Baruwa ya kwandza ya
P'ET'ERO KWA AT'U OSI
Uthongodhyeri
Baruwa ii yandhikwa ni muhumwi mumwenga aifwaye P'et'ero. Yuyu were ni mumwenga kahi za aryahu anafundzi kumi na airi a Jesu (Mahendo 1:13-15). Kidza P'et'ero yuyu ni yuyahu ariyemukana Jesu hatha k'ana t'ahu, ela Jesu akimusamehe (Mariko 14:66-72) na akimuhendya akale mut'u mubomu kahi za ro kanisa ra kwandza. Kahi za baruwa ii P'et'ero ananena manji dzulu za mateso. P'et'ero anafwanyesa lwazu kukala kupata thabu ni ngira mwenga yaho ya kumuhumikira Mulungu, na kidza ni ngira mwenga yaho ya kujezwa kwa kuluhiro rehu. Baruwa ii yaorerwa Amasihia mario were matsamuka kila hat'u luhande lwa vuri lwa Bara thithe. Kahi za luhande lulu lwa uthawali wa Kirumi, were Amasihia mapata thabu kare kula kwa at'u masiomukuluhira Jesu. Kidza were thabu ii indaenderera kukira vizho.
Lengo ra baruwa ii
P'et'ero anaap'a moyo o Amasihia, na baruwa ii inaakumbukiza o at'u a Mulungu kukala vinadimikika makakirira wakathi wa majezo mabomu, ela ut'u uu unaahenda makale mana baha, kwa kukala vinarihenda kuluhiro rao rihende nguvu na magerwe ishima haho Jesu Masihi andihouya (1:6-7). P'et'ero anaakumbukiza kukala Jesu naye wapata thabu sana haha dhuniani, na bai o mamukuluhirao mapataho thabu, be manapata muza wao kahi za mateso ga Jesu (2:18-25; 4:12-17). Kwandza hatha o Amasihia ni mamanye kamare kukala k'ahana h'aeh'ae suthi mandapata thabu kwa ro kuluhiro rao (3:8-19). Ela kwa kukala Mulungu ni mubomu na kwa zho arizhohenda kwa kumufufula Jesu Masihi, be o Amasihia manadima kukala na th'amaa na maut'u madzo gadzago. Dza here Jesu arizhopata thabu kwandza ndo akigerwa nguma ni Mulungu, ndo virizho hatha kwa Amasihia, ao nao mandajezwa ndo magerwe nguma ni Jesu andihouya.
Kahi za baruwaye P'et'ero anahumira luga ya kimaira kuakumbukiza o ashomi gago arigohenda Jesu, “Kwani Masihi mwenye wateswa na akifwa lumwenga kwa ut'u wa dambi zehu na vikikala ni basi. Iye were ni mut'u muhachi, ela akifwa kwa ut'u wa o masio hachi; wahenda vivi ili ahurehe kwa Mulungu. Iye walagwa uu mwiri uu, ela kidza akihendywa moyo ni Roho.” (3:18). Ut'u ungine uriwo unahadzwa mumu baruwani ni dzulu za viryahu at'u mav̱iryazho kutoa hamwenga. Hariho ahoho, na athumia na ache na alume ao na hatha abomu na ahumiki ao. Ut'u ungine ni kwamba P'et'ero anaambira aa at'u kukala haha urumwenguni be fu akizi a ngira, ela kwehu kwenye ni mulunguni.
Maut'u garigo mumu
Kulamusa na mavoyo 1:1-2
Chausa cha kuhenda th'amaa mbidzo 1:3-12
Kutoa here at'u aeri a Mulungu 1:13–2:17
Muhalano wa thabu za Masihi 2:18-25
Kupata thabu kwa ut'u wa Masihi 3:1–4:19
Maadho kwa azee a kanisa 5:1-11
Maut'u ga mwisho-mwisho 5:12-14
1
1:1 2:11; Jako 1:1Mimi P'et'ero muhumwi wa Jesu Masihi, ninandhika baruwa ii kwa ninwi at'u muriotsagulwa ni Mulungu na murio munatoa kure na midzi yenu yenye; muriombola kwenu na mukitsamira majimbo ga P'onito, na Galatia, na Kapadokia, na Asia, na Bith'inia. 1:2 2:9; Arum 8:29; Aefe 1:4; 2 Ath'es 2:13; 2 P'et 1:10; Milatso: 1:19Lolani, Mulungu Baba wamutsagula here arizhokala wapanga kare hangu kapindi, na mukihendywa aeri kwa Rohowe ili mumwagohe ye Jesu Masihi, na muusizwe dambi zenu kukirira kwa yo milatsoye. Bai Mulungu naamuhase zhomu na amuhende mukale na dheri.
1:3 1:23; 2 Akor 1:3; Tit 3:5Nahulazhe muv̱era kwa Mulungu, babaye Bwana wehu Jesu Masihi kwa ut'u wa mbazize nyinji. Bai nahumulazhire muv̱era, kwani kukirira kwa zizo mbazize, wahugera maisha masha kwa kumufufula Jesu Masihi kula kifwani. Na vivi ndo vihuhendyazho hukale na th'amaa kukala Mulungu andahuhasa. Kidza Mulungu adzamuikirat'o ninwi at'ue iyo zawadi bomu kuko mulunguni, kuriko k'aidima kuola, hedu kunongeka, na kidza k'aidima kukwajuka bule. Bai kukirira na kuluhiro, ninwi munarindwa ni nguvu za Mulungu muhadhi wokolwi wenu undihoikwa lwazu kwenu haho siku ya mwisho. 1:6-7 2 Akor 4:17; Jako 1:2-3Bai fwahirwani zhomu kwa ut'u uu, vingahokala kwa muda mufuti suthi mukirane na samupuli nyinji za mashaka, ut'u ambawo be unamwangiza kigondzi. 1:7 Ayub 23:10; Zabu 66:10; Isa 48:10; 1 Akor 3:13Ela mashaka gaga ganadza ili garipime kuluhiro renu, kala ni ra ujeri hedu si ra ujeri. Kwani here zho dhahabu ambayo ni kit'u kindichogomera haha urumwenguni, igwazho mohoni ili ikalet'o, kuluhiro renu ambaro rina kima kinji kuriko dhahabu suthi rijezwe naro ili ridime kukalat'o. Gonya vivi Mulungu andamulika, kidza amugere nguma na ishima siku iryahu andihouya Jesu Masihi.
1:8 Joh 20:29; 2 Akor 5:7At'u ninwi munamuhendza Jesu, vingahokala k'amudzangwe kumona. Kidza munamukuluhira idzaho vivi kare k'amumona bule, na kwa vizho muna raha zhomu hatha k'avineneka. 1:9 Arum 5:2; 6:22; Aefe 1:14Nanwi muna fwahiro kwa kukala munahokera wokolwi wa maroho genu, kwa kukuluhira kwenu. 10  1:10-11 Luk 24:46; 1 Akor 15:3-4; 2 P'et 1:19-21Bai o manabii machunguza-chunguza na kumala-mala, na makitabiri dzulu za wokolwi uu ambawo Mulungu angamup'a. 11 Manabii ao were mana Roho wa Masihi ndani mwao ariyeambiriza viryahu Masihi andizhopata mashaka na viryahu andizhogerwa ishima bomu badaye. Kwa vizho makijeza kumala-mala ili mamanye ni h'ani andekala ye Masihi, na maut'u gano gandahendeka rini. 12  1:12 Aefe 3:9-10K'uzhona zho Mulungu akiambira kukala adzaagunulira gago, si kwa ut'u wao enye, ela kwa ut'u wenu ninwi. Na vikara, gago marigonena ni gago garigonenwa ni aryahu mariomwambiriza wo Uv̱oro Udzo. Uv̱oro uu udzo, wanenwa kwenu kwa nguvu za Roho Mweri ariyelaa mulunguni. Roho yuyahu wanena na ao mariomwambiriza ninwi wo Uv̱oro Udzo. Na maut'u gaga ni maut'u ambago ni ga kwangalaza, kwani hatha o malaika enye kidza managamizira mahe magamanye.
Mitoere ya Amasihia iv̱iryazho kukala
13 Kwa vizho, kalani matso na thayari-thayari wakathi wosi. Th'amaa yenu naikale dzulu za ko kuhaswa mundikohaswa haho andihouya ye Jesu Masihi. 14  1:14 Arum 12:2; Aefe 2:3; 4:17-18Bai mwagoheni Mulungu dza here ahoho mario na lau marizho. Musizithuwe th'amaa mbii murizokala mukizithuwa ho kapindi makathi murihokala k'amudzamumanya Mulungu. 15  1:15-16 Alaw 19:2Ela hat'u ha vizho, kalani aeri kahi za mitoere yenu here Mulungu ariyemwiha arizho mueri. 16 Kwani Maoro ganaamba, “Kwa kukala mimi Mulungu ni mueri, bai ninwi nanwi kalani aeri.” 17  1:17 Isa 63:16; Jere 3:19; Math' 6:9; 16:27; Arum 2:6; Jako 2:1; 1 P'et 4:5Mutoaho kahi za urumwengu uu dza here akizi a ngira be mwagoheni Mulungu. Mana mumuvoyaho munamwiha Baba, naye akigwira kuhukumu be k'apendhelea bule. Kila mut'u ni kumuhukumu karakara na mahendoge. 18  1:18 Math' 20:28; 1 Akor 7:23; 6:20Kwa kukala ninwi munamanya kukala k'amukombolerwe kula kwa mitoere isiyomana muriyoihokera kula kwa akare enu, kwa kuhenda kurihirwa fedha hedu dhahabu, ambazho ni vit'u vindizhogomera haha dhuniani. 19  1:19 1:1-2; Joh 1:29; Mahe 20:28; 1 Akor 5:7; Aefe 1:7; Aebu 9:12Ela mwakombolwa na milatso ya kima ya iye Masihi ambaye were ni here mwana wa ng'ondzi asiye na kaila hedu hatha kapalatha. 20  1:20 Aefe 1:4Masihi yuyu were watsagulwa ni Mulungu aakombole anadamu hangu urumwengu k'audzaumbwa, ela akimanyiswa lwazu makathi gaga ga siku za mwisho kwa ut'u wenu. 21  1:21 Nguma: 5:1; Arum 5:2Kukirira na iye Masihi, ninwi munamukuluhira Mulungu ariyemufufula Jesu kula kifwani, kidza akimup'a nguma ili kuluhiro renu na th'amaa yenu vikale kahi za iye Mulungu. 22  1:22 2:17; 3:8; 4:8; Arum 12:9; Agal 6:10; 2 P'et 1:7; 1 Joh 4:11Kwa kuuthuwa wo ujeri wa Mulungu, mioyo yenu yahendywa mieri na kwa vizho munahendzana t'ot'ot'o kindugu. Ela kidza endererani kuhendzana zhomu zhenye na mioyo yenu yosi. 23  1:23 Joh 1:13; Aebu 4:12; Jako 1:18Kwani ninwi mwazhalwa lusha, na uzhazi uu si dza here uryahu wa m'ama na baba ambawo mut'u ni kuzhalwa gonya akauka urumwenguni, ela ni uzhazi usiwonongeka. Kwani mwazhalwa kukirira na neno ra Mulungu ririro moyo hatha kare na kare. 24  1:24-25 Isa 40:6-8; Jako 1:10-11Kwani,
“At'u osi ni here nyasi.
Nyasi ni kuwanda gonya zikanyala,
na kidza nguma yao ni here maluwa,
maluwa ni kukalat'o gonya gakabagarika gosi.
25 Ela neno ra Bwana rindakalako hatha kare na kare.”
Na neno riri ni uwo Uv̱oro Udzo muriwoupata kwa kuambirizwa.

1:1 1:1 2:11; Jako 1:1

1:2 1:2 2:9; Arum 8:29; Aefe 1:4; 2 Ath'es 2:13; 2 P'et 1:10; Milatso: 1:19

1:3 1:3 1:23; 2 Akor 1:3; Tit 3:5

1:6 1:6-7 2 Akor 4:17; Jako 1:2-3

1:7 1:7 Ayub 23:10; Zabu 66:10; Isa 48:10; 1 Akor 3:13

1:8 1:8 Joh 20:29; 2 Akor 5:7

1:9 1:9 Arum 5:2; 6:22; Aefe 1:14

1:10 1:10-11 Luk 24:46; 1 Akor 15:3-4; 2 P'et 1:19-21

1:12 1:12 Aefe 3:9-10

1:14 1:14 Arum 12:2; Aefe 2:3; 4:17-18

1:15 1:15-16 Alaw 19:2

1:17 1:17 Isa 63:16; Jere 3:19; Math' 6:9; 16:27; Arum 2:6; Jako 2:1; 1 P'et 4:5

1:18 1:18 Math' 20:28; 1 Akor 7:23; 6:20

1:19 1:19 1:1-2; Joh 1:29; Mahe 20:28; 1 Akor 5:7; Aefe 1:7; Aebu 9:12

1:20 1:20 Aefe 1:4

1:21 1:21 Nguma: 5:1; Arum 5:2

1:22 1:22 2:17; 3:8; 4:8; Arum 12:9; Agal 6:10; 2 P'et 1:7; 1 Joh 4:11

1:23 1:23 Joh 1:13; Aebu 4:12; Jako 1:18

1:24 1:24-25 Isa 40:6-8; Jako 1:10-11