23
De hagahoou o de hagatoo donu hagaheloongoi
(2 Ch 34.3-7, 29-33)
Gai de hodooligi ne aalu ga hagabuni mai denga daane maatua alodahi o Judah ma Jerusalem gi ono daha. Gai ia ga hanage gi de hale o Tagi Maolunga, madali denga daane alodahi o Judah, ma dangada alodahi o Jerusalem, ma de gau haimeedabu ma denga pelaabisi, ma denga gauligi ma dangada maatua alodahi. Gai ia ga dau ange gi gilaadeu muna alodahi i lo te Beebaa o de hagatoo donu hagaheloongoi, ne gidee mai laa i lo te hale o Tagi Maolunga. Gai de hodooligi ne duu i gaogao tuludulu i kilaa ga hai dahi hagatoo donu hagaheloongoi i mada luu mada o Tagi Maolunga, bolo ia e daudali ange i Tagi Maolunga ma de daohi ana hainga, ma ana muna gu tala hagadonu ma gu hagasauaa, i ono lodo alodahi, ma dono hagasaalunga alodahi, ma de hai gi bei muna o de hagatoo donu hagaheloongoi gu sisi laa i lo te beebaa laa. Gai dangada alodahi ne hagatoo donu hogi bolo gilaadeu e daudali i de hagatoo donu hagaheloongoi laa.
Gai de hodooligi ga hai ange gi Hilkiah, tangada haimeedabu maolunga, ma de gau haimeedabu i ono lalo, ma gilaadeu e hagaloosi ina de haitoga gi aaua gee denga goloa alodahi o Baal ma Asherah, ma goloa alodahi e daumaha ange ai gi denga heduu, mai i lo te temple o Tagi Maolunga. Gai ia ne kave mee laa ga dudu i tua de buibui o Jerusalem i lo te geelonga go Kidron, ma de kave denga lehu gi Bethel.*2 Ki 21.3; 2 Ch 33.3 Gai ia ne aau gee de gau haimeedabu a denga hodooligi o Judah ne hili laa, gi duungia mee maanongi i denga mommee daumaha o denga aduhale o Judah ma mommee i luu baasi o Jerusalem — go gilaadeu ne duungia denga mee maanongi ange gi Baal, ma de laa, ma de maasina, ma denga heduu aama mee alodahi i lo te langi. Gai ia ne kave gee tuludulu laagau o Asherah mai i lo te hale o Tagi Maolunga, ga kave gi de geelonga go Kidron i tua o Jerusalem ga dudu ai. Gai ia ga dugidugi de mee laa gu ni mama ga maga ange gi mommee iai daanunga o dangada. Gai ia ne oha hogi mommee o denga daane hai be se manu o denga diinonga i lo te hale o Tagi Maolunga, go de mommee a denga haahine e llanga ai mee o tiinonga hahine go Asherah.*Lev 19.29
Gai ia ne hagaahe mai de gau haimeedabu alodahi i denga aduhale o Judah, gai ia ga oha denga mommee daumaha, mai i Geba ga dae ai gi Beersheba, go mommee a de gau haimeedabu ne dudu ai mee maanongi. Ia ne oha hogi denga mommee daumaha i gaogao de haitoga o Joshua, de goobenaa o de aduhale, i de baasi masui o de haitoga o de aduhale. Gai de gau haimeedabu o denga mommee daumaha tee maua i de hai hegau i de mommee o ssigidaumaha a Tagi Maolunga i Jerusalem, aagai gilaadeu ne gai denga pelaoaa dee hagahua madali de gau haimeedabu ange laa.
10 Gai Josiah ne oha hogi de mommee go Topheth i lo te Geelonga o Ben Hinnom, gi deai ai dangada e maua i de dudu dana dama daane be go dana damaa hine e sigidaumaha ange gi Molek.*Lev 18.21; Jer 7.31; 19.1-6; 32.35 11 Ia ne kave gee hogi denga hoosa i gaogao de haitoga o de hale o Tagi Maolunga, a denga hodooligi o Judah ne gaavange e daumaha ange ai gi de laa. Mee nei ne dugu i lo te buibui i gaogao de aabi o tagi go Nathan-Melek. Gai Josiah ne dudu denga hada ne gaavange laa e daumaha ange ai gi de laa.
12 Ia ne oha hogi ga too dagidahi denga mommee o ssigidaumaha a denga hodooligi o Judah ne hagatuu laa i tua de hale, i gaogao de aabi o Ahaz i teege i lunga, aama denga mommee o ssigidaumaha a Manasseh ne hagatuu i lodo luu buibui o de hale o Tagi Maolunga, ga maga gi lo te geelonga go Kidron.*2 Ki 21.5; 2 Ch 33.5 13 De hodooligi ne oha hogi denga mommee daumaha i baasi i dua o Jerusalem, ma baasi ngaage o de Mounga o denga Olive,*de Mounga o denga Olive: de Beebaa Hebrew e hai ange go de Mounga o de Oha. go mommee a Solomon, de hodooligi o Israel ne hagatuu e daumaha ange ai gi Ashtoreth, tiinonga hakino gee o de gau Sidon, ma Chemosh, tiinonga hakino gee o de gau Moab, aama Milcom,Milcom e bei go Molek. tiinonga hakino gee o de gau Ammon.*1 Ki 11.7 14 Ia ne oha ga hadihadi denga duludulu hadu, ma de duuduu iho denga duludulu laagau o Asherah, ma de hhao denga mommee nogo iai denga diinonga laa i ivi o de gau maakau.
15 Gai e bei ai hogi de mommee o ssigidaumaha i Bethel, go de mommee daumaha a Jeroboam, tama daane a Nebat ne hagaduu, go taane ne haia ga haisala de gau Israel — ia ne oha hogi de mommee o ssigidaumaha ma de mommee daumaha laa. Ia ne dudu de mommee daumaha ga hai gu ni lehu, aama de dudu tuludulu laagau o Asherah.*1 Ki 12.33 16 Gai de masavaa o Josiah ne huli dua ai, gai ia gu gidee denga daanunga i honga tuuduu i kilaa, gai ia ga hai hanu gi aaua mai denga ivi iai, gi duungia i honga de mommee o ssigidaumaha laa gi hakino gee ai, bei de hai a Tagi Maolunga gu tala ai laa i daho taane o de Maadua, ne daalaa mee nei.*1 Ki 13.1-3
17 Gai ia ne ssili ange, “Ni hadu hagamaanadu aha aagu e gidee adu nei?”
Gai denga daane o de aduhale laa ga hai ange, “Go hadu e hagailonga ai taanunga o taane o de Maadua ne humai laa i Judah, ga daalaa mee aau gu hai ange nei gi de mommee o ssigidaumaha i Bethel.” *1 Ki 13.30-32
18 Gai ia ga hai ange, “Dugua donu huu dono daanunga, gai gi deai donu se dangada e aaua gee ono ivi.” Deelaa ai, gilaadeu ne dugu donu huu ono ivi madali ivi o de pelaabisi ne humai laa i Samaria.
19 Ia ne oha hogi hale i denga mommee daumaha, a denga hodooligi o Israel ne hagatuu laa, i denga aduhale o Samaria, ga hidi mai ai de lili o Tagi Maolunga. Ia ne hai mommee nei alodahi bei dana hai ne hai ai Bethel. 20 Gai Josiah ne daa ga maakau de gau haimeedabu alodahi o denga mommee daumaha i kilaa, ma de dudu ivi o de gau maakau i honga denga mommee o ssigidaumaha laa. Muli mai gai ia ga ahe gi Jerusalem.
De hagaahe age o Taonga Hagasili
(2 Ch 35.1-19)
21 Gai de hodooligi ga hai ange gi dangada alodahi, “Goodou dao ina Taonga Hagasili ange gi Tagi Maolunga doodou Maadua, bei de hai gu sisi ai laa i lo te Beebaa o de hagatoo donu hagaheloongoi.” 22 Gai tigi ai donu se dao Taonga Hagasili bee nei, mai i de masavaa o de gau hagamodu muna ne dagi ai de gau Israel, aabe go de masavaa o denga hodooligi alodahi o Israel ma Judah. 23 Aagai go de madaangahulu ma valu ngadau o Josiah ne hodooligi ai, ne dao ai Taonga Hagasili nei e hagadubu ai Tagi Maolunga i Jerusalem.
24 Gai Josiah ne hai hogi gi deai dangada e pasa ange gi de gau maakau, ma dangada e pasa ange gi denga hagasaalunga baubau, ma diinonga o denga huaabodu, ma diinonga hakino gee alodahi i Judah ma Jerusalem. Ia ne hagassula muna gu sisi i lo te beebaa o de hainga a tangada haimeedabu go Hilkiah ne gidee laa i lo te hale o Tagi Maolunga. 25 Gai teai ange donu se hodooligi i mua o Josiah aabe go ono dua ne bei ono dagodo, i dono hagaduu ngae ga daudali ange i Tagi Maolunga i ono lodo alodahi, ma dono hagasaalunga alodahi aama ono mahi alodahi, bei de hai gu sisi ai laa i hainga alodahi a Moses.
26 Aagai Tagi Maolunga tee helui donu de kona dono lili i Judah, i hiidinga o dahulinga baubau alodahi a Manasseh ne hai ga hagadaemaha ai ono lodo. 27 Gai Tagi Maolunga ga hagadaba, “Au e kave gee naa Judah mai i mada luoogu mada, bei dagu hai ne kave gee ai laa Israel. Au e tili naa Jerusalem, go de aduhale aagu gu hili, ma de temple aagu ne hagadaba laa, ‘Go kilaa iai dogu ingoo.’ ”
De magau o Josiah
(2 Ch 35.20—36.1)
28 Gai hegau a Josiah ange laa ma mee alodahi aana ne hai, gu sisi i lo te beebaa e daohi ai laa hegau a denga hodooligi o Judah.
29 De masavaa laa gai de hodooligi o Egypt go Pharaoh Neco ne hano e bale ange de hodooligi o Assyria i gaogao ssaalingaa vai go Euphrates. Gai de hodooligi go Josiah ne hano e hebagi ange gi de ia; gai Pharaoh Neco ga daa ia gu magau i Megiddo, i de masavaa aana ne gidee ai ia. 30 Gai ono dangada hai hegau ga hagauda ange dono angaanga gi honga dahi hada hebagi ga gaamai ai i Megiddo gi Jerusalem, ga danu ia i dono daanunga. Gai dangada ga kave Jehoahaz, dana dama daane, ga hagadabu ia i de lolo gi hodooligi i tuulanga o dono damana.
De hodooligi o Jehoahaz i Judah
(2 Ch 36.2-4)
31 Jehoahaz gu madalua ma dolu ono ngadau i de masavaa oona ne dae ange ai ga hodooligi, gai ia ne hodooligi i e dolu malama i Jerusalem. Gai de ingoo o dono dinana go Hamutal, tamaa hine a Jeremiah, taane Libnah. 32 Gai ia ne hai hegau baubau i mada luu mada o Tagi Maolunga, bei dagodo hegau a ono dubuna alodahi. 33 Gai Pharaoh Neco ne nnoa ia i Riblah, i de henua go Hamath, gi dee hodooligi ai ia i Jerusalem, gai ia ga hai dangada o Judah gi hagao ina e lau talent100 talente bei se 3¾ dana. selevaa ma e dahi talent§dahi talente bei se 75 pauni. goolo. 34 Gai Pharaoh Neco ne hai Eliakim, tama daane a Josiah, gi suuia dono damana gi hodooligi ai, ma de sui dono ingoo ga hagaingoo ange ia go Jehoiakim. Aagai ia ne nnoa Jehoahaz ga kave gi Egypt, go kilaa hogi oona ne magau ai.*Jer 22.11-12 35 Gai Jehoiakim ne hagao ange Pharaoh Neco i denga selevaa ma goolo bei dagodo de hagamodu a Pharaoh. Aagai ia ne hai dangada i de henua gi hagao ina taagisese o denga alahenua, gi maua ai e ia i de hagao ange Pharaoh. Ia ne hagabau ange mee a dahi e hagao i denga selevaa ma goolo laa, gi bei de lagolago o ana mee.
De hodooligi o Jehoiakim i Judah
(2 Ch 36.5-8)
36 Gai Jehoiakim gu madalua ma lima ono ngadau, i de masavaa oona ne dae ange ai ga hodooligi, gai ia ne hodooligi i e madaangahulu ma dahi ngadau i Jerusalem. Gai de ingoo o dono dinana go Zebidah, tamaa hine a Pedaiah, ia se hine Rumah.*Jer 22.18-19; 26.1-6; 35.1-19 37 Gai ia ne hai de baubau i mada luu mada o Tagi Maolunga, bei dagodo hegau alodahi a ono dubuna ne hai.

*23:4 2 Ki 21.3; 2 Ch 33.3

*23:7 Lev 19.29

*23:10 Lev 18.21; Jer 7.31; 19.1-6; 32.35

*23:12 2 Ki 21.5; 2 Ch 33.5

*23:13 de Mounga o denga Olive: de Beebaa Hebrew e hai ange go de Mounga o de Oha.

23:13 Milcom e bei go Molek.

*23:13 1 Ki 11.7

*23:15 1 Ki 12.33

*23:16 1 Ki 13.1-3

*23:17 1 Ki 13.30-32

23:33 100 talente bei se 3¾ dana.

§23:33 dahi talente bei se 75 pauni.

*23:34 Jer 22.11-12

*23:36 Jer 22.18-19; 26.1-6; 35.1-19