Lihamba lya Paulo kwa
Akaaloma
Ulongolelo
Kitabho kya Akaaloma kinguhwachilwa kukita pangi kikityekwa na Nndumila Paulo mu nkati ya ngungwa ya 54 na ya 58 mbole ya kubhelekwa kwa Yesu. Paulo kakibhegha kakali kughenda ku kitami kya Loma, ndo kakiapegha lihamba ali ngati kakaalaghile yakya kutama bhala bhaanhyubhalilite Kilisito bha akwo Loma, bhoha Ayahudi na bhaabheghite ng'obhe Ayahudi. Pakatyekitye lihamba ali ywombe kakibhegha ku Kolinito. Kakilityeka lihamba ali ngati milima yoha yinhyubhalile na kunnyitikila Yesu kilisito (16: 26).
Kitabho kya Akaaloma ndo kitabho kinakunoghela kwa Akaakilisito pwohele mu ngungwa yoha kya bhula Paulo pakatyeka kya uyaghi na kwa umaha pakalubhulila yakya ulopoho ghutughuhotola kughumokola kukindila kwa Yesu Kilisito. Kangi Paulo kangulinganiha mahwacho gha Nhalo ghwa Maha ghwa Yesu Kilisito na ghala gha ninganilo makachu. Asomi atangalo angukambuka kukita nstari ngimiko ghwa kitabho ndo ghula ghwa 1:16 ghuulongela, “Nenga mona honi ng'obhe kulandamiha Nhalo ghwa Maha ghwa Kilisito, kiyaha ndo makakala gha Chapanga ghanakualopoha bhandu bhoha bhaaghuhyubhalila, kutandila huti kwa Akaayahudi na kwa bhaabheghite ng'obhe Akaayahudi bhubho.” Kipalamande kya ulongolo kya Akaaloma (1-12) ndo umanyi kwa kya Chapanga na kipalamande kya ubhili (13-15) kibhegha na malubhulilo matangalo gha milando mitangalo gha kutenda bhula Akaakilisito yinguakwiliha kutama.
Ghaabheghite
Paulo kanguyanda lihamba lyake kwa kulimanyia mwene na kulubhulila mundu ywakantyekelite (1: 1-15).
Kangi kangutyeka bhula pabhabhegha anabhandu na bhula paahotola kumokola ulopoho ghuubheghite mu Yesu Kilisito (1: 16-11: 36).
Mbole Paulo kangulubhulila mihalo mitangalo ya kya bhula Akaakilisito yinguakwiliha kutama (12: 1-15: 13).
Na k uuhiko kanguyomolela kwa kubhajambuha bhandu atangalo mu ngwemuko ya akwo Loma (16).
1
1 Nenga Paulo, nndumitumi ghwa Kilisito Yesu, na nndumila yunuhaghulitwe na kukemwa kwa kya kubhalandamiha bhandu Nhalo ghwa Maha ghwa Chapanga.
2 Kutandila pamakachu apo, Chapanga kakialagha bhandu Nhalo aghu ghwa Maha kukindila akaambuye bhake mu matyeko mang'anyimo. 3 Nhalo ghwa Maha ghungunninga Mwana ghwa Chapanga, Bambo ghwetu Yesu Kilisito, ywene mu umundu ghwake kakibha ghwa kibheleko kya Daudi, 4 kwa makakala gha Nhuki ghwa Chapanga kakibhonehwa kwa makakala makulu kukita ndo Mwana ghwa Chapanga kwa uhyuko ghwake kuhuma kwa bhaahweghite. 5 Kwa kukindila Yesu, Chapanga kambegha umaha na undumila ngati nubhakeme bhandu bha milima yoha bhamokole kughuhyubhalila na kughuyitikila Nhalo ghwa Maha, 6 na mwenga bhubho Makaaloma, munkemitwe mmeghe bhandu bhake Yesu Kilisito.
7 Hino, nunguatyekela mabhoha mummeghite ku kitami kya Loma bhene Chapanga kanguapala, na kakiahaghula mmeghe bhandu bhake.
Nunguayupila kwa Chapanga Tate ghwetu na kwa Bambo ghwetu Yesu Kilisito ngati nkingame umaha na uhihimilo.
Malumbo kwa Chapanga
8 Kukali huti kwa ghoha, nungunnumba Chapanga ghwangu kwa kukindila kwa Yesu Kilisito kwa kya mabhoha mwenga, kiyaha bhandu bhoha bha munnima bhayihwa uhyubhalilo ghwenu. 9 Chapanga ywene yununtumikila kwa mwoyo ghwangu ghwoha mu kulandamiha Nhalo ghwa Maha ghwa Mwana ghwake, ndo nnyimiho ghwangu kukita nungubhakulughwa mumayupo ghangu. 10 Manjubha ghoha nungunnyupa Chapanga handa pakapala kandende hike kubhatangatila, 11 Nungupala muno kubhatyangila na mokole kubhatangatila mu mihalo ya uhyubhalilo ghwenu ngati mmeghe ngingilima. 12 Ndo kulongela kukita, mwenga papamu na nenga tuhotole kutengelekehana twabhene, mwenga mundengelehe nenga na nenga nubhatengelehe mwenga.
13 Maalongo bhangu, nungupala mmanye kukita manjubha matangalo nikipala kubhatyangila, peni kubhegha na nhalo ghuunganikihite. Nangapalite hotole kubhatenda bhandu munkati yenu bhanhyubhalile Kilisito handa mumokolite kubhantenda bhandu bhaabheghite ng'obhe Akaayahudi anhyubhalile. 14 Yingungwiliha kulandamiha Nhalo ghwa Maha kwa bhandu bhoha, Akaagiliki na kwa bhaabheghite ng'obhe Akaagiliki, bhaasomite na bhanga kusoma. 15 Kya habhu nungupala kulandamiha Nhalo ghwa Maha ghwa Chapanga kwa mwenga mummeghite ku kitami kya Loma bhubho.
Nhalo ghwa Maha ghwa Kilisito ghubhegha na makakala
16 Nenga mona honi ng'obhe kulandamiha Nhalo ghwa Maha ghwa Kilisito, kiyaha ndo makakala gha Chapanga ghanakualopoha bhandu bhoha bhaaghuhyubhalila, kutandila huti kwa Akaayahudi na kwa bhaabheghite ng'obhe Akaayahudi bhubho. 17 Nnando ghwa Nhalo ghwa Maha ghwa Kilisito ghungubhoneha pekupeku bhula Chapanga pakabhayitikila bhandu kubhegha bha maha muulongolo ghwake kwa njila ya kunhyubhalila Chapanga, kutandila pautandilo mpaka kuuhiko, handa payityekitwe mu Malembo, “Mundu ywa maha muulongolo ghwa Chapanga kaatama kwa kuhyubhalila.”
Kiyaghabhu kya Chapanga kwa uhokelo ghwa bhandu
18 Kiyaghabhu kya Chapanga kibhonehwa kuhuma kunani kwa kya ukiluko na uhokelo ghwoha ghwa anabhandu ghwene kwa njila yabhe hakataho bhanguhikingika hoto yikotoke kumanyikwa. 19 Kiyaha, milando yoha yinakuhotoleka kumanyikwa kwa kya Chapanga yingumanyikwa pekupeku kwa bhombe, kiyaha Chapanga mwene kayihwimula kwa bhene. 20 Kutandila Chapanga pakaghubhumbite unnima, makakala ghake gha manjubha ghoha na Uchapanga ghwake, hata kyanga kubhonekana kwa meho peni ghabhegha pekupeku. Bhandu bhaahotola kuyimanya milando ayi kubhukana na hilibhi hyakahibhumbite Chapanga, mbaka bhaapelelwa na kya kulongela! 21 Payibhele bhakimanya kukita kabhegha Chapanga, peni bhangunhokamila ng'obhe handa payinogha hangi bhangunnumba ng'obhe. Kihyengo kyake, mahwacho ghabhe ghabhegha ubhughabhugha nahwacho yabhe himema lubhindu mbaka bhakilepelwa kulimanya lilagho lya Chapanga. 22 Bhangulighamba kukita bhana malango, peni ndo abhughabhugha, 23 bhanguleka kuntundamila Chapanga yunakulama manjubha ghoha na gha nga kupela, kihyengo kyake bhanguyitundamila ming'omng'omo yiitendikitwe handa bhandu bhaatama ng'obhe mu manjubha ghoha na ghanga kupela, na ming'omong'omo ya anyama, na hiyuni na anyama bhanakukwabha.
24 Yakya gha agho, Chapanga kabhaleka bhayitughile tama yabhe hakataho hya myoyo yabhe na kutendelana milando ya honi mu mibhili yabhe. 25 Bhaleka kuyitughila hoto ya Chapanga na bhakitughila uhwangi, bhanguhihokamila na kuhitundamila hibhumbe kihyengo kya mwene Mmumba, ywene ndo ywakanoghwa kutikilwa manjubha ghoha, ai mwika.
26 Kya habhu, Chapanga kakibhaleka bhatughile tama yabhe ya honi handa paapala. Hata adala bhakighalambula kutumila kisilia ya mibhili yabhe na kuyitumila kihyengo kya kisilia. 27 Nabho alume ubhwabhu abhu, bhakileka kutughila kutumila mabhumbilo gha nhumbu na nngwana, bhanguyingililana uhaluko bhombe kwa bhombe na kutendelana milando ya honi, habhu bhanguligheghela bhene kihyato kiibhanogha kwa kya uhokelo ghwabhe.
28 Kya bhula bhandu bhakilema kummanya Chapanga, naywo Chapanga kakibhaleka ghabhatughile mahwacho ghabhe mahokelo, bhatende milando yila gha nga kunoghela kutendwa. 29 Bhandu abha bhamemwa na matendelo mahakata, ahokelo, na bhangupala kila kilibhi kibheghe kyabhe, na tama hakatao, na malili, na bhanakukoma ayabhe, atenda bhulwa, ahwangi, mahwacho mahakata, na abukutu, 30 angudabilana, ndo bhandu bha kunkalaliha Chapanga, bhana hyeta, bhana ngakatala, bhana madumbo, bhana luhila, bhanga bhayitikila atate na amama bhabhe, 31 abhughabhugha, bhangatwihiliha malaghano, bhanga upalo na bhanga luhungu. 32 Bhangumanya kukita Malaghilo gha Chapanga ghangulongela kukita bhandu bhaatenda milando handa ayi, bhangunoghwa kiho. Kupitingana kwa agha, bhombe bhangutenda ng'obhe milando ayi mihakata ghweka, ngati bhubho bhangubhalunga malobhe bhala bhaaghatenda mahakata.