12
Ka cɩ̀ tɩ̀àn nə də gɩgara yoo
(Matiə 10.12, 26-27; 16.6-12)
Lɩ̀à tə twi, kʋ máŋá təntə wa, ba tʋ duən nə mʋ̀rʋ̀ də mʋran, ba ga ba vəli duən nɛɛ yun wa. Zwezi ma dí yáá, ʋ swɩ̀n ʋ karbɩa tə con, ʋ wʋ́: «Á cɩa á tɩ̀àn nə də *Farɩzɩan-ba níə́ bələ tə nə, kʋ nə yɩ ndə sabwarɩ nə, kʋ nə yàá ŋʋ̀nɩ̀.
Kʋ tə mama, kʋ nə sə̀gə̀, wá nan poni nə. Yá kʋ tə mama, kʋ nə yɩ dìə̀ yoo, wá nan kàrá. Mə kʋ mʋ̀ nə pɩn, kʋ tə mɛ, á nə wá swɩ̀n yikunu wa, wá zəzəgi yɩcaʋ wa. Yá kʋ tə á nə wá sʋsʋnɩ lìù zɩɩn nə dìə̀ wa, kʋ nə sùń, wá cə̀rí dəyun wa».
Lìù tə nə mɛ, sə á dəri ʋ fən
(Matiə 10.28-31)
Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n, ʋ wʋ̀: «À swɩ̀n kʋ á con, à dabara-ba: Á dànà ká dəri lɩ̀à tə, ba nə gwɩ yɩra, yá ba ga wàrɩ̀ won don kʋ kwa nə, ba fwa ba súrí lá. À wá bɩrɩ aba lìù tə, á nə mɛ, sə á dəri. Á dərə lìù*12.5 Kʋ yɩ Yɩɩ. tə, ʋ nə wàá aba, ʋ dɩlɩ mən dìə̀ wa, də ʋ nə gwa aba kwa nə. Cɩ́gá, à swɩ̀n kʋ á con, mə ʋ mʋ̀ nə á mɛ, sə á dəri!
Ba ba zənbii bonu yoli səbilurən bələ, naaa? Yá Yɩɩ ga ba ka nədʋ nə swɛ̀eé. Yá Yɩɩ gàlɩ̀ á yukʋran tə mama á yuu wa. Á dànà ká pa fən ja aba. Á kʋkwa zənbii tə nə dáá!»
Ka twá Zwezi nə yoo
(Matiə 12.32; 10.19-20; 10.32-33)
Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n, ʋ wʋ́: «À mʋ̀ nə swɩ̀n kʋ á con nə: Də lìù nə swɩ̀n lɩ̀à yáá con nə, də ʋ yə̀ə́ à mʋ̀ Zwezi, *Ləzwənə-Biu12.8 Zwezi yɩ ʋ tətə yoo nə ʋ swɩ̀n. tə də wá bɩrɩ Yɩɩ *malɩkɛ tə yáá con də, ʋ yɩ ʋ mʋ̀ cɩ́gá nə tɩ wá. Yá lìù tə, ʋ nə wá bɩrɩ də, ʋ yə̀rì nə, lɩ̀à yáá con, Ləzwənə-Biu tə də wá bɩrɩ Yɩɩ malɩkɛ tə yáá con, də ʋ yə̀rì wá.
10 Lìù tə mɛ, ʋ nə wá swɩ̀n sʋgʋ, ʋ zɩgɩ Ləzwənə-Biu tə nə kʋ tíú wàá ʋ cʋna kwɩʋn ʋ nɩ. Yá lìù tə, ʋ nə wá twɩn Yɩɩ-*Siŋu tə, kʋ tíú wàrɩ̀ ʋ cʋna kwɩʋn ʋ nɩ, abada.
11 Ba wá ja aba ba va *Zwifə-ba *jə́rə́ dii wa, nə à yə̀ə́ tɩʋ tɩ̀án yáá con nə, sə ba bʋ̀rɩ̀ á bʋ̀rà. Kʋ máŋá tə wa, á dànà ká pa kʋ tə, á nə wá fwa, sə á ma jon á tɩ̀àn, nə à yə̀ə́ kʋ tə, á nə wá swɩ̀n, yoo ja aba. 12 Yɩɩ-Siŋu tə wá kàrɩ̀ aba, kʋ máŋá təntə wa, kʋ tə á nə mɛ, sə á swɩ̀n».
Jɩjə ləyəru tíú zwansɩsara
(Matiə 16.26; Likə 16.19-26)
13 Lalʋʋ tə wa, lìù don wulə ʋ swɩ̀n Zwezi con, ʋ wʋ́: «Karnyɩna, swɩ̀n à nubiu con, sə ʋ tàrà də nə, wiən tə nə nyɩna nə yá də nəba». 14 Zwezi le wá, ʋ wʋ́: «À dabɛɛ, wàà nə tún nə, sə à bʋ̀rɩ̀ á wiən bʋ̀rà, nə à yə̀ə́, sə à tàrà á wiən?» 15 Ʋ ma pìí ʋ swɩ̀n ba mɛ con nə, ʋ wʋ́: «Á zurə á yɩra, á cɩa á tɩ̀àn nə zəni də lɩ̀à duən wiən ka ja yimən tə pa aba. Ləzwənə mɩɩ cɩ́gá tà kʋ wulə ʋ wojan wa, də ʋ nə swə ʋ yá jɩjə tíú nəfarʋ də».
16 Ʋ dàń ma sɩsarɩ zwansɩsara kʋ tə ba con, ʋ wʋ́: «Bɛɛ don kárɩ́ wodirən bɩga zəni. 17 Ʋ dàń ma dʋ̀ ʋ ga swɩ̀n ʋ tɩ̀àn con, ʋ wʋ́: ‹À wá fwa nətə? À ba bwálɩ́ jə, à keni à wodirən tə mɛ lá›. 18 Ʋ ma ga ʋ swɩ̀n ʋ tɩ̀àn con, ʋ wʋ́: ‹Nə̀ń, kʋ tə à nə wá fwa: À wá mà à təkələ tə, à pìí à lwà nəfaran, à pɛ̀e à mɩbɩa tə mama, də à wiən tə duən à kə tə wa. 19 Kʋ kwa nə, à dàń wá swɩ̀n à tɩ̀àn con, à wʋ́: Bìú, n jə wiən zənzən, n də́ kʋ nə ja vələ bɩna də bɩna, n dàń wá piən, n sìí n nyʋ, n də́ cànà!› 20 Yá Yɩɩ swɩ̀n ʋ con, ʋ wʋ́: ‹Bɛɛ ləyəru! Tɩtɩn kʋ tə tətə nə, n mɩɩ wá zwɛ̀e! Yá wiən tə mama nə kwɛn n tún n tɩ̀àn nə wá jì lìù don nyiən!› »
21 Zwezi ma súrí lá, ʋ wʋ́: «Mə kʋ wá yà nətʋ kʋ pa lìù tə nə, ʋ nə pɛ̀e wiən tə, tə kwənə nə dáá, ʋ pɩn ʋ tɩ̀àn nə, yá ʋ ga ba won ja Yɩɩ yáá con nə».
Kəni á waa Yɩɩ nə
(Matiə 6.22-34; 1 Timote 4.6-8; Ebərə-ba 13.5)
22 Kʋ kwa nə, Zwezi swɩ̀n ʋ karbɩa tə con, ʋ wʋ́: «Nə̀ń, won tə nə pɩn à swɩ̀n á con nə, à wʋ́: Á dànà ká pa á mɩɩ twara ja aba, də kʋ tə, á nə wá də́, nə à yə̀ə́ də kʋ tə, á nə wá zʋ á yɩra nə. 23 Á mɩɩ tə jə funə, kʋ doni wodiu. Yá á yɩra tə də jə funə, kʋ doni gànʋ̀. 24 Á ywàŋá batɩɛnkanan12.24 Lɩ̀à duən boŋə zənbii kʋ tə ‹sabakanan›.. Tə ba dwì, tə ma ba ce, tə ba pɛ̀e tə kəni təkələ wa. Yá Yɩɩ ga pɩn tə tə nii wodiu! Á kʋkwa zənbii tə mama zənzən! 25 Á wa twara tə, ʋ nə jə, wàá ʋ mɩɩ tə kʋ təni mancɩn tətə? 26 Də á nə wàrɩ̀ kʋ tə nə mun tətə á fwa, bɛ̀eɛ̀e dàń nə pɩn yoo don twara jə aba? 27 Á ywàŋá á jə́n kárɩ́ gapunə nə naŋa nətʋ, tə ba tʋŋa tə ma ba gànʋ̀ də swɩ. À mʋ̀ nə swɩ̀n kʋ á con nə də, pɩ̀ʋ́ *Salʋmʋn tətə də ʋ jɩjə tə mama, ʋ wà gànʋ̀ zwɩ, kʋ nə ziən kʋ doni gapunə təntə nədʋ də. 28 Yá Yɩɩ dàń nə ywàŋá tə mʋ̀ kárɩ́ wa garan tətə yuu, tə nə yɩ tʋtʋ, də á mʋ̀, á nə jə funə zənzən á doni tə, ʋ wá ywàń á yuu nətə? Tə mʋ̀ garan wulə kárɩ́ wa zə̀n tə nə, wá kʋ̀, ba dɩ mən nə jwɩan nə, Yɩɩ dàń wá zʋ aba də ganan nətə! Á wà á waa ken à nə wuuu! 29 Á dànà ká gʋ á tɩ̀àn á pɩ̀à máŋá mama kʋ tə, á nə wá də́, də kʋ tə, á nə wá nyʋ. 30 Kʋ ya lɩ̀à tə, lʋʋ nə tɩ ba, ba nə yə̀rì Yɩɩ tə, nə gwɩ ba tɩ̀àn ba pɩ̀à tə mʋ̀ təntə máŋá mama. Yá á mʋ̀ á ja nyɩna Yɩɩ, ʋ nə yə̀ə́ kʋ tə nə mɛ aba. 31 Á təntən á kə á yáá lá, á pɩ̀à Yɩɩ pàrɩ̀ tə, yá kʋ kwa nə, Yɩɩ wá pa aba tə tə mama, tə nə mùrì aba».
Yɩɩ sàń jɩjə wiən
(Matiə 6.19-21)
32 Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n, ʋ wʋ́: «Dàn ká pa fən ja mʋ́, pulibiə, kʋ nə ywán də á nyɩna tə yɩrɩ, sə ʋ pa á twá á də́ ʋ pàrɩ̀ tə. 33 Á yəgə á wiən, á ga pa tə səbiu tə, á nə nɩ, zʋra nə! Á tíə́ səbɩa lwaran tə, tə nə ba cʋ̀gà. Á pɩ̀à Yɩɩ *sàń wozəŋə tə mʋ̀ wiən tə, tə nə wàrɩ̀ tə jén, abada. Tə wiən təntə ŋʋ̀nà nə wàrɩ̀ tə ba yí, zʋnzʋran də ga wàrɩ̀ tə cʋ̀gà. 34 Bwálɩ́ tə nə, á wiən tə, tə kwənə nə dáá, nə wulə lá, mə lá nə á waa tə də wulə».
Tʋ̀tʋ̀nà tə, ba nə ba dwɛ̀e
(Matiə 24.36-44; 25.1-30; Marəkə 13.33-37)
35 Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n, ʋ wʋ́: «Á vwiə á tàŋá də voru, sə á sʋrʋ á canan, á ja! 36 Á yana ndə lɩ̀à tə nə, ba nə dànɩ̀ ba yuu tíú, ʋ naŋa fúrú vwiu cànà ʋ pìí ʋ bɩ̀àn, ʋ nə mà, sə ba súrú ba pa, ʋ zʋ. 37 Pupwən wá yà də tʋ̀tʋ̀nʋ̀ tə yuu tíú nə wá bà, ʋ na də, ba nəŋə! Cɩ́gá mama, à mʋ̀ nə swɩ̀n kʋ á con: Ʋ wá vwa ʋ tàŋá ʋ pa, ba jə̀ń wodiu yuu wa. Yá ʋ ga twá ba ladʋa ladʋa nii nə, ʋ pa ba, ba də́. 38 Ʋ nə twi tɩtɩn kwɩʋn nə, nə à yə̀ə́ tɩbɩnakʋnʋ wa, yá ʋ ga na də, ba nəŋə, ba wá yà pupwən wa! 39 À wá tì, à ma man kʋ tə: Də dìə̀ tíú yà nə yə̀ə́ máŋá tə, ŋwɩ̀àn yàá nə wá bà, ʋ yàá bá yá wá, ʋ pa ʋ zʋ dìə̀ tə wa. 40 Á kənə á sírí, á də nyiən nə. *Ləzwənə-Biu§12.40 Zwezi yɩ ʋ tətə yoo nə ʋ swɩ̀n. tə wá bà, máŋá tə nə, á nə ba bʋŋa».
Tʋtʋnzəŋu də tʋtʋnkʋkwɩʋn yoo
(Matiə 24.45-51)
41 Piyɛrə dàń ma swɩ̀n, ʋ wʋ́: «*Yuu-Tiu, zwansɩsara tə yɩ nə cɩcɩ nyiən mʋ̀ naaa, kʋ yɩ lɩ̀à mama nyiən?» 42 Yuu-Tiu ma le, ʋ wʋ́: «Wàà dàń nə yɩ kʋ mʋ̀ tʋ̀tʋ̀nʋ̀ yuu tíú təntə, ʋ nə jə pùə́ nədʋ, ʋ ga jə wʋbʋŋa. Ʋ nə wá yà tʋ̀tʋ̀nà tə duən tə yuu wa, sə ʋ pa ba wodiu, máŋá tə nə, kʋ nə mɛ. 43 Kʋ tʋ̀tʋ̀nʋ̀ təntə wá yà pupwən wa, də yuu tíú tə ka pìí ka bà dìə̀ wa nə, ʋ nə yí wá də ʋ wulə kʋ tʋtʋŋɩ tə wa. 44 À mʋ̀ nə swɩ̀n kʋ á con, cɩ́gá mama: Yuu tíú tə wá pa wá, ʋ wiən tə mama yuu ywàŋʋ́. 45 Yá də kʋ mʋ̀ tʋ̀tʋ̀nʋ̀ təntə, nə swɩ̀n ʋ təntɩan con nə, ʋ wʋ́: ‹À yuu tíú tə dánɩ́, ʋ ba twi.› Ʋ dàń zàn ʋ tʋ ʋ tʋtʋnduən tə yuu wa, ʋ mà ba, ʋ ga zʋ diŋu də sanyʋra wa, sə ʋ bʋbʋnɩ. 46 Kʋ mʋ̀ tə wa nə, yuu tíú tə dàń wá bà dɩɩn don nə, ʋ dɩ̀ tʋ̀tʋ̀nʋ̀ tə yuu wa, máŋá tə wa, ʋ nə ba wá dànɩ̀. Ʋ dàń wá kə kʋ tʋ̀tʋ̀nʋ̀ təntə càn wa zənzən, kʋ ja vəli ʋ tɩan. Ʋ ga wá pa ba kə ʋ mʋ̀ də lɩ̀à tə, ba nə yə̀rì Yɩɩ bwálɩ́ nədʋ.
47 Tʋ̀tʋ̀nʋ̀ tə, ʋ nə yə̀ə́ kʋ tə, ʋ yuu tíú nə pɩ̀à, yá ʋ ga ba ʋ sírí keni, ʋ ga ba kʋ tə fwa ʋ yuu tíú nə pɩ̀à, ʋ wá na kafɩʋ yɩ́á zənzən. 48 Kʋ ga nə ya tʋ̀tʋ̀nʋ̀ tə, ʋ nə yə̀rì kʋ tə, ʋ yuu tíú nə pɩ̀à nə tʋn, yìə̀n tə nə mɛ, sə ba mà wa tə yɩra ba wá mà kafɩʋ yɩ́á mancɩn. Lìù tə nə, ba nə pɩn zənzən, ba wá jon kʋ tíú con nə zənzən. Lìù tə con nə, ba nə tún zənzən, ba wá bwe kʋ tíú con nə, ba jon ba pàlɩ́ lá».
Zwezi yɩ pwɩa lìù
(Matiə 10.34-36)
49 Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n, ʋ wʋ́: «À yɩ à twi, sə à kə mən tɩa yuu wa. Yá à swə zənzən, sə tə manwarɩ tə sʋrʋ! 50 À mɛ, sə ba kə nə càn wa, ndə ba nə ləgə lìù nɩ́á wa. Yá à wulə pucʋnɩ zənzən wa, kʋ ja vələ máŋá tə, kʋ nii nə wá sú! 51 Á bʋŋa də à twi, sə à kə bɩcan sìə́ tɩa yuu wa, yá kʋ tà nətʋ. À mʋ̀ nə swɩ̀n kʋ á con də, kʋ yɩ pwɩa, à wá kə tɩa yuu wa. 52 Kʋ nə zɩgɩ sɩ́ʋ́n, lɩ̀à nə yɩ bonu dìə̀ wa ba wá pwɛ̀e, batwa zɩgɩ bələ nə, bələ zɩgɩ batwa nə. 53 Nyɩna wá zɩgɩ bìú nə, bìú wá zɩgɩ nyɩna nə. Nuu wá zɩgɩ bʋ̀á nə, bʋ̀á də ga wá zɩgɩ nuu nə. Barɩ nuu wá zɩgɩ ʋ bikɩnɩ nə, bikɩnɩ də wá zɩgɩ ʋ barɩ nuu nə».
Ka lwarɩ máŋá tə tə də̀ń yoo
(Matiə 16.2-3)
54 Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n lalʋʋ tə con nə, ʋ wʋ́: «Máŋá tə wa, á nə nɩ bakwan, də kʋ zaŋa yɩɩ yizwɩa con, də á swɩ̀n, lala, á wʋ́: ‹Dwà*12.54 *Yɩzərayɛlə lʋʋ nii wa, dwà yɩ ka zɩga yɩɩ yizwɩa ka ma nɩ̀. wá nà›. Yá mə kʋ mʋ̀ nə yàá tʋn. 55 Yá də á nə nɩ vʋʋ kʋ fuli, kʋ naŋa jɩzən vàn yuu, á yàá swɩ̀n, á wʋ́: ‹Tɩa tə wá cɛn›. Yá mə kʋ mʋ̀ nə yàá tʋn. 56 Níə́ bələ tɩ̀án-ba! Á wàá lʋʋ yuu də lanworu mɩmɩnan tətə mʋ̀ də̀ń á lwarɩ. Kʋ dàń ya nətə, á ma wàrɩ̀ sɩ́ʋ́n máŋá tə mʋ̀ yáá á lwarɩ?»
N də n dʋŋʋ ka kə duən nə yoo
(Matiə 5.25-26)
57 Zwezi kʋ́ʋ̀ swɩ̀n ʋ súrí lá, ʋ wʋ́: «Bɛ̀eɛ̀e nə pɩn, á ba na á tɩ̀àn con nə, á tə mɛ, sə á tʋn nətʋ tə? 58 Á nəŋə kʋ nyɩnyɩga: Kə cɩ́gá, sə n də n jarɩ don kə duən nə, də á tə nə wulə cwəŋə wa. Kʋ nə tà kʋ mʋ̀, kʋ wàá kʋ pɩn, ʋ kəni mʋ́ lìù tə nə bʋ̀rɩ̀ bʋ̀rà tə jɩɩn wa. Sə kʋ dàn ká yà talɩkwa kʋ pa mʋ́, də ba nə wá kə mʋ́ bàń dìə̀ nəcɩrʋ jɩɩn wa, sə ba dɩlɩ mʋ́ bàń dìə̀ wa. 59 Kʋ ya cɩ́gá mama nə, à swɩ̀n n con: N bá nan ka bàń dìə̀ təntə wa, də n wà kʋ jɩŋɩ təntə talɩkwa tanya tə ŋwɩ́n».

*12:5 12.5 Kʋ yɩ Yɩɩ.

12:8 12.8 Zwezi yɩ ʋ tətə yoo nə ʋ swɩ̀n.

12:24 12.24 Lɩ̀à duən boŋə zənbii kʋ tə ‹sabakanan›.

§12:40 12.40 Zwezi yɩ ʋ tətə yoo nə ʋ swɩ̀n.

*12:54 12.54 *Yɩzərayɛlə lʋʋ nii wa, dwà yɩ ka zɩga yɩɩ yizwɩa ka ma nɩ̀.