13
En Talinhaga Tungkul ten Mágsabug
(Mc. 4:1-9; Lu. 8:4-8)
Nadid, ti aldewid a iyud ay lummuwas ti Jesus ten bilay sakay angay siya nággetnud ten gilid nen minalnu. Sakay pinalebutan siya nen tunay ti kakpal a tolay kaya summakay siya ten abeng. Ummetnud siya sakay nagtoldu ten katolayan a mágtaknág ten gilid nen minalnu. Tinolduwan na hidi ti makpal a bagay ten pamamag-itan ni talinhaga, kinagi na, “Tehud a essa a tolay a angay nagsabug. Ten págsabug na ay tehud a bine a neragrag ten adeni nen dilan, dummemát en ibun hidi sakay tinoktok di iyud. Tehud bi a bine a neragrag ten luta a mabatu. Gapu malapes la en luta ay alistu a nagtubu en bine. Peru ten dikona a masinagan ti mahigpit ay minalanás, gapu madibabew la en gamot na hidi. Tehud bi a bine a neragrag ten kasaetan; lummagu en kasaetan sakay nailongan en bine a neragrag haud. Peru en bine hidi neragrag ten matabi a luta ay nagbunga ti tágdadatos a butil, tehud a tággi-ánnám a pulu, sakay tehud a tágtatállu a pulu a butil en bawat ohay. Mágsanig en tehud a págsanig.”
En Paksa nen Talinhaga
(Mc. 4:10-12; Lu. 8:9-10)
10 Ummadeni en disepulus hidi ni Jesus sakay tinanung di siya, “Bakin patalinhaga en págtoldu mu ti tolayen hidi?” 11 Tummábbig ti Jesus dikodi, “Ingkaluub dikomoy en karapatan a maintendiyan en lihim tungkul ten kahariyan dilanget, peru awan iyád nepagkaluub dikodi. 12 Gapu en tehud dán ay maátdenan pa, sakay sumagana. Peru en awan ay maski ni sabadit a ked dikona ay alapán pa. 13 Kaya a patalinhaga ni magtolduwák dikodi ay gapu maski ni umileng hidi ay awan hidi maketa sakay mágsanig hidi peru awan hidi ti masanig oni maintendiyan. 14 Natupad ngani dikodi en kinagi ni propeta Isaias a,
Mágsasanigán kam man a mágsasanigán peru awan kam makaintendi,
Umileng kam man a umileng ay awan kam bi maketa.
15 Gapu nagin maktug dán en ulu ni tolayiday hidi;
mahirap a makasanig en babángbáng di,
sakay ingkáddám di en matamata di,
ni awan di ginamet iyud ay naketa dán nakuwan en matamata di,
nakasanig en babángbáng di,
nakaintendi en iisip di,
sakay nagsoli hidi dikoku,
sakay pinagpiyya ku hidi.’
16 “Peru sikam, ay pinagpala kam gapu en mata moy ay maketa sakay en bángbáng moy ay makasanig! 17 Tandaan moy, makpal a propeta sakay matuwid a tolay en masor a maketa ten ketan moy sakay masor a makasanig ten masanig moy, peru awan di iyud netan sakay nasanig.”
En Paliwanag Tungkul ten Mágsabug
(Mc. 4:13-20; Lu. 8:11-15)
18 “Nadid ay sanigán moy en kahulugan nen talinhaga tungkul ten mágsabug. 19 En mágsanig hidi ten mensahi tungkul ten pághari nen Diyos peru awan na iyud intendiyán ay kona ten bine hidi a neragrag ten adeni nen dilan. Dumemát en Madukás sakay ibutan na ten isip di en mensahi a nasanig di.
20 “En neragrag ten luta a mabatu ay en tolay a nágsanig ten mensahi. Masaya siya sakay pagdaka na iyud a tinanggap 21 peru awan tinumiim en mensahi ten pusu na. Awan nagnalay ay dummemát en pághirap sakay pággusig gapu ten mensahi, pagdaka na a inadággan en pánnampalataya na.
22 “En bine hidi a neragrag ten kasaetan ay mángpeta ten tolay hidi a nágsanig ten mensahi peru gapu ten kákkabalisa ten makpal a bagay sakay ten kákkasor ten kayamanan, ay nawanan ti lugar en mensahi ten pusu di kaya awan nagbunga.
23 “En kaparehu nen bine hidi a neragrag ten matabi a luta ay en tolay hidi a nágsanig sakay nangintendi ti mapiyya ten mensahi kaya nagbunga ti sagana, tehud a tággidatos, tehud bi a tággi-ánnám a pulu, sakay tehud bi a tágtatállu a pulu.”
En Talinhaga nen Kalamonan ten Kaparayan
24 Nángkagi pa ti Jesus dikodi ti essa a talinhaga. Kinagi na dikodi, “En kahariyan dilanget ay kona ten essa a tolay a nagsabug ti maganda a bine ten uma na. 25 Essa a gibi, mentras a tidug en tolay hidi, ay dummemát en kadima na, nángsabug ti madukás a lamon ten kaparayan, káttapos ay lummakad. 26 Ten dikona a tummubu en paray sakay nagbunga ay lummitaw bi en madukás a lamon. 27 Kaya ummadeni en utusan hidi nen makákkao sakay kinagi di dikona, ‘Awan beman a maganda a bine en insabug mu ten uma mu? Bakin malamon dán ben nadid?’ 28 Tummábbig en makákkao, ‘Essa a kadima i nanggamitid ti iyán.’ Sakay kinagi nen utusan na hidi, ‘Gustu mu beman a bagután mi dán en lamon hidi?’ 29 Tummábbig siya, ‘Dyan moy, bakay pati paray ay mabagut moy.’ 30 ‘Basta pabayan moy la hidi a parehu a lumagu hanggan ti sákgapasid. Ti sákgapasid ay kagiyán ku ten mággapas hidi a ipunán di pa en kalamonan sakay bádbáddán di sakay tutudán. Sakay en paray hidi ay ipunán ten budega ku.” ’
En Talinhaga Tungkul ten Bukál nen Mustasa
(Mc. 4:30-32; Lu. 13:18-19)
31 Nadid ay essa dámman a talinhaga en kinagi ni Jesus dikodi, “En kahariyan dilanget ay kona ten essa a bukál nen mustasa a immula nen essa a tolay ten uma na. 32 Kabaditan iyád ti atanan a bukál, peru ni magtubu dán ay kadikállan iyád ten atanan a mula. Dumikál iyád a kona ten kayu sakay maari a mapaglobunan nen ibun hidi en pinge-pinget na.”
En Talinhaga Tungkul ten Págpaalsa
(Lu. 13:20-21)
33 Kinagi na dikodi en essa dámman a talinhaga. “En kahariyan dilanget ay kona ten págpaalsa a inhalu nen essa a bábbi ten tállu dáddekál a takal a arina, kaya ummalsa en minasa a arina.”
En Pággamit ni Jesus ti Talinhaga
(Mc. 4:33-34)
34 En atanan a kinagi ni Jesus ten tolay hidi ay purus a patalinhaga sakay awan siya ti intoldu dikodi a bakán a patalinhaga. 35 Kaya natupad en kinagi nen propeta:
“Magupusák dikodi ten pamamag-itan ni talinhaga,
ipahayag ku dikodi en bagay hidi a nelihim sapul pa dikona a lalangán i munduwiday.”
En Kahulugan nen Talinhaga Tungkul ten Lamon ten Kaparayan
36 Káttapos ay linakadan ni Jesus en tolay hidi sakay summáddáp siya ten bilay. Ummadeni dikona en disepulus na hidi sakay kinagi di, “Ipaliwanag mu pay dikomi ni ánya en talinhaga tungkul ten madukás a lamon ten kaparayan.” 37 Tummábbig ti Jesus, “En mágsabug ti maganda a bine ay en Anak nen Tolay, 38 en uma ay i munduwiday. En mágkaganda a bine ay en tolay hidi a kabilang ten kahariyan sakay en mágkadukás a lamon ay en tolay hidi a kabilang ten Madukás. 39 En kadima a nagsabug ti lamon ten kaparayan ay en diyablo. Sakay en panahun nen sákgapas ay en katapusan ni munduwiday. Sakay en mággapas hidi ay en anghel hidi. 40 Ni konya a en lamon hidi ay ipunán sakay tutudán, kona bi hud i mangyariyid ten katapusan ni munduwiday. 41 Utusan nen Anak nen Tolay en anghel na hidi a ipunán a gubwat ten kahariyan na en atanan a nagin dahilan nen págkasala sakay en atanan a mággamet ti madukás. 42 Sakay ibut di hidi ten maggerab a apoy sakay haud hidi a mágsasangitán sakay mággaaduyán ten hirap di. 43 Peru en mággamet hidi ti matuwid ay magdemlag a kumán a aldew ten kahariyan nen Ama di. Mágsanig en tehud a págsanig!”
En Nakatagu a Kayamanan
44 “En kahariyan dilanget ay kona ten kayamanan a nekali ten essa a uma. Nadid ay nekaliyan iyud nen essa a tolay sakay tinaporan na a ruway. Gapu ten saya na ay angay na inlaku en atanan a ari-ariyan na sakay binali na iyud a uma.”
En Perlas a Mahalaga
45 “En kahariyan dilanget ay kona bi ten essa a nigosyanti a mággaaryokán ti mahal a kalasi ni perlas. 46 Ten dikona a maketa dán siya ti essa a mahalaga a kalasi a perlas, ay angay na inlaku en atanan a ari-ariyan na sakay binali na iyud.”
En Talinhaga nen Panti
47 “En kahariyan dilanget ay kona bi ten essa a atakdug a panti a ingkalat ten minalnu sakay nakalap ti sari-sari a kalasi ni ikan. 48 Nadid ten dikona a makpal dán a nalap ay hinela di dán ten dinapan. Sakay nággetnud en tolay hidi tánni piliyán di en mágkaganda a ikan sakay ibut di en awan ti serbi a ikan. 49 Kona bi hud ten katapusan ni munduwiday. Dumemát en anghel hidi sakay ihiwalay di en makasalanan hidi ten matuwid hidi. 50 Káttapos ay ibut di en makasalanan hidi ten maggerab a apoy. Haud hidi a mágsasangitán sakay mággaaduyán gapu ten hirap di.”
En Kayamanan a Bigu sakay Dati
51 Tinanung ni Jesus en disepulus na hidi, “Naintendiyan moy beman i atananid a iyád?” “Opo” tábbig di. 52 Sakay kinagi na dikodi, “Kaya ngani, a en bawat tagapagtoldu nen Kautusan a mangtenggi ten kahariyan dilanget ay kona ten essa a pinunu nen sabilay a magluwas ti bigu hidi a bagay sakay dati a bagay a gubwat ten págtaguwan na ti kayamanan.”
Awan Tinanggap ti Jesus ti Nazaret
(Mc. 6:1-6; Lu. 4:16-30)
53 Nadid, ten dikona a mekagi dán ni Jesus hidi iyád a talinhaga ay lummakad dán siya ti lugarid a iyud. 54 Ummuli siya ten banuwan na sakay ummangay siya nagtoldu ten sinagoga hidi haud. Nadid ay nagtaka en nakasanig hidi dikona. Kinagi di, “Hádya a nangalap ti karunungan i tolayid a iyán? Konya siya a makagamet ti himala hidi a bagay? 55 Awan beman a anak iyán nen karpinteru? Awan beman a ti Maria en ina na sakay de Santiago, Jose, Simon, sakay ti Judas en kákkapatkaka na? 56 Sakay en kákkapatkaka na hidi a bábbi ay mágyan bi hidi háddi. Hádya na wád a naadal i atananid a hidi iyán?” 57 Sakay awan di siya pinaniwalaan.
Kaya kinagi ni Jesus dikodi, “En essa a propeta ay igalang maski ni hádya, maliban la ten sadili na a banuwan sakay ten sadili na a pamilya.” 58 Sakay gapu ten awan di pánniwala dikona ay awan siya naggamet ti makpal a himala haud.