Mukanda ua Paulu ua kulivanga kuli
TIMATEO
Citsindikisi
Livulu lia kulivanga lia Timateo liapua mukanda ua kulivanga uakuhuma kuli Kanganda Paulu kuli ndongisi uendi Timateo. Timateo uakulivanga vausonekele ha miaka ya kupua makumi atanu na umo na miaka ivali hanima ya kutsa ca Yesu (62-64 AD). Eci casa kupua kuyehi na kuhua ca muono ua Paulu. Paulu uakele navusamba vuakukola na Timateo kaha vintsimbu viavingi uakele nakumutumbula nguendi muana (Fil 2:22, 1 Tim uakulivanga 1:2, 1:18). Ou ukeuo umo uamikanda iuana yakuhuma kuli Paulu ije yasonekelelele kuli muntu keti ku cikungulukilo. Ikuavo itatu ku mikanda eyi ikeyo ya 2 Timateo, na Tito, na Filimoni. 1 Timoteo uakala na vishika viavingi muje vati vasa kulemeselamo mu cikungulukilo (2:1-15), muje vati vantuama va cikungulukilo muvanapande kukelamo (3:1-13), na vinangulo via valongisi va makuli (1:3-11, 4:1-5, 6:2-5). Eci cili nakumonesa muje vati Paulu uakele na kulongesa Timateo kupua ntuama hhakati ka vikungulukilo. 1 Timateo ali na ali na mashiko amengi aje ahasa kukuasa vantuama va cikungulukilo mu matangua ano etu muje vati muasa kukuatelamo cikungulukilo ceni.
Muvanavitumbikilamo:
1 Paulu aputuka kumeneka Timateo (1:1-2).
2 Kaha a nangula Timateo kuli valongisi va makuli (1:3-11).
3 Paulu atualelelaho kulumbununa mu kutsantsela kuendi omuo hali Yesu Kilistu (1:12-19).
4 Cakuhataho ashika Timateo ha kulemesa na vantuama va cikungulukilo (2-3).
5 Paulu amanusula mu mukanda uendi mukuhana Timateo mashiko akumanuisila (4-6).
1
Vihindu
Yange Paulu, kanganda ua Kilistu Yesu mukushika ca Njambi muyoyesi uetu na Kilistu Yesu ikeye kutsiliela cetu,
Njikusonekela yove Timateo, munange ua vusunga mu lutsilielo.
Kavumbi, cikeketima na ciyulo kuhuminina kuli Njambi Tate na Kilistu Yesu muyoyesi uetu.
Kunangula vilongesa via makuli
Ngue muje njakusindiile omo njakele nakuya ku Masendoniya, sala mu Efeso linga umone vantu vamo linga keti valongese vilongesa via makuli, cipue kulinga vakevo vavenia na visimutuila na mikana ya mazina amalaha avakukuluila vavo vije vineha vimpata, omuo kuviekukundama ku vutumbe vua Njambi vuje vuli mu lutsilielo. Vutumbe vua lishiko eli vukevuoni cizango, cije cihuma mu mutima uakulela, na vilinga viakutungukua, na lutsilielo lua vusunga. Vantu vamo vanaseze vuima evi nakuhandeka via vulema. Vatonda linga vapue valongisi va lishiko, cakuhona kuvuisisa cipue vije vivahandeka cipue viuma vije vivalina kuhandeka muvina lumbunukilamo.
Vutumbe vua Lishiko lia Mosesa
Honi tuatantekeya nguetu lishiko liapua liacili, nga umo alipangesa muacili. Hakuvuisisa eci, ngeci lishiko kuvalipangelelele vaka vusunga vuno honi valipangelelele vipapoke na vakakuhona kuononoka, na vaje vakakuhona kuononoka Njambi na vaka vipi, na vaje vakuhona kulela na vaje vaka kushaula via kulela, na vaka kutsiha vaishavo na vaka kutsiha vainavo, na vaka kutsiha vantu, 10 na vaka kulinga vupangala, na vamala vaje vakakulinga vukoyi na vakuavo vamala, na manguangua, na vaka makuli, na vaka kuhana vukaleho vua makuli, nakulinga viuma vije viluisa vilongesa via vusunga, 11 kuya ku muzimbu uacili ua vumpau vua Njambi uakukuisula uje uvanjihanene.
Kutsantsela omuo Cikeketima ca Njambi
12 Njitsatsela Kilistu Yesu Muene yetu, uje nanjihana nzili yakulinga vipangi viange, omuo nanjisompo mua vusunga hakunjihangula mu vipangi viendi, 13 cipue vene hakulivanga njapuile muka kumushaula na kumuyandesa nakumutuka, vuno honi njatambuile cikeketima omuo njakele nakuvilinga kuakuhona kutantekeya na kuhona kutsiliela. 14 Kaha kavumbi ka Muene yetu kahitililile hali yange na lutsilielo na cizango vije vili muli Kilistu Yesu. 15 Eci kuhandeka cinapu ca vusunga nakucitambula, cije cihandeka nguaco Kilistu Yesu uezile ha mavu mukuovola vaka vipi, kaha hali voshe ava yange njinapu muka vupi cikuma, 16 vuno honi yange njatambuile cikeketima ha cuma eci, linga muli yange uje uakulivanga, Yesu Kilistu amuese kushula ca lukakateya luendi linga cipue cimueso kuli vaje vapande kutsiliela muli ikeye ha muono ua yaye. 17 Kuli Muene ua miaka yoshe, uje kekutsa, uje kutuasa kumona, ikeye Njambi lika, kukale kasingimiko na vumpau ku miaka yoshe. Ameni.
18 Eli lishiko njikundika kuli yove, Timateo munange, kuya ku vunanguizi vuje vahandekele hali yove, pangesa mezi aua ngue vitua via nzita linga ulue muacili, 19 kaha nuinga lutsilielo luove na vilinga viove via kutungukua. Hakuviana vilinga viavo via kutungukua, vantu vamo vananongesa lutsilielo luavo, 20 hhakati kavo kuli Haimenease na Elekizanda, vaje njinahana kuli Satana linga valilongese kuhona kushaula.