ, gan endɨ wɨlɨ kɨmkɨmlok yom bien no nɨm eu indañgɨlɨñ. Siñgimek ama tɨpet no endɨ bɨmbi 61 eñgɨmɨk, “Ama ñalɨ manda no ñɨndɨñ eñguk, ‘Nak guma Anutulok it wiapi, sandap tɨpet gɨt no wolok gɨnañnan bɨndambo tɨmba kaitam mɨlalekak.’ ” 62 Wɨndɨñ eumbi, tapma amalok telak damanjɨ endɨ mɨlap ipi, Yesu nɨ-nandɨmbi eñguk, “Nɨtek? Mandalɨ gep youkamɨk wɨn biañgan ba juluñgan? Ba dɨk manda no tambane ewɨñdok tuop nɨm ba?” Endɨ wɨndɨñ eumbi, 63 Yesulɨ yom nɨmnat, gan wandingan embi, manda tambon no nɨm nɨñguk. Tɨmbi telak damanjɨlɨ nɨñguk, “Anutu kuñgu molom endok dainan manda biañgan eumbi nandɨna: Mesia wɨn Anutulɨ nɨ-mulɨmbi, bɨ-nɨmektok een wɨn dɨk wakan ba? Dɨk Anutulok Nɨñañ sɨnɨk ba?” 64 Eumbi nɨñguk, “Elañ wakan. Gan nak ñɨndɨñ sanba: gamanda sɨndɨ kanekalɨñ wɨn: Amalok Nɨñañ endɨ Anutu Gembɨ Molom endok kii dɨndɨmnan pipapi, kunum gɨnañ nanin mulukua plon pɨukak.” ✡Kap 110:1, Danyel 7:13

Yesulɨ en Anutulok tuop sɨnɨk wɨndɨñ eñgukta tɨmbi, 65 tapma amalok telak damanjɨ endɨ gɨnañ komba dɨumbi, kiupɨn blañganembi eñguk, “Endɨ Anutu nɨ-tɨke-pɨm yalilak yañ! Ama sɨlanin ñalɨ Anutu nɨ-suambatak wɨn sɨndɨ ip ka nandañ, wala tɨmbi ama nolɨ ama wolok kusei eu indauktok nombo nɨm tɨpɨkamɨñ. 66 Sɨndɨ enda nɨtek tɨñmɨlok nandañ?” Eumbi tambane nɨñgɨlɨñ, “Yomɨnla tɨmbi kɨmkɨmdok nandamɨñ.” 67 Wɨndɨñ eumbi, ama dɨwɨndɨ timan dai plon manjɨ iwɨt suambapi, kɨt ombɨmbi wɨkɨlɨñ, tɨmbi dɨwɨndɨ kɨt pɨndɨmdɨ wɨpi 68 nɨñgɨlɨñ, “Dɨk Mesia sɨnɨkta, plofet manda embi, wɨn nindɨ gwɨtak wɨn nɨnbɨ nandɨna!”

69 Yesu manda plon kɨmɨlɨñɨlɨmbi, Petlolɨ sañ jimba gɨnañ it pawan pipakuk. Pipalɨmbi, kena wembe nolɨ endoñ bɨmbi nɨñguk, “Dɨk bo Yesu Galili nanin endok sambat.” 70 Gan Petlolɨ ama gɨtɨk endok dausɨnan e-sembɨmbi nɨñguk, “Nak dɨk manda elañ wɨn nɨm nandɨlet.” 71 Wɨndɨñ embi mɨlapi, sañ jimbalok yamanan ñaumbi, kena wembe nolɨ kañbi, wɨ pakɨlɨñ enda ñɨndɨñ enguk, “Ama ñɨn Yesu Nasalet nanin endok nol no.” 72 Eumbi, Petlolɨ nombo e-kɨmɨsembɨmbi eñguk, “Anutulok dainan biañgan elet. Nak ama wɨn en nɨm nandɨñmɨlet.”

73 Nain nɨm ombataumbi, wolok ikɨlɨñdɨ Petloloñ bɨmbi nɨñgɨlɨñ, “Biañgan sɨnɨk, dɨk endok sambat. Mañga malaptɨ e-daklelak.” 74 Eumbi, Petlolɨ manda kwambɨñgan embi, ñɨndɨñ enguk, “Biañgan sɨnɨk, nak en nɨm nandɨñmɨlet. Juluñgan eletta, Anutulɨ kɨndem nep tɨmbɨ kolawɨn.” Endɨ wɨndɨñ eu taleumbi, wolongan puputtɨ kɨtɨñguk. Kɨtɨumbi, 75 Yesulɨ Petlo manda ñɨn nɨñguk wɨn nandɨ-sɨwɨkuk, “Puputtɨ gama nɨm kɨtɨñɨlɨmbi, dɨk nain tɨpet gɨt no ‘Nak en nɨm nandɨñmɨlet’ eutañ.” Wɨn nandɨ-sɨwɨpi, pawan pɨ ñambi, sɨmba gawat wopum tɨmbi kukuk.