22
É icuri Iésu wà Judas
Mataio 26.1–16; Maréko 14.1–2; Ioane 11.45–53
1 Jèe pâmwünyabweri ê *tòotù maina kà tèpa *Juif, na ina goo pâ tòotù Paséka—pwi tòotù na rà ija poloa na ticè nyaa kêe. 2 Â wà tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò, ma wà tèpa *dotée goro ê Naèà, âna rà imudàra cè pai pwa wèe, ba na rà tétàmwara wà Iésu. Êco na wâgotàra goo wà tèpa âboro. [Ba dau wâru tàpé na rà wâgoo Iésu.]
3 Ioane 13.2,27Â, na pwi pàara bèepwiri, âna wà *Caatana, âna é nye too kaa naa goo wà Judas Iscariote, wà pwi jè ârapàara tèpa 12 *apostolo kà Iésu. 4 Â é pâra wà Judas, nau côo tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò, ma wà tèpa caa kà tèpa wéaari ê *Wâra pwapwicîri. Â é ina tàra pâ, na ée mwa panuâ Iésu tàra. 5 Â rà nye dau ipwàdée kaa, â rà ina têe pâ, na rà o mwa naa cè mwani têe. 6 Â gée na càùé, âna é imudàra cè naigé, ba na é icuri pwàniri tàra wà Iésu.
Pi-ija kà Pwi Ukai
Mataio 26.17–30; Maréko 14.12–26; 1 Korénito 11.23–25
7 Exode 12.1–27É jèe tèepaa ê bétapoo tòotù kâra ‘pi-ija poloa na ticè nyaa kêe’—tòotù na rà mu taa ê nari mutô târa Paséka.
8 Â wà Iésu, âna é panuâ pâ naa *Iérusaléma wà Pétéru ma Ioane, â é ina tàru pâ: «Gàu pâra béaa naa na ville, â gàu pwabwàti ê utimuru kâjè, târa ê tòotù Paséka.»
9 Â ru tawèerié pâ: «Wâpà na nümagà na jè pi-ija wê?»
10 Â é tòpi tàru pâ: «Na gàu tò naa na ville, â o ipitiwà ma pwi âboro, na é popa ê wâra jawé. Â gàu pâra wiâê. Â, na é tò naa na jè pwârawâ, 11 â gàu ina tà pwi apooro wê pâ: “É tawèeri me wà pwi a pwa pupûra kâbà pâ, o wâpà ê naditàrawâ, na bà o ija naima ê utimuru târa Paséka?”
12 «Â ée paari tàu ê jè naditàrawâ na wâdòiti—pwi naditàrawâ maina na jèe ipwabwàti. Â gàu pwabwàti i uti kâjè naawê.»
13 Â nabwé, â ru pâra wà Ioane ma Pétéru, â ru pâmari wàra na é ina tàru wà Iésu. Â ru pwabwàti ê utimuru târa Paséka.
I poloa ma i dipâa
14 Na bàrane, ûna jèe tèepaa ê pàara na rà pi-ija na, â rà tâa goro taapà wà Iésu ma i tèpa 12 apostolo kêe. 15 Â é ina tàra pâ: «Jèe gòiri na go tapacîri ê ji pwi pàara bèeni, na jè pi-ija naima ê utimuru târa Paséka, béaa kâra pai picâri kôo. 16 Ba go ina tàwà pâ: O câgo mwa caa ija ê utimuru bèeni ma wâguwà, [naani gòropuu]. Go o mwa ija côwâ na go o mwa bàra tubanabwé ê wakè [kâra âji Paséka] na pàara na é tòpò Mwaciri kêe wà Pwiduée*Dernière phrase—Grec: Tiagoro na o pacoo, naa na Mwaciri kà Pwiduée..»
17 Â é popa ê wârado dipâa. Â é pwaolé tà Pwiduée, â é ina tàra pâ: «Guwà popa, â guwà cau wâdo jècaa. 18 Ba go ina tàwà ê âjupâra pâ: O câgo mwa caa wâdo cè dipâa [naani gòropuu]. Go o mwa wâdo ê dipâa na bwaa âmuê, naa na pàara na é tòpò Mwaciri kêe wà Pwiduée.»
19 Â é popa ê poloa, â é pwaolé tà Pwiduée. Â é tubiti, â é naa tàra, â é ina tàra pâ: «Êni, âna naiio, na go panuâ ba kàwà. Â, na wàrapwiri, â guwà o mwa nye tà pitaniimiri ê pwina go pwa tàwà.»
20 Gée na càùru ê pi-ija, â é pa i wârado dipâa†É pa i wârado dipâa—Munaa é wàrapwiri na é naa tàra ê wârado na caapwi (nee tii 17), é, munaa é wàrapwiri gée na càùé, ba wiâra ê nyamanya kà tèpa Juif, âna rà wacié wâdo i wârado dipâa, na tòotù Paséka., â é ina tàra mwara pâ: «Êni, âna *câmu kâra *auipwataâboro na bwaa âmuê, na é pwa wà Pwiduée goro ê domii kôo na o jèe joro. [Ba o wàrapwiri pai tòpò pinaanapô naa nabibiu kàwà ma wàé.]»
É patùrarà mwara na rà pi-ija
Mataio 26.20–35; Maréko 14.17–31; Ioane 13.21–38
21-22 Psaume 41.10; Ioane 13.21–22[É ina tàra mwara pâ]: «Wâdé na go bà, wâgo *Pwina naîri âboro, ba na pacoo ê auniimiri kà Pwiduée gée na biu. Êco na, napwa naa goo wà pwi âboro na é pi-icurio, âna po dau pwaée kêe. Â guwà côo, co tèpa béeò, é tâa jaajè ni, wà i pwi âboro bèepwiri, ba jè gére ija ma wàé.»
23 Â wà tèpa câmu kêe, âna [rà pò goo pâ popai bèepwiri, â] rà pitànunuu, â rà pitawèerirà pâ: «Wàilàapà na o pwa pwiri?»
Guwà ipakîriwà pwacèwiio
24 Luka 9.46Rà tapoo pitòocia wà tèpa câmu. Ba rà imudàra cè pwi âboro na é imaina naa jaarà.
25 Mataio 20.25–27; Maréko 10.42–45Â é ina tàra wà Iésu pâ: «Guwà côo, naa jaa wà tàpé na càra caa tèpa âboro kà Pwiduée‡Naa jaa wà tàpé… Grec: Naa jaa pâ Ba., âna wà tèpa ukai ma wà tèpa pitûâ, âna rà còogai tèpa âboro. Â nümarà na jè tà pwamainarà ma pwaolé tàra taaci§Dernière phrase—Grec: Â rà nama jè ina goorà pâ ‘Tèpa pwa na wâdé’.. 26 Mataio 23.11; Maréko 9.35Â wâguwà, âna guwà cibwaa pwacèwiirà! Ba wà pwi âboro imaina nabibiu kàwà, âna wâdé na é pwacèwii pwi nari èpo. Â wà pwi a pitûâ, âna wâdé na é pwacèwii pwi ênawéna.
27 Ioane 13.12–15«Ba [naa jaa tèpa âboro gòropuu, âna] wà pwi ukai, âna é tâa goro taapà; â wà tèpa ênawéna kêe, âna rà naa èe. Â guwà côo, nye càcaa wàrapwiri naa nabibiu kâjè. Ba go jèe pâ nau pwi ênawéna kàwà.
28 «Â wâguwà, na guwà tâa jaao na go tâa na aré ma tòina, 29 âna go mwa naa tàwà [ê autâa na] ê Mwaciri, na é jèe naa tôo wà Caa kôo. 30 Mataio 19.28Â jè o mwa pi-ija naima ma wâgo. Â guwà o mwa tâaboo naa gòro autâa kà tèpa ukai, ba guwà o pitûâ kà tèpa 12 wâao *Isaraéla.»
Gà mwa pitütôowâriô, co Pétéru
31 Wà Iésu, âna é tabiié naa goo Simona Pétéru, â é ina pâ: «Têre! Wà Caatana, âna é ilari pâ, na é jèpa tacaiwà. Â ée mwa nama gùmagù ê pwâranümawà, naa na jè ji pàara*Pwa ucina naa na grec goo ê pai ura pwâra blé târa ma pinaaitiri ê pudòro blé ma ê parawée.. 32 Ioane 17.15[Â ée mwa dau tacaigà co Simona, pwi âji béeò! Au, meaarigà! Ba gà o mwa tûu.] Êco na go jèe pwapwicîri ba kâgà, ba na gà mwa cimadò côwâ. Â wiàna gà o mwa wâjué me côwâ dario, â [pâragà, na] gà pagòo tèpa aéjii'gà bèeni.»
33 Â é tòpi têe wà Pétéru pâ: «Bwa! Bwa, co Pwi Ukai! Nye pâriô mwara ma go picâri pwacèwiigà, wiàna naa na karapuu, é ju capai bà!»
34 Â é ina têe wà Iésu pâ: «Bwa, go ina tâgà ê âjupâra, co pwini, pâ: Naa na ne nabà, âna béaa kâra cè pai to kâra i ja, âna gà o wacié pitütôowâri pâ, câgà caa tâmogòorio.»
Guwà ipwabwàtiwà târa ipaa!
35 Luka 9.3, 10.4É ina mwara wà Iésu tà tèpa câmu kêe pâ: «Na ia, âna go cùruwà [ba na guwà Picémara ê *Picémara Wâdé] âna ticè mwani, ma atà, ma wâraâwà na guwà popa wiâwà. Â wànau, gona nye tiàu jiiwà cè muru?»
 rà tòpi têe pâ: «Bwa.»
36 Â é ina tàra pâ: «Êco na nabàni, âna go ina tàwà pâ, wâdé na guwà popa cè mwani ma atà kàwà! Â wiàna ticè tàuwa kàwà, â wâdé na guwà icuri ârabwée kàwà, ba na o wâri wèe. 37 Ésaïe 53.12[Ba rà o jèe tubaèpà tôo pwacèwii na go pwi âboro èpà.] Ba pwa jè popai gooò, na wii naa na *Tii Pwicîri, pâ: Rà naa wârimuru têe; ba rà ina pâ, é pwi a pwa na èpà.Ésaïe 53.12 Â o jèe nye coo ê popai bèepwiri.»
38 Â rà ina têe wà tèpa câmu kêe pâ: «Wàéni ê du ârailu tàuwa, co Pwi Ukai!»
 é tòpi tàra pâ: «Jèe pâri†Jèe pâri—Munaa pai ina wèe pâ: Jèe nabwé na jè tùra.!»
É pwapwicîri wâ gòrojaa Élaio
Mataio 26.36–46; Maréko 14.32–42
39 Rà còobé gée na wâ wà Iésu ma wà tèpa câmu kêe, â rà pâra naa gòrojaa Élaio. Ba mu nye câmaajé tàra [na rà puu wê].
40 Ûna rà tèepaa naawê, â é ina tàra pâ: «Guwà pwapwicîri ba na o pwa cè nii ma gòo kàwà, wiàna tacaiwà.»
41 Â é tàpo paé jiirà, â é tùu jùrué, â é pwapwicîri tà Pwiduée. 42 Â é ina pâ: «Caa, wiàna nümagà, â gà patâjii jiio ê pâ aré ma tòina bèeni. Êco na gà cibwaa pwa ê pwina nümoo goo, â gà nye pwa câbawâdé'gà.»
43 Â é nye tèepaa kaa pwi jè *angela, me gée *napwéretòotù, â é pagòoé. 44 Â é nye pwapwicîri mwara wà Iésu, â jèe po dau maina ê aré ma tòina kêe. Â ê wétàu kêe, âna jèe pâra nau domii, â joro naa napuu pwacèwii ê pwâra jawé.
45 Â nabwé, â é cimadò, â é wâjué me côwâ dari tèpa câmu kêe. Êco na é côo pâ rà puu. Ba dau oratàra gée goo pai pikîri kàra. 46 Â é ina tàra pâ: «Cina guwà puu? Guwà tà tàcî, â guwà pwapwicîri ba na o pwa cè nii ma gòo kàwà, wiàna tacaiwà.»
Rà tâjùru Iésu
Mataio 26.47–56; Maréko 14.43–52; Ioane 18.3–12
47 Ûna é bwaa gére ina pwiri wà Iésu, â é po tèepaa me wà Judas, wà i pwi jè ârapàara tèpa 12 apostolo kêe. Â rà tèepaa me wiâê pâ âboro na wâru, [ba na rà tâjùru Iésu]. Â é nye pâra dà Iésu kaa wà Judas, â é pwabwàcu têe, ma bwénüuê.
48 Â é ina têe wà Iésu pâ: «Wànau, co Judas? Gà wàrapwiri târa pai pi-icurio, wâgo Pwina naîri âboro, goro ê pai bwénüuô'gà?»
49 Wà tèpa câmu kà Iésu, âna rà côo pâ rà o jèe tâjùrué wà tèpa âboro. Â rà pò ma ina têe pâ: «Wâdé co Pwi Ukai, na jè piokée! Wàéni tàuwa!»
50 Â wà pwi jè ârapàararà, âna é nye tüboo kaa ê tàuwa kêe naa gòro pûru pwi âboro kîri kà pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò. [Êco na] é tépàgà co i doronyüruê.
51 Â é ina tàra wà Iésu pâ: «Bwa! Jèe pâri! Guwà cibwaa cicararà!»
 é tu naa goo i doronyüruê, â nye wâdé côwâ kaa.
52 Â é patùra tèpa pitûâ kà tàpé na rà me nau tâjùrué—tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò, ma wà tèpa caa kà tèpa wéaari ê Wâra pwapwicîri. Â é ina tàra pâ: «Wànau? Guwà me nau popao, goro ê pâ tàuwa, ma ê bàra upwâra, pwacèwii na go pwi a pòtàmwara âboro! 53 Diri ê pâ tòotù, âna go tâa nabibiu kàwà, naa na Wâra pwapwicîri, êco na câguwà caa tâjùruo! Bwa, wâdé na wàrapwiri. Ba ni, âna jèe pàara kàwà—pàara na é pitûâ ê pàtàmara ê bàutê.»
54 Psaume 31.12Â rà tâjùru Iésu.
É pitütôowâri Iésu wà Pétéru
Mataio 26.69–75; Maréko 14.66–72; Ioane 18.16–27
Rà popa pâ Iésu naa pwârawâ kà pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò. Napwa wà Pétéru, âna é picâwiâê gée iti. 55 Â é pâmari pàra tèpa wéaa, naa na gòroigé kâra pwârawâ. Ba rà pwa ê pé na ânye, â rà pwacârau. Â é coo burà pwacârau jaarà wà Pétéru.
56 Â wà tô jè ênawéna, âna é côoê naa na pwéelaa kâra ânye. Â é ciburà ucâriê, â é côoinaê, â é ina [tà tèpa âboro na rà tâa wê] pâ: «É! Wà pwini, âna é pwi jè bée Iésu gée Nazareth!»
57 Êco na é pitütôowâri wà Pétéru, â é ina têe pâ: «Bwa! Câgo caa tâmogòorié, co tôoni.»
58 Â gée na càùru ê ji pàara bèepwiri, â wà pwi jè âboro, âna é côoinaê mwara, â é ina têe pâ: «Pwiini, gona câgà caa pwi jè bée Iésu?»
 é tòpi têe wà Pétéru, pâ: «Bwa!»
59 Â wâna caapwi ineretòotù, â wà pwi jè âboro, âna é nye gòo goro ina tà tèpa bée pâ: «Akaé! Âjupâra pâ é pwi jè bée! Ba wàé mwara, âna é pwi a me gée Galilée!»
60 Â é tòpi têe wà Pétéru pâ: «Kaa! Gà têre, co pwini! Câgo caa tâmogòori ê pwina nümagà na gà ina!»
Ûna é bwaa gére ina pwiri, â é to i ja. 61 Â wà Pwi Ukai Iésu [na rà tàgére pitèié naa na jè ére gòroigé] âna é nye tabiié kaa, â é ucâri wà Pétéru. Â é nye niimiri kaa wà Pétéru i pwi ia é ina têe wà Iésu pâ: «Béaa kâra ê pai to kâra i ja, âna gà o wacié pitütôowâri pâ, câgà caa tâmogòorio.»
62 Â é còobé naa gòroigé wà Pétéru, â é dau i pijinünü.
Rà tubaèpà tà Iésu ma pitèié
Mataio 26.63–27.2; Maréko 14.53–15.1; Ioane 18.13–14,19–24
63 Wà tèpa âboro na rà wéaari Iésu, âna rà pitaurèe gooé, â rà èié. 64 Â rà târamiri ê naporomee, â ûna rà tòbitié, â rà ina têe pâ: «Wàilàapà na èigà? Gà pinadàra cai, [wiàna gà pwi *péroféta na gà tâmogòori diri ê muru]!»
65 Â rà dau tànyiriê, ma ina têe pâ muru na po dau èpà.
Wâra pitèimuru kà tèpa Juif
66 Ûna po dàuru moo, â rà pitapitirirà naima diri ê wâra pitûâ kà tèpa Juif—wà tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò, ma wà tèpa pitûâ, ma tèpa dotée goro ê Naèà. Â rà ina [tà tèpa wéaa] pâ, na rà popa me Iésu na ararà.
67 Ioane 3.12Â rà ina têe pâ: «Wiàna wâgà wà pwi *Mesia, â gà ina tâbà!»
 é tòpi tàra wà Iésu pâ: «Wiàna go ina tàwà ê âjupâra, â o câguwà caa cèikî naa gooò.
68 «Â wiàna go tawèeriwà goro cè jè muru, â o câguwà caa tòpi tôo. 69 Psaume 110.1; Apostolo 7.56Êco na o jèe tèepaa ê pàara, na wà Pwina naîri âboro, âna ée mwa tâa gòro étò kà Pwiduée na dau pwa pàtàmee, [â ée mwa pitûâ].»
70 [Ûna rà têre pwiri, â rà nye dau putàmu kaa] â rà ina pâ: «Ico pwini! Gona gà ina pâ wâgà, âna gà *Pwina naî Pwiduée?»
 é tòpi tàra wà Iésu pâ: «Guwà jèe nye tàgére ina!»
71 Â rà pi-ina pâ: «Jèe pâri! Guwà nye têre ê pwina é ina. Naaco cè tèpa pitòtié, [ba é jèe ipitòtié côwâ]!»
22:3 Ioane 13.2,27
22:7 Exode 12.1–27
*22:16 Dernière phrase—Grec: Tiagoro na o pacoo, naa na Mwaciri kà Pwiduée.
†22:20 É pa i wârado dipâa—Munaa é wàrapwiri na é naa tàra ê wârado na caapwi (nee tii 17), é, munaa é wàrapwiri gée na càùé, ba wiâra ê nyamanya kà tèpa Juif, âna rà wacié wâdo i wârado dipâa, na tòotù Paséka.
22:21-22 Psaume 41.10; Ioane 13.21–22
22:24 Luka 9.46
22:25 Mataio 20.25–27; Maréko 10.42–45
‡22:25 Naa jaa wà tàpé… Grec: Naa jaa pâ Ba.
§22:25 Dernière phrase—Grec: Â rà nama jè ina goorà pâ ‘Tèpa pwa na wâdé’.
22:26 Mataio 23.11; Maréko 9.35
22:27 Ioane 13.12–15
22:30 Mataio 19.28
*22:31 Pwa ucina naa na grec goo ê pai ura pwâra blé târa ma pinaaitiri ê pudòro blé ma ê parawée.
22:32 Ioane 17.15
22:35 Luka 9.3, 10.4
22:37 Ésaïe 53.12
†22:38 Jèe pâri—Munaa pai ina wèe pâ: Jèe nabwé na jè tùra.
22:54 Psaume 31.12
22:67 Ioane 3.12
22:69 Psaume 110.1; Apostolo 7.56