Uhwimulo ghwa Yohane
Uhwimulo
Ulongohi
Kitabho kya uhwimulo kikityekwa na nndumila Yohane (uhwimulo 1:1). Aki ndo kitabho kya uhiko kutyekwa mu lilaghano lya hyono, na kikilembwa mu ngungwa ya tisini na nhano mbole ya kubhelekwa kwa Kilisto. Aywo Nndumila Yohane ndo ywakalembite Nhalo ghwa Maha handa paghutyekitwe na Yohane na ndo ywakatyekite mahamba mandatu gha 1 Yohane na 2 Yohane na 3 Yohane. Aywo Yohane mwene kangumanyikwa kukita “Ywakapalitwe na Yesu” (Yohane 13:23). Yohane kakikityeka kitabho aki pakabheghite mu kigunguli kya Patimo mu kibhopo kubhukana na kulandamiha Nhalo gha Maha ghwa Yesu Kilisto (Uhwimulo 1:9).
Kikaho lya Yohane kutyeka kitabho aki kya uhwimulo, ndo kubhayonjokeha mwoyo bhandu bhaapala kusoma kitabho aki kuhighala ahyubhaliko kwa Yesu Kilisito na kuapegha udumbilo kiyaha ndaluko ghwa kubhuya Yesu ghubhegha ugheghela 1:3, 22:7. Kwa ughumo kakiatyekela Akaakilisito ghoha na kyanalumu kwa mangwemuko saba bhandu bhaanhyubhalila Kilisito mu kipalamande kya 2-3. Yohana kangulongela kukita matyeko ghake ndo ulondohi 1:3 na kangutumila mihwano mitangalo hiibhonekana kwoha mu kitabho kyake ili kulubhulila milando ghakayibhonite. Kitabho aki kinguhwanana na himoo hipalamande mu Ninganilo lya Makachu, kyanalumu mu kitabho kya Sakalia 6:1-8. Mapalata saba gha kututwa na hibakuli saba bhubho ghangulihwana matuto chapanga ghakaghatumila kubhatuta bhandu bha Kumisili (Kuhuma 7-8). Uhwimulo ghungulubhulila ndaluko ghwa ukiko, kukita Yesu katabhegha nhotola, na bhoha bhaanhyubhalila bhaatama manjubha ghoha kya nga uhiko papamu na ywombe. Likaho lya kitabho aki ndo kukukinya na kukupegha udumbilo ghwa hoto kiyaha Yesu kabhegha ugheghela kubhuya.
Ghaabheghite
Yohana kanguyanda kutyeka kitabho aki kwa kulongela bhula pakakamuhite mabhono gha ulondolo aghu 1:1—1:20.
Kangi kangulubhulila mango saba 4:1—8:5 na mapalata gha kututwa 8:6—11:19
Mbole ya agho Yohana kangulubhulila yakya ndala ywakabhingibhingitwe na liyoka, bhulabhula kangulubhulila Anyama abhili na Mwanamene 12:1—14:20
Mbole kangutyeka yakya mabakuli saba gha kiyaghabhu kya Chapanga, 15:1—16:21.
Bhulabhula Yohana kangulubhulila bhula Chapanga paabhahotola amyanya bhake kunani kwa Chapanga.
Kuuhiko kangulubhulila kunani kwa hyono na nnima ghwa hyono ghwaapala kuhika kuuhiko 21:1—22:21.
1
Aghu ndo uhwimulo ghwa Yesu, ghwene Chapanga kakinpegha uhwimulo aghwo ili kabhalangihe andumitumi bhake milando ayi kukita yinganoghitwe kubwituka manjubha gha ugheghela. Mbole Kilisto kakinnaghila lihoka ghwake milando ayi ili kammanyihe nndumitumi ghwake ywakakemitwe Yohane, Naywo Yohane kakighalubhulila ghoha ghakaghabhonite kwakya uhoto ghwakabhonehitwe na Yesu Kilisto, na alyo ndo Lilagho lya Chapanga. Kanonelwa mundu yunakusoma malagho ghaabheghite mu kitabho aki na ulondohi aghu, bhanonelwa bhandu bhaaghayihwa lilagho ali na kughaghungila na kughayitikila ghala ghaatyekitwe mu kitabho aki, kiyaha manjubha gha milando ayi ghaheghelela.
Ujambuho kwa mangwemuko saba gha bhandu bhaanyubhalila Kilisito
Nenga Yohane, nunguaatyekela mangwemuko saba gha bhandu bhaanhyubhalila Kilisto bhaabheghite akwo Asia.
Nungubhapalila umaha na uhihimilo kuhuma kwa Chapanga ywakabhegha hinu, ywakabheghite na ywakapala kubhegha na kuhuma kwa mihuki saba bhaabheghite muulongolo ghwa kiteho kyake kya utabhala, na kuhuma kwa Yesu Kilisto ywene kangulongela malagho gha hoto manjubha ghoha, ywombe ndo ghwa ulongolo kuhyuka kuhuma mu kiho, na ywombe ndo ntabhala ghwa abhatwa bhoha bha munnima.
Yesu kangutupala na kwa kiho kyake, katulekekeha kuhuma mu ulemwa. Yesu katutenda twenga tubheghe ghubhutwa ghwake na andundame bhake bhaantumikila Chapanga, Tate ghwake. Ukulu na makakala ghabhegha kwa Yesu manjubha ghoha kyanga uhiko. Mwika.
Nnole, kanguhika mumahundi. Kila mundu katammona na hata bhala bhaanhomite nkoha, bhandu bhoha bha munnima bhatakukulika kwakya ywombe. Kulyaghila yaabhegha habhu. Mwika.
Bambo Chapanga yunamakakala ghoha kalongela habhu, “Nenga ndo alufa na Omega ndo kulongela ghwa ulongohi na ghwa Uhiko. Ywakabheghite, ywakabhegha hinu, na ywakapala kubhegha.”
Yohane kangulongela milando yakabhonehitwe na Kilisto
Nenga Yohane nnongo ghwenu, ywene kwa kulilunga na Yesu, nungulihanga papamu na mwenga mu himbamanda mughghubhutwa ghwake na ulimbililo ghwoha. Nenga nikibhopwa mu kigunguli kiikemitwe Patimo kwa uhokelo ghwa kulandamiha lilagho lya Chapanga na kwakya hoto ya Yesu. 10 Linjubha limu lya kuntundamila Bambo, nikibhegha nungutundama mu Nhuki, nikiyihwa lilobhe likulu kukihogho kyangu, lilobhe handa lilobhe lya lupalata. 11 Alyo lilobhe likilongela, “Ghutyeke mu kitabho ghala ghaghughabhona, na ghughayeghe mu himati saba hya ku Efeso na Similina na Peligamo na Tiatila na Saldi na Filadelfia na Laodikia.”
12 Basi, nikikilibhuka ili nimmone aywo ywakayobhelite na nenga, nikibhona hinala saba hya mahabha hya kubhikila mambamba, 13 pakati ya hila hinala, nikimmona mundu handa Mwana ghwa Adamu, kahwala lijoho na nkungi ghwa lihabha ghukibhopwa mu kihubha kyake. 14 Hwili hya mutu ghwake hikibhegha huhu mbuletee, na meho ghake ghaking'alima handa mibhale ya mwoto. 15 Milyayo yake yikibhegha handa lihabha liikukumulitwe mulitema lya mwoto, na lilobhe lyake likiyobha handa kibulubutu. 16 Mukibhoko kyake kya nnilo kakikamulila ndondwa saba, na mu ngulo yake likikwipuka lukechelo luubheghite na utemo mbande mbili. Kibhungi kyake kikibhalika handa luchubha lwa pamuhi. 17 Basi, panummonite, nikighwegha makukama muulongolo ghwa maghulu ghake handa mundu ywakahweghite. Ndo ywombe kakinyabhikila kibhoko kyake kya nnilo unani mwa nenga pakalongela, “Ghukotoke kuyoghopa. Nenga ndo ywa Ulongolo na ywa Uhiko. 18 Nenga ndo yunaubhumi. Nikihwegha na hinu mbegha na ubhumi ghwa manjubha ghoha. Megha na makakala gha ntumba na kumambe. 19 Basi, ghutyeke milando ayi yighuyibhona, milando yiibwituka hinu na yila yiipala kubwituka mbole ya agha.” 20 Hini nungupala kughughombela mana ya hilandondwa saba na hinala saba ndo niki. Hila ndondwa saba ndo mahoka bha Chapanga bha himati saba hya bhandu bhaanhyubhalila Kilisto, na hila hinala saba hya mahabha gha kubhikila mambamba ndo himati saba hya bhandu bhaanhyubhalila Kilisto.