Zwezi-Kərisə sʋywáŋʋ́ sagɩ tə,
Likə
nə pʋ́pʋ́nɩ́
Likə sagɩ tə yuu wa sʋgʋ
Lìù tə, ʋ nə pʋ́pʋ́nɩ́ sagɩ kʋ tə
Likə nan dwíí don yofwamɩnan wa, tə mʋ̀ də Matiə də Marəkə də Zwan ba dwíí tə yofwamɩnan tə nə tà nədʋ. Likə tətə tà Zwifə, ʋ ga jì *Kərisə lìù. Kʋ nə twá nətʋ tə, ba nə kàrɩ̀ wá də ʋ ləzwənyiri tə nə yɩ nətʋ, ʋ yɩ lìù tə, ʋ nə pɩ̀à yənu. Yá ʋ ga swə yìə̀n tə nə tʋn, tə lɛ. Nə zə́n nə yə̀ə́ də, ʋ yɩ dɩmʋtʋrʋ.
Lɩ̀à tə duən tə, ba nə pʋ́pʋ́nɩ́ sʋywáŋán tə, yà yɩ lɩ̀à tə, ba nə nɩ tə yìə̀n tə də ba yɩ́á. Likə mʋ̀ yà wà tə nɩ də ʋ yɩ́á. Ʋ yɩ ʋ bwe tə yìə̀n tə nɛɛ nə zəni zəni, lɩ̀à tə con, ba nə nɩ tə də ba yɩ́á. Ʋ sóní nətʋ, ba nə lʋrɩ Zwezi tə də yoo.
Ʋ mʋ̀ də *tʋntʋnʋ Polə ken duən, ba va bwálá, máŋá tə wa, Polə nə vəli, sə ʋ swɩ̀n sʋywáŋʋ́ tə, ʋ bɩrɩ lɩ̀à tə, ba nə tà *Zwifə-ba nə.
Likə pʋ́pʋ́nɩ́ saga bələ. Ʋ sagɩ tə don yɩ sʋywáŋʋ́ sagɩ kʋ tə, kʋ don tə də yɩ tʋntʋna tʋtʋnan sagɩ tə.
Lɩ̀à tə nə, Likə nə pʋ́pʋ́nɩ́
Likə yɩ ʋ pɩ̀à, ʋ swɩ̀n Zwezi sʋywáŋʋ́ tə, ʋ bɩrɩ lɩ̀à tə nə, ba nə tà *Zwifə-ba tə. Ba lɩ̀à təntə swɩ̀n *Gərɛkə-ba sʋgʋ, ba ga tə̀lə́ *Yɩzərayɛlə lʋʋ nii wa. Ʋ gwin Zwifə-ba sʋ̀ràn tə, tə də̀ń niun nə cà, də Zwifə-ba yofwamɩnan tə, ba nə yə̀rì, ʋ bɩrɩ ba. Yá kʋ dàń pɩn lɩ̀à tə, ba nə tà Zwifə-ba lʋʋ mama wa wàá ba lwarɩ də, Zwezi yɩ lìù tə, ʋ nə jon ba.
Sagɩ tə wa sʋgʋ
Likə bɩrɩ də, Zwezi yɩ lìù tə, ʋ joŋə lɩ̀à ba cʋna wa, ʋ ga yɩ *Yuu-Tiu. Zwezi swə lɩ̀à tə, ba nə muŋə ba: Kʋ mʋ̀ nə yɩ cʋna lɩ̀à, də bìsɩ́ná də zʋra də yayɩŋa.
1
Likə bɩrɩ ʋ sagɩ tə nətən
(Marəkə 1.1; Tʋtʋnan 1.1-3)
1-3 À yáá tíú Teofilə, yìə̀n tə, tə nə tʋn nə pwərə wa, lɩ̀à zənzən də́də́n, sə ba pʋ́pʋ́nɩ́ tə, ba tún. Ba tún yìə̀n təntə, ndə tə tɩ̀án tə nə nɩ tə, kʋ máŋá tə wa, tə nə tʋn. Kʋ ga ya ba yuu zɩlɩ, sə ba swɩ̀n Yɩɩ sʋgʋ tə. Mə kʋ mʋ̀ nə pɩn, kʋ nə yí à də, à də ma bwe zəni yìə̀n tə yuu wa, tə nə tʋn, kʋ máŋá tə nə. Yá kʋ ya ziən, kʋ pa à mʋ̀ nə, sə à pʋ́pʋ́nɩ́ tə à pa aba, ndə kʋ nə zɩgɩ nətʋ. À fwa kʋ nətʋ tə, sə n ma wànɩ́ n lwarɩ kàrà tə cɩ́gá tə, n nə nɩ tə.
Malɩka swɩ̀n Zwan-Batisə lʋrʋ tə yoo
Máŋá tə wa, *Erodə nə yɩ Zwide nagwanaa tə wa pɩ̀ʋ́, Yɩɩ *joŋwanʋ don yà yɩ lá, ba ma boŋə Zakari. Ʋ də yɩ Abɩa púlí tə wa Yɩɩ joŋwanʋ don. Ʋ kan yɩrɩ nə Elizabɛtə. Ʋ ya *Arɔn Yɩɩ joŋwanʋ nəkwɩa dwíí tə wa bʋ̀á. Ba mɛ bələ yà yɩ cɩ́gá tɩ̀án Yɩɩ yáá con, ba ga zìlí yìə̀n tə mama, Yɩɩ nə nə pɩn ʋ *nii tə yuu wa zəni. Ba ba yoo jə, ba nə wá caga ba nii nə kʋ yɩrɩ. Elizabɛtə yà yɩ kadɩŋʋ. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, ba yà ba bìú jə, yá ba mɛ bələ tə də ga kwɩn.
Dɩɩn don nə, kʋ yà twi kʋ yí Zakari dwíí púlí tə, sə ba tʋn Yɩɩ tʋtʋŋɩ tə. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, Zakari yà wulə *Zwifə-ba Yɩɩ *dìə̀ tə wa, ʋ fwa kʋ tʋtʋŋɩ tə, ndə kʋ nə yɩ Yɩɩ joŋwana tə yofwamɩʋ nə. Kʋ tʋa Zakari yuu wa, sə ʋ zʋ bwálɩ́ tə wa, kʋ nə yɩ Yɩɩ nyiən nə, ʋ sʋrɩ tɩralɩ ʋ pa Yɩɩ nə. 10 Máŋá tə wa, ʋ nə wulə ʋ sʋrɩ tɩralɩ tə, lalʋʋ tə mama yà zɩga kàrá wa, ba jʋ̀nɩ̀ Yɩɩ.
11 *Yuu-Tiu *malɩka twi, ka nan Zakari nə. Ka twi ka zɩga *joŋi kúrí tə jɩzən nə. 12 Máŋá tə, Zakari nə nɩ ka, ʋ bɩcan dɩŋɩ, ʋ ga zəzəgə. 13 Yá malɩka tə dàń swɩ̀n ʋ con, ka wʋ́: «Dàn ká pa fən ja mʋ́, Zakari. Yɩɩ nì n yɩlori tə: N kan Elizabɛtə wá lʋrɩ bibɛɛ ʋ pa mʋ́, n ga wá kə ʋ yɩrɩ Zwan. 14 Ʋ wá yà pupwən nəfarʋ, ʋ pa mʋ́. Yá lɩ̀à zənzən də ga wá jwɛ ʋ lʋrɩ tə yɩrɩ. 15 Ʋ wá yà ləzwənfarʋ Yuu-Tiu yáá nə. Ʋ bá nyʋ divɛn, nə à yə̀ə́ swana yiri mama. Ʋ wá sú də Yɩɩ-*Siŋu tə, də ʋ tə wulə ʋ nuu pùə́ wa. 16 Ʋ wá van *Yɩzərayɛlə lɩ̀à zənzən, ʋ ja bà Yuu-Tiu tə con, ʋ nə yɩ ba Yɩɩ. 17 Ʋ tətə nə wá va ʋ tɩ̀àn nə, Yɩɩ yáá nə, də Yɩɩ-Siŋu dɩ̀àn tə, tə nə yɩ də Yɩɩ nii *sʋ̀sʋ̀nʋ̀ Eli. Ʋ wá pa nyɩna də bɩa kə duən nə. Ʋ wá ja ba tə, ba nə vɩ nii, ʋ ja bà cɩ́gá tɩ̀án tə, ba nə jə wʋbʋŋa con. Ʋ wá tanɩ lɩ̀à tə, ʋ pa ba ma dɩ̀àn Yuu-Tiu».
18 Zakari dàń ma swɩ̀n malɩka tə con, ʋ wʋ́: «À wá twá nətə à ma lwarɩ də, kʋ yɩ cɩ́gá? À də à kan mama nə kwɩn». 19 Malɩka tə ma le wá, ka wʋ́: «À yɩrɩ nə ya Gabəriyɛlə. À mʋ̀ nə wulə Yɩɩ yáá nə, à tʋŋa à pɩn wá. Ʋ tʋn nə, sə à swɩ̀n n con, sə à ga pa mʋ́ sʋywáŋʋ́ kʋ tə. 20 Yá n wà à sʋ̀ràn tə cɩ́gá pɩn, tə nii ga wá sú, də tə máŋá nə yí. Mə kʋ mʋ̀ nə pɩn, nə̀ń n wá jì bəru, n bá wànɩ́ n swɩ̀n, kʋ ja va dɩɩn tə, tə yìə̀n tə nii nə wá sú».
21 Kʋ máŋá təntə wa, kʋ gwárɩ́ lalʋʋ tə, kʋ yà nə dànɩ̀ Zakari kàrá wa, ʋ dánʋ́ tə yɩrɩ Yɩɩ dìə̀ tə wa. 22 Yá ʋ nə nan máŋá tə wa, ʋ yà kʋ́ʋ̀ wàrɩ̀ də ba ʋ swɩ̀n. Lɩ̀à tə dàń ma lwarɩ də, kʋ ya ʋ nɩ won, kʋ nə nan Yɩɩ, Yɩɩ dìə̀ tə wa. Ʋ jɩ̀àn nə, ʋ ma swɩ̀n ba con, ʋ nii ga də̀ŋə̀.
23 Zakari dàń tʋn Yɩɩ dìə̀ tə wa ʋ zwɛ̀e, ʋ pìí ʋ va ʋ sàń. 24 Kʋ nə twi kʋ bà, kʋ dánɩ́ kwa nə, ʋ kan Elizabɛtə jɩn pùə́, yá ʋ dàń yɩ dìə̀ wa cànɩ̀ bonu. Kʋ máŋá tə wa, ʋ swɩ̀n ʋ tɩ̀àn con, ʋ wʋ́: 25 «Nə̀ń kʋ tə, Yuu-Tiu nə pɩ̀à, sə ʋ fwa ʋ pa nə: Sɩ́ʋ́n nə ʋ pɩ̀à, sə ʋ lɩ nə, kʋ tə wa, kʋ nə yɩ nə kana cavɩra lɩ̀à yáá con».
Malɩka swɩ̀n Zwezi lʋrʋ tə yoo
(Matiə 1.18-23)
26 Elizabɛtə pùə́ tə janʋ cànɩ̀ bardʋ máŋá wa, Yɩɩ tʋn *malɩka Gabəriyɛlə Galile nagwanaa tɩʋ don nə, ba nə boŋə ‹*Nazarɛtə›. 27 Ʋ tʋn wá kacɩɩn don con, ʋ tə nə yə̀rì bɛɛ, ʋ yɩrɩ nə yɩ Mari. Ʋ yɩ Zwʋzɛfə bwàlʋ́, ʋ nə pɩ̀à, sə ʋ swe. Zwʋzɛfə tə nan pɩ̀ʋ́ *Davidə dwíí tə wa.
28 Malɩka tə yí, ka swɩ̀n Mari con, ka wʋ́: «Ya pupwən wa, Yɩɩ fwa pubwanʋ n yɩra. *Yuu-Tiu wulə də mʋ́». 29 Tə yìə̀n tə wʋwalɩ Mari zənzən, ʋ ga bwe ʋ tɩ̀àn yoo tə, kʋ mʋ̀ jʋnʋ təntə nə pɩ̀à kʋ swɩ̀n ʋ con. 30 Malɩka tə dàń swɩ̀n ʋ con, ka wʋ́: «Mari, dàn ká pa fən ja mʋ́. Yɩɩ fwa pubwanʋ n yɩra. 31 Nə̀ń n wá ja pùə́, n ga wá lʋra bìú, n wá kə ʋ yɩrɩ Zwezi. 32 Ʋ wá yà ləzwənfarʋ, ba ga wá bon wá ‹Yɩɩ tə, ʋ nə wulə tə mɛ yuu wa, bìú›. Yuu-Tiu Yɩɩ wá pa ʋ jì pɩ̀ʋ́, ndə ʋ nɩbɛɛ Davidə nə. 33 Yá ʋ ga wá tɩnɩ də pàrɩ̀ *Yɩzərayɛlə lɩ̀à tə yuu wa máŋá mama. Ʋ pàrɩ̀ tə bá zwɛ̀e də mama».
34 Mari ma swɩ̀n malɩka tə con, ʋ wʋ́: «Kʋ nətʋ tə ya kʋ wá zɩgɩ nətə, sə à nə yə̀rì bɛɛ?» 35 Malɩka tə ma le Mari, ka wʋ́: «Yɩɩ-*Siŋu tə wá bà n yuu wa. Yá Yɩɩ tə, ʋ nə wulə tə mɛ yuu wa, dɩ̀àn tə wá pú n yuu nə, ndə ywárɩ́ nə. Mə kʋ mʋ̀ nə wá pa bisɩmaa tə, n nə wá lʋra tə, ya Yɩɩ nə tɩ, ba ga wá bon wá Yɩɩ-Biu. 36 Elizabɛtə, ʋ nə yɩ n dwíí tíú, də wá lʋra bìú tə don, də ʋ kazʋnɩ tə mama. Ba yà wʋ́, ʋ wàrɩ̀ bìú ʋ lʋrɩ, yá sɩ́ʋ́n nə, ʋ wulə ʋ pùə́ cànɩ̀ bardʋ wa. 37 Won tə̀lə́, Yɩɩ nə wàrɩ̀ ʋ fwa». 38 Mari dàń ma swɩ̀n, ʋ wʋ́: «Nə̀ń à yɩ Yuu-Tiu tʋtʋnbʋa, sə kʋ fwa nətʋ, ndə n nə swɩ̀n kʋ». Malɩka tə dàń ma kɛ̀eń ka yá wá.
Mari vəli, sə ʋ na Elizabɛtə
39 Kʋ kwa nə, Mari bɩbarɩ, ʋ zàn ʋ zʋ cwəŋə, ʋ ma vələ lala tɩʋ don nə, kʋ nə wulə Zwide nagwanaa vàn tə con, kʋ nə jə pɛɛn tə. 40 Ʋ vəli ʋ yí, ʋ zʋ Zakari dìə̀ wa, ʋ jʋn ʋ kan Elizabɛtə. 41 Máŋá tə wa, Elizabɛtə nə nì Mari jʋ̀nà tə, Elizabɛtə bisɩmaa tə lulugu ʋ pùə́ wa. Elizabɛtə ga sú də Yɩɩ-*Siŋu tə, 42 ʋ bubwi ʋ kə yɩɩ nə, ʋ ga wʋ́: «Yɩɩ fwa zəni n yɩra, n duən kana wa. Yɩɩ wá fwa zəni n bisɩmaa tə yɩra, n nə wá lʋra! 43 À mʋ̀ də nə yɩ wàà, *Yuu-Tiu nuu ma bà à sàń? 44 Nə̀ń máŋá tə, à nə nì n jʋ̀nà tə, à bisɩmaa tə lulugu də pupwən à pùə́ wa. 45 N pɩn cɩ́gá kʋ tə, nə Yuu-Tiu nə pɩn, ba swɩ̀n n con də, kʋ nii tə wà sú. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, n yɩ pupwən tíú».
Mari bʋ̀à Yɩɩ nə
46 Mari dàń ma swɩ̀n, ʋ wʋ́:
«À bwɩ *Yuu-Tiu nə. 47 À pùə́ poli, Yɩɩ nə jon nə à cʋna tə wa yɩrɩ. 48 Yɩɩ bʋ́n à də nyiən don yoo, ndə ʋ tʋtʋnbʋa nə. Cɩ́gá, sɩ́ʋ́n dàń nə, lʋʋ ləzwənə dwíí mama wá swɩ̀n də, à mʋ̀ yɩ pupwən tíú. 49 Yɩɩ tə, ʋ nə wulə tə mɛ yuu wa, fwa yìə̀n, tə nə ziən zəni, ʋ pa nə. Ʋ yɩrɩ ziən, kʋ ba don ja. 50 Ʋ wá dəri lɩ̀à tə nə zìlí wá yinəgə zənzən, máŋá də máŋá, kʋ nə ba zwɛ̀e. 51 Ʋ tʋn yìə̀n nəfaran, ʋ ma bɩrɩ ʋ dɩ̀àn tə. Ʋ dɩŋɩ ləzoni tə, ba nə jə fwiə, ba dəri ba jén duən yáá nə. 52 Ʋ zɩ̀n pɛ̀egá tə nə jə dɩ̀àn, ba padaran yuu ʋ dɩ, ʋ ga zɩ̀n ba tə, ba nə mun ba tɩ̀àn, ʋ kə yɩɩ nə. 53 Ʋ pɩn wiən zənzən, ba tə nə, ba nə ba jə ba də́. Ʋ pɩn, jɩjə tɩ̀án pìí ba vìí də jɩkʋrɩkɛ. 54 Ʋ twi, sə ʋ san *Yɩzərayɛlə lɩ̀à nə, ba nə yɩ ʋ tʋtʋnbɩa. Ʋ lìí máŋá mama, sə ʋ dəri ba yinəgə zənzən. 55 Ʋ kàn nii nə nɩbara-ba con də, kʋ wá yà nətʋ máŋá mama. Ʋ kàn kʋ mʋ̀ nii təntə, ʋ pa *Abərahamə də ʋ dwíí nə».
56 Mari fwa ndə cànɩ̀ batwa nə Elizabɛtə con. Kʋ kwa nə, ʋ ma pìí, ʋ va ʋ sàń.
Zwan-Batisə lʋrʋ tə yoo
(Likə 1.13-17; 2.25-32; 3.4-9)
57 Elizabɛtə lʋrʋ máŋá nə yí, ʋ twi ʋ bà, ʋ lʋrɩ bibɛɛ. 58 Elizabɛtə yɩra lɩ̀à də ʋ dwíí tɩ̀án nì də, *Yuu-Tiu dəri ʋ yinəgə zənzən. Ba də pùə́ dàń ma poli də wá, kʋ yoo tə yɩrɩ.
59 Ba *goŋi bìsɩ̀ná tə, ʋ dɩan nana dɩɩn nə. Kʋ máŋá tə wa, ba yà pɩ̀à, sə ba pa wá ʋ nyɩna Zakari yɩrɩ. 60 Ʋ nuu dàń ma swɩ̀n, ʋ wʋ́: «Ɔn ɔn! À wà sɛ̀e. Ʋ yɩrɩ wá yà Zwan». 61 Ba ma swɩ̀n ʋ con, ba wʋ́: «Lìù mama tə̀lə́ n dwíí tə wa, ʋ nə jə kʋ mʋ̀ yɩrɩ təntə». 62 Ba dàń ma bwe ʋ nyɩna də jɩ̀àn, sə ba jə́n, bɛ̀eɛ̀e yɩrɩ nə ʋ wá pa ʋ bìú tə nə. 63 Zakari ma lòrì ba, sə ba pa wá pʋ́pʋ́nʋ́ daborubiə, ʋ dàń ma pʋ́pʋ́nɩ́ kʋ yuu wa, ʋ wʋ́: «Ʋ yɩrɩ nə yɩ Zwan». Kʋ gwárɩ́ ba mama mɩ́ámɩ́án. 64 Kʋ máŋá tə wa, Zakari nii kʋ́ʋ̀ pórí, kʋ wàá yìə̀n kʋ́ʋ̀ swɩ̀n. Ʋ súrí ʋ nii ʋ kə yɩɩ nə, ʋ ma bwɩ Yɩɩ nə.
65 Kʋ dɩ̀gà lɩ̀à tə mama yuu, ba nə bwələ lá. Zwide nagwanaa pɛɛn yuu lɩ̀à tə mama yà swɩ̀n tə mʋ̀ yìə̀n təntə yoo. 66 Ba tə mɛ, ba nə nə̀ń tə yìə̀n təntə yà dwɩ tə yoo, ba ga bwe ba tɩ̀àn, ba wʋ́: «Kʋ bisɩmaa təntə dàń wá yà nətə?» Yɩɩ dɩ̀àn tə cɩ́gá yà wulə də wá.
Zakari bʋ̀à Yɩɩ nə
67 Yɩɩ-*Siŋu tə súə́ bisɩmaa tə nyɩna Zakari, kʋ pa ʋ swɩ̀n Yɩɩ nii sʋ̀ràn tə tə, ʋ wʋ́:
68 «À wá bʋ *Yɩzərayɛlə lɩ̀à *Yuu-Tiu Yɩɩ tə nə. Yɩɩ ywàń ba yuu, ʋ ga yə̀ ba ʋ jon. 69 Ʋ tʋn lìù, sə ʋ lɩ nəba nə yoo wa mɩ́ámɩ́án. Kʋ mʋ̀ lìù tə, ʋ nə wá lɩ nəba nə yoo tə wa, yɩ ʋ nan ʋ tʋ̀tʋ̀nʋ̀ pɩ̀ʋ́ *Davidə dwíí tə wa, 70 ndə ʋ nə twá ʋ nii *sʋ̀sʋ̀nà tə nə, ʋ ma swɩ̀n, kʋ máŋá nə ba yigə. 71 Ʋ yà kàn nii də, ʋ wá lɩ nəba nə dʋŋa də lɩ̀à tə, ba nə culi nəba, jɩɩn wa. 72 Yɩɩ lìí ʋ *nimarʋ tə yoo. Ʋ dəri nə nɩbara tə yinəgə zənzən. 73 Yɩɩ fwa kʋ nətʋ, ʋ yà nə dùə̀ də nə nɩbɛɛ *Abərahamə də, 74-75 ʋ wá jon nəba nə dʋŋa tə dɩ̀àn jɩɩn yɩrɩ. Kʋ nətʋ nə wá wànɩ́ nə bʋ ʋ nə də zìlə́. Kʋ nətʋ tə, sə nə ma wànɩ́ nə yà lɩ̀à tə, nə nə yɩ Yɩɩ nə tɩ, nə ga tə yɩ cɩ́gá tɩ̀án Yɩɩ yáá con, dɩɩn mama, nə mɩɩ tə wa. 76 N mʋ̀ con nə, à bìú, n wá va Yuu-Tiu yáá con nə, sə n ma kwɛn ʋ cwəŋə. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, ba wá bon mʋ́ Yɩɩ tə, ʋ nə wulə tə mɛ yuu wa, nii *sʋ̀sʋ̀nʋ̀. 77 Yá n mʋ̀, à bìú, n wá bɩrɩ Yɩɩ lɩ̀à tə də, Yɩɩ wá jon ba ba cʋna wa ʋ ga kwɛn tə, ʋ lɩ ʋ mʋ̀ də ba pwərə wa. 78 Nə Yɩɩ tə swə nəba zənzən, ʋ ga dəri nə yinəgə zənzən. Ʋ wá pa poni nan yɩɩ, kʋ pɩpɩlɩ nə yuu con ndə yɩcaʋ nə pén. 79 Poni tə wá san ba tə nə wulə yɩkunu wa, də ba tə nə wulə tɩan fən wa. Kʋ mʋ̀ poni tə nə wá kə nəba cwəŋə tə wa, kʋ nə jə bɩcan sìə́».
80 Bisɩmaa tə bori, yá ʋ pubʋŋa də ga daŋa kʋ súrí lá. Ʋ yɩ kasɔɔ lanworu wa, kʋ ja va dɩɩn tə, ʋ nə bɩrɩ ʋ tɩ̀àn Yɩzərayɛlə lɩ̀à tə yáá con.