7
Ra Teba bi ma̱mba rá noya Ajua̱
Nepʉ de gueꞌa̱ ra da̱nga nda̱ gá macja̱ bi ꞌyambabi ra cu Teba ne bi ꞌñembi:
―¿Ha gue xi majua̱ni xcá ña̱maꞌñʉ de Ajua̱ ne de ra Moise?
Nuꞌbʉ́ ra cu Teba bi da̱di ne bi ꞌñena:
―Núꞌahʉ ma cuꞌihʉ, ne núꞌahʉ ma nda̱ꞌihʉ xcá muntshʉua ꞌnadbʉ, ꞌyøhʉ núna ma ga xiꞌahʉ. Ajua̱ núꞌa̱ xá nsunda bi zofo ndu ma xitahʉ ra Abrá núꞌbʉ hinxqui matho pa ja ra hai Arán ne mi ꞌbʉhnitho Mesopotamia. Ne bi ꞌñembabi: “Pøni de guecua ri hai, tsopʉ núꞌʉ ja te ri njaui, ne grí ma pa maꞌna ra hai núꞌa̱ ma ga uꞌtꞌaꞌi pa ja gui ꞌbʉhni.” Nuꞌbʉ́ bi bøni de guehni habʉ mi ꞌbʉi, habʉ myá hai ya Caldeo, ne bi ma pa bá ꞌbʉ ja ra hai Arán. Ha nu mi du rá dada, Ajua̱ bá tsi pa guecua habʉ dí ꞌbʉhʉbya, ja bi ꞌmʉcua neheꞌa̱. Pe nu Ajua̱ himbi umbabiua ni ꞌna xɛni ra hai pa drá mɛtiꞌa̱, pe xqui ña̱ꞌtuabi gue nuna hai habʉ dí ꞌbʉhʉbya go drá mɛtiꞌa̱ ꞌmɛfa ne gatho yá ja̱ꞌi de rá jiꞌa̱ núꞌʉ da ꞌmʉi ꞌmɛfa. Pe nuya paꞌʉ ra Abrá hinxqui mɛꞌtstho ni ꞌnara ba̱tsi. Y Ajua̱ bi ꞌñembabiꞌa̱: “Nuri ba̱tsi ri ꞌbɛto ne ri mbongꞌbɛto ma da ꞌmʉ ja ꞌnara hai habʉ hindyá mɛtiꞌʉ ngueꞌa̱ dya nzøhøtho de guehni. Ne ja ma da ꞌmʉhniꞌʉ ngu goho nthebe njɛya, ne ma da ꞌmɛgothoꞌʉ, ne ma da tꞌøꞌtua ndunthi ra ntsꞌoꞌmʉi.” Nehe bi ꞌñembabi Ajua̱: “Nuga go ma ga ha̱ꞌmba nguɛnda ya ja̱ꞌi de núꞌa̱ ra hnini habʉ ma da ꞌmɛgoꞌʉ. Ne ꞌmɛfa ma ga yopa tsi de guehni pa da ꞌñehe da mɛpcagui de guecua.” Nepʉ Ajua̱ bi gohui ꞌnara cohi ra Abrá, ne bi manda gue gatho yá ba̱tsi yá ꞌbɛto ne yá mbongꞌbɛto da mɛꞌtsa ꞌnara seña ja yá ndoꞌyo de núꞌa̱ ra cohi bi gohi. Hangue nu mi ꞌmʉi rá tꞌʉ ra Abrá núꞌa̱ mrá thuhu ra Isaac, nurá hña̱to ma pa de xqui ꞌmʉi bi ꞌyøꞌtua núꞌa̱ ra seña xqui gohui Ajua̱ da ꞌyøtꞌe. Ne guetꞌa̱ bi ꞌyøtꞌa ra Isaac co rá tꞌʉ núꞌa̱ mrá thuhu ra Cobo, ne guetꞌa̱ bi ꞌyøtꞌa ra Cobo co núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho yá tꞌʉ, y go gueꞌʉ yá dada núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho ya ꞌmʉi de Israel.
Nepʉ núꞌʉ yá tꞌʉ ra Cobo xi bi ʉtsa ꞌna de nuyá cu núꞌa̱ mrá thuhu ra Jose. Hangue nuꞌʉ́ bi papabi ya me Egipto núꞌa̱ yá cuꞌʉ, ne bi tsꞌitsꞌi pa guehni. Pe Ajua̱ himbi hyɛsɛꞌa̱. 10 Hangue xi bi ña̱ni de ja yá tsꞌothogui bi thogui, ne bi umba ndunthi ra mfa̱di ne bi matsꞌi pa njabʉ ra Faraó bi hopa rá ꞌmʉi. Ra Faraó go gueꞌa̱ mrá nda̱ de Egipto. Nepʉ ra Faraó bi umba ꞌnará nsu ra Jose pa bi gohi ngu rá ñoho de gueꞌa̱, ne bi manda maxøgue ja rá ngu ra Faraó.
11 ꞌMɛfa bi nja ꞌnara da̱nga thuhu nuni Egipto ne nuni Canaán, ne bi nja ꞌraya da̱nga dumʉi, ne bi ꞌñotho te bi zi ndu ma xitahʉ. Himi tsʉdi habʉ da dai ngueꞌa̱ mi otho te da dañꞌʉ. 12 Nepʉ ra Cobo bi ꞌyøde gue mi ja ra trigo nuni Egipto, hangue bi mɛhna yá tꞌʉ pa guehni. Gueꞌa̱ ra mʉdi ꞌmiꞌqui bi ma pa Egipto. 13 Nepʉ nurá ñoꞌqui bi maꞌʉ, ra Jose bi xipabiꞌʉ toꞌo mi gueꞌa̱ pa bi ba̱diꞌʉ gue go mi gueꞌa̱ myá cu. Hangue nura Faraó bi ba̱tuabi yá ja̱ꞌi ra Jose. 14 Nepʉ nura Jose bá pɛmpa ra noya rá dada pa da ma da ꞌmʉ Egipto con gatho maꞌra yá ja̱ꞌi. Nuꞌʉ́ mi hñuꞌrate ne ꞌrɛtꞌamacʉtꞌa. 15 Nepʉ ꞌbestho bi maꞌʉ pa Egipto. Y nepʉ ja bá tuniꞌa̱, ne ja bá tuni gatho yá tꞌʉ, y núꞌʉ́ go gueꞌʉ ndu ma xitahʉ. 16 Ne ꞌmɛfa de ya xqui thogui ndunthi ya jɛya de xqui duꞌʉ, bá tha̱mpa yá ndoꞌyoꞌʉ de guehni pa e bi tꞌacua ja yá hai nuni Siquem ꞌnara hnini de Canaán. Ne bi tꞌacuabi nuyá ndoꞌyo ja ꞌnara ntꞌagui xqui danga ndu ra Abrá xqui damba yá tꞌʉ ra Amor nuni Siquem.
17 Y ya xqui nxa̱nda ndunthi yá tꞌʉ yá ꞌbɛto ne yá mbongꞌbɛto ra Cobo nuni Egipto, ne ya mi ma da zø ra pa da hña̱nga núꞌa̱ ra hña̱ꞌti xqui xipabi Ajua̱ ra Abrá. 18 Nepʉ de núꞌʉ ya paꞌʉ bi ꞌmʉ maꞌna ra nda̱ núꞌa̱ himi pa̱di toꞌo mi gueꞌa̱ ra Jose ne te xqui mɛfiꞌa̱, ngueꞌa̱ ya mi pɛꞌtsa ndunthi ya jɛya xqui duꞌa̱. 19 Núꞌa̱ ra nda̱ꞌa̱ xi bi ꞌyøꞌtua ra ntsꞌoꞌmʉi núꞌʉ ndu ma xitahʉ. Ne bi manda dra japi da ꞌyɛi gatho yá zi ꞌuɛne núꞌʉ myá tsꞌʉntꞌʉ, pa njabʉ da du gathoꞌʉ. 20 Y gueꞌʉ ya pa bi ꞌmʉ ra Moise, y Ajua̱ xi mri hopa rá ꞌmʉi. Nuꞌá̱ bi tede rá dada ne rá na̱na̱ hñu nza̱na̱ ja yá nguꞌʉ. 21 Nepʉ bi thogui núꞌʉ hñu nza̱na̱, nuꞌʉ́ bi ma bá ɛi ngueꞌa̱ njabʉ xqui manda ra Faraó da tꞌøtꞌe. Pe ꞌnará tꞌixu ra Faraó bá jʉxa ra Moise de habʉ xqui tꞌɛi, núꞌa̱ mrá zi ꞌuɛnetho, pa bi tede, ja ra uɛnda go mrá ba̱tsiꞌa̱. 22 Hangue ra Moise bi te ne bi ba̱tua yá mfa̱di ya me Egipto, ne xi mrá nimfeni, ne mi ha̱ ra tsꞌɛdi pa da ña̱ ne pa te da ꞌyøtꞌe.
23 Nepʉ de ya mi pɛꞌtsa ñote njɛya ja bi zo rá mfeni da ma da cꞌa̱ꞌtsa ya me Israel nuyá ja̱ꞌi pa bá nu te ngra ꞌmʉꞌʉ. 24 Nepʉ ngu mi zøni habʉ mi ꞌbʉ yá ja̱ꞌi, bi hyanda ꞌnara me Egipto mi naꞌmbabi ꞌna de gueꞌʉ. Hangue pa bi za bi ña̱nga rá ja̱ꞌi, ra Moise bi hyo núꞌa̱ ra me Egipto. 25 Nura Moise mi beni yá ja̱ꞌiꞌa̱ xa unga nguɛnda gue Ajua̱ xqui mɛhniꞌa̱ pa da ña̱niꞌʉ, pe nuꞌʉ́ himbi zo yá mfeni ua mrá ꞌmɛhni Ajua̱ ra Moise. 26 Nepʉ rá hyaxꞌa̱ bi yopa thohni ra Moise, ne bi hyanda yoho ya me Israel mri ntunsɛhɛ. Ne mi ma da hyequeꞌʉ ne bi ꞌñembabi: “Nuꞌahʉ́ gyá me Israelhʉ, ne grí ncuhʉ. ¿Hanja grí ntunsɛhʉ ꞌna ngu maꞌna?” 27 Nepʉ núꞌa̱ toꞌo mi naꞌmba núꞌa̱ maꞌna, bi umba ꞌnara ntꞌentꞌi ra Moise ne bi ꞌñembabi: “¿Toꞌo xa hñuxꞌague dega nzaya ne dega nda̱ pa go gui hña̱gahe núꞌa̱ dí øthe? 28 ¿Ua gue guí ne gui hyogagui nehe ngu gá øꞌtua ra me Egipto mande?” 29 Nu mi ꞌyøde njabʉ ra Moise xi bi ntsu, ne bi ꞌbatꞌi bi ma pa ja ꞌnara hai rá thuhu Madián, y ja bá ꞌbʉhni dega nzøhø, y ja bá ntha̱tini ne bi mɛꞌtsa yoho yá tꞌʉ.
30 Ne ya xqui thogui ñote njɛya de xqui bønga ra Moise de Egipto pa bá ꞌbʉ ja ra hai Madián, nepʉ ꞌnara pa xqui bønga de rá ngu mbi ꞌyo asta ja rá ua ꞌnara tꞌøhø rá thuhu Sinaí. Ne de guehni bi hyanda ꞌnara ꞌbai gá nda̱po mi zø ꞌnara faspi madetho de gueꞌa̱, ne mi ꞌbahni ꞌnará ɛnxɛ Ajua̱ madetho de ra faspi. 31 Nepʉ nura Moise himbi ba̱di há bi nja, pe bi uatꞌa ja ra faspi pa bi hyandi te rá ꞌbɛꞌa̱, ne bi ꞌyøde bi ña̱ Ajua̱ y bi ꞌñembabi: 32 “Nuga go gueque rá Ajua̱gui ra Abrá, ra Isaac, ra Cobo, ne gatho núꞌʉ maꞌra ndu ri xitahʉ.” Nuꞌbʉ́ ra Moise asta mri hua̱tꞌi co ra ntsu hangue ya himi nehma̱ da sigui da hyanda núꞌa̱ ra faspi mi handi. 33 Ha nu Ajua̱ bi ꞌñembabi: “Cꞌoꞌta ri zɛsthi ngueꞌa̱ nuua habʉ guí netꞌi guehna ꞌnara ma̱ca hai xá ntꞌaxi. 34 Xi majua̱ni stá handa nuya tsꞌothogui thogui ma ja̱ꞌi nuni Egipto, ne stá øtua yá tsꞌoniꞌʉ, ne stá ehe pa ga ña̱ni. Nubya ma ga pɛñꞌaꞌi gui yopa penga Egipto.” Njabʉ bi xipabi Ajua̱ ra Moise.
35 Masque nuyá ja̱ꞌi ra Moise xqui ʉtsaꞌa̱ ne xqui ꞌñembi: “¿Toꞌo xa hñuxꞌague dega nzaya ne dega nda̱ pa go gui hña̱gahe núꞌa̱ dí øthe?”, pe xi majua̱ni go Ajua̱ xqui mɛhna ra Moise pa da nda̱ ne pa da zinga núꞌʉ yá ja̱ꞌi mbi o ja yá ꞌyɛ ya me Egipto, ngueꞌa̱ njabʉ xqui xipa rá ɛnxɛ Ajua̱ núꞌa̱ bi hnequi madetho de ꞌnara faspi nuni ja rá ua ra tꞌøhø Sinaí. 36 Nepʉ ra Moise bá penga pa Egipto pa bá tsinga gatho ya me Israel núꞌʉ mbi ꞌbʉhni. Ne bi ꞌyøtꞌa ndunthi ya da̱nga tꞌøtꞌe ne ya ntꞌudi nuni Egipto ne ja ra Thɛnga Ndehe, nehe bá øtꞌa nuni ja ra mbonthi habʉ bá ꞌyoꞌʉ ñote njɛya. 37 Go guetꞌa̱ ra Moise núꞌa̱ bi xipabi yá ja̱ꞌi núꞌʉ myá me Israel bi ꞌñembi: “Ajua̱ ma da hñuxꞌahʉ ꞌna de gueꞌahʉ pa drá ꞌmɛhniꞌa̱ ngu xa hñuxcagui nehe. Y núꞌá̱ ma gui ꞌyøtehʉ núꞌa̱ da xiꞌaꞌihʉ.” Njabʉ bi xipa ra Moise yá ja̱ꞌi. 38 Nura Moise go guetꞌa̱ mi ꞌñoui ya me Israel nuni ja ra mbonthi, ne ja bi muntsꞌiniꞌʉ ja ra tꞌøhø Sinaí. Ne ja bi ña̱uini ra Moise rá ɛnxɛ Ajua̱. Nepʉ ra Moise bi xipa ndu ma xitahʉ ngu núꞌa̱ xqui xipa ra ɛnxɛ. Njabʉ ra Moise bi hña̱nga ra noya dega te pa bi ꞌracjʉ nehe.
39 Pe núꞌʉ ndu ma xitahʉ himbi ne bi ꞌyøta ra Moise, ne himi ne go da nda̱ de gueꞌʉ, ne bi benga ja yá mfeni gue maꞌna xá hño da mengui pa Egipto. 40 Ha nu mi ma ra Moise bá ña̱ui ra ɛnxɛ, nuꞌbʉ́ nuya ja̱ꞌi bi ꞌñembabi ra Aarón: “Stá beñhe gue xá hño ꞌbʉ ga hocjʉ ꞌrama ajua̱hʉ pa go gueꞌʉ dri ꞌbɛtꞌo de guecjʉ, ngueꞌa̱ nura Moise hønsɛ bá jʉgaguihʉ de Egipto pa e bi hyɛgahʉua ja ra mbonthi, ha nuꞌá̱, hadifa̱ꞌa̱ te xua jaꞌa̱.” 41 Hangue nuꞌʉ́ bi hyoca ꞌnara tꞌʉntfani dega bøja̱, ne bi thopabi ya mboꞌoni pa bi tꞌumbabiꞌa̱, ne mri nsundaꞌʉ, ne xi mri johya ngueꞌa̱ bi hyandi gue mi mahotho núꞌa̱ ra cꞌoi xqui hyocsɛꞌʉ. 42 Hangue nu Ajua̱ ꞌbestho bi ꞌuegue de gueꞌʉ, ne bi hyɛpʉ da nsunda ya tsø ne ra za̱na̱ ne ra hyadi. Njabʉ bi ꞌyofo mayaꞌbʉ ꞌna de yá ꞌmɛhni Ajua̱ núꞌa̱ ena njaua:
Nuꞌahʉ gyá me Israelhʉ, ¿haꞌmʉ rá ꞌnandi gá hyohʉ ꞌraya mboꞌoni pa gá ña̱tcahʉ
de núꞌʉ ñote njɛya gá ꞌyohʉ ja ra mbonthi?
43 Hinhyaꞌmʉ gá øtcahʉ njabʉ. Nuꞌa̱ nguí øthʉ, ngrí ndudehʉ núꞌʉ ri cꞌoihʉ gá hocjʉ pa gui nsundahʉ,
ꞌna nguí huꞌmbabihʉ ra Moloc,
ha nuꞌa̱ maꞌna gá hocjʉ ngu ꞌnara tsø, nguí huꞌmbabihʉ ra Renfán.
Hangue nubyá ma ga pøñꞌaꞌihʉ de ri haihʉ pa ga pɛñꞌahʉ asta thogui de ra hai Babilonia.
Guehna bi xipa Ajua̱ ya me Israel.
44 Núꞌa̱ ra mbonthi habʉ bi ꞌranga ndu ma xitahʉ, ja guehni xqui hocniꞌʉ ꞌnara ngu dega dutu habʉ mi ꞌbɛꞌtsa núꞌa̱ ra xingdo habʉ mi ntꞌofo núꞌʉ ꞌrɛtꞌa ya hmanda. Núꞌa̱ ra nguꞌa̱ bi thoqui ngu xqui xipa Ajua̱ ra Moise da hyoqui, ne ngu núꞌa̱ xqui ꞌñutuabi. 45 Nepʉ ꞌmɛfa núꞌa̱ ra nguꞌa̱ bi gohui ndu ma xitahʉ núꞌʉ mri zi ra Josue. Nepʉ bá ha̱ꞌʉ pa nuua habʉ bi ntuncui ya ja̱ꞌi núꞌʉ himyá me Israel núꞌʉ bi guui Ajua̱ de guecua núꞌbʉ mi zøcua núꞌʉ ndu ma xitahʉ. Y ja nura nguꞌa̱ ja bi nsundaniꞌʉ Ajua̱ asta mi ꞌmʉi ra Davi núꞌa̱ bi nda̱. 46 Y Ajua̱ xi bi hopa rá ꞌmʉiꞌa̱. Y ra Davi mi nehma̱ xa hyoca ꞌnara ngu pa habʉ dra nsunda hma̱ha̱ Ajua̱ núꞌa̱ rá Ajua̱ ndu ma xitahʉ ra Cobo. Pe himbi za bi hyoqui. 47 Pe nu ꞌnará tꞌʉ ha̱, núꞌa̱ mrá thuhu Salomó, nuꞌá̱ ha̱, go gueꞌa̱ bi hyocua rá ngu Ajua̱ núꞌa̱ mi behma̱ da hyoca rá dada. 48 Masque nu Ajua̱ bí ꞌbʉi maña̱ mahetsꞌi, hingui ꞌbʉ ja ꞌnara ngu núꞌa̱ xa thoqui co yá ꞌyɛ ya ja̱ꞌi, ngu bi ꞌñenga ra ba̱di Isaía gue Ajua̱ mi ena njaua:
49 Nuua mahetsꞌi ja guecua ma hudiga habʉ dí ꞌbʉi dega nda̱,
ha nu ja ra ximhai ja guehni dí tøta ma ua.
Nehe ena: ¿Te ma ngu núꞌa̱ ra ngu ma da thogaga ꞌbʉ?
O ¿habʉ ma ga ꞌbʉca ꞌbʉ?
50 ¿Ha gue hingue co ma tsꞌɛdi stá hocaga gatho nuya tꞌøtꞌe ja ja ra ximhai?
51 Y ra cu Teba bi sigui bi ꞌñembabi ya ja̱ꞌi: Pe nuꞌahʉ́ nza̱ntho xi xcá njahʉbʉ, xi xá me ri mfenihʉ, hinguí ne gui ꞌyøhʉ. Guí njahʉ ngu núꞌʉ ya ja̱ꞌi hingui pa̱ Ajua̱, ngueꞌa̱ nuꞌahʉ́ hinguí ne gui ꞌyøthʉ núꞌa̱ xiꞌahʉ ra Ma̱ca Nda̱hi ngu mi nja ndu ma xitahʉ nehe. 52 ¿Hangu hma̱ yá ꞌmɛhni Ajua̱ bi tꞌøꞌtua ra ntsꞌoꞌmʉi? Y núꞌʉ ndu ma xitahʉ go gueꞌʉ bi ꞌyøtꞌa njabʉ. Núꞌʉ́ go gueꞌʉ bi hyo núꞌʉ toꞌo mi ma̱ desde rá mʉdi gue mi ma da ꞌñehe núꞌa̱ ra hoja̱ꞌi hinda ma da ꞌyøtꞌa ni ꞌnara tsꞌoqui. Ha nu mi zøhøꞌa̱, go gueꞌahʉ gá dahʉ ne gá hyohʉ. 53 Nuꞌahʉ gá hña̱ñhʉ ya hmanda núꞌa̱ e bi zogahʉ yá ɛnxɛ Ajua̱, pe hinxcá ne xcá ꞌyøthʉ ngu núꞌa̱ bi hmandaꞌihʉ.
Rá du ra Teba
54 Nepʉ mi ꞌyøde njabʉ nuya ja̱ꞌi nuya noyaꞌʉ, xi bi bø yá cuɛ ntsꞌɛdi co ra cu Teba. 55 Pe nura cu Teba mi ha̱mpa rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi, ne bi nøxa pa mahetsꞌi ne bi hyandua rá nsunda Ajua̱, nehe bi hyanda ma zi Hmuhʉ ra Jesu mi ꞌbahni ja rá ꞌñɛi Ajua̱. 56 Nepʉ ra cu Teba bi ꞌñemba ya ja̱ꞌi:
―¡Ndi! Dí handa mahetsꞌi xogui, nehe dí handa Núꞌa̱ Toꞌo e bi Nja̱ꞌi bí ꞌbai ja rá ꞌñɛi Ajua̱.
57 Y nura oraꞌa̱ gatho núꞌʉ ya ja̱ꞌi mi ꞌbahni bi goꞌta yá gu ne bi dø ya hmafi, ne bi nestꞌihi ri gatho bi mfatsꞌi bi mihi ra cu Teba. 58 Nepʉ de guehni nuya ja̱ꞌiꞌʉ bi pønga ra cu Teba de ra hnini, nepʉ bi cꞌahni. Ne mi ꞌbahni ꞌnara ba̱sja̱ꞌi mrá thuhu ra Saulo, núꞌá̱ nehe go gueꞌa̱ bi hyandua rá du ra cu Teba, nehe go gueꞌa̱ mi supa yá he ya hyote núꞌʉ xqui hña̱qui pa bi za bi hñoteꞌʉ. 59 Y núꞌa̱ ra ora mi thøxa ya ncꞌahni ra cu Teba, nuꞌá̱ bi ꞌyapabi Ajua̱ ne bi ꞌñena:
―Ma zi Hmuꞌi Jesu, dí aꞌi gui hña̱ni ma te ja ri ma̱ca ꞌyɛbya.
60 Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ndandiña̱hmu ne bi ꞌñena:
―Ma zi Hmuꞌi, oxqui ha̱ꞌmba nguɛnda nuyʉ ya ja̱ꞌi de núꞌa̱ øtcagui.
Y ngu bi uadi bi ma̱nga njabʉ, ꞌbestho bi du.