MARK
Ning Amije Chongkahoi
Chonglamsat
Mark dungjui a Chongkahoi hi <<Chongtep ther (NT)>> sunga akaom jedetrubu minli ngai karra Jesu Christa ringkho jarra minchuna amin mu inkhat kha e. Hiwa jedetrubu minli ngaihi <<Gospel>> tia akinjet, hiwa hi Chongkahoi tina e. Hiwa Chongkahoi minli ngaihi Jesu Christa thiso nuk a Matthew, Mark, Luke le John ning anmije e. Chongkahoi minli ngai karra Mark ning amije hi akabong tak inkhat e. Hiwa chongkahoi minli ngai karra amasatak a amije e tia taksenna annei, hiwa hi Jesu christa aneiso kunuk kum somruk le ranga (65) le kum somsari (70) wenna amije e. Akising akathei katamtak ning hiwa jedetrubu hi Roman Christian ngaikha mothoknasik a Rome ria anmije e tia taksenna annei. Mark hi, John Mark tia num akinjet, amahi Tirle Paul le Barnabas le ankinroi bunga sinkotho inkhat e, takkha Pathien chong kiril ansena (Missionary sinna) Paul le Barnabas kha alei juitor mak jarra ama riming kha aleiminthet (Sintho 13:13) Takkha nuk achu Barnabas le kinroi a anleise bung (Sintho 15:37-39) Mark hi Peter le ankinlopthei sap inkhat e tia taksenna annei (1 Peter 5:13) Mark ning Jesu ringkho ngaihi amit tak a akumu mikha a imak inum, Mark ning Peter ringkho katam tak amu ajet ngai kha amije e tia akising akathei ning taksenna annei hiwahi Mark dungjui a chongkahoi aleida e. Hiwa chongkahoi hin, Mark ning thiemroi ringkho le Jesu ning ahekna nikho kutung sik jarra minchuna ngaikha akatam amije e.
Asunga akaom Chong
1. Mark ning hiwa jedetrubu jarra malarna chong (1:1-13)
2. Jesu ning Galilee a aleiom lai aleitho sin ngai jarra Mark ning kinchenna rilna anei (1:14--8:21)
3. Jesu ning Jerusalem asena jarra Mark ning rilna anei (8:22--10:52)
4. Mark ning atorna amije khachu, Jesu ning Jerusalem aomlai ama thina le ring nokna jarra (11:1--16:8)
1
John Baptist chongril
(Mat 3:1-12; Lk 3:1-18; Jn 1:19-28)
Hiwahi Pathien Sapa Jesu Christa jarra Chongkahoi kha e.*Manuscripts alak a chu Pathien Sapatihi kinchal mak. Chongkachoipa Isaiah ning hi-ang hin aleimije:
<<Pathien ning aleiti, <Keining chongkaron ninma a kitir sik
nin lampui akabol sik a.>
Is 40:3Nerdiram a mi inkhat ning a-ong a,
<Puma sik a lampui kha bolturu;
Ama asena lampui kha mintunru!> >>
Khawa soa John nerdiram a ahong kinlar, baptized athole kinroi a Pathien chong aleiril.John nerdiram a ahong kinlar, baptized athole kinroi a Pathien chong aleiril. Manuscripts alak a chu, John Baptist kha nerdiram ma aleisuok, Pathien chong aleiril. <<Ninsetna ria heikir inlang baptized thoru, khan Pathien ning ninsetna anarangai mindam pesik,>> tia mipuideng aleiti. Judea ramsunga le Jerusalem khopui a kaom mipui katamtak John chongril karangai sik a anleisuok. Anmani ning ansetna ngai anleirilsuok, khan Jordan Tuidung a anmani ngaikha John ning baptized aleitho.
2 Ren 1:8 John ning satingkui mul a anbol ponder aleikei, akonga sawun kongkhit aleikhit, khan ama bak le in khachu khai le ramkhoining alei e. Amaning mipuideng aleiminjet, <<Kei kunuk-a akahong sik miringpa khachu kei neknum akolok e, keichu ama kekokrui kinkunna kusutsik kutunga rohoi suokmang. Keining nangni tui-a baptized kanatho, takkha amaning chu Ratha Kinthenga baptized anathosik e.>>
Jesu Baptize thona le mithemna
(Mat 3:13--4:11; Lk 3:21,22; 4:1-13)
Khawasoli sotlei a Galilee ramsunga kaom Nazareth ria Jesu aheiwa khan John ning Jordan Tuidung a baptized aleitho. 10 Jesu ning tui ria aheisuokli, amaning marwan akinlong le Ratha ning achunga wathu anga ahong chum kha aleimu. 11 Aph 22:2; Laa 2:7; Is 42:1; Mat 3:17; 12:18; Mk 9:7; Lk 3:22Khan marwan ria rasa inkhat ahonga, <<Nanghi kasapa mirit tak kha ni e. Nuchunga kumulung atai.>>
12 Khawasoli Ratha ning amakha nerdiram a aleiminse, 13 Khawa munkhan nisom-minli a-om a, Seitan ning aleimathem. Ramsa ngainum khana anlei om, takkha marwan tirle ngaining anhonga ama anleisen.
Jesu ning ngakusur mi minli akoi
(Mat 4:12-22; Lk 4:14,15; 5:1-11)
14 John mikhumna sunga anda sonuk a, Jesu ning Galilee ase-a khan Pathien ria Chongkahoi ngaikha aleiril. 15 Mat 3:2 <<Apha kha ahongtungjei, khan Pathien Rengram kha anaijei! Ninsetna ria mulung thul inlang Chongkahoi kha taksen ru!>> amaning aleiti.
16 Jesu ning Galilee tuitham pangteng alonlai, amaning ngakusur miring inni, Simon le ama naipa Andrew, lenna nga ansur aleimu. 17 Jesu ning anmanideng aleiti, <<Heiwaru kunuk nujuiru, khan keining mi kusur kinimin chusik.>> 18 khawalai takkhan anlen ngai anda a anmani ngaikha amale kinroia anleise.
19 Khan amaning akalakdet aseli alop unai inni, Zebedee naite ngai, James le John aleimu. Anmani ning rukuong sunga anlen ngaikha wor thanasik anleibol. 20 Khan Jesu ning anmani amuli, anmani kha aleikoi; khawa khan anmani ning anpa Zebedee le anlomroi ngaikha rukuong sunga anleida a Jesu nuk anleijui.
Ratha kathamak akulut mi inkhat
(Lk 4:31-37)
21 Jesu le ama thiemroi ngai Capernaum khopui a anheiwa, khan aban Jehudi ngai Serni ning Jesu ning synagogue aseli aleiminchu. 22 Mat 7:28,29 Ama minchudan akajet mi rikip ning anleingak, ajarchu amakha Dan Oja ngaile leikin angmak, khawa nek a, amaning thotorna le kinroi a aleiminchu.
23 Khawapha takkhan ratha kathamak kulut mi inkhat synagogue aheilutli aleikheek, 24 <<Angmi keini denga numunom, Nazareth Jesu? Keini kimin mang sik hin naom mi? Keining nang kanajet, Nangchu akintheng Pathien chongkaron kha ni e!>>
25 Jesu ning ratha deng chong ape, <<Omchenro, khan mipa deng ri heisuok ro!>>
26 Ratha kathamak khaning mipa kha ranaktak a aleimin nok a, khan aong-akheekli mipa deng ria aheisuokjei. 27 Mipui ngai ning anleingak, khawakhan anmani inkhatle inkhat ning ankinrakal, <<Hiwahi angmi? Hiwa minchuna hi athermi? Hiwa mipa hining ranak kaneitak a ratha kathamak ngaideng chongpena aleinei, khan anmani ning achong anleijui!>>
28 Kha angkhan kinrem tak a Galilee ram pumpui a Jesu chong ngaihi alei kinthang.
Jesu ning mi katamtak amindam
(Mat 8:14-17; Lk 4:38-41)
29 Khawasoli Jesu le ama thiemroi ngai, James le John kinroi a, synagogue anmathaanna khan Simon le Andrew ngai inteng anleise. 30 Simon terpi kha ritun athoa phenchunga aleijal, Jesu aheitungli, khawanu chongkha amadeng anleiminjet. 31 Amaning khawanu deng ase a, akut ning akei dinga khan aleikeithei. Ritun ning khawanu kha amathanjei, khan numeisanu khaning anmani aleirajen.
32 Kini tasoa kholei ahongtung khan, mi ngaining akana le khori kulut rikip ngaikha Jesu deng anheiroi. 33 Khawa khopui a kaom mipui rikip ngaikha khawa inma khan anleikinchun. 34 Jesu ning ri-rai kana mikatamtak ngaikha aleimindam khan khori katamtak alei holsuok. Khori ngaining amakha atumi ti anleijet, khawa jarra amaning khori ngaikha ite leiminrilmak.
Galilee a Jesu chongril
(Lk 4:42-44)
35 Jingteng kini suokmak ma, Jesu athei-a inn kha aleimathaan jei. Khopui ria aheisuok a adai ngerna munkhan Pathien nina aleinei. 36 Takkha Simon le akinroipui ngaining ansuok a amakha anlei entok, 37 khan anmani ning ama anhong mu karkhan, amadeng anleiti, <<Mirikip ning nangkha ana entok.>>
38 Takkha Jesu ning aleimasang, <<Hiwa khosir khopang ria einining inkhat teng nisesik. Kei ning anmanideng chong kirilsik, khawa sik jarra kei kahong e.>>
39 Mat 4:23; 9:35Khawa jarra amaning Galilee ramrikip sunga aleise, synagogues a chong aleiril khan khori ngai alei holsuok.
Jesu ning mi amindam
(Mat 8:1-4; Lk 5:12-16)
40 Chi kaomtak kaphar ri koron mi inkhat Jesu deng ahonga, akinkunna, nasenro tia nina aleinei. <<Nangning nana nompe inchu, kei nimintheng ro,>>kei nimintheng ro: Hiwa kaphar ri koron hining miringpa hi amintheng mak e tia anlei. amaning aleiti.
41 Jesu deng minreng kha aleisip,§minreng; manuscripts alak a chu arang tia aom akut akadomma aleikotok. <<Keining konom jei, kintheng taro!>> tia aleiti. 42 Khawalai takkhan kaphar ri koron kha mipa deng ria asuok a, khan amakha adamjei. 43 Khan Jesu ning chong kanger kha amadeng arilla amakha aleiminse, 44 Thm 14:1-32hi-ang hin amadeng ati sonuk, <<Rangairo, hiwahi atu deng khatnum rilmaro. Takkha thiempu deng wasero khan amaning nang na-en rase; khanchu mirikip deng nadamjei ti anjet nasik a, Moses chongpe dungjui a kinthoina kha hongtho ro.>>
45 Takkha mipa kha asuok a amun rikip a akasuok chong ngai kha aleiril minthang, khawa jarra, Jesu kha kinlar a khopui khan leisuok tor mak jei. Khawa nek a, mun kadai-ngera aseli awa-om, tak amun rikip a kaom mipui ngaining ama kolla anheiwa.

*1:1 Manuscripts alak a chu Pathien Sapatihi kinchal mak.

1:3 Is 40:3

1:4 John nerdiram a ahong kinlar, baptized athole kinroi a Pathien chong aleiril. Manuscripts alak a chu, John Baptist kha nerdiram ma aleisuok, Pathien chong aleiril.

1:6 2 Ren 1:8

1:11 Aph 22:2; Laa 2:7; Is 42:1; Mat 3:17; 12:18; Mk 9:7; Lk 3:22

1:15 Mat 3:2

1:22 Mat 7:28,29

1:39 Mat 4:23; 9:35

1:40 kei nimintheng ro: Hiwa kaphar ri koron hining miringpa hi amintheng mak e tia anlei.

§1:41 minreng; manuscripts alak a chu arang tia aom

1:44 Thm 14:1-32