Tii kà Paulo
tà tàpé
Galatia
Bétapoo popai
Wàilàapà na wii tii bèeni?
Wà Paulo, pwi *apostolo.
É wii wiidà?
Munaa nabibiu kâra *naja 48 ma 49, na é tâa Antioche wà Paulo, béaa kâra ê ipitiri maina kà tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri kà Kériso wâ *Iérusaléma na naja 50. (Côo Apostolo naporomee 15.) Munaa pwi pâbéaa kâra tii na é wii wà Paulo.
É wii tâî?
Târa pâ wâra pwapwicîri na ére Galatia, naa nakakò kâra napô Turquie nabà. Munaa ê province Galatia, wâna tâa wê pâ ville Iconium, ma Lystre, ma Derbe. Â wà Paulo ma wà Barnabas, âna ru picémara ê *Picémara Wâdé naawê na naja 46–47 (côo Apostolo naporomee 14), po ârailu naja béaa kâra na é wii tii tàra.
Cina é wii?
Wâru tàpé Galatia na càra caa tèpa *Juif. Â gée na càùru pai cèikî kàra naa goo wà Iésu, â rà me wà pàra tèpa ipacâmuri âboro, na rà tacoo goorà pâ, na rà pâra wiâra diri pâ naèà kâra pwapwicîri kà tèpa Juif, pwacèwii ê pai pwa *kamaî, ma ê pâ papwicîri pàra tòotù. É dau putàmu wà Paulo naa goo wà tàpé na rà ina pwiri. Â é putàmu naa goo tèpa Galatia mwara, ba rà nama ipa-imwürurà jii ê âji cèikî (1.6–9; 3.1–3). É dau meaarirà, ba rà pwacèwii tèpa âji naîê, naa na nee Iésu Kériso (4.19).
Dà êre ê tii bèeni?
Wà Kériso, âna é jèe tipijè, ba na ticè na piijè (6.1). Piticèmuru naa goo diri pâ naèà kâra pwapwicîri béaa. Ba pwacoé ma jè *tàrù na ara Pwiduée, gée goro pai pitêre dàra kâjè ê pâ naèà. Â nye êco gée goo ê cèikî kâjè naa goo wà Iésu Kériso (2.16). Â wà Pwiduée, âna é pwa ma jè tèpa âboro na bwaa âmuê (6.15). Â câ mwa caa wàijè na jè wârori ê wâro kâjè, â nye wà Kériso, na é wâro goojè (2.20).
Pai pitàgoo tii tà tàpé Galatia
Ipwabwàcu (1.1–5)
Caapwi co âji Picémara Wâdé (1.6–21)
Todà Paulo ba na é picémara (1.11–24)
Rà tòpié pàra tèpa apostolo (2.1–14)
Êre Picémara Wâdé (2.15–21)
É tipijè jii Naèà ê Picémara Wâdé (3.1–6.18)
Càcaa pâri ê Naèà (3.10–25)
Tèpa naî Pwiduée gée goro ê cèikî (3.26–29)
Cibwaa nama piiwà côwâ (4.8–20)
Du ârailu auipwataâboro (4.21–31)
É jèe tipijè Kériso (5.1–12)
Pitêre dàra Nyuâaê Pwicîri (5.13–26)
Bénabwé popai ma ipicijii (6.1–18)
1
Ipwabwàcu
1 Wâgo*Wâgo—Grec: Wàibà. Wà Paulo na é pwa tii, êco na é paari pâ, caapwi pwâranümarà ma wà tèpa cèikî bée na rà tâa jaaé. Paulo, na pwa tii. Go pwi *apostolo, ba ru pitòrigario wà Iésu *Kériso, ma wà Pwiduée Caa—wà Pwina é pawâro côwâ wà Iésu gée na aubà. [Â ru cùruo pâ, ba na go picémara ê popai kàru.] Â câgo caa wàrapwiri gée goo ê auina kà tèpa âboro, ba càcaa tèpa âboro na rà nama go pwi apostolo!
2 Go wii tàwà, wâguwà diri tèpa wâra pwapwicîri wâna province Galatia. Â [rà naa bwàcu kàwà mwara wà] diri tèpa cèikî naa goo wà Iésu Kériso na rà wâni.
3 Wâdé na tà tàwà ê *pimeaari imudi ma pinaanapô, na me gée goo Pwiduée kâjè ma Pwi Ukai Iésu Kériso. Cidòri nyuâawà! 4 Galatia 2.20Wà Pwi Ukai Iésu, âna é panuâ wâro kêe, â é bà, ba na é tipijè jii ê pâ èpà kâjè, ma upajè jii ê [pai wâro na] èpà kâra pwi gòropuu bèeni. Ba wàépwiri ê câbawâdé kà Pwiduée Caa kâjè. 5 Ê pwényuâa ma muugère, âna kà Pwiduée co, dàra gòiri awé! Wâdé na wàra! Amen!
caapwi co âji picémara wâdé!
(Naporomee 1–2)
6 Wà Pwiduée, âna é jèe todàjè, gée goro ê pimeaari imudi kêe {na é pinaigé mee wà Iésu Kériso}†Gée goro ê pimeaari imudi kêe… é, Naigé mee ê pimeaari imudi kà Kériso.. Â go pò goowà, na guwà bujèjai wài, ba na guwà pâ nau têre pwi jè ‘*Picémara Wâdé’ [na rà pame dariwà wà pàra tàpé]. 7 Apostolo 15.1,24Êco na càcaa wàrapwiri! Ba nye caapwi co ê Picémara Wâdé kà Kériso. Â wà tèpa pwâ na rà picémara jè popai, âna rà ébii ê âji Picémara Wâdé. Â rà tubagù ê pwâranümawà, ma ipa-imwüruwà.
8 1 Korénito 16.22Wâdé naa pinajajairi wà pwi âboro na é picémara cè jè popai, na pi-ité jii ê âji popai na ia bà jèe mara inapàpari tàwà!  nye ipaiwà mwara wiàna wàibà‡Wàibà—é, Wâgo. Munaa é pi-inaê côwâ wà Paulo., é, wiàna pwi jè *angela gée napwéretòotù! 9 Go§Go—Grec: Bà. É pi-inaê côwâ wà Paulo. (Côo note goo 2 Korénito 1.6.) jèe ina tàwà kaa, [na ia go tâa jaawà] â go ina mwara ni, pâ: Wà tàpé na rà picémara ê popai na pi-ité jii ê Picémara Wâdé na ia guwà jèe tòpi, âna wâdé na é tétâjiirà wà Pwiduée!
10 1 Tésalonika 2.4[Rà ina wà tàpéebà pâ, na] bà mudàra ma bà pitêrebà ma wà tèpa âboro. Bwa! Go piênawéna kà Kériso co. Câgo mu caa mudàra ma rà wâdéario wà tèpa âboro; â go nye mudàra co ma é wâdéario wà Pwiduée!
Todà Paulo ba na é picémara
11 Mataio 16.17Tèpa cèikî béeò, wâdé na guwà tâmogòori pâ, ê Picémara Wâdé na go gére picémara, âna càcaa muru me gée goo tèpa âboro. 12 Ba câgo caa tòpi jii pwi jè âboro, â nye ticè âboro na é pacâmuriô goo. Ba nye jè muru na é paari tôo [wà Pwiduée] goo wà Iésu Kériso*Jè muru na é paari tôo…goo wà Iésu—é, Wà Iésu Kériso na é pwa ma go tâmogòori, é, Wà Iésu Kériso na ia é pipaarié tôo..
13 Apostolo 8.3Ba guwà tâmogòori bwàti ê càrao béaa, na ia go bwaa tâa na ê pwapwicîri kà [tèpa jènereô, wà] tèpa *Juif. Ba go dau pwi a putàmu naa goo wà tèpa cèikî naa goo wà Iésu. Â go nama rà picâri, ma dau tubaèpà tàra. Â go pwa na go tédidiri ê wâra pwapwicîri kà Pwiduée. 14 Apostolo 22.3Na pàara-bà, âna go dau pitoo paé naa na pwapwicîri kà tèpa Juif, jii tèpa jènereô na pinee kâbà ma wàilà. Â go wénarirà, ba go dau pâra wiâra bwàti diri pâ tûâ ma nyamanya kà tèpa jojoorobà.
Go côo Pwina naî Pwiduée
15 Ésaïe 49.1; Galatia 2.7Êco na wà Pwiduée, âna ia é jèe mara pitòrigario, na ia go bwaa tâa nanaa nyaa kôo, â é todòo gée goro ê pimeaari imudi kêe. 16 Â, na tòotù na wâdé têe, â é paari tôo wà Pwina naîê, ba na go tâmogòorié. [Â é cùruo pâ] ba na go inapàparié tà tàpé na càra caa tèpa Juif. Â, na wàrapwiri, â câgo caa ilari autâmogòorimuru jii pwi jèpwi. 17 Ba câgo caa too naa *Iérusaléma, ma bà pipâmaribà ma tèpa mara apostolo béaa kôo. Ba go pâra wài naa napô Arabie. Â géewê, â go wâjué côwâ naa na ville Damas.
18 Apostolo 9.26Gée na càùru âracié naja, â go too naa Iérusaléma, ba na bu pitâmogòoribu ma Pétéru†Pétéru—Grec: Céphas. (Côo Ioane 1.42, ma note.). Êco na bu tâa wê naa na ârailu nadàpàra pwapwicîri co. 19 Â câgo caa côo pàra tèpa apostolo, wàco wà Jacques, pwi aéjii kà Pwi Ukai.
20 Ê pwina go ina tàwà ni, âna go inapàpari tàwà na ara wà Pwiduée, â câgo caa pwâgàriwà.
21 Apostolo 9.30Géewê, â [câgo caa tâa napô *Judée, â] go pâra naa na du ére wâ Syrie ma wâ Cilicie. 22 Êkaa na, [na diri ê pwi pàara-bà, âna] càra caa tâmogòorio wà tèpa cèikî wâ Judée, ba càra mu caa côoô. 23 Â rà nye po têre ê jèkutâ gooò. Ba rà ina wà pàra tàpé pâ: «Wà pwi âboro bèepwiri, âna wàé kaa pwi a dau tubaèpà tâbà béaa. [Â é pacoo wà tèpa âboro, ba na rà cibwaa cèikî naa goo wà Iésu.] Â nabàni, âna é jèe picémara ê cèikî na ia é mu ténoori béaa!»
24 Â gée goo kaa pwiri, â rà cau pwamaina wà Pwiduée.
*1:1 Wâgo—Grec: Wàibà. Wà Paulo na é pwa tii, êco na é paari pâ, caapwi pwâranümarà ma wà tèpa cèikî bée na rà tâa jaaé.
1:4 Galatia 2.20
†1:6 Gée goro ê pimeaari imudi kêe… é, Naigé mee ê pimeaari imudi kà Kériso.
1:7 Apostolo 15.1,24
1:8 1 Korénito 16.22
‡1:8 Wàibà—é, Wâgo. Munaa é pi-inaê côwâ wà Paulo.
§1:9 Go—Grec: Bà. É pi-inaê côwâ wà Paulo. (Côo note goo 2 Korénito 1.6.)
1:10 1 Tésalonika 2.4
1:11 Mataio 16.17
*1:12 Jè muru na é paari tôo…goo wà Iésu—é, Wà Iésu Kériso na é pwa ma go tâmogòori, é, Wà Iésu Kériso na ia é pipaarié tôo.
1:13 Apostolo 8.3
1:14 Apostolo 22.3
1:15 Ésaïe 49.1; Galatia 2.7
1:18 Apostolo 9.26
†1:18 Pétéru—Grec: Céphas. (Côo Ioane 1.42, ma note.)
1:21 Apostolo 9.30