10
Yesu kawola lee yale kebɛɛ wose man
Mateo 19:1-12; Luka 16:18
Yesu ka lee botɔɔ nɛ, ɔ gyuuwɔ Gyudia tɛɛle keŋ ke kyaa Gyɔɔdan boo keŋ diŋgyiŋ nɛ. Balaŋ burum besewɔ kaa wuu ɔ dɔɔ botɔɔ, te ɔ wola wɔ nombia ŋgba mena keŋ ɔ ne kyaa wola wɔ nɛ. Keŋte Farasiitena baale kɔŋawɔ be kaa teese ɔ nɔɔman te be bɔɔse e nyiaa, “Da mmaraa ne fa daa gbɛɛ nyi ŋolo waa tale bɛɛ ɔ wɛɛle?” Botɔɔ te Yesu bɔɔse wɔ nyiaa, “Sena te de naana Mosesi yako ŋon nyi yaa yɛɛ?” Keŋte be yako e nyi, “De naana Mosesi faa gbɛɛ nyi baale waa tale ŋmarase yale kebɛɛ tɔne keŋ nawolo nyi ɔ te bɛɛ ɔ wɛɛle nɛ, pɛna waa bɛɛ e” Te Yesu yako wɔ nyiaa, “Ɛ konɔɔyuŋ dɔɔ te Mosesi yɛɛ mena mmaraa kenaŋ fa ŋon. Nawolo nyi lee kewalaŋ keŋ nɛ, ‘Alo na baale te Wurubuarɛ yɛɛwɔ.’ ‘Lee kei dɔɔ baale waa tina ɔ kya na ɔ naa yela na ŋon na ɔ wɛɛle kaa bom, na ŋon na ɔ wɛɛle ka bese walaŋ dokoloŋ.’ Mena dɔɔ be ta tekaa yɛɛ kpookpoo ya, mɔna be ta bese walaŋ dokoloŋ. Lee mena dɔɔ kpene keŋ Wurubuarɛ ba mo bom yɛɛ ke dokoloŋ nɛ, ŋolo na ŋolo na kpase ke man ya.”
10 Be ke gyu kagyoo deni man bela nɛ, Yesu kaseela baŋ bɔɔse e nombia kɛŋa man. 11 Keŋte ɔ tiranɔɔ fa wɔ nyiaa, “Nyi akpaa baale de bɛɛ ɔ wɛɛle te ɔ ke yala alo wɔle nɛ, na yɛɛ yaa ŋgba ɔ lee ɔ wɛɛle ŋon wɔle baa nɛ. 12 Te akpaa alo mɔ de bɛɛ ɔ baale te ɔ ke yala baale wɔle nɛ, na yɛɛ yaa ŋgba ŋon mɔ lee ɔ baale wɔle baa nɛ.”
Yesu kehiraa bia
Mateo 9:13-15; Luka 18:15-17
13 Botɔɔ te balaŋ moo bia kɔŋ Yesu gyaŋ nyi waa mo ɔ nyiŋmaa gyakaa be dɔɔ. Mɔna ɔ kaseela baŋ ŋmanyaŋ balaŋ baŋ bɔɔ mo bia baŋ kɔŋ nɛ bo. 14 Yesu kena mena nɛ, te yɛɛ e gyoŋ ya te ɔ yako wɔ nyiaa, “Ɛ yela bia baŋ kekɔŋ me gyaŋ, ɛ na tɔ wɔ gbɛɛ ya. Nawolo nyi Wurubuarɛ gyoori keŋ yɛɛ balaŋ baŋ bɛɛ yɔkɔse ba wose ŋgba bia kɛwɔ dinɔɔ nɛ wui. 15 Ampaŋ yaa mɛɛ yako ŋon nyiaa, walaŋ kamasɛ ŋon ɔ te yɔkɔse ɔ wose do Wurubuarɛ tɛɛ ŋgba biikyaa e ya nɛ, ɔ be gyae waa gyoo Wurubuarɛ gyoori keŋ man korakora ya.” 16 Keŋte Yesu kyaŋa bia baŋ nyiŋmaa man te ɔ moo ɔ nyiŋmaa gyakaa be dɔɔ, te ɔ hiraa wɔ.
Kɔbate ŋolo wose man nombia
Mateo 19:16-30; Luka 18:18-30
17 Yesu ka mo gbɛɛ ɔ ne gyu nɛ, tobaale ŋolo yeuwɔ kaa buŋ ɔ nawɔɔtɛɛ te ɔ bɔɔse e nyiaa, “Me Gbeŋgyoo kpaakpaa, woŋ te kaboena nyi maa yɛɛ na maa nyiŋ nyeedoŋ kekpaa?” 18 Botɔɔ te Yesu bɔɔse e nyiaa, “Woŋ dɔɔ te n ne baake maŋ walaŋ kpaakpaa? Lee Wurubuarɛ wɔle nɛ, walaŋ kamasɛ be kyaa keŋ ɔ yɛɛ walaŋ kpaakpaate e ya.” 19 Ŋgba n gyeŋ Wurubuarɛ mmaraase ŋan ne yako nyi, “Na ko walaŋ ya, na lee n baale yaa n wɛɛle wɔle ya, na ŋmɛɛle ya, na kara n dɔɔ nɔɔ ya, na ŋere ŋolo do ya, bu n kya na n naa nɛ?” 20 Keŋte balee ŋon mɔ yakowɔ nyiaa “Me Gbeŋgyoo, me wulaa mee di mmaraase kɛŋa pou dɔɔ leenaŋ me biatɛɛ” 21 Botɔɔ te Yesu kɛɛ ɔ siaman yididi, na ɔ ne gyae ɔ nombia, mena dɔɔ ɔ yako e nyiaa, “Ta bese ka neŋ kolo dokoloŋ n ke yɛɛ. Gyu ke yɔɔ nya abɔɔ ŋan pou n dana nɛ, na n ka mo kɔba keŋ kpɛlɛɛ ayematena, na n ke kɔŋ kaa sila maŋ. N yɛɛ mena na, n ke nyiŋ abɔɔ kpaakpaa see n wose Wurubuarɛ gyaŋ adido.” 22 Tobaale ŋon ke nyii nombia kɛŋa nɛ, ɔ moo waraŋase lee botɔɔ nawolo nyi na ɔ dana ɔ wose nideli.
23 Keŋte Yesu kɛɛ balaŋ baŋ gyaŋee te ɔ yako ɔ kaseela baŋ nyiaa, “Dana doŋ fa balaŋ baŋ be dana ba wose nideli nɛ, nyi baa gyoo Wurubuarɛ gyoori keŋ man.” 24 Ɔ kaseela baŋ ke nyii nombia kɛŋa nɛ, doo be nɔɔ. Te Yesu besewɔ yako wɔ nyiaa, “Me bia, ŋgba ɛ naa mena keŋ gyae ke yɛɛ doŋ fa balaŋ baŋ be dana ba wose nideli nɛ, nyi baa gyoo Wurubuarɛ gyoori keŋ man. 25 Gyae ke yɛɛ doŋ fa balaŋ baŋ be dana ba wose nideli nɛ nyi baa gyoo Wurubuarɛ gyoori keŋ man, kela nyi kurumɔɔ ka gyoo ŋarale bɔɔ man lee.” 26 Ɔ kaseela baŋ ke nyii nombia kɛŋa nɛ, besewɔ doo be nɔɔ nideli te be bɔɔse dɔŋa nyiaa, “Nyi nnɛ te doo na, amɔte ne gyae la waa nyiŋ nyeekelɛɛ baa?” 27 Te Yesu kɛɛ wɔ yididi yako wɔ nyiaa, “Balaŋ gyaŋ na dana doŋ, mɔna Wurubuarɛ gyaŋ na be dana doŋ ya. Nawolo nyi Wurubuarɛ gyaŋ na, kpene kamasɛ gyae ke tale kɔŋ mena.” 28 Botɔɔ te Pita yako Yesu nyiaa, “De Gbeŋgyoo, daa mɔ te tina kpene kamasɛ keŋ de dana nɛ yela, te de silana neŋ.” 29 Keŋte Yesu tiranɔɔ fa e nyiaa, “Ampaŋ yaa mɛɛ yako ŋon nyiaa, ɛ man ŋolo be kyaa keŋ ɔ be tina ɔ dekpaŋalaŋ yaa ɔ naabia yaa ɔ desina, yaa ɔ kya yaa ɔ naa yaa ɔ bia yaa ɔ tɛɛlese yela lee maŋ na nyeekelɛɛ nombia ŋan dɔɔ, 30 te ɔ be gyae waa bese nyiŋ akpaŋalaŋse na naabia na desina na naa na kya na bia na tɛɛlese akpeŋ sɔŋonoŋ (100) kpu gyɛŋ weeya kɛŋa man ya. Mɔ kayeyɛɛ gyae ke kɔŋ ɔ dɔɔ, na balaŋ kekɔla e kpu. Te kenaŋ wɔle na, waa nyiŋ nyeedoŋ kekpaakekpaa. 31 Mɔ balaŋ burum baŋ be yɛɛ siamantenawɔ nɛ baa kaa bese wɔle nyibaŋ, na wɔle nyibaŋ kaa bese siamantena.”
Yesu ka bese kolosi lee ɔ yeŋ wose man
Mateo 20:17-19; Luka 18:31-34
32 Lee botɔɔ te Yesu na ɔ kaseela baŋ moo gbɛɛ bee gyu Gyerusalɛm donɔɔ man, na Yesu dɔŋɛɛ la be siaman. Be kee gyu nɛ, ɔ kaseela baŋ wose yeŋa wɔ, te gyakoloŋ mɔ kyaŋa balaŋ baŋ be silana wɔ nɛ. Keŋte ɔ baake ɔ kaseela kufu bala baŋ lee yenaŋ te ɔ yako wɔ kpene keŋ gyae ke kɔŋ ɔ dɔɔ nɛ nyiaa, 33 “Ɛ kɛɛ! Dee gyu Gyerusalɛm donɔɔ man baa. Baa lese maŋ Deniwalaŋ Bu ŋon fa Wurubuarɛ saese kegyiise na Gyudatena mmaraa wolala baŋ. Baa di me nombia na baa bu maŋ fɔɔ nyi baa ko maŋ, na baa mo maŋ do balaŋ baŋ ba te yɛɛ Gyudatenawɔ ya nɛ nyiŋmaa man. 34 Baa kulu maŋ na baa tɔ nɔɔloŋ woli maŋ, na baa ŋmeree maŋ dambiise na baa ko maŋ. Mɔna weeya atooro wɔle na, maa foŋ lee yeŋ man.”
Sebedeo bia
Mateo 20:20-28
35 Kenaŋ wɔle nɛ, Sebedeo bia Gyemisi na Gyɔn kɔŋawɔ Yesu gyaŋ kaa yako e nyiaa, “De Gbeŋgyoo, dɛɛ gyae nyi kpene kamasɛ keŋ de bɔɔse neŋ na, n ke yɛɛ ke fa daa.” 36 Botɔɔ te Yesu bɔɔse wɔ nyi, “Woŋ te ɛ ne gyae nyi maa yɛɛ fa ŋon?” 37 Keŋte be yako e nyiaa, “Dɛɛ gyae nyi de man ŋolo ke kyaa n dunoluŋ dɔɔ, na ŋolo mɔ ke kyaa n demena dɔɔ n gyoori keŋ man.” 38 Botɔɔ te Yesu yako wɔ nyiaa, “Ɛ ba gyeŋ kpene keŋ ɛ ne bɔɔse nɛ ya. Ɛ ke tale nyiŋ konɔɔ naa diyem keŋ maa naa nɛ, yaa ɛ ke tale gyoo kayeyɛɛ keŋ man maa gyoo nɛ?” 39 Keŋte be tiranɔɔ fa e nyi, “Ayi, dɛɛ tale.” Te Yesu yako wɔ nyiaa, “Ɛ ke tale naa diyem keŋ maa naa, na ɛ ka gyoo kayeyɛɛ keŋ maa gyoo nɛ man. 40 Mɔna mɔɔ taŋ doŋ keŋ maa lese walaŋ ŋon waa kyaa ma dunoluŋ yaa ma demena dɔɔ ya. Mena akyaese kɛŋa doe fa balaŋ baŋ me kya Wurubuarɛ gbagba be desina see wɔ nɛ.” 41 Yesu kaseela kufu akaŋ baŋ kenyii nombia kɛŋa nɛ, ba gyeŋa baŋ Gyemisi na Gyɔn dɔɔ. 42 Botɔɔ te Yesu baake ɔ kaseela baŋ pou yilaa te ɔ yako wɔ nyiaa, “Ɛ gyeŋ nyi tɛɛle kei dɔɔ gyooneŋ ne di gyoori bo be balaŋ dɔɔ, te be kegyiise baŋ mɔ dana doŋ be dɔɔ. 43 Mɔ ɛmɛɛ dɔɔ, na mena te kaboena nyi dɛɛ doo ɛ man ya. Ɛ man walaŋ kamasɛ ŋon ɔ ne gyae nyi waa bese ɛ kegyia nɛ, kaboena nyi waa bese ɛ kegbetibii. 44 Te ɛ man walaŋ kamasɛ ŋon ɔ ne gyae nyi waa bese ɛ siamante nɛ, kaboena nyi waa bese ɛ popou ɛ kegbetibii. 45 Nawolo nyi maŋ Deniwalaŋ Bu ŋon te kɔŋ nyi balaŋ baa som maŋ ya, mɔna me kɔŋae me kaa som balaŋ, na maa yeŋ mo ma nyeedoŋ lɛɛ balaŋ burum nyee.”
Yesu kegyuusu Batimeo sia
Mateo 20:29-34; Luka 18:35-43
46 Kenaŋ wɔle te Yesu na ɔ kaseela baŋ gyuuwɔ Gyeriko donɔɔ man. Ŋon na ɔ kaseela na balaŋ burum baŋ ka lee botɔɔ bee gyu nɛ, be naa Timeo bu Batimeo ŋon ɔ sia be yɛlɛɛ nɛ na ɔ kyaa gbɛɛnaa nɔɔman ɔ na solee abɔɔ. 47 Balee ŋon kenyii nyi Yesu Nasarɛte baale ŋon ne kɔŋ nɛ, ɔ fae yeesa yako nyiaa, “Yesu, gyoo Defidi ɔ naanabii, wii me waraŋase.” 48 Keŋte balaŋ baŋ man burum too be nɔɔ gyakaa ɔ dɔɔ nyi waa wu ɔ nɔɔ. Mɔna nɛnɛɛ gba te ɔ ne fae yeesa keŋkeŋ nyiaa, “Gyoo Defidi ɔ naanabii, wii me waraŋase.” 49 Botɔɔ te Yesu seŋawɔ yako wɔ nyi, “Ɛ baake e fa maŋ.” Te be baake siayɛlɛɛsate ŋon yako e nyiaa, “Yela ke yɛɛ neŋ gyoŋ na n ka koro seŋ. Ɔ ne baake neŋ.” 50 Botɔɔ te ɔ fuŋa ɔ kegba wurikyim lɔ yenaŋ, te ɔ toŋawɔ seŋ ta kɔŋ Yesu gyaŋ. 51 Keŋte Yesu bɔɔse e nyiaa, “Woŋ te n ne gyae nyi maa yɛɛ fa neŋ?” Botɔɔ te siayɛlɛɛsate ŋon yako e nyiaa, “Me Gbeŋgyoo, mɛɛ gyae me sia ke gyuusu” 52 Botɔɔ te Yesu yako e nyiaa, “Ta, n ke lɛɛ maŋ di dɔɔ n kawee te taŋ.” Debokenaŋ man te ɔ sia gyuusuwɔ, te ɔ sila Yesu laŋ.