Ko te Kōsipelí 'i tono Tohi 'e
Sioné
Ko te talateú
Ko tono fakahaa'i mai 'o Sīsū 'e te Kōsipelí 'i tono Tohi 'e Sioné ko Iá ko te Folafola ta'engata Ia 'a te 'Atuá, 'ia Ia ne'e “hoko ko te kakano, 'o 'afio 'i te tou lotolotongá” (1:14). Hangē pē ko te lau 'a te tohi nei, “kua tohi 'ení kote'uhí ke kotou tui ko Sīsuú ko te Mīsaiá ia, ko te 'Alo 'o te 'Atuá, pea 'i te kotou tuí ke kotou ma'u ma'uli 'i Tono huafá” (20:31).
'Oku kamata te tohi nei 'aki te talateu 'oku fakamahino'i ai ko Sīsuú ko te Folafola ta'engata Ia 'a te 'Atuá. Pea 'oku hoko atu leva mei ai ki te fu'aki konga 'o te Kōsipelí, 'a ē 'oku fakamatala'i mai ai 'ia te 'ū mana, 'a ia 'oku notou fakamo'oni'i ko Sīsuú ko te Fakama'ulí Ia, ko te 'Alo Ia 'o te 'Atuá. 'I te 'ū vahe ko 'ení 'oku hanga ai 'e Sīsū 'o fakamatala'i ki te kakai Siú ko ai 'ia Ia, pea mo te 'uhinga 'o Tana 'ū maná. 'Oku hā 'i te konga ko 'eni 'o te tohí 'ia te tui 'a te 'ihi kiā Sīsū 'o notou hoko ai ko Tana kau ako, kae ta'etui te 'ihi 'o notou fakafepaki kiā Ia.
Ko te vahe 13 'o a'u ki te 17 ko te fakamatala ia ki te feohi vāofi 'ia Sīsū mo Tana kau akó 'i te pō ne'e puke ai Iá, pea mo Tana 'ū lea ne'e teu'i mo fakalotolahi'i 'aki 'ia nātou 'i te afiafi 'o Tono tutuki ki te kolosí. Ko te 'ū vahe 18 ki te 21 ko te fakamatala ia ki tono puke 'o Sīsuú, mo Tono fakamāu'í, mo Tono tutuki ki te kolosí, mo Tana toetu'ú, mo Tana hāhā holo ki Tana kau akó 'i te hili ange Tana toetu'ú.
Ko te talanoa ki te fafine ne'e ma'ua 'i te tono tangatá (vahe 8:1-11), 'oku ha'i ia kote'uhí he 'oku lahi te 'ū hiki mo te 'ū liliu matu'a 'o te Kōsipeli nei 'oku kailoa 'asi 'i ai, pea 'oku fakahū ia 'i te 'ū vahe kehe 'i te 'ū hiki kehé.
'Oku fakamamafa'i 'e te Kōsipeli 'a Sioné 'ia te me'a'ofa ko te ma'uli ta'engata 'iā Kalaisí, 'ia te me'a'ofa 'oku kamata 'inasi ai 'i te taimi nei pē 'ia nātou 'oku notou tali 'ia Sīsuú pea 'oku hoko mai kiā nātou 'oku notou tali 'ia Sīsū ko te notou ala, mo te mo'oni, pea mo te ma'uli. Ko te tapa 'ilonga 'o te Kōsipeli 'a Sioné ko tono ngāue 'aki ai 'ia te 'ū me'a maheni faka'aho 'o te ma'ulí ke faka'ilonga'i 'aki te 'ū mo'oni fakalaumālie, 'o hangē ko te vai, mo te mā, mo te maama, mo te tauhi sipi mo tana fanga sipi, pea mo te ngoue vaine mo tono fua.
Ko te kakano 'o te tohí
Ko te talateú (1:1-18)
Ko Sione Papitaiso mo te fu'aki kau ako 'a Sīsuú (1:19-51)
Ko te ngāue 'a Sīsū ki te kakaí (2:1—12:50)
Ko te 'ū 'aho faka'osi 'o te ma'uli mo te ngāue 'a Sīsū 'i Selusalemá (13:1—19:42)
Ko te toetu'u 'a Sīsuú mo Tana hāhā holó (20:1-31)
Ko te toe hā 'ia Sīsū 'i Kālelí (21:1-25)
1
Ko te hoko 'ia Folafola 'o kakanó
1 'I te kamata'angá ne'e 'i ai 'ia Folafola, pea ne'e feangai mo te 'Atuá 'ia Folafola, pea ne'e 'Atua 'ia Folafola. 2 Ko te Toko Taha ko iá ne'e 'i te kamata'angá mo te 'Atuá. 3 Ko te hoko mai 'o te me'a kotoa pē ne'e fou 'iā Ia; pea ne'e kailoa he mama'i me'a 'e taha 'e hoko mai, 'o 'ata'atā meiā Ia. 4 Ne'e 'iā Ia 'ia te ma'ulí; pea ko te ma'uli ko iá 'ia te maama 'a te tangatá. 5 Pea 'oku ulo te maamá 'i te pō'ulí; pea ne'e kailoa lava'i 'ona 'e te pō'ulí.
6 Ne'e 'i ai he tangata ne'e fekau mei te 'Atuá, ko tono hingoá ko Sione.*1:6 Māt 3:1; Ma'ake 1:4; Luke 3:1-2 7 Ne'e ha'u iá ko te fakamo'oni, ke fakamo'oni ki te Maamá, kote'uhí ke tui 'ia te kakai kotoa pē 'iā ia. 8 Ne'e kailoa ko te Maamá ia, ka ne'e 'i aí ke fakamo'oni ki te Maama ko iá. 9 Ko te Maama mo'oní 'eni, 'a ē 'oku Ina huluhulu 'ia te tangata kotoa pē, 'oku ha'u Ia ki māmani.
10 Ne Ina 'i māmani, pea ko te ngaahi 'o māmaní 'e Ia,*1:10 ko te ngaahi 'o māmaní 'e Ia, ko ia pe 'o māmaní ne'e fou 'iā Ia. ka ne'e kailoa 'ilo'i 'Ona ia 'e māmani. 11 Ne Ina ha'u ki Tono 'api tonú, ka ne'e kailoa fia tali 'Ona ia 'e To'onó kakai. 12 Kā ko nātou kotoa pē ne'e notou tali Iá, ne Ina fakamafai'i 'ia nātou ke hoko ko te fānau 'a te 'Atuá, 'io, 'ia nātou pē 'oku tui pīkitai ki Tono huafá; 13 'ia nātou ne'e kailoa fakatupu 'e te toto, pe 'e te loto 'o te kakano, pe 'e te loto 'o he tangata, kā 'e te 'Atuá.
14 Pea ne'e hoko 'ia Folafola ko te kakano, 'o 'afio 'i te tou lotolotongá, (pea ne'e tou mamata ki Tono kolōliá, ko te kolōlia 'o he 'Alo pē taha kua ha'u mei te Tamaí,) pea 'oku Ina fonu 'i te kelesi mo te mo'oni.
15 Ne'e fakamo'oni ki Ai 'e Sione, 'o ina kalanga 'o pehē, “Ko 'eni Ia ne au lea ki aí, ‘Ko Ia 'oku mulimuli mai 'iā aú, 'oku lahi Ia 'iā au, he ne'e 'i mu'a noa pē Ia 'iā au.’ ”
16 He ne'e tou ma'u kotoa pē mei Tana fonu ko iá, 'io, 'o taufetongi te kelesi mo he kelesi. 17 He ne'e tuku mai 'ia te Laó 'iā Mōsese, ko te me'a tuku mai, ka ne'e fou 'ia te kelesí mo te mo'oní 'iā Sīsū Kalaisi, 'o mātu'aki hiki mai. 18 'Oku kailoa he taha kua ina mamata ki te 'Atuá he kuonga; ko te 'Atua tofu pē tahá,†1:18 'Atua tofu pē tahá: 'oku pehē 'i tono 'ū hiki fualoa 'ihi, 'Alo pē tahá. 'a ē 'oku 'i te fatafata 'o te Tamaí, kua Ina fakahaa'i mai 'Ona.
Ko te fakamatala 'e Sione Papitaiso kiā Sīsuú
(Mātiu 3:1-12; Ma'ake 1:1-8; Luke 3:1-18)
19 Pea ko tono fakahaa'i 'eni 'e Sioné, 'i tono fekau'i mai 'e te kakai Siú mei Selusalema he kau taula'aliki mo he kau Līvaite, ke fehu'i kiā ia, 'o pehē, “Ko ai 'ia koe?”
20 Pea ne'e lea totonu pē ia, 'o kailoa ina fakafisinga'i; 'io, ne'e lea totonu pē ia, “'Oku kala ko te Kalaisí 'ia au.”
21 Pea notou fehu'i ange kiā ia, “Kā ko ai 'ia koe? Ko 'Ilaisiā?”
Pea iange 'e ia, “Kailoa.”
“Ko koe koā 'ia te palōfitá?”‡1:21 'ia te palōfitá: ko te toko taha ia ne'e 'amanaki 'ia te kakai Siú 'e hopo ake 'o fanongonongo 'i te hoko mai 'ia te Kalaisí.
Pea iange 'e ia, “Kailoa.” *1:21 Teu 18:15, 18; Mal 4:5
22 Pea notou iange kiā ia, “Pea ko ai leva 'ia koe? Kote'uhí ke 'i ai he motou tali kiā nātou ne'e fai te motou fekau'í. Ko te ā tau lau kiā koé?”
23 Pea iange leva 'e ia,
“Ko au 'ia te le'o 'o he toko taha 'oku kalanga 'i te toafá:
‘Fakatonutonu te hā'ele'anga 'o te 'Alikí,’
hangē ko te lea 'a te palōfita ko 'Aiseá.”*1:23 'Ais 40:3
24 Pea kua fekau mai he 'ihi mei te kau Fālesí.§1:24 Pea … Fālesí, ko ia pe Ko nātou ne'e fekau'i ko te kau Fālesí nātou. 25 Pea fehu'i ange 'e nātou kiā ia, “Pea ko te ā tono 'uhinga 'oku fai papitaiso ai 'e koé, kāpau 'oku kailoa ko te Kalaisí 'ia koe, pe ko 'Ilaisiā, 'uma'ā 'ia te Palōfitá?”
26 Pea iange 'e Sione kiā nātou, 'o pehē, “Ko aú 'okou papitaiso vai, kā 'oku tu'u 'i te kotou lotolotongá he Toko Taha 'oku kala kotou 'ilo'i; 27 ko Ia ia 'oku mulimuli maí, kā 'oku lahi Ia 'iā au, pea ko te nono'o Tono senitoló 'oku kailoa taau 'ia kita ke vete ange.”
28 Ne'e hoko 'ia te 'ū me'a nei 'i Pētani*1:28 Pētani: 'oku pehē 'i tono 'ū hiki fualoa 'ihi, Petapala. 'i Tu'a-Sioatani, ko te feitu'u ia ne'e fai ai 'e Sione tana papitaisó.
Ko te Lami 'a te 'Atuá
29 Pea 'i te 'aho tono hokó, ne'e sio 'e Sione kiā Sīsū 'oku ha'u kiā ia, pea toki pehē 'e ia, “Kotou vakai, ko 'ena 'ia te Lami 'a te 'Atuá, 'a ē 'oku Ina 'ave 'ia te angahala 'a māmaní! 30 Ko 'eni Ia ne au lea ki ai 'o pehē: 'oku mulimuli mai he Tangata, 'a ē 'oku lahi 'iā au, kote'uhí he ne'e 'i mu'a noa pē Ia 'iā au. 31 Pea ne'e kailoa ke au 'ilo'i Ia 'e au, kā ko tono fakahaa'i ki 'Isilelí, ko tono 'uhinga ia 'o taku ha'u 'o papitaiso vaí.”
32 Pea ne'e fakahā 'e Sione 'o pehē, “Kua u mamata ki te Laumālié 'oku 'alu ifo mei te langí 'i te tatau 'o he lupe, 'o nofo'i Ia. 33 Pea ne'e kailoa ke au 'ilo'i Ia 'e au, kā ko Ia ne'e fekau'i mai 'oku ke papitaiso vaí ne'e folafola Ia, 'o pehē: ‘Ko te Toko Taha 'e ke mamata ki aí, 'oku 'alu ifo te Laumālié, 'o nofo'i Ia, ko Ia ia 'oku fai papitaiso 'aki te Laumālie Mā'oni'oní.’ 34 Pea kua u mamata 'e au, pea kua u fakahaa'i: ko 'eni ia 'ia te 'Alo 'o te 'Atuá.”
Ko te fu'aki kau ako 'a Sīsuú
35 'I te 'aho tono hokó ne'e tu'u ai pē 'ia Sione, pea 'i ai mo he toko ua 'o tana kau akó; 36 pea 'i tana sio kiā Sīsū 'oku 'eva'eva aké, ne'e iange ia, “Vakai, ko te Lami 'ena 'a te 'Atuá!”
37 Pea 'i te fanongo 'e te ongo akó ki tana leá, ne'e nā mulimuli leva kiā Sīsū. 38 Pea tafoki ange 'e Sīsū, 'o vakai ki te nā mulimuli maí, pea iange 'e Ia kiā nāua, “Ko te ā ia 'oku kulā kumí?”
Pea nā iange kiā Ia, “Lāpai” (ko tono 'uhingá, “Faiako”), “'oku nofo 'ia Koé 'i fea?”
39 Pea iange 'e Ia kiā nāua, “Kulā ōmai, 'o sio ki ai.” Pea nā ō, 'o mamata ki te feitu'u ne'e nofo Ia 'i aí, 'o notou nonofo mo Ia ke 'osi te 'aho ko iá, he ko te fā afiafí 'eni.
40 Ko te taha 'o te ongo me'a ne'e fanongo ki te lea 'a Sione, 'o mulimuli ai kiā Sīsuú, ko 'Anitelū, ko te tehina 'o Saimone Pita. 41 Ko ia ia ne'e matu'a ma'u tono tokoua 'o'oná 'ia Saimone, 'o iange kiā ia, “'Ē, kua mā 'ilo'i te Mīsaiá,” ('a ia ko tono hikí, ko Kalaisi).
42 Pea ne'e taki 'e ia 'ona kiā Sīsū. Pea 'i te mamata 'e Sīsū kiā iá, ne'e iange 'e Ia, “Ko Saimone koe, ko te foha 'o Sioná; 'e ui 'ou ko Kīfasi,” ('a ia ko tono hikí, ko Pita, pe ko Maka.)
Ko te fili 'e Sīsū 'ia Filipe mo Nātanielá
43 Pea 'i te 'aho tono hokó ne'e loto 'e Ia ke 'alu ki Kāleli; pea 'ilo'i ai 'e Sīsū 'ia Filipe, 'o iange kiā ia, “Mulimuli mai kiā Au.” 44 Pea ko Filipé ko ta'aná ha'u mei Petesaita, ko te kolo ia 'o 'Anitelū mo Pitá.
45 Pea ne'e kumi 'e Filipe 'ia Nātaniela, 'o iange kiā ia, “'Ē, kua motou 'ilo'i 'ia Ia, 'ā ē ne'e lau ki ai 'ia Mōsese 'i te Tohi Laó, mo te kau palōfitá, ko Sīsū mei Nāsaleti, ko te foha 'o Siosifá.”
46 Pea iange 'e Nātaniela, “He 'e lava koā ke tupu he lelei mei Nāsaleti?”
Pea iange 'e Filipe kiā ia, “Ha'u 'o sio.”
47 Pea 'i te vakai atu 'e Sīsū kiā Nātaniela 'oku ha'u kiā Iá, ne'e iange 'e Ia, “'Ē, ko te 'Isileli mo'oni 'eni, 'oku kailoa he kākā 'iā ia!”
48 Pea iange 'e Nātaniela kiā Ia, “Ne'e fefe'aki Tau 'ilo'i 'okú?”
Pea tali 'e Sīsū kiā ia, “'I te he'iki ai ui 'ou ia 'e Filipe, lolotonga tau 'i te lalo fikí, ne Au sio kiā koe.”
49 Pea iange 'e Nātaniela, “'E Lāpai, ko Koe ia 'ia te 'Alo 'o te 'Atuá! Ko Koe ia 'ia te Tu'i 'Isilelí!”
50 Pea iange 'e Sīsū kiā ia, “Ko tau tuí koā, kote'uhí ko Taku pehē atu: ‘Ne Au 'ilo'i 'ou 'i te lalo fikí’? 'E ke mamata he 'ū me'a 'oku lahi ange 'i te me'a nei!” 51 Pea toe iange 'e Ia, “Ko te mo'oni, ko te mo'oni, 'Okou tala'i atu kiā kōtou: 'e kotou mamata 'āmuli ki te langí kua fakaava, pea 'oku 'alu ake mo 'alu ifo te kau 'āngelo 'a te 'Atuá 'i te Fanautama te Tangatá.”*1:51 Sēn 28:12
*1:6 1:6 Māt 3:1; Ma'ake 1:4; Luke 3:1-2
*1:10 1:10 ko te ngaahi 'o māmaní 'e Ia, ko ia pe 'o māmaní ne'e fou 'iā Ia.
†1:18 1:18 'Atua tofu pē tahá: 'oku pehē 'i tono 'ū hiki fualoa 'ihi, 'Alo pē tahá.
‡1:21 1:21 'ia te palōfitá: ko te toko taha ia ne'e 'amanaki 'ia te kakai Siú 'e hopo ake 'o fanongonongo 'i te hoko mai 'ia te Kalaisí.
*1:21 1:21 Teu 18:15, 18; Mal 4:5
*1:23 1:23 'Ais 40:3
§1:24 1:24 Pea … Fālesí, ko ia pe Ko nātou ne'e fekau'i ko te kau Fālesí nātou.
*1:28 1:28 Pētani: 'oku pehē 'i tono 'ū hiki fualoa 'ihi, Petapala.
*1:51 1:51 Sēn 28:12