7
Esteban apukunapa puntanpi sumakta yachachirka
Chasna rimashkankunawasha israel runakunapa saserdotenkunapa atun apuka Estebanta tapurka:
¿Shutipachu paykunapa rimashkanka? nishpa.
Chasna tapushpan Estebanka aynirka:
Wawkikuna, yachayyu rukukunapas, uyaychi rimahushkaynita. Ñukaka mana millaypa shimikunatachu rimahurkani, nima Yaya Diosmanta, nima Moisespa killkashkanmanta. Tukuymanta ashwan atun Yaya Dioska rikurishka yayanchi ruku wañu Abrahamta Mesopotamia allpapi, manara Harán llaktama kawsak rihushpanra. Chasna rikurishpan rimarka: Sakiy aylluykikunata, allpaykimanta llukshiy. Shuk allpama riy, maykantami rikuchishkayki. Chay allpama kawsakriy.
Yaya Dios chasna nishpan Abrahamka Kaldea runakunapa allpanmanta llukshishpan rirka Harán llaktapi kawsananpa. Chaypi kawsahushpan yayanka wañurka. Yayan wañushkanwasha Yaya Diospa kamachishkanta kasushpan kay allpama kawsak shamurka, maypimi ñukanchika kunan kawsahunchi. Chasna kawsashpanpas Yaya Dioska manara Abrahamta kurkachu kay allpata amun tukunanpa, nima shuk chushastuta. Ashwan payta shuk paktachinan shimita rimarka: Wañushkaykiwasha kay allpata kanpa miraykunatami kusha amunkuna kanankunapa nishpa. Abrahamka chay uras nima shuk wawayu kashpanpas Yaya Dioska payta chasna rimarka. Chaymantapas Yaya Dioska shuk paktachinan shimita Abrahamta rimarka: Kanpa miraykunaka chikan runakunapa allpankunapi kawsankakuna shuk allpamanta runakunashina. Chay allpapi kawsahukkunaka kanpa miraykunata tarawachishpa parisichinkakunami, chiknishpa kamachinkakuna chusku pachak watakama nishpa. Chaymanta rimarka: Ñukami paykunata kastigasha, kanpa miraykunata yanka nishpa tarawachishkankunarayku. Chaywasha kishpichishpayni chay allpamanta paykunata llukshichisha. Chasna llukshichishpayni chay kushkayni allpapi kanpa miraykunaka munashkaynita rurashpa kawsankakuna.
Chaymanta Abrahamta kamachirka: Pitinayki tiyan karipa ishpanan kara puntata. Chaymi kanka rikuchinaykichipa akllashkayni runakuna kanaykichita. Tukuy kanpa miraykunapas kari wawankunawa chasnallatata ruranankuna tiyan wiñayparayku. Chasna Yaya Dios rimashpan Abrahamka wawan Isaakta pusak puncha wawayarishkanmanta ishpanan kara puntata pitirka. Isaakpas wawan Jakobta chasnallatata rurarka. Jakobka chasnallatata rurarka chunka ishkay wawankunata, maykankunamantami ñukanchikuna mirashkanchi.
9-10 Chay Jakobpa wawankuna ñawpa yaya rukunchi wañukuna shuk wawkinkuna Joseta chiknishpankuna wawkin kashpantata shuk runakunata rantichirkakuna. Chay runakunaka Joseta yanka nishpa tarawashpa kawsananpa Egipto allpama aparkakuna. Chasna kashpanpas Yaya Dioska Joseta kishpichirka karan parisichiy tukushkanmanta. Pay Joseta yanapashkanrayku ali yuyayyu yachak karka. Chasna kashpan egipto runakunapa atun apu payta kishpichishpan tukuy Egiptopi kamachik kananpa churarka. Chasnallatata wasinpipas Joseta kamachik kananpa churarka.
11 Chay uras tarpukuna mana wiñashkanrayku atun yarkay tiyarka. Tukuy Egipto allpapi, Kanaán allpapipas kawsak runakuna yapa sinchi yarkaywa karkakuna. Yaya rukunchi wañukuna mana atiparkakunachu tarinata mikunata. 12 Josepa yayan Jakobka Egiptopi achka mikuna tiyashkanta yachashpan wawankunata kacharka rantinankunapa mikunankunarayku. Chaymi karka puntiru rishkankunaka. 13 Chay puntiru mikuna apamushkankunaka tukurishpan Jakobka kutikashka wawankunata kacharka rantik rinankunapa. Paktashpankuna Joseka wawkinkunata rikushpan rimarka: Ñukami kani wawkikichi José. ¿Manachu riksiwankichi? nishpa. Joseka rikuchirka paykunata egipto runakunapa atun aputa. Kaykunami kikin wawkinikuna kanahun nishpa. Chasna chay atun apuka yacharka maykan runakunamantami Joseka karka.
14 Chaymanta Joseka yayan Jakobta kayarka tukuy ayllunkunawa pakta Egiptopi kawsak shamunankunapa. Chaypi yayan Jakobka tukuy ayllunkunawa pakta kanchis chunka pichka runakuna Egipto allpama kawsak rirkakuna. 15 Unayta chaypi kawsahushpankuna yayanka wañurka. Chaymantapas wawankuna chaypillatata wañurkakuna, maykankunami ñukanchipa yaya rukunchikuna karkakuna. 16 Chasna wañushpankuna Sikem shutiyu llaktama Kanaán allpapi aparkakuna, allarishka urku uchkupi churashpankuna tapanankunapa. Ñawpa Abrahamka chay allpata rantirka Sikem llaktapi kawsak Hamorpa wawankunamanta.
17 Yaya Dioska ñawpa Abrahamta kay paktachinan shimita rimarka: Kanpa miraykunaka chikan runakunapa allpankunapi kawsankakuna chusku pachak watata nishpa. Chay chusku pachak wata tukurihushpan yaya rukunchi wañukuna chay Egipto allpapi achka mirashka karkakuna. 18 Chay uras shuk mushu atun apu yaykurka Egiptopi kamachinanpa. Chay mushu apuka mana yacharkachu Josemanta, ña unay wañushkanrayku. 19 Chay apumi yaya rukunchi wañukunata llullachishpa parisichipayarka. Mana munashpan yaya rukunchikuna miranankunapa, chay apuka kamachirka tukuy mushu wawayarishka kari wawaykichikunata sakiychi wañunankunapa nishpa.
20 Chasna chay apuka kamachihushkan uras Moiseska wawayarirka. Chay llullu wawastuta Yaya Dioska yapa yuyarka. Mana munashpankuna wañunanpa, yayan mamanwa Moisesta kimsa killata wasinpi pakalla kuyrarkakuna. 21 Manana ashwanta pakanata atipashpankuna mamanka shuk kanuwastupi churashpan yakupi wampuchishpa kacharirka. Chasna sakirishkata atun apupa warmi wawan tarishpan pushashpan kikin wawantashina wiñachirka. 22 Chaypi Moiseska yachakurka tukuy egipto runakunapa yachashkankunata. Chasna kashpan payka yapa yachak karka rimanankunapi, tukuy rurashkankunapi.
23 Ña chusku chunka watayu kashpan yapa munarka kikin ayllunkunata, israel masinkunata rikuk rinata. 24 Chasna yuyarishpa purihushpan shuk egipto runa shuk israel runata yankamanta piñashpa asutihushkanta rikurka. Chaypi Moiseska asutirishkata kishpichishpan chay makak egipto runatana waktashpa wañuchirka. 25 Chayta rurashpan Moiseska yuyarirka, israel masinikuna rurashkaynita yachashpankuna asirtankakuna Yaya Dios kachawashkanta paykunata chay chiknik runakunamanta kishpichinaynipa nishpa. Chasna kashpanpas paykunaka mana asirtarkakunachu.
26 Kayantima Moiseska rihushpan ishkay israel masinkuna makanakuhukkunata tarik rirka. Payka makanakuhukkunata sakichinayashpan rimarka: ¿Imaraykuta wawkipura piñanakushpa makanakuhunkichi? 27 Chasna rimahushpan chay israel masinta makahuk runaka Moisesta tankashpan piñarishpa aynirka: ¿Imaraykuta satirik shamunki? ¿Pita kanta kachashka kaypi shuk apushina kanaykipa, rurahushkanchimantapas tapunaykipa? 28 ¿Ñukatapas wañuchiwanayankichu egipto runata kayna wañuchishkaykitashina? 29 Chasna rimahushkanta uyashpan Moiseska karuma mitikurka. Egiptomanta mitikushpan Madián allpapi kawsak rirka. Chaypi chikan runakuna chawpipi kawsapayarka. Chay allpapi warmiyashpan warminka ishkay kari wawata wawayarka.
30 Chusku chunka watamanta Moiseska Sinaí urku mayanpi chunlla chakishka allpapi purihushpan shuk allpalla kaspistu sintihushkanpi shuk angel rikurirka. 31 Chayta rikushpan Moiseska mancharirka ¿imanahuntaya chay kaspika? nishpa. Kayllayahushpan rikunanpa, Yaya Diospa rimahushkanta uyarka: 32 Ñukami kani Yaya Dios, maykantami yaya rukuykikuna wañukuna Abraham, Isaak, Jakob kushichiwanahun. Chasna nihushkanta uyashpan Moiseska mancharishpan chukchurirka, manana rikunayarkachu ashwanta. 33 Chaypina Yaya Dioska payta rimarka: Atun kashpayni chakikipi churarishkaykita surkuy. Kay allpaka ñukapami. 34 Ñukaka rikushkanimi Egipto allpapi akllashkayni runakunata yapa parisichihushkankunata. Paykunapa wakahushkankunatapas uyashkanimi. Wakashpa mañawahukkunata llakirishpayni kishpichik risha nishpayni kanta Egiptoma kachashkayki.
35 Chay Moisesta paykuna ñawpa chiknishpa rimarkakuna: ¿Pita kanta kachashka shuk apushina kanaykipa, rurahushkanchimantapas tapunaykipa? nishpa. Chasna mana munashpankunapas Yaya Dios chay Moisestaka kacharka apunkuna tukunanpa, chaymanta paykunata kishpichik kananpa. Chasna kananpa Yaya Dios payta rikuchirka shuk sintihuk kaspipi rikurik angelwa. 36 Chasna kishpichik tukushpan chay Moiseska yaya rukunchi wañukunata Egiptomanta llukshichirka. Chay Egipto allpapi kallarishpa, atun yaku Puka Mar shutiyuta chimpashpa, chunlla chakishka allpapi purihushpankuna yaya rukunchi wañukunata chusku chunka watata suma mana atipaypakunata, Yaya Diospa yachayninwa nima ima uras rikushkankunata rikuchirka. 37 Chay Moisesllatata yaya rukunchi wañukunata rimarka: Shuk puncha Yaya Dios ñukanchi israel runakunamantalla shuk runata kachanka, ñukashina paypa yachayninwa yachachik kananpa nishpa.
38 Chay Moisestami Sinaí urkupi angelka rimarka yaya rukunchi wañukunawa chunlla chakishka allpapi kahushpankuna. Chaymanta Moiseska paykunata chay angelpa rimashkanta yachachirka, imashna rurashpami wiñaypa Yaya Dioswa kawsankakuna nishpa. Chaymanta chay shimillatata killkarka ñukanchipas yachananchipa.
39 Yaya rukunchi wañukuna Moisesta mana kasunayarkakunachu. Ashwan payta piñarishpankuna Egiptoma kutinayarkakuna. 40 Chasna yuyarishpankuna Moisés Sinaí urkupi yapa unayashpan paypa wawkin Aronta rimarkakuna: Mana yachanchichu imashnami tukushka Moiseska, chay ñukanchikunata Egiptomanta llukshichimushkaka. ¿Imaraykuta chasna unayahun? Chayrayku ruray ñukanchirayku shuk mushu dioskunata chaykunatana katinanchipa nishpa. 41 Chasna rimashpankuna shuk wakra kari wawata oromanta rurarkakuna diosninkunarayku. Chaymanta shuk wiwakunata wañuchirkakuna chay oromanta yanka nishpa rurashkata kushichinankunapa. Kikin makinkunawa rurashkankunata rikushpankuna kushikurkakuna kaymi diosninchika nishpa. 42 Chayta rurashkankunarayku Yaya Dioska sakirka chayllatana mañashpa kawsanankunapa. Mana kikin Yaya Diosta kunkurishpa mañanankunaranti, intita, killata, istrillakunata mañapayanahun. Imashnami ñawpa Yaya Diospa yachayninwa yachachikkuna killkarkakuna kasna nishpa:
Yaya Dios riman: Israel runakuna, alita uyawaychi. Chay chunlla chakishka allpapi chusku chunka watata purihushpaykichi ¿ñukatachu kushichinayashpa wañuchirkankichi shuk wiwakunata? 43 Manami chasnachu. Ñukata mañanaykichiranti, Molok shutiyu yanka diospa karpa wasinta aparkankichi, Refán shutiyu yanka diospa istrillantapas. Chaymanta ñukata mañahukshina chaykunata mañashpa purirkankichi. Kankuna kikin rurashkaykichikunata mañashpa purirkankichi. Chayrayku allpaykichimanta llukshichishkaykichi, Babilonia allpamanta ashwan karuma kachashkaykichi chaypi parisishpa kawsanaykichipa nishpa.
44 Kankunami rimawarkankichi Yaya Diospa wasinmanta mana alita rimashkaynita. Alita uyawaychi. Ñawpa yaya rukunchi wañukunaka chunlla chakishka allpapi purihushpankuna mana tiyarkachu Yaya Diospa wasinka. Paykunaka charirkakuna shuk karpa wasita, maypimi Yaya Dios paykunawa kahushkanta rikuchirka. Manara chayka tiyashpanra Yaya Dios Moisesta yachachirka imashnami chay karpa wasita ruranka chay ukupi payta mañanankunapa.
45 Moisés wañushpan kawsak yaya rukunchi wañukunana chay karpa wasita charirkakuna. Josué paykunata kamachishpan Yaya Dios paykunata kunata rimashkan allpata amuyashpankuna chay karpa wasita aparkakuna. Chaypi Yaya Dioska paykunawa kiparirka. Chay allpapi kawsahuk runakunata kallpachirka yaya rukunchi wañukunana kawsanankunapa. Chaypina Yaya Diosta chay karpa wasipi mañapayarkakuna David atun apunkuna tukunankama. 46 Chay atun apu Davidka Yaya Dios yapa payta yuyashkanta yachashpan tapurka: Kanrayku ruranayani shuk atun suma wasita ñukanchi Jakobmanta mirashka runakuna chaypi kanta mañananchipa. ¿Ima ninkita? nishpa. 47 Yaya Dioska mana munashpan aynirka: Mana kanchu rurapanki wasinita. Wawayki Salomonmi ruranka nishpa. 48 Chasna chay suma wasita rurashpanpas yachanchi Yaya Dios ashwan atun tukuymanta kashkanrayku mana runa rurashka wasipi kawsananta. Chasna ñawpa Yaya Diospa yachayninwa yachachik Isaiaska killkarka:
49-50 Yaya Dioska kasna riman: Ñukaka awa silupi tiyarishpayni kamachini tukuy allpapi kawsak runakunata. ¿Manachu ñuka rurashkani tukuy siluta allpatapas? ¿Imashnata atipaynima kawsanata runa rurashka wasipika? Manami atipankichichu ñukarayku shuk wasita ruranata nishpa.
51 Kankuna Yaya Diospa wasinmanta, Moisespa killkashkanmantapas mana alita rimashkaynita niwankichi. Ashwan kankunaka mana Yaya Diosta kasunayakkuna kankichi. Yaya Diosta mana riksikkunashina kashpaykichi tukuy uras Yaya Diospa Espiritunta arkankichi mana kankunata shutipa kashkanta riksichinanpa. Ñawpa yaya rukunchi wañukunashinallatata kankunapas katihunkichi. 52 Paykunaka ñawpa Yaya Diospa yachayninwa yachachikkunata tukuyta wañuchinayarkakuna. Shukkunataka chay ali rurak Jesuspa shamunanmanta rimakkunata wañuchirkakuna. Kunanka chay Jesús paktashpan kankunaka apichishpa payta wañuchichirkankichi. 53 Kankunaka Yaya Dios angelkunata kachashpan kamachishkankunata kuy tukushpaykichipas mana chayta kasushkankichichu nishpa Estebanka rimarka.
Estebanta wañuchirkakuna
54 Estebanpa rimashkanta uyashpankuna chay apukunaka sumakta piñarishpankuna kirunkunata kanirirkakuna.
55 Estebanka Yaya Diospa Espíritun payta tukuypi yuyachishpan siluma rikushpan Yaya Diospa suma chuyahlla punchayachishkanta rikurka. Chasnallatata Jesusta rikurka Yayan Diospa kuskan parti shayahukta. 56 Chasna rikushpan rimarka:
Rikuychi, siluka paskarishka kahukta rikuhuni. Chasnallatata rikuhuni Jesusta Yaya Diospa kuskan parti shayahukta.
57 Chasna rimahushkanta uyashpankuna apukunaka rinkrinkunata tapashpankuna sinchita kaparishpankuna shuk yuyayllawa kallpa payta apik rirkakuna. 58 Llaktamanta tankashpa llukshichishpankuna rumiwa tuksishpa wañuchirkakuna. Manara rumiwa tuksihushpankuna churarishkankunata llatanachishpa Saulo shutiyu musuta kurkakuna wakaychananpa. 59 Rumiwa tuksihushpankuna ña wañuhushpan Estebanka Jesusta mañashpa nirka:
Yayayni Jesús, ña wañuhuni. Kaykaya, kaypi kahuni kawsanaykipi yaykuchiwanaykipa.
60 Chasna nishpan kunkurishpan sinchita Yaya Diosta mañashpa kaparirka:
¡Yaya Dios, ama kastigankichu kay wañuchiwak runakunata!
Chasna mañashpa wañurka.