A Buk anun Paaulo karom a taara
Rom
A pirpir kaapa muga
Baa Paaulo i ki irong Korinto, i timu a buk mi karom a taara na nurnur irong Rom. I taar a buk karom raa tabuan a iaana Poibe ma i loi urong Rom (babo Rom 16:1).
Rom a ngaala na taamaan aakit, baa a ngaala na king, baa di waatungi naa Kaaisaar i ki iaai.
Baa Paaulo i timu a buk mi pa i waan utbaai urong Rom ma pa i wer diat utbaai. Io, u ra buk mi i nem na wer diat un mongoro na utnaa. Raa ngaala na utnaa baa i nemi naa diat a kaapa uni i lenbi: A taara raap diat aa paam aakaina ma pa te in takado namataan God. Daat a takado namataan God baa daat nurnur ku un Iesu Kaarisito. Ma baa daat nurnur un Kaarisito daat a lalaaun ma ra matakina lalaaun ma daat a murmur ma a Takado na Nion. I pirpir kaai u ra taara Iudaia, naa God pa i dumaana diat.
Paaulo i wapua diat kaai naa i nem na waan karom diat.
A winawaan i ra buk Rom:
A turturpaai ra buk mi (1:1-17)
A taara raap diat paam aakaina ma diat iba kup a warwalaaun (1:18–3:20)
God in walaaun daat kabina daat nurnur un Kaarisito (3:21–4:25)
Un Kaarisito daat lalaaun ma ra matakina lalaaun (5:1–8:39)
God pa i dumaana a taara Israael (9:1–11:36)
A kum koina mangamangaan baa daat a murmuri (12:1–15:13)
A tintinip na pirpir anun Paaulo karom a taara Rom (15:14–16:27)
1
Paaulo i wewapua u ra nuna pinapaam na aapostolo
Iaau Paaulo, a tultul anun Kaarisito Iesu, iaau timu a buk mi karom muaat. God i wataa pa iaau, kupi ang aapostolo, ma i pilak pa iaau kupi ang warawaai ma ra nuna Koina Wewapua karom a taara. A Koina Wewapua mi, God ia weweliman muga taau uni ma ra pirpir anu ra nuna kum propet u ra Buk Taabu. A Koina Wewapua i wapua daat un Natunalik baa di buta paai ko ra wuna taara anun king Dewid. Ma baa i tur balet ko ra minaat a Takado na Nion i waiaai naa ia a Natun God ma i dekdek aakit. Ia ut maa Iesu Kaarisito anundaat Tadaaru. Un Kaarisito ut, God i taar a koina pinapaam na aapostolo karom miaat, kupi miaat a wangaala paa a iaana. Miaat a warawaai karom a kum wunwuna taara raap baa wakir a taara Iudaia, kupi diat a nurnur ma diat a taraam uni. Muaat kaai raa taara kon diat, baa God i wataa pa muaat, kupi muaat anun Iesu Kaarisito.
Iaau timu a buk mi karom muaat raap matira Rom, baa God i wataa pa muaat kupi muaat anuna gomgom na taara, maa i maari aakit muaat. A maarmaari ma ra maalmaal karom muaat kon God a Tamaandaat ma ko ra nundaat Tadaaru Iesu Kaarisito.
Paaulo i aaraaring u ra taara Rom
Bi ia a mugaana utnaa, iaau waatung wakaak karom anung God u ra iaan Iesu Kaarisito un muaat raap, kabina maa a taara u ra rakrakaan buaal diat aa walangoro a wewapua u ra numuaat nurnur. 9-10 Iaau papaam karom God ma ra nung lalaaun raap, baa iaau warawaai ma ra Koina Wewapua un Natuna, ma God ut i nunurai naa iaau laana nuk pa muaat ma ra nung kum niaaring u ra kum bungbung raap. Iaau aaraaring kaai baa a nemnem ut anun God, io mi maraagaam in paam aara anung aakapi kupi ang waan karom muaat.
11 Iaau nem aakiti naa ang babo muaat kupi ang tabaara muaat ma ra wetabaar na Nion, kupi in wadekdek muaat. 12 Lenmaa, baa ang babo anumuaat nurnur, ma muaat kaai muaat a babo anung nurnur, io, daat a wadekdek wetwetalaai daat. 13 A kum tateng liklik, iaau nemi naa muaat a nunurai naa mongoro na bung iaau nemi naa ang babo muaat, kupi ang waraaut muaat tuk baa ang babo a wai ra nung pinapaam u ra numuaat lalaaun, welaar ma ra wai ra nung wawer baa iaau baboi u ra kum taamtaamaan ingen kon diat baa wakir a taara Iudaia. Iaku, tuk mi, pa iaau waan laar paai.
14 Anung pinapaam ut baa God i taar taai taang, kupi ang warawaai karom a taara Grik ma karom a taara ingen kaai, karom a kum tena manaana ma karom diat baa anundiat manaana pa i ngaala. 15 Mi ia a kabina maa iaau nem aakiti naa ang wapua muaat kaai matira Rom u ra Koina Wewapua.
A dekdek i ra Koina Wewapua
16 Pa iaau wawirwir u ra Koina Wewapua, kabina maa ia a dekdekin God kupi in walaaun paa a taara baa diat nurnur. Karom miaat a taara Iudaia muga, ma mi karom muaat kaai baa wakir a taara Iudaia. 17 Ma a Koina Wewapua i wapuaana aakapi kupi a taara diat a takado namataan God. Aakapi na nurnur ku a taara diat a takado uni, a nurnur ot ku ko ra turpaaina tuk u ra tintinipina. Welaar ma di aa timu taai u ra Buk Taabu lenbi, “Te ku baa i nurnur, God in waatungi naa a tena takado ma in lalaaun.” Aab 2:4
God i kaankaan karom a taara u ra nundiat kum aakaina mangamangaan
18 A kaankaan anun God i waan paat baarabaara taanginaanga u ra maawa, kabina a taara pa diat ru God ma diat paam aakaina, ma u ra nundiat kum aakaina mangamangaan, diat turbaat a wawer lingtatuna. 19 God i kaankaan, kabina maa aakapi baa din nunura God uni i kaapakaapa ku karom diat, maa ia ut ia wakaapa taai karom diat. 20 A taara pa diat babo taa God ma ra mataandiat, iaku turpaai u ra wawaki i ra rakrakaan buaal, baa diat babo a kum utnaa na wawaki diat pet laar paai baa diat nunura God. Diat nunurai naa a dekdekin God in tur takum, ma ia a God i lalaaun takum. Io, pain diat a weoro kon God.
21 Diat nunura ut God, iaku maa pa diat rui welaar ma ia God, ma pa diat waatung wakaak kaai karomi. Diat nuknuk biaa ku lenbaa pa ta manaana indiat, ma a balaandiat i baboto. 22 Diat piri naa diat manaana aakit, iaku diat welaar ku ma ra kum longlong. 23 Pa diat nem na lotu karom God baa i lalaaun takum, diat lotu ku karom a malalar i ra muaana baa in maat ku, ma karom a kum taabataaba i ra kum pika, ma a kum wewagua, ma ra kum utnaa baa diat kakakaa napia.
24 Io, God i maadek ta diat kupi diat a paam a kum dur na mangamangaan welaar ma ra aakaina nemnem ko ra balaandiat, lenmaa diat paam a utnaa na wawirwir wetwetalaai u ra panindiat. 25 Diat kiaana wa a lingtatuna na wawer un God kup a warwaruga. Diat lotu ma diat aaraaring maku karom a kum utnaa baa God i waki ta diat, ma pa diat lotu ma karom a Tena Wawaki, ia baa din pir walaawa paai mari ma namur ma pa in raap. Aamen.
26 Baa diat paami lenmaa, God i maadek ta diat u ra nundiat ngaala na nemnem u ra kum aakaina utnaa na wawirwir. I lenbi: In tabuan diat kiaana wa aakapi na tinaulaa baa di aa waki taai, ma diat taulaa wetwetalaai ma diat balet ut. 27 Lenkaai maa karom in muaana, diat waan ingen ko ra aakapi na tinaulaa baa di aa waki taai naa diat a taulaa ma in tabuan, ma diat teng ma ra ngaala na nemnem kup diat balet ut, ma diat paam aakaina karom diat balet. Pa ta wawirwir indiat baa diat paami lenmaa. Diat ut diat aa baanaakaka paa anundiat lalaaun ma ra kum mangamangaan mi. Bi ia a naagagon na binabaalu karom diat baa i ot ma ra nundiat kum aakaina.
28 Bi kaai ia, pa diat nuk paa ma God, diat nuki naa a wawer un God i ling biaa ku. Io, i maadek ta diat kupi in aaka a nuknukindiat, ma diat paam maku a kum utnaa baa pa i ot kupi diat a paami. 29 Diat teng ma ra kum aakaina mangamangaan. Bari diat: Diat paam aakaina karom a taara, diat pom, diat nem na baanaakaka taara. Diat teng ma ra nuknuk aakaka, diat aak doko taara, diat wengangaar, diat warwaruga, diat nget a taara. Diat pirura, 30 diat pir aakaka taara. Diat ki na ebaar ma God, diat weninaan, diat aamaamaan ngaala, diat pir wangaala pa diat ut. Diat nuknuk kup a kum matakina aakapi kup a paam aakaina. Diat wabulbul karom tamaandiat ma naandiat. 31 Pa diat papaam na manaana, pa diat paam ot paa anundiat kum weweliman, pa diat nunura ma a maarmaari ma ra koina mangamangaan karom a taara. 32 A mangaana taara lenmi, diat nunura ut a naagagon anun God, naa diat baa diat paampaam a kum utnaa mi, i ot kupi diat a maat. Iaku diat paami ku, ma diat mulaaot kupi a taara ingen kaai diat a paami.