15
Tjukurpa Palya Jesunyatjara
Uwa walytja tjuṯa, ngayulu mukuringanyi nyura rawangkuṯu Tjukurpa Palya kulintjaku panya ngayulu ngaṉmanytju nyurala tjakultjunangi tjukurpa panya Jesunyatjara, ka panya nyura pukuḻṯu kuliningi munu panya nyura tiṯutjarangku waṉaningi palunya. Ka nyura tjukurpa nyara palumpa mulamularingkunyangka Godalu nyuranya wankaṟunu. Palu uti nyura tungun-tunguntu waṉanma wantinytja wiyangku, ka nyuranya tiṯutjarangku kanyilku. Palu tjinguṟu nyura tjukurpa ngayulu wangkanytja wantira tjukurpa ngunti kuliṟampa unytju kutju mulamularingangi.
Palu tjukurpa nyangatja ngalypa-ngalypa wiya mulamula ngaṟanyi, panya Mayatjalu ngayula wangkanytjitja kutjuṉa nyurala ngaṉmanytju tjakultjunu. Ka tjukurpa nyanganpa puḻka mulapa ngaṟanyi alatji,
Panya Jesunya nganampa ngalkilpa anga-ilungu nganaṉa kura tjuṯa palyantjitjanguṟu,
panya alatji nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi.
Ka panyaya ilunyangka palunya kuḻpingka tjunu,
ka Godalu palunya wankaṟa pakaltjingaṉu munga kutjara wiyaringkula,
panya alatjirinytjaku wangkatjara tjuṯangku nyiringka iriti walkatjunu.
Ka Jesunya ilunytjatjanu pakaṟa Peterla utiringu munu nintintja panya kutjupa tjuṯangka kuḻu.
Palulanguṟu tjanala piṟuku utiringu palumpa mulamularingkupai kutjupa tjuṯangka kuḻu aṉangu winkingka 500-ngka,
kaya uṯuḻungku nyangu.
Ka aṉangu nyara paluṟu tjana kuwari wankaṯu nyinanyi,
ka maṉkurpa kutju ilungu.
Ka Jamesalu kuḻu nyangu palula utiringkunyangka.
Kaya palulanguṟu iyantja kutjupa tjuṯangku kuḻu uṯuḻungkuṯu nyangu uwankarangku.
Ka palula maḻangka paluṟu ngayulalpi maḻa utiringu. Panya kutjupa-aṟa minymangku iṯi maḻa kutju kanyilpai, palu puṟunypa ngayulu maḻa kutju Jesuku walytjaringu.
Uwa, ngayulu Jesulu iyantja nyinanyi, palu iyantja panya kutjupa tjuṯa Peternya tjana tjukurtjara puḻka nyinanyi ngayula muṉkara. Ka ngayulu tjukutjuku mulapa nyinanyi, panya ngayulu ngaṉmanytju pikangku waṯaparalpai Godaku walytja tjuṯa. 10 Kaṉi Godalu ngaḻṯunytju puḻkangku kampa kutjupanu kaṉa kampa kutjuparira palunya waṉaningi. Munuṉa palulanguṟu kampa kutjuparinytjatjanungku palumpa waṟka puḻka mulapa palyaningi tjukurtjara kutjupa tjuṯangka muṉkara. Palu ngayulu walytjangku kuliṟa palyantja wiya. Godalu ngaḻṯunytju puḻkangku ngayunya kampa kutjupanu, kaṉa palumpa waṟka puḻkaṟa palyaningi. 11 Uwa, tjinguṟu nyura tjukurpa ngayulu wangkanytjitja kulinu, munta tjinguṟu kutjupa tjuṯangku nyurala tjakultjunu, ka nyura kulinu. Palu palya, panya uwankarangkuṯula tjukurpa palunyaṯu wangkapai. Ka nyura tjukurpa pala palunya kulintjatjanu mulamularingu.
Miri Wanka Pakantja
12 Uwa, nganaṉa panya tjakultjunkupai Mamalu Christanya ilunytja pakaltjingantja. Ka nyura kutjupa tjarangku panyatja nyaaku wiyanmankupai aṉangu ilunytjitja pakantja wangkanyangka? 13 Tjinguṟu mulapa aṉangu ilunytjatjanu pakantja wiya ngaṟanyangkampa, Christanya kuḻu ilunytjatjanu pakantja wiya ngaṟama. Palu panya Christanya ilunytjatjanu pakaṉu alatjiṯu, ka aṉangu tjuṯa kuḻu ilunytjatjanu pakalku. 14 Palu tjinguṟu Christanya ilunytjatjanu pakantja wiya ngaṟanyangkampa nganaṉa tjukurpa palunyatjara tjakultjunkunytjaku wiyaṯu ngaṟama, ka nyura unytjulta mulamularingama. 15 Panya nganaṉa nyurala tjukurpa tjakultjunkula wangkapai Mamalu Christanya ilunyangka pakaltjingantja, ka nyura tjinguṟu kulilpai nganaṉa ngunti wangkanyangka-palku. Palu tjinguṟu Godalu aṉangu ilunytjitja tjuṯa pakaltjingantja wiya ngaṟalampa paluṟu ngaṉmanytju Christanya pakaltjingantja wiyaṯu. 16 Tjinguṟu aṉangu ilunytjatjanu pakantja wiyangka, Christanya kuḻu pakantja wiyaṯu ngarima. 17 Ka tjinguṟu Christanya pakantja wiya miri kutju ngarinyangkampa nyura palumpa unytjulta mulamularingama nyuranya wankaṟunkunytjaku-palku, ka panya nyurampa kuranguṟu Godalu nyuranya pungkunytjaku alatjiṯu ngaṟama. 18 Ka tjinguṟu Christanya pakantja wiya miri kutju ngarinyangkampa palumpa walytja tjuṯa ngaṉmanypa ilunytjatjanu tiṯutjara ilura ngarima pakantja wiya alatjiṯu. 19 Uwa, tjinguṟu nyura alatji kulilpai, “Christalu nganaṉanya nyanga mantangka kutju wanka aṯunymaṟa kanyini, munulanya ilunyangka wankaṟa pakaltjingantja wiya.” Palu wiya, tjinguṟu nyuntu nganaṉa alatji ngunti kuliṟampa ngaḻṯutjara mulapa nyinaku.
20 Palu mulapa Christanya ilunytjatjanu pakaṉu. Godalu palunya-waraṟa pakaltjingaṉu, kala palulanguṟu kulini mulapa paluṟu Jesuku walytja ilunytjitja tjuṯa kuḻu pakaltjingalku. 21 Panya wati kutjunguṟula uwankara ilupairingu, munula palu puṟunypaṯu wati kutjunguṟu ilunytjatjanu pakalku. 22 Panya wati Adamalu Godala tungunpungkula kura palyaṉu munu ilungu, ka panyala nganaṉa ngapartji Adamalanguṟu uwankaraṯu ilupairingu. Palu panya Christalu Godala wangaṉarangku kuliningi munu paluṟu ilunytjatjanuṯu wankaringkula pakaṉu, kala nganaṉa ngapartji Christalanguṟu ilunytjatjanu pakalku.
23 Panya Christanya-waraṟa puntu winki ilunytjatjanu pakaṉu, kala palumpa walytja tjuṯa ngapartji ngula puntu winkiṯu pakalku Jesunya maḻaku pitjanyangka. 24 Ka nyara palula maḻangka manta ilkaṟi wiyaringkuku, ka palulanguṟu Christalu mayatja witulyatjara uwankara wiyalku, munu mayatja mantatja tjuṯa, ilkaṟingka para-ngaṟapai tjuṯa, mamu tjuṯa kuḻu pungkula alatjiṯu wiyalku, Godaku panya mirpaṉtju tjuṯa. Munu palulanguṟu uwankara wiyantjatjanungku paluṟu palumpa walytja tjuṯa Mama Godanya ungkuku, ka paluṟu uwankaralta mayatjangku aṯunymaṟa kanyilku. 25 Panya Christanya nganampa mayatja puḻka rawa nyinakatinyi Godalu palumpa mirpaṉtju tjuṯa wiyantjaku paṯaṟa tjiṉṯu panya maḻatjangka.
26 Ka nyara palula-aṟangka Godalu nganaṉanya ilunytjaku-tawara wankaṟunanyi. Panya nganaṉa nganampa mirpaṉtju tjuṯaku nguḻuringkupai, palu puṟunypa nganaṉa ilunytja kuliṟa nguḻuringkupaiṯu. Ka panya Godalu nganampa mirpaṉtju tjuṯa uwankara wiyaṉi, palu puṟunypa paluṟu nganaṉanya ilunytjaku-tawara wankaṟunkuku tiṯutjara wanka nyinanytjaku wiyaringkunytja wiya alatjiṯu. 27 Panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi alatji,
“Godalu uwankara tjunu Christala tjinangka paluṟu tjananya mayatja puḻkangku kanyintjaku.” * Psalm 8:6
Uwa, mulapa Godalu uwankara tjunu Christalu palunya tjananya mayatjangku kanyintjaku, palu paluṟu palunya mayatja tjunkunytjatjanu tjaṟuringkunytja wiya Christalu palunya kuḻu tjunguṟa mayatjarira kanyintjaku. Wiya, mulapa Godalu puḻka mulapa nyinara uwankara palula tjunu paluṟu tjananya mayatjangku kanyintjaku. 28 Ka palulanguṟu uwankara mayatjarira kanyintjatjanungku paluṟu katjangku Mama Godanya pupakatira waḻkuṉi. Panya Godanya mulapa uwankaraku mayatja puḻka nyinaku tiṯutjara.
29 Palu ngura palangka kunyu Jesuku walytja kutjupa tjuṯa baptise-katinytja wiya nyinara ilunyi, ka kunyu nyura tjananya puṯu ngaṉmanytju baptise-katinytjatjanungku aṉangu kutjupa tjuṯa baptise-katinyi miri pala palumpa tjanampa aṟangka. Palu tjinguṟu aṉangu tjuṯa ilunytjatjanu wankaringkula pakantja wiya ngaṟanyangkampa nyura unytjungku kutju tjananya baptise-katinyi miri tjuṯaku aṟangka.
30 Ka panya Godaku mirpaṉtju tjuṯangku nganaṉanya iluntankunytjikitjangku rawangku kukanymananyi Jesuku tjukurpa wangkanyangka. Kala nyangatja nyaaku rawangku tjukurpa tungun-tunguntu wangkaṟinanyi? Panya ilurala kunyu pakantja wiya ngaṟaku, panya nyura alatji wangkapai. Palu wiya, nganaṉa ninti panya nganaṉa ngula ilunytjatjanu pakalku alatjiṯu, kala nyara palunya kuliṟa nganaṉa nguḻu wiyangku rapangku tjukurpa wangkaṟinkupai.
31 Palu walytja tjuṯa, ngayulu mulamulangku nyangatja wangkanyi tjukaṟurungku, panya tjiṉṯu tjuṯangkuṉiya ngayunya nguwanpa iluntanangi tjukurpa Christanyatjara tjakultjunkunyangka. Palu panya ngayulu tjukurpa nyurala tjakultjunkunyangka nyura uwankara Mayatja Jesuku Christaku walytjaringu. Nyara palulanguṟuṉa puḻkaṟa pukuḻarinyi munuṉa rapangku tjukurpa tungun-tunguntu wangkaṟinkupai ilunytja kuliṟa nguḻuringkunytja wiyangku.
32 Palu ngura nyanga Ipitjalaṉiya ngayunya pauntjingalpai papa pikaṯi tjuṯa puṟunytju. Kaṉa ngayulu tungun-tunguntu alatjiṯu tjukurpa Jesunyatjara wangkapai panya ngayulu munkaritja rawangku kulilpai ilunytjatjanu pakantja. Palu tjinguṟu aṉangu ilunytjatjanu pakantja wiya ngaṟanyangkampa ngayulu unytjulta waṟkarima, munuṉa tjinguṟu tjukurpa wangkawiyangku wantima. Panya aṉangu tjuṯangku alatji wangkapai, “Wanyula tjikiṟa ngalkula walytja pukuḻarinytjikitjangku kutju kulinma, panya mungawinkila tjinguṟu ilura wiyaringkuku.” Tjinguṟuṉa nyanga alatji kuliṟampa nyurala tjukurpa tjakultjunkunytja wiyangku wantima.
33 Palu nyangatja tjukurpa tjukaṟuru wiya. Panya aṉangu tjuṯangku alatji wangkapai, “Aṉangumpa kura palyalpai tjuṯangka tjunguringkulampa tjananya puṟunyariku.” Palulanguṟu nyura uti ngunti wangkapai tjuṯangka kuliṟa wantima nyuranya ngunti kurantjaku-tawara.
34 Kaya palula-tawara atatjuṟa kulinma munuya kura palyantja wiyangku wantima alatjiṯu. Uti nyura ngunti kulintjatjanu kuṉṯaringama munu tjukaṟurungku kulinma, panya nyurala tjungu kutjupatjara nyinanyi Godaku ngurpa.
Puntu Nyaala Mantjilku Ilunytjatjanu Pakaṟa
35 Tjinguṟu kutjupangku tjapilku, “Yaaltji-yaaltjingku Godalu aṉangu ilunytja tjuṯa pakaltjingalku? Kaya aṉangu paluṟu tjana puntu nyaa puṟunytjara pakalku?” 36 Wiya wanyuya kulila, panya aṉangungku uṉinypa mantangka unngu tjarpatjunkupai, ka uṉinypa paluṟu wanyu tiṯutjara paluṟuṯu ngaripai? Wiya, paluṟu ilunytja puṟunypa ngaripai munu palulanguṟu ngula miṟi wantikatira uṉinypa panya palulanguṟu kutjupa kuwaritja pakaṟa nyaḻpitjararingkupai. 37 Panya uṉinypa kutju tjarpatjunkupai tjinguṟu wiita munta tjinguṟu uṉinypa kutjupa kutjupa, palu manta unngu nyaḻpi tjarpatjunkupai wiya, uṉinypa kutju tjarpatjunkupai, ka ngula ukiṟi pakalpai uṉinypa panya palulanguṟu munu nyaḻpitjararingkupai. 38 Panya Godalu ngaṉmanytju kuliṟa uṉinypa kutjupa kutjupa tjuṯa palyaṉu palula tjanalanguṟu puṉu walytja walytja pakantjaku.
39 Ka palu puṟunypa ngaṟanyi iltjanpa kutjupa kutjupa. Panya Godalu palyaṉu aṉangu iltjanpatjara, munu kuka tjuṯa mauṉṯalpa palyaṉu iltjanpa kutjupa kutjupa, munu tjuḻpu tjuṯa kuḻu mauṉṯalpa palyaṉu iltjanpa walytjatja-tjara, munu antipina kuḻu. Nyanga palunya tjananya uwankara Godalu mauṉṯalpa mauṉṯalpa paluṟa tjunu iltjanpa walytjatja-tjara nyinanytjaku.
40 Kaya angelpa tjuṯa ilkaṟingka nyinanyi puntu ilkaṟitjatjara, ka nganaṉa mantangka nyinanyi puntu mantatja-tjara. Panya Godalu angelpa tjuṯa tjunu puntu wiṟutjara ilkaṟingka nyinanytjaku, munu nganaṉanya tjunu puntu wiṟutjaraṯu nyanga mantangka nyinanytjaku ilkaṟingka wiya. 41 Ka panya tjiṟirpi, piṟa, kililpi tjuṯa uwankara irnyalpai wiṟu ngaṟanyi, palu paluṟu tjana mauṉṯalpa mauṉṯalpa irnyalpai. Panya tjiṟirpingku walytjangku kaḻaḻa irnyalpai, ka piṟa ngapartji kutjupa nguwanpa munu mungangka irnyalpai wiṟuṟa. Ka kililpi tjuṯa tjukutjuku munu tjana kutjupa nguwanpa, palu paluṟu tjana kuḻu wiṟuṟa irnyalpai mungangka.
42 Panya uṉinypa mantangka tjunkunyangka kutjupa kuwaritja palulanguṟu pakalpai, ka palu puṟunypa aṉangu Jesuku walytja ilunytja tjuṯa kutjuparira pakalku kuwaritja. Panya aṉangu ilunyangka mantangka tjuṉutjunkupai, ka ngarira mantaringkupai. Ka Godalu palunya puntu kutjupa wiṟu mulapa pakaltjingalku wanka tiṯutjara nyinanytjaku. 43 Panya kuwari nganaṉanya ilunyangka piṯingka tjuṉutjunanyi puntu kuraringkunyangka, palu ngula Godalu nganaṉanya pakaltjingannyangka nganaṉa puntu wiṟutjara pakalku munula kuṉpu mulapa nyinaku. 44 Panya kuwarila aṉangu puntu mantanguṟutja nyinanyi, palu ngula nganaṉa ilunyangka Godalu nganaṉanya wankaṟa pakaltjingalku puntu ilkaṟitjatjara palula tjungu nyinanytjaku.
Panya nganaṉa puntu mantatja-tjara kuwari nyinanyi, munula ngula nganaṉa puntu ilkaṟitjatjara nyinaku. 45 Panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi alatji, “Godalu ngaṉmanytju wati Adamanya paluṉu aṉangurira mantangka wanka nyinanytjaku.” Ka wati kutjupa Adam maḻatja pitjangu ini Christanya. Ka Godalu palunya ilunyangka wankaṟa pakaltjingaṉu paluṟu ngapartji nganaṉanya Kurunpa Miḻmiḻṯawanungku wankaṟa pakaltjingantjaku palula tjungu tiṯutjara nyinanytjaku. 46 Panya kuwari nyanga nganaṉa mantangka nyinanyi puntu mantatja, palu ngulala ilkaṟingka nyinaku puntu ilkaṟitjatjara. 47 Panya wati ngaṉmanyitja Adamanya mantanguṟu palyantja. Ka maḻa wirkanu Adam maḻatja ini Christanya mantatja wiya, ilkaṟitja.
48 Uwa, aṉangu mantatja tjuṯa Adamanya puṟunypa nyinanyi, mantanguṟu palyantja. Ka panya Christanya ilkaṟinguṟu pitjangu, kala palumpa mulamularingkula palunya puṟunyarinyi. 49 Uwa, ngaṉmanypala wati mantatja Adamanya puṟunypa nyinangi puntu mantatjanguṟu. Palu ngula nganaṉa wati ilkaṟitja Christanya puṟunypa nyinaku puntu ilkaṟitjatjara.
50 Uwa walytja tjuṯa, nyura kulini? Panya nganaṉa ngula Godaku ngurakutu puntu nyanga nganaṉa kuwari nyinanytjanya ankunytja wiya. Panya puntu nyanga paluṟu ilura mantaringkupai. Palulanguṟula puntu winki puṯu ngura ilkaṟitjangka tjarpaku wanka tiṯutjara nyinanytjikitja.
51-52 Palu kulilaya, tjukurpa nyanga kumpilitjaṉa kuwari nyurala utini. Ngula nganaṉa Jesuku walytja uwankaraṯu kutjupariku. Kutjupa tjuṯa wanka nyinanytjatjanu ilunytja wiya wanka winkiṯu mapalku kutjupariku. Ka kutjupa tjuṯa ngaṉmanypa ilunytjatjanu pakalku kutjuparira. Panya ngula tjiṉṯu maḻatjangka angeltu tuṟampata puuṟa miratjingannyangkala mapalku kutjupariku, panya aṉangungku kuṟungku nyakula warpungkula pinpapai, palu puṟunypala mapalku kutjupariku. Ka tuṟampata puḻkaṟa miratjingannyangka Godalu ilunytja tjuṯa wankaṟa pakaltjingalku wanka tiṯutjara nyinanytjaku, munu panya wanka nyinanytja tjuṯa kuḻu kutjupankuku.
53 Uwa, puntu nyanga nganaṉa ngaṟanytjanya ilura wiyaringkuku munu kutjupariku. Panya Godalu nganaṉanya kutjupankuku palula tjungu wanka tiṯutjara nyinanytjaku. 54 Uwa, ngulala kutjupariku wanka tiṯutjara nyinanytjikitja. Ka nyara palula-aṟangka tjukurpa panya nyiringka iriti walkatjunkunytja utiringkuku. Panya tjukurpa paluṟu alatji ngaṟanyi,
“Godalu aṉangu tjuṯa palyalpai tiṯutjara wanka nyinanytjaku piṟuku ilunytjaku wiya.
Kala ilunytjaku piṟuku nguḻuringkunytja wiya alatjiṯu.” * Aitjayaku 25:8
55 “Awa. Nyaakula nguḻuringkuku, panya nganaṉa ilura wiyaringkunytja wiya alatjiṯu.
Nganaṉa tiṯutjara wanka nyinaku pukuḻpa mulapa ilunytja wiya alatjiṯu.” * Uutjiyaku 13:14
56 Ngaṉmanypala nguḻu-nguḻu nyinapai ilunytja kuliṟa. Panya nganaṉa tjukurpa Godalu Mosenya ungkunytjitjangka tungunpungkula kura palyaningi. Nyara palulanguṟula nguḻuringangi pungkula iluntankunytjaku-tawara. 57 Palu kuwari nganaṉa nguḻuringkunytja wiyaringu panya Mayatja Jesulu Christalulanya ngalkinu munulanya wankaṟu kanyini, kala ngula ilunytjatjanu wankaringkula pakalku. Kala uti nyanga palulanguṟu nguḻuringkuwiya nyinama munula Godanya mirawaṉira waḻkunma.
58 Uwa, walytja wiṟu tjuṯa, Mayatja Jesunyaya tiṯutjarangku waṉanma ngunti kuliṟa iwara kutjupangka ankunytjaku-tawara. Munuya waṟka panya Mayatja Jesulu nyuranya ungkunytja tiṯutjarangku palyanma wantinytja wiyangku, panya nyura unytju waṟkarinytja wiya. Palulanguṟuya tiṯutjarangku palyanma wantinytja wiyangku.

*15:27 Psalm 8:6

*15:54 Aitjayaku 25:8

*15:55 Uutjiyaku 13:14