17
Samariata illgächir Israelcunata prësu apashan
Chunca ishcaynin (12) watana Acaz Judäpa raynin caycaptin Elapa wamran Oseas Israelpa raynin cayta gallaycuran. Samariacho tiyar ray caran isgun wata. Payga Tayta Diosta mana wiyacur mana allita ruraran. Ichanga manami fiyupa juchataga rurarannachu Israelpa ñaupa caj raynincunanöga.
Asiriapa raynin Salmanasar suldäruncunawan yaycuran Oseasta magaj. Chaychömi Oseastaga uywayninman ticrachiran. Impuestuta pägachiran. Chayno caycashanpita Salmanasarga mayaran Oseas contran ricacushanta. Mayaran Egiptupa raynin So jutiyojman runacunata cachashanta. Manana pägashanachu caran cada wata päganyashan impuestutapis. Chaura Salmanasarga Oseasta prësu charircur carsilman wichgachiran. Nircur intëru Israel nasyunman yaycuran llapan suldäruncuna. Samaria siudäta quimsa wata intëru curalararan. Samaria siudäta binsiycur chayman yaycuptinmi ray Oseasga isgun wata ray caycaran. Nircurmi Salmanasarga Israel runacunata prësu charishpan Asiria nasyunman suldäruncunawan aparan. Asiriaman chayaycurmi Halah marcaman y Gozancho caycaj Habor mayu läduncho caycaj marcacunaman churaran chaycho tiyananpaj. Media runacunapa siudänincunamanpis churaran chaycho tiyananpaj.* Deut. 4.27–28; 28.36
Chaynöga caran Tayta Dios mana munashanta Israelcuna rurashanpitami. Tayta Diosga faraonpa munaynincho caycajtami unay Egiptupita jorgamusha caran. Chaypis Israelcunaga mana sirbej ïdulucunata rispitar adurasha. Paycunapa ñaupanpita Tayta Dios gargushan nasyuncunacho tiyajcuna rurashanno ruraran. Israelpa raynincuna «cayno rurashun» nir yachachishan mana allicunatapis ruraran.
Israelcunaga Tayta Diosta manacajman churar ïdulucunata puytush lömacunacho adurananpaj capillancunata ruracarcäriran llapan siudänincunacho, curalasha siudäcunacho, ricachacunanpaj rurashan törricunacho. 10 Puytush lömacunacho, cupösu yöracunapa chaquincunacho ichichicurcuran Asera diosa-nirajcunata, shaywacunata.* 1Rey. 14.23 11 Israelcunapa ñaupanpita Tayta Dios gargushan runacunano ïdulucunapaj insinsutapis saumachiran. Tayta Diosta rabyachishpan fiyupa mana allicunata ruraran. 12  Tayta Dios «ama aduranquichu» nisha caycaptinpis ïdulucunata aduraran.* Éxo. 20.3–5; Deut. 5.7–9 13  Tayta Diosga profëtancunawan willachiran chayno mana rurananpämi Israelcunatawan Judá runacunataga. Willachir niran: «Jucha ruraycunata cacharir allitana ruray. Mandamintöcunatana llapanta cumliy. Chaytaga unay caj famillyayquicunatami willachirä sirbimaj profëtäcunawan.»
14 Chayno nishanpis manami wiyacuranchu. Chaypa ruquenga ñaupa caj famillyancunano mana allicunata rurararan. Ñaupa caj famillyancunapis Tayta Diosman manami yäracurannachu. 15 Tayta Diospa laynincunata manacajman churaran. Unay caj famillyancunawan parlacushancunata mana bälichir mana cäsuranchu. Willapashancunatapis mana wiyacuranchu. Mana bälejcunata «diosnë» nir aduraran. Chaynöpami Israelcunapis imapäpis mana bälejnöna ricacuran. Mana rurananpaj Tayta Dios nisha caycaptinpis ñaupan nasyun runacunano ruraran. 16  Tayta Diospa mandamintuncunataga manami juctapis cumlirannachu. Chaypa ruquenga runsita jundiypa ruracarcäriran ishcay besëracunata, Asera diosa-niraj ïdulutapis. Aduraran syëlucho cajcunata, Baaltapis. 17 Wamrancunata ollguta warmitapis rupachiran. Musyacoj cayta, brüju cayta yachacuran.* Deut. 18.10 Chayno rurarmi Tayta Diospa ñaupancho fiyupa mana allita ruraran. Chaura Tayta Diospis fiyupa rabyaran.
18 Chaymi Tayta Diosga fiyupa rabyacurcuran Israel runacunapaj. Ñaupanpitapis juc-läman jitariran. Judá trïbu cajcunallatanami jinanchöga cachaycuran. 19 Judá runacunapis manami cumlirannachu Tayta Diospa mandamintuncunataga. Chaypa ruquenga Israelcunano juchallatana ruraran. 20 Chaura Tayta Dios gongaycuranna Israelpita mirar aywajcunata. Nircorga pasaypa pengayman churaran. Asaltanticuna ima-aycantapis apacoj. Chaypitanaga Tayta Diosmi lädunpita jitariran.
21 Davidpita mirar aywajcunataga Israelcunapita raquisha caran. Israelcunaga raynin cananpaj churacarcärisha caran Nabatpa wamran Jeroboamta. Paynami Israelcunataga Tayta Diosta gongaycachiran fiyupa juchata rurachishpan. 22 Israelcunaga juchata ruraran Jeroboam juchata rurashannölla. Jucha ruraytaga manami cachaycärirannachu. 23 Chaypitanaga Tayta Dios Israelcunata ñaupanpita jitariran profëtancunawan willacachishanno. Israelcunataga Asiriaman prësu aparan. Chaychönami canancamapis tiyarcaycan.
Juc-lä runacunata Samariaman tiyachishan
24 Asiriapa raynenga Samariaman apachimuran Babilonia, Cuta, Ava, Hamat, Sefarvaim runacunata. Paycunatanami churaran Samariacho caj siudäcunaman Israelcuna tiyashancho tiyananpaj. 25 Apamushan runacunaga chaycho tiyar Tayta Diosta manami aduraranchu. Chaymi Tayta Diosga liyuncunata yurichiran. Liyuncunaga waquin runacunata wañuchiran. 26 Chaymi Asiriapa rayninta willar niran: «Samariacho caj siudäcunaman apachishayqui runacunaga manami musyanchu chaycho caj diosta imano adurana cashantapis. Mana musyaptinmi chay diosga liyuncunata yurichisha. Liyuncunami runacunata wañuycächin.»
27 Chayno willaptin Asiriapa raynenga niran: «Prësu apamushayquicunacho caycaj cüracunapita jucta cutichiy chaycho tiyananpaj. Paycunami yachachenga chay nasyunpa diosninta imano adurana cashantapis.»
28 Chaura Samariapita prësu apashan juc cürata cutichiran. Payga Betelman aywaran tiyananpaj. Chaychönami yachachiran Tayta Diosta imano aduraytapis. 29 Chaypis cada nasyunpita aywaj runacunaga diosnincunata ruracarcäriran tiyashan siudäcunacho. Nircur Samaria runacuna puytush lömacunacho capillacunata rurashancunaman churaran. 30 Babilonia runacunaga ïduluta ruracurcuran Sucot-benot diosta adurananpaj. Cuta runacunaga ïduluta ruracarcäriran Nergal diosta adurananpaj. Hamat runacunaga ïduluta ruracarcäriran Asima diosta adurananpaj. 31 Ava runacuna ïdulucunata ruracarcäriran Nibhaz diostawan Tartac diosta adurananpaj. Sefarvaim runacunana wamrancunata rupachiran Adramelec y Anamelec dioscunata rispitashpan. 32 Ïduluta rurasha carpis Tayta Diostapis rispitar aduraycaran. Ichanga quiquin casta runacunata churacarcäriran cürancuna cananpaj. Puytush lömacunacho caj capillancunacho diosnincunata aduraj. 33 Paycunaga Tayta Diosta adurarpis quiquincunapa diosnincunatapis adurarcaycaran quiquinpa nasyunnincunacho rurashanno. Paycunaga juc-läpita juc-läpitami aywaran.
34 Canancamapis unay rurashannöllami rurarcaycan. Tayta Diostaga manami aduranchu. Manami cumlinchu Tayta Diospa laynincunata. Manami ruranchu Jacobpita mirajcunata Tayta Dios yachachishanta. Ni mandamintuncunatapis mana cumlinchu. Jacobpa jutintami Tayta Diosga Israel nir rucachiparan.* Gén. 32.28; 35.10 35 Israelcunawan parlacushpanmi Tayta Diosga nisha caran: «Ama rispitanquichu juccuna ‹diosnë› nishantaga. Chaycunataga ama aduranquichu. Ni imatapis ‹paypaj› nir ama pishtanquichu.* Éxo. 20.5; Deut. 5.9 36 Noga Tayta Diosnillayquita rispitar sirbir aduramanquega.* Deut. 6.13 Nogami fiyupa munaynëwan jorgamurä Egipto nasyunpita. Chaymi nogallata rispitamanqui, aduramanqui. Sacrifisyucunatapis nogallapaj pishtanqui. 37 Gamcunaga mana cachaypa cumliy laynëcunata, yachachishäcunata, mandamintöcunata. Gamcuna cumlinayquipämi isquirbichishcä. Chaymi juc-lä nasyun runacuna ‹diosnë› nishanta ama aduranquichu. 38 Ama gonganquichu gamcunawan parlacushanchïtaga. Juc-lä nasyun runacuna ‹diosnë› nishantaga ama aduranquichu. 39 Chaypa ruquenga Noga Tayta Diosnillayquita adurar sirbimanqui. Chauraga chiquishojcunapa munayninpita salbashayquimi.»
40 Chayno nishanpis chay runacunaga manami wiyacuranchu. Unay caj custumrincunallata rurarcaycaran. 41  Tayta Diosta rispitar adurarpis ïduluncunatapis rispitarcaycaran. Paycunapita mirar aywaj wamrancunapis unay caj famillyancunanöllami rurarcaycaran. Chaynöllami canancamapis goyarcaycan.

*17:6 Deut. 4.27–28; 28.36

*17:10 1Rey. 14.23

*17:12 Éxo. 20.3–5; Deut. 5.7–9

*17:17 Deut. 18.10

*17:34 Gén. 32.28; 35.10

*17:35 Éxo. 20.5; Deut. 5.9

*17:36 Deut. 6.13