Nhalo ghwa Maha handa paghutyekitwe na Yohane
Yohane
Ulongoleho
Nhalo ghwa Maha ghuutyekitwe na Yohane ndo ghumu mu hitabho ncheche kubhukana na Ninganilo lya Hyono liilubhulila ubhumi ghwa Yesu Kilisito. Kila kimu nkati ya hitabho ahyo kingukemwa “Injili,” Fwambulo yake ndo “Nhalo ghwa Maha.” Na hitabho hya Lukasi hya Matayu na Maliki, hikityekwa mbole ya kuhyuka kwa Yesu. Kitabho aki kya Nhalo ghwa Maha ghuutyekitwe na Yohane kinguhwachilwa kukita kikityekwa na Nndumila Yohane ku ngungwa ya 90 mbole ya kubhelekwa Yesu Kilisito. Hata payibhele kitabho aki kingulubhulila ng'obhe kukita ndo kakityeka Yohane, nnandano ghwa matyekelo ghungulihwana na mahamba gha 1 Yohane, 2 Yohane na 3 Yohane. Amoo bha atyeka bha makachu bhakilongela kukita Yohane kakityeka kitabho aki pakabheghite kangutama ku Efeso ndo mana yinguhwachilwa kukita kitabho aki kikityekwa mu kitami kya ku Efeso.
Yohane kangulubhulila pekupeku kukita nningo ghwa kitabho aki ndo kubhatangatila bhandu ili bhahyubhalile kukita Yesu ndo Kilisito, Mwana ywa Chapanga yunaubhumi 20:31. Kwa kuhyubhalila ywombe twaahotola kubhegha na ubhumi kupitila lihina lyake. Kitabho aki kikityekwa kwakya bhanakusoma Akaayahudi na bhaabheghite ng'obhe Ayahudi. Nhalo ghwa Maha ghwakatyekite Yohane kwa nnolekeho ghungi ghubhegha kafauti na Mihalo ya Maha yingi mindatu. Kakibhika ubhinililo ghwake mu yila mihabho yene Yesu kakitenda na kakityeka ng'obhe mihwano mitangalo yakatendite Yesu. Milando yingi mikulu ghakunoghwa ghatyekwa ng'obhe mu Nhalo ghwa Maha aghu handa ubatiso ghwa Yesu na bhubho mang'eho gha kukibhala.
Ghaabheghite
Yohane kanguyanda kutyeka Nhalo ghwa Maha. Kipalamande kya 1:1-18.
Mbole kangutyeka yakya mihabho yakatendite Yesu, kipalamande kya 1:19—12:50.
Mbole ya agho kangulubhulila mandendelo matangalo nkati ya ubhumi ghwa Yesu ghaantenda kahweghe na kuhyuka, kipalamande kya 13:1—20:31.
Yohane kanguyomolela kutyeka Nhalo ghwa Maha aghu mu kipalamande kya 21 pakalubhulila ghamu gha manjubha gha Yesu pakabhabwutukilite bhandu mbole ya kuhyuka kwake, na mbole kangulubhulila ningo yake ghwa kutyeka kitabho aki.
1
Lilagho kakitendekwa mundu
1 Paulongohi yikali ya kubhumbwa nnima pakibhegha lilagho, aywo lilagho kakibhegha kwa Chapanga, naywo lilagho kakibhegha Chapanga. 2 Kutandila kalongohi aywo Lilagho kakibhegha papamu na Chapanga. 3 Hilibhi hyoha hikibhumbwa kupitila ywombe, hangi kya nga ywombe kahone kilibhi kyoheli kiibhumbwite. 4 Mu ywombe ndo muubheghiti ubhumi na ubhumi aghwo ghukiyegha lung'ali lwa bhandu. 5 Na lung'ali alwo lung'anyima palubhindo, nalwo lubhindo lukiluhotola ng'obhe alwo lung'ali.
6 Kakibhegha mundu yumu ywakalaghilitwe na Chapanga, mundu aywo kakikemwa Yohane. 7 Yohane kakihika kuaghombela bhandu kulinga alwo lung'ali, ili bhandu bhoha bhaliyihwe lilagho lyake na bhahyubhalile. 8 Aywo Yohane kakibhegha ng'obhe alwo lung'ali, ngati kakihika kuaghombela bhandu yakya alwo lung'ali. 9 Alu ndo lung'ali menyu, lung'ali luuhika pannima, kubhang'alikiha bhandu bhoha.
10 Hino, Lilagho kakibhegha paunnima na payibhele bhandu bha pannima bhakibhumbwa na ywombe, peni bhandu bhakinng'amula ng'obhe. 11 Kakihika kwa bhandu bhake, peni bhombe bhakinkingama ng'obhe. 12 Peni bhala bhaankingamite na kunnhyubhalila, kakiatenda kubhegha bhana bha Chapanga. 13 Abha ndo bhala bhaabhelekitwe chepa kwa mabhumbo bhandu muabhelekwa, ebu kiyaha bhandu bhangupala kubhegha na bhana, ngati abhelekwa na Chapanga mwene.
14 Naywo kakitendekwa mundu, kakitama na twenga, na twenga tukighubhona ukulu ghwake, ukulu handa ghwa Mwana ywa kighweka ywakahuma kwa Tate, kamemwa luhungu na uhoto.
15 Yohane kakiaghombela bhandu mihalo yake. Kakikweha lilobhe, “Ayu ndo yunubhaghombilite kukita, ‘Ywombe ndo yunakuhika mbole ya nenga ndo nkulu kupitingana nenga, kiyaha kakibhegha yikali na nenga kubhelekwa.’ ”
16 Kubhukana na utangalo gha umaha ghwake katupegha unonelo ntangalo ngenju. 17 Kiyaha Malaghilo ghakikamuhwa kupitila kwa Musa, umaha ghwa Chapanga na uhoto ghuhika kukindila kwa Yesu Kilisito. 18 Kahone mundu ywakammonite Chapanga nndaluko ghwohele, maha nga Mwana ywa Chapanga ywa kighweka, kabhegha papamu na Tate, ndo ywakankambuhite kwa twenga.
Lilagho lya Yohane Yunakubatisa
Matayu 3:1-12; Maliki 1:1-8; Lukasi 3:1-18
19 Hilongohi bha Ayahudi bha akwo Yelusalemu, bhakialaghila amoo Akaandundame na Akaalawi kwa Yohane kunkonya, “Ghwenga ndo ghani?”
20 Yohane kakialongela hoto, “Nenga chepa Kilisito, Nkombohi ywkahaghulitwe na Chapanga.”
21 Bhakinkonya kangi, “Hinu ghwenga ndo ghani?” Ghutughombele, ghwenga ghu Eliya?
Yohane kakiyanga, “Aka kaa, nenga ng'obhe.”
“Ebu ghwenga ndo yula Mbuye?”
Kakiyanga, “Ng'obhe.”
22 Ndo bhakinng'ombela, “Hinu ghutughombele ghwenga ghu ghani tuabhuyihile luyango bhala bhaatulaghihite. Ghwenga ghungulongela bhuli yakya ghumwene?”
23 Yohane kakiayanga kwa malagho gha Mbuye Isaya, pakalongela,
“Nenga ndo mundu yumu ywakakweha lilobhe kuhuma kukibhala.
Muyigholelehe njila ya Bambo!”
24 Hino, bhala bhandu bhakilaghilwa na Afalisayu, 25 bhombe bhakinkonya paalongela, “Handa ghwenga ndo kilisto ng'obhe, ebu Eliya ng'obhe na kukita yula mbuye ng'obhe, kya bhuli ghungubatisa?”
26 Yohane kakiayanga, “Nenga nungubatisa kwa machi, peni munkati yenu kabhegha mundu yumu ywangakummanya. 27 Mbole yamanjubha ghaapala kuhika, kaahika ywombe, nunguhotola ng'obhe kubhopola ngoyi hya makubasi ghake.”
28 Milando ayi yikitendekwa akwo Betania kumwambo ya lukemba lwa Yoludani, kwene Yohane kwakabheghite kangubatisa.
Mwanamene ywa Chapanga
29 Kilabhu yake, Yohane kakimmona Yesu pakinhikila, na kakilongela, “Nnole, Mwanamene ywa Chapanga ywakatola ulemwa ghwa bhandu! 30 Ayu ndo yula yunubhaghombilite kukita ‘Kanguhika mundu mbole ya nenga, ywene ndo nkulu kwa nenga, kiyaha kakibhegha yikali ya kubhelekwa nenga.’ 31 Nenga numwene nikinmanya ng'obhe, peni nenga hika kubatisa kwa machi, ngati Akaaisilaeli ammanye.”
32 Mbole Yohane kakilongela, “Nikimmona Nhuki pakihuluka kuhuma Kunani kwa Chapanga handa ngunda, naywo kakitama unani mwaki. 33 Nenga nikimmanya ng'obhe, peni ywombe ywakanaghilite batise bhandu kwa machi kaking'ombela, ‘Yula mundu yughupala kummona, Nhuki pakanhulukila na kutama unani mwake, aywo ndo ywakapala kubatisa kwa Nhuki ywangu nenga Chapanga.’ ” 34 Yohana kakighendelela kulongela, “Nenga numwene mona nnando aghu na nungulongela kukita ywombe ndo Mwana ywa Chapanga.”
Ahundwa bha ulongohi bha Yesu
35 Kilabhu yake, Yohane kakibhegha kangi akwo papamu na ahundwa bhake abhili. 36 Pakammonite Yesu pakapita. Kakilongela “Ayu ndo Mwanamene ywa Chapanga!”
37 Bhala ahundwa bhake abhili paannyihwite Yohane pakilongela agha, bhakintughila Yesu. 38 Yesu kakikilibhuka, kakiabhona bhala ahundwa paantughila na kakiakonya, “Mungupalaha niki?”
Bhakinnyanga “Ghungutama kwoki, Labi?” Mu Kihebulania fwambulo ya lilagho Labi ndo “Nhunda.”
39 Yesu kakiayanga, “Nhike na mupabhone,” Hino bhakighenda na kupabhona pala pakatamiteghe, bhakitama naywo linjubha lila kiyaha yikibhegha saa kumi makimuhi.
40 Yumoo ywa bhala abhili bhaannyihwite Yohane pakalongila, na bhakintughila Yesu kakibhegha Andelea nnongo ywake Simoni. 41 Kamu Andelea kakighenda kumpalaha Simoni nnongo ywake na kunng'ombela kukita, “Tummona Masiya” Fwambulo yake, “Kilisito” 42 Naywo kakinnyegha Simoni kwa Yesu.
Yesu kakinnolekeha Simoni na kakinng'ombela, “Ghwenga ndo Simoni mwana ywa Yohane. Peni ghwaakemwa Kefa” kwa Kigiliki Petili fwambulo yake ndo “Litalabha.”
Yesu kanguakema Filipi na Natanaeli
43 Kilabhu yake Yesu kakilamula kughenda ku Galilaya. Kakimmona Filipi na kakinng'ombela, “Ghundughile.” 44 Naywo Filipi kakibhegha nkolannima ywa ku Betasaida, kitami kyaatamiteghe Andelea na Petili. 45 Filipi naywo kakimmona Natanaeli na kakinng'ombela kukita, “Tummona ywombe ywene Musa kakityeka mihalo yake mu kitabho kya Malaghilo, naywo bhubho mambuye bhakityeka ya kya ywombe, naywo ndo Yesu ywa kitami kya Nasaleti Mwana ghwa Yosefu.”
46 Natanaeli kakinkonya Filipi, “Bhuli, kilibhi kya maha kyaahotola kubwitukila ku Nasaleti?” Filipi kakinnyanga.
“Ghuhike na ghulole.”
47 Yesu pakammonite Natanaeli kanguntughila, kakilongela yakya ywombe, “Kulyaghila ayu ndo Nmundu ywa ku Isilaeli menyu, kahone ukubhuhi mu mwoyo ghwake!”
48 Natanaeli kakinkonya, “Ghumanya bhuli?”
Yesu kakinnyanga, “Nikighubhona paghubheghiteghe pahi ya nkongo ghwa tini ikali Filipi kughukema.”
49 Natanaeli kakinng'ombela! “Nhunda, Ghwenga ndo Mwana ghwa Chapanga! Ghwenga ndo Mutwa ghwa Isilaeli!”
50 Yesu kakinng'ombela, “Ghunguhyubhalila kiyaha nikighughombela nikighubhona paghubhegheteghe pahi ya nkongo ghwa tini? Hino ghwabhona milando mikulu kyanalumu kupitingana alyo” 51 Ndo! Kakinng'ombela, “Kulyaghila ningubhaghombela, mwenga maabhona kunani kwa Chapanga paghuyughuka na mahoka bha Chapanga paakwela na kuhuluka unani mwa Mwana ywa Mundu.”