Ⅶ
*ꞌZuifʋ ꞌꞌweꞌa gba
(Matiee 15:1-9)
Ⅰ Zɔ -lue ꞌzɔ, *Faliziɛɛn -ke *-Lagɔꞌɔ gbaꞌa yibomʋtɔlʋ -sɔꞌɔ Zelizalɛɛmʋ, ʋn ꞌye yi, ʋn ꞌye *Zezii -yɛ. Ⅱ ꞌBho ꞌmnɔ ɔ, ꞌbho-o ʋn ꞌyeeꞌe *ꞌɔ -namʋtɔlʋ -ʋ cɛꞌɛ *ꞌZuifʋꞌa gba ꞌmʋ. ꞌƖnnɛ ꞌmo-o, ʋn ꞌka li, -ka nyɔ-ɔ lreꞌa kwa ꞌle Zuifʋꞌa gba ꞌli ꞌle -a *ꞌsaaꞌa li ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi, ꞌwa nʋ -kaa ꞌle ʋn-ʋ liꞌo. Ⅲ-Ⅳ ꞌZuifʋꞌa klɛ -ke ꞌwa -yʋ ꞌma-a Faliziɛɛnꞌɛ ꞌꞌbhi, ꞌwa ꞌꞌnaꞌa ꞌꞌna ꞌꞌweꞌa gba ʋn bhlaꞌa ꞌꞌkpi, ʋn-ʋ kpʋn ꞌnɩ-ɩ ꞌꞌyi. A -gblee, -kaa ɛ -nɩꞌe -kaa. -Ka nyɔ-ɔ lreꞌa kwa ɩ-bɩ gba ꞌmnɩ ꞌli, -bho -ɩn se -kaa nʋ, -aꞌa li. -Bho nyɔ -sɔ ꞌpɛlʋ ꞌmʋ, ꞌle nyʋklumʋ, -ka ꞌwa gba ꞌlɛꞌɛ, -bho -ɩn se -kaa -aꞌa ꞌꞌbhuo ꞌꞌni ꞌmʋ gba, ꞌle -ɩn ꞌke liꞌsaa ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi, -aꞌa li. -Ka ꞌwa gba ꞌlɛꞌɛ, -bho -ɩn se -kaa -aꞌa ꞌꞌkɔpɩ-e, -aꞌa ꞌtokoe -ke nɛtɛyakpi liwɔtɔ, -aꞌa ꞌtʋ ɩ li. Ɩ-bɩ gba ʋn-ʋ kpʋnꞌa -kaa ꞌꞌyi, ɩ -se -sɛ. Ⅴ ꞌƖnnɩɩnɩꞌa dɩ Faliziɛɛn -ke -Lagɔꞌɔ gbaꞌa yibomʋ nyniꞌe Zezii li, ꞌle ʋn ꞌye ɔ -kaa tidede: -Aꞌa -namʋ-ʋ ꞌcɛ-ɛ -aꞌba ꞌꞌna ꞌꞌweꞌa gba ꞌmʋ. ꞌƖnnɛ ꞌmo-o, -ka nyɔ-ɔ lreꞌa kwa ꞌle -a ꞌsaaꞌa li ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi, ꞌwa nʋ -kaa ꞌle ʋn-ʋ liꞌo. Leedɩ ʋn-ʋ nʋꞌo ꞌnaꞌa? Ⅵ-Ⅶ ꞌLe ɔ na: A-a ꞌmo-o -mɩɛ ꞌsɔnꞌɔ ꞌbhlemʋ. -Da -Lagɔꞌɔ wluꞌa ꞌmʋtizayi, *Ezayii, ꞌcnɩꞌa ꞌle -Lagɔꞌɔ ꞌꞌbɔgʋ ꞌli see, aꞌba ꞌꞌkpidɩ -ke damʋ ɔ -zaꞌa -ziadɩ ꞌmʋ, -kagbɛ ꞌka-a ɔ ꞌcnɩ ɛꞌo:
-Lagɔ na: ꞌBho -mɩɛ ꞌꞌyi ʋ-bʋ nyʋ -nʋʋ ꞌbhle -nɩꞌe ꞌan ꞌnynɩ, ꞌwa -pɔlʋ se ꞌɩnmʋ ꞌꞌyi -nɩ -ka -zɛgɛka. -Bho koo ʋn bʋbɔ ꞌɩnmʋ kplokplo, bhebhelɩ moꞌo, -ɛkedɩmaa, nyunyuꞌa ꞌliticɛdɩ ʋn-ʋ tɔꞌɔ nyʋ, ꞌɩnnɩ ʋn-ʋ ꞌlaꞌa ꞌan wlu.
Ⅷ -Kaa Zezii ꞌlɛꞌɛ -kaa: A-a ꞌtbhɛ-ɛ *-Lagɔꞌɔ gba ꞌꞌkpi, ꞌle, nyunyuꞌa gba -ɩ ꞌma-a ꞌliticɛdɩ, a-a kpʋn ꞌnɩ ꞌꞌyi. Ⅸ ꞌLe ɔ ꞌye -kaa ꞌlɛ -lrɛɛ: Kɩn, lbhʋzɛgɛ a ꞌbhleꞌe kwa! -Bho ɛ ꞌꞌdu aꞌba ꞌꞌbhiꞌa gbaꞌa ꞌꞌyikpʋnnamʋ, a-a poꞌo ꞌle-e ꞌkpɩ ꞌle a-a poꞌo -Lagɔꞌɔ gba ti! Ⅹ A -gblee, ꞌɩn-ɩ yi-oꞌo ꞌɩn ꞌke amʋ -ziadɩ -bodɩ ꞌmʋ-za. -Kaa *Moyiizɩ poꞌo -kaa -Lagɔꞌɔ gba: ꞌꞌDu ꞌbho -aꞌa -tɩta -ke -aꞌa ꞌlotʋꞌa wlu. -Kaa ɔ ꞌlɛꞌɛ -kaa -lrɛɛ: -Yɔ nʋꞌa ꞌɔ -tɩta -ke ꞌɔ ꞌlotʋ ꞌꞌweꞌa -lue ꞌꞌnyinynidɩ ꞌꞌlruli, ɔbɔ ꞌke ꞌlbhɛ-ɛ ɔ ꞌke ꞌmɛ moꞌo! Ⅺ-ⅩⅢ ꞌLe -Lagɔꞌɔ ꞌnynɩ ꞌmʋ Moyiizɩ ꞌlɛꞌɛ -kaa see. ꞌƐ dɩ, a-bʋ -yʋʋ, a-a tbhɛꞌɛ ɩ-bɩ -Lagɔꞌɔ gba ꞌmnɩ ꞌꞌkpi ꞌle a-a tɔꞌɔ -kaa nyʋ. -Bho dɩ kpʋn -aꞌa -tɩta -ke -aꞌa ꞌlotʋ ꞌle ʋn ꞌke -ɩnmʋ -bodɩ yi, -ɩn ꞌke ʋ -kpa ꞌle -ɩn ꞌke na: ꞌƖn ꞌwɩn -ɩ ꞌbɔ, lɩ ꞌɩn ꞌke ꞌka amʋ ꞌꞌnyɩ, ɩ ꞌnʋ-o *kɔbaa, ꞌɩnnɛ ꞌmo-o: ꞌƖn ꞌnʋ-o ꞌjɛ -Lagɔ ꞌꞌlruli, -bho -ɩn ꞌlɛ -kaa, -aꞌa nyɔtu se ꞌtɔ ꞌbhɛɛ -ɩn ꞌke ʋ -kpa. ꞌKa ꞌmnɔ ɔ, ꞌka-a aꞌba ꞌꞌsɛ-ɛ tʋtɔꞌo ꞌꞌkɔmʋkɔmʋ. -Kaabolɩ a-a tɔꞌɔ, ɩ -se -sɛ. -Bho a -ka -kaa-a nʋ, a-a ꞌpo-o -Lagɔꞌɔ wlu ꞌplʋ ꞌmʋ ti.
Lɩ-ɩ poꞌa nyɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi
(Matiee 15:10-20)
ⅩⅣ ꞌKla ꞌmnɔꞌɔ dɩ, *Zezii ꞌla-a nyʋꞌa -dadudu ɔ ꞌke ʋ ꞌtmʋʋ -lrɛɛ ꞌle ɔ na: -Bho a ꞌke ꞌan wlu ꞌmʋtiꞌwɔn -ka -zɛgɛka, aꞌba ꞌwee, a po ꞌɩnmʋ -lokui! ⅩⅤ Ɔ ꞌpo-o ꞌꞌyi -lue ꞌle ɔ na: Lililɛ nyɔ-ɔ liꞌa, ꞌɛ po nyɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi. Lɛ-ɛ ꞌwlʋꞌa ꞌle nyɔꞌɔ -pɔlʋ ꞌzɔ, ꞌɩnnɛ po ꞌɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi. [ ⅩⅥ -Bho a ꞌbɔ ti a ꞌke ɩ ꞌmʋtiꞌwɔn, a -na nɩ -tɔɔ ti -ziaka!]
ⅩⅦ -Da Zezii ꞌwlʋꞌa ꞌle nyʋklumʋ, ɔ -ke *ꞌɔ -namʋ ꞌpa-a ꞌle -budu -lue ꞌli ꞌle ʋn ꞌye ɔ tidede na: Zezii, ɛ-bɛ ꞌꞌyi -nɛɛ ꞌle, ꞌɛ ꞌzɔꞌɔ ꞌnynɩ -mɛꞌɛ? ⅩⅧ ꞌLe ɔ na: A-bʋ -yʋʋ, ꞌka-a a kuꞌo -loku ꞌmʋ -lrɛɛ? A -see -bhla tiꞌwɔn ke? ꞌƖn-ɩ yi-oꞌo ꞌɩn ꞌke ɛ gbɔzɩza. Lɛ nyɔ-ɔ liꞌa, ꞌɛ po nyɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi, -ɛkedɩmaa, ꞌɛ pa ꞌle nyɔꞌɔ -pɔlʋ ꞌzɔ, ɛ-ɛ ꞌmu-o ꞌɔ ꞌlimʋ. ⅩⅨ -Bho ɔ mu ꞌkwla ꞌꞌkpi ꞌle ɛ-ɛ ꞌwlʋ ꞌɔ ꞌmʋ. (Wlu Zezii -zaꞌa -laa ꞌmʋ, ꞌɛ ꞌzɔ-ɔ ꞌmo-o, nyɔ ꞌbhɛɛꞌo ɔ ꞌke lililɩꞌa ꞌwee li. ꞌYa po nyɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi)a ƆFa 7 19 Zeziiꞌa -nɔɔ ti, ꞌZuifʋ na lililɩ -lrɩɩ-ɩ -nɩꞌa ꞌbho, ꞌɩnnɩ poꞌo nyɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi.
ⅩⅩ ꞌLe Zezii na -lrɛɛ: Lɩ nyɔ-ɔ popoꞌa ꞌgwlʋti, ɔ-ɔ nʋꞌa, ɔ-ɔ zaꞌa ꞌmʋ, ꞌɩnnɩ po ꞌɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi. ⅩⅪ-ⅩⅫ ꞌLe nyunyɔꞌɔ -pɔlʋ ꞌzɔ, ꞌle-e ꞌꞌnyinyninaagɩ-ɩ ꞌwlʋꞌo, ꞌɩnnɩ ꞌꞌtuuꞌo nyɔ ꞌle ɔ-ɔ nʋꞌo ꞌꞌnyinynidɩ -nɩɩ: ꞌLe nyɔ-ɔ ꞌꞌwɩlɩꞌo, ɔ-ɔ ꞌꞌyriꞌo, ɔ-ɔ ꞌlbhaꞌa ꞌꞌku, ꞌle ɔ-ɔ ꞌyeꞌe -yranynɔbha, ꞌɔ -pɔlʋ-ʋ cnaꞌa nyʋꞌa lɩ ꞌꞌyi, ɔ-ɔ ꞌbhleꞌe nyanɩ, ɔ-ɔ ꞌbhleꞌe ꞌꞌyrabha, ꞌle ɔ-ɔ nʋꞌo -ganɩlbhakpli. Ɔ ꞌmɩɩꞌe-e ꞌꞌyri ꞌbho ɔ -bonyunyuꞌa lɩ ꞌꞌkpi, ɔ-ɔ nyni nyʋꞌa ꞌnynɩ wɔn, ɔ-ɔ ꞌbhɛɛ ꞌɔ ꞌꞌbhuo ꞌꞌyi, ɔ-ɔ ꞌbhleꞌe -yawlaa. ⅩⅩⅢ Ɩ-bɩ ꞌꞌnyinynidɩ -nɩɩ, ꞌle nyɔꞌɔ ꞌꞌbhuoꞌa -pɔlʋ ꞌzɔ, ꞌle-e ɩ-ɩ ꞌwlʋꞌo ꞌle ɩ-ɩ po ꞌɔ ꞌꞌnyinyninyɔ ꞌbho -Lagɔꞌɔ ꞌꞌyigbeyi.
ꞌLaganynaakpʋ ꞌde-e *Zezii ꞌꞌgwli
(Matiee 15:21-28)
ⅩⅩⅣ-ⅩⅩⅦ *Zezii ꞌtmʋʋꞌa -kaa *ꞌɔ -namʋ, ɔ -sɔꞌɔ ꞌmʋ, ɔ ꞌmu-o -gwlɔ ʋn-ʋ ꞌlaꞌa ꞌTiilɩ -bhoga, ꞌle ꞌbhlʋkpa ʋn-ʋ ꞌlaꞌa Siliiꞌa Fenisii. Ɔ nyniꞌa ꞌle, ɔ ꞌpa-a ꞌbho ꞌꞌbhlegbo -lue. ꞌBho-o ɔ ꞌꞌsi -nɩꞌe ti. ꞌBho ꞌmnɔ, ɔ -see ꞌkɩ tiꞌbɔ, -ka ɔ yiꞌa a, nyɔ ꞌke ɩ yibo, ꞌle ꞌɔ ꞌꞌdɩ ꞌye ti-wa. ꞌBho-o ꞌnynaakpʋ -lue ꞌwɔn -nɩ ꞌnɩ ꞌbɔ. Ʋbʋ ꞌmnʋ, ꞌwa ꞌꞌyunynaakpʋtoope ꞌbhle-e ꞌꞌnyinynidɩꞌa -zuzu ꞌmʋ. -Ka Zezii-i nuꞌa nyʋ ꞌmʋ ꞌꞌnyinynidɩꞌa -zuzu ti, ꞌle ʋn ꞌye ꞌna ꞌbʋꞌwɔn -lrɛɛ. Ʋn ꞌwɔnꞌɔ ꞌɔ ꞌꞌdɩ ꞌbɔ -nalo, ʋn mu-oꞌo ʋn ꞌye ɔ -yɛ ꞌle ʋn ꞌye ꞌbho ꞌɔ ꞌꞌyigbeyi ꞌkolri glu po, ʋn ꞌye ɔ -kaa libhade: ꞌƖnmɔ bhade -ɩnmʋ li, yi, ꞌꞌnyinynidɩꞌa -zuzu -nɩꞌa ꞌan ꞌꞌyu ꞌmʋ, -ɩn ꞌke ɛ tinu. ꞌLe ɔ na: -Ɩn ꞌke ꞌꞌyreetɩ lililɛ kwa ꞌmʋ -za -ɩn ꞌke ɛ gbi ꞌꞌnyɩ, ɛ se ꞌꞌyrili-nmɔ. ꞌꞌYreetɩ-ɩ ꞌke li -tanyɩ. Ɔ ꞌka -kaa ꞌlɛ, ɛ -se bhubhuyiti -ko, -ɛkedɩmaa, ʋbʋ ꞌmnʋ, ʋn -se *ꞌZuifʋnynaakpʋ -ko, ꞌle ʋn -ke ꞌwa ꞌcɛ ꞌꞌwe ꞌye ꞌle -nɩ, ꞌle-e ʋn ꞌwlʋ -nɩꞌo. ꞌƐ dɩ ɔ ꞌlɛꞌɛ -kaa. ⅩⅩⅧ ꞌLe ꞌnynaakpʋ ꞌmnʋ na: Kɩn, ꞌan -Kɔyi, -ziadɩ moꞌo. -Bho ɛ -nɩ -kaa a, lililɛ ꞌꞌyreetɩ-ɩ liꞌa a, ꞌɛ kɔtɩ ꞌgaꞌa ꞌbhlʋgbɔ ti, gbi -mnɩɩ-ɩ li-oꞌo o! ⅩⅩⅨ Ɔ na: A -zaꞌa-a wluzɛgɛ ꞌmʋꞌa dɩ ꞌɩn-ɩ ꞌtmʋʋꞌo amʋ, a mu a ꞌꞌbhli! ꞌꞌNyinynidɩꞌa -zuzu ꞌwlʋ-o aꞌba ꞌꞌyu ꞌmʋ. ⅩⅩⅩ ꞌLe ʋn ꞌye mu. Ʋn -ka nyni, ꞌwa ꞌꞌyu ꞌpɛ-ɛ ꞌbho ꞌwa ꞌꞌkpitipɛlɛ ꞌꞌkpi ti ꞌtɩn! ꞌꞌNyinynidɩꞌa -zuzu ꞌwlʋ ꞌʋ ꞌmʋ-ɛ.
*Zezii ꞌpʋʋnꞌo-o ꞌꞌsusuyi
ⅩⅩⅪ Ɩ ziꞌa -kaa a, *Zezii -sɔꞌɔ-ɔ ꞌle ꞌTiilɩ -bhoga. Ɔ ꞌka mu, ɔ -zi -nɩꞌe-e -gwlɔ ʋn-ʋ ꞌlaꞌa Sidɔɔ ꞌle ɔ ꞌye ꞌꞌyitiꞌꞌbhiti, ɔ ꞌye Galileeꞌa -badaklagba ꞌꞌtroli le mu. ꞌLe-e ɔ -zi -nɩꞌo, ɔ ꞌye ꞌbhlʋkpa ʋn-ʋ ꞌlaꞌa -Gwlɛklɩgbɩ bueꞌa ꞌbhlʋkpa ꞌꞌkpi nyni.
ⅩⅩⅫ Ɔ nyniꞌa ꞌle, nyʋ -ke nyukpasu -lue yi-oꞌo. Ɔ-bɔ nyɔ ꞌmnɔ ꞌꞌsun-oꞌo ꞌle ɔ ꞌse -wluka yibo -ka -zɛgɛka -lrɛɛ. ꞌƆ dɩ ʋn bhadeꞌe Zezii li ɔ ꞌke ɔ sʋ ꞌꞌlru tide ꞌle ɔ ꞌke ꞌpʋn. ⅩⅩⅩⅢ Zezii nʋꞌa -kaa, ɔ -ke ɔ ꞌpo-o nyʋ le, ꞌle ɔ ꞌye ɔ -jiei -lokui ꞌmʋ kpa, ɔ ꞌye -jiɛ ꞌꞌyi -tʋtrɔ po, ɔ ꞌye ꞌɔ -mɩɛ liꞌtʋ. ⅩⅩⅩⅣ Ɔ nʋꞌa -kaa a, ɔ popoꞌo-o ꞌle yaku ꞌꞌyi, ɔ ꞌke *-Lagɔ wɔn gbo po, ɔ ꞌye -fɩfɛ tiꞌwla ꞌle ɔ na: Efaata! ꞌƐ ꞌzɔ-ɔ ꞌmo-o, a kati! ⅩⅩⅩⅤ ꞌBho -gbaa -lue ꞌmnɛ ꞌmʋ, ꞌɔ -lokui katiꞌo, ꞌɔ -mɩɛ bɔtiꞌe-e ti. Ɔ nʋꞌa -kaa, ɔ-ɔ wlu-oꞌo ꞌtɔ -ka -zɛgɛka. ⅩⅩⅩⅥ ꞌLe Zezii na: Nyɔꞌɔ ꞌwɔn ꞌɛ ꞌꞌdɩ ꞌbɔ -le! -Yɩ ɔ-ɔ ꞌlɛꞌɛ -kaa a, ʋ-bʋ nyʋ ꞌmnʋ-ʋ ꞌkpa-a -bhla ꞌɛ ꞌꞌdɩ -da ꞌwee. ⅩⅩⅩⅦ Wɔn ꞌma-a ꞌwa klɛ ti tenyɩ ꞌle ʋn na: -Ɩɩn! Nyʋ-ʋ ꞌꞌsun ꞌka, ꞌwa -lokui ɔ-ɔ katiꞌo, ꞌɩnnʋ ꞌwɔnꞌɔ ti, ꞌle, nyʋ-ʋ ma ꞌka-a bobo, ɔ-ɔ bɔtiꞌe ꞌwa -mɩɛ ti ꞌle ʋn-ʋ wluꞌa? Kɩn, lɩ ɔ-ɔ nʋꞌa, ɩ -nmɔꞌɔ-ɔ ꞌꞌyrili ꞌwee!