١٨
حِيزْقِييَا ذ أَجدْجِيذْ خْ يَاهُوذَا
١ ذڭْ ؤُسڭّْوَاسْ وِيسّْ ثْڒَاثَا ن هُوشِيعَا، مِّيسْ ن إِلَا، أَجدْجِيذْ ن إِسْرَائِيل، إِمْسَارْ بلِّي حِيزْقِييَا إِذْوڒْ ذ أَجدْجِيذْ. نتَّا ثُوغَا ذ مِّيسْ ن أَحَازْ، أَجدْجِيذْ ن يَاهُوذَا. ◘18:1 [2 إِم. 29:1-2؛ 31:1] — 2 إِم. 28:27؛ 29:1 ٢ نتَّا ثُوغَا غَارسْ خمْسَا ؤُ-عِيشْرِينْ ن إِسڭّْوُوسَا ؤُمِي إِذْوڒْ ذ أَجدْجِيذْ. نتَّا إِحْكمْ ثسْعَا ؤُ-عِيشْرِينْ ن إِسڭّْوُوسَا ذِي ؤُرْشَالِيمْ. يمَّاسْ قَّارنْ أَسْ أَبِي، يدْجِيسْ ن زَاكَارِييَّا. ٣ نتَّا إِڭَّا مِينْ إِدْجَانْ نِيشَانْ ذِي ثِيطَّاوِينْ ن سِيذِي، نِيشَانْ أَمْ مَامّشْ ث إِڭَّا بَابَاسْ ذَاوُوذْ. ٤ نتَّا إِكّسْ ڒڭْعُوذِي، يَارْژَا إِمَايْضُوثنْ إِقدّْسنْ، إِهْذمْ ثَاربِّيثْ ن شْوَارْثِي ؤُشَا إِڒْبزْ أَفِيغَارْ ن نّْحَاسْ إِ ثُوغَا إِڭَّا مُوسَا، مِينْزِي أَيْثْ ن إِسْرَائِيل ثُوغَا إِ ذ أَسْ د-يِيوْينْ ثِيوْهِيبِينْ ن ڒبْخُورْ أَڒْ ؤُسَّانْ نِّي. نتَّا إِڒَاغَا أَسْ نَاحُوشْثَانْ. ◘18:4 2 إِم. 31:1 ٥ نتَّا إِتّْشڒْ خْ سِيذِي، أَربِّي ن إِسْرَائِيل. جَارْ مَارَّا إِجدْجِيذنْ ن يَاهُوذَا إِنِّي د-يُوسِينْ أَوَارْنِي أَسْ نِيغْ دَّارنْ قْبڒْ نّسْ، وَارْ ثُوغِي إِدْجِي ؤُڒَا ذ إِجّْ أَمْ نتَّا. ٦ نتَّا ثُوغَا إِضْفَارْ أَبْرِيذْ ن سِيذِي، وَارْ خَاسْ إِحيّذْ شَا زِي ضفَّارْ نّسْ. نتَّا ثُوغَا إِحطَّا ڒُْومُورَاثْ نّسْ نِّي ثُوغَا يُومُورْ سِيذِي إِ مُوسَا. ٧ سِيذِي ثُوغَا أَكِيذسْ. مَانِي مَا ثُوغَا إِتّْرَاحْ، ثُوغَا إِفْڒحْ. نتَّا إِغوّغْ خْ ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ ؤُ وَارْ خَاسْ إِسخَّارْ عَاذْ. ٨ نتَّا إِغْڒبْ خْ إِفِيلِيسْطِينِييّنْ أَڒْ غَازَّا أَكْ-ذ جّْوَايهْ نّسْ، زِي لْبُورْجْ ن إِعسَّاسنْ أَڒْ ثَانْذِينْثْ إِفَارْينْ. ◘18:8 إِشا. 14:30
٩ ذڭْ ؤُسڭّْوَاسْ وِيسّْ أَربْعَا ن ؤُجدْجِيذْ حِيزْقِييَا، ذ أَسڭّْوَاسْ وِيسّْ سبْعَا ن هُوشِيعَا، مِّيسْ ن إِلَا، أَجدْجِيذْ ن إِسْرَائِيل، إِمْسَارْ بلِّي شَالْمَانَاسَّارْ، أَجدْجِيذْ ن أَشُّورْ، إِڭعّذْ ضِيدّْ إِ سَامَارْيَا ؤُشَا إِطّفْ إِ-ت. ◘18:9 2 إِج. 17:3 ١٠ نِيثْنِي طّْفنْ ت أَوَارْنِي إِ ثْڒَاثَا ن إِسڭّْوُوسَا. ذڭْ ؤُسڭّْوَاسْ وِيسّْ ستَّا ن حِيزْقِييَا، أَقَا-ث ذ أَسڭّْوَاسْ وِيسّْ ثسْعَا ن حُوشِيعَا، أَجدْجِيذْ ن إِسْرَائِيل، طّْفنْ نِيثْنِي سَامَارْيَا. ◘18:10 2 إِج. 17:6 ١١ أَجدْجِيذْ ن أَشُّورْ إِنْذهْ أَيْثْ ن إِسْرَائِيل ذِي لْمنْفَا غَارْ أَشُّورْ ؤُشَا يِيوْيِي ثنْ ذِي حَالَاحْ ؤُ غَارْ خابُورْ، ونِّي ذ إِغْزَارْ ن جُوزَانْ، ؤُ ذِي ثْندَّامْ ن إِمَاذَاينْ، ◘18:11 1 إِم. 5:26 ١٢ مَاغَارْ نِيثْنِي ثُوغَا وَارْ سْڒِينْ غَارْ مِينْ ذ أَسنْ إِنَّا سِيذِي، أَربِّي نْسنْ، ؤُشَا أَرْژِينْ ڒْْعَاهْذْ نّسْ. مَارَّا مِينْ يُومُورْ مُوسَا، أَمْسخَّارْ ن سِيذِي، وَارْ ذ أَسْ سْڒِينْ ؤُ وَارْ ث ڭِّينْ. ◼18:12 ’غَارْ مِينْ ذ سنْ إِنَّا‘ - س ثْعِيبْرَانِيثْ ’غَارْ ثْمِيجَّا ن‘. *
أَذَافْ ن سَانْحَارِيبْ ذِي ثمُّورْثْ ن يَاهُوذَا
١٣ ذڭْ ؤُسڭّْوَاسْ وِيسّْ أَرْبعْطَاشْ ن ؤُجدْجِيذْ حِيزْقِييَا إِفّغْ سَانْحَارِيبْ، أَجدْجِيذْ ن أَسُّورْ، غَارْ مَارَّا ثِيندَّامْ إِفَارْينْ س إِغبْرَاونْ ن يَاهُوذَا ؤُشَا إِحوّسْ إِ-ثنْثْ. ◘18:13 [2 إِم. 32:1-9؛ إِشا. 36:1-22] — 2 إِم. 32:1؛ إِشا. 36:1 ١٤ حِيزْقِييَا، أَجدْجِيذْ ن يَاهُوذَا، إِسّكّْ إِرقَّاسنْ غَارْ ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ، غَارْ لَاخِيشْ، إِنَّا: ”نشّْ خْضِيغْ! بعّذْ خَافِي! مَارَّا مِينْ خَافِي غَا ثڭّذْ، أَذْ ث خدْجْصغْ.“ خنِّي إِڭَّا ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ إِشْثْ ن لْجِيزْيَا خْ حِيزْقِييَا، أَجدْجِيذْ ن يَاهُوذَا: ثڒْثْ مْيَا ثَالِينْثْ ن نُّوقَارْثْ ذ ثْڒَاثِينْ ثَالِينْثْ ن وُورغْ. ١٥ حِيزْقِييَا إِوْشَا مَارَّا نُّوقَارْثْ نِّي إِتّْوَافنْ ذِي ثَادَّارْثْ ن سِيذِي ؤُ ذڭْ إِخَّامنْ ن ثْخُوبَايْ ن ثَادَّارْثْ ن ؤُجدْجِيذْ. ١٦ ذِي ڒْْوقْثْ نِّي إِقسّْ حِيزْقِييَا، أَجدْجِيذْ ن يَاهُوذَا، مَارَّا وُورغْ ن ثوُّورَا ن زَّاوشْثْ ثَامقّْرَانْثْ ن سِيذِي ؤُ ن ڒضْرُوفْ غَارْ ؤُغزْذِيسْ ن ثوَّارْثْ إِنِّي ثُوغَا إِغدْجفْ حِيزْقِييَا، أَجدْجِيذْ ن يَاهُوذَا، س وُورغْ ؤُشَا إِوْشَا إِ-ث إِ ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ.
١٧ خنِّي إِسّكّْ أَجدْجِيذْ ن أَشُّورْ لْجِينِيرَالْ أَكْ-ذ ؤُزدْجِيفْ ن إِمْسخَّارنْ إِشنّْعنْ ذ ؤُكُومَانْذَارْ ن ڒْْعسْكَارْ أَكْ-ذ إِجّْ ن ڒْْعسْكَارْ ذ أَمقّْرَانْ أَطَّاسْ زِي لَاخِيشْ غَارْ ؤُجدْجِيذْ حِيزْقِييَا ذِي ؤُرْشَالِيمْ. نِيثْنِي ڭعّْذنْ، إِوْضنْ غَارْ ؤُرْشَالِيمْ. ؤُشَا أَوَارْنِي ڒَْامِي ڭعّْذنْ ؤُشَا إِوْضنْ نِيثْنِي، بدّنْ غَارْ ؤُقَاذُوسْ ن وَامَانْ ن ؤُيڒْمَانْ ن سنّجْ، ونِّي إِدْجَانْ غَارْ وبْرِيذْ يُوعْڒَانْ غَارْ وحْوِيشْ ن ؤُصبَّانْ. ١٨ نِيثْنِي ڒَْاغَانْ، حِيمَا أَذْ د-يَاسْ ؤُجدْجِيذْ. خنِّي ؤُيُورنْ غَارْسنْ أَلْيَاقِيمْ، مِّيسْ ن حِيلْقِييَا، ونِّي إِدْجَانْ خْ ثَادَّارْثْ ن ؤُجدْجِيذْ، أَكْ-ذ ؤُمَارِيرْ شِيبْنَا ذ يُووَاخْ، مِّيسْ ن أَسَافْ، أَمَارِيرْ ن ؤُمزْرُويْ. ١٩ أَكُومَانْذَارْ ن ڒْْعسْكَارْ إِنَّا أَسنْ: ”إِنِيمْ إِ حِيزْقِييَا: ’أَمُّو إِ إِقَّارْ ؤُجدْجِيذْ أَمقّْرَانْ، أَجدْجِيذْ ن أَشُّورْ: مَانْ أَثشْڒِي-يَا إِ خْ ثتّشْڒذْ؟ ٢٠ أَقَا-ث ذ ڒْْهَارْذْ ن إِينْشِيشنْ وَاهَا، ؤُمِي ثنِّيذْ: أَقَا غَارْنغْ شّْوَارْ ذ جّهْذْ إِ ؤُمنْغِي! مَانْ ونْ إِ خْ ثتّشْڒذْ، أَقَا شكْ ثْغوّْغذْ خَافِي؟ ٢١ خْزَارْ، ڒخُّو ثتّشْڒذْ خْ مِيصْرَا، خْ ؤُغَانِيمْ نِّي إِنّْضفْسنْ، ونِّي، ؤُمِي حذْ خَاسْ إِ غَا إِعمّذْ، إِتّجِّينْ ذڭْ ؤُفُوسْ نّسْ ؤُشَا إِسّْنُوقّبْ إِ-ث. أَمُّو إِ يدْجَا فِيرْعُونْ، أَجدْجِيذْ ن مِيصْرَا، إِ مَارَّا إِنِّي خَاسْ إِتّشْڒنْ. ◘18:21 إِشا. 36:6؛ حِز. 29:6، 7 ٢٢ مَاڒَا كنِّيوْ أَذْ ذ أَيِي ثِينِيمْ: ’نشِّينْ نتّْشڒْ خْ سِيذِي، أَربِّي نّغْ!‘، خنِّي نشّْ أَذْ إِنِيغْ:، ’مَا نتَّا وَارْ إِدْجِي ذ ونِّي إِ زِي إِحيّذْ حِيزْقِييَا ڒڭْعُوذِي ذ إِعَالْطَارنْ، ؤُ خنِّي إِنَّا إِ يَاهُوذَا ذ ؤُرْشَالِيمْ: إِتّْخصَّا أَذْ ثْبنْذْقمْ زَّاثْ إِ ؤُعَالْطَارْ-أَ ذِي ؤُرْشَالِيمْ؟‘ ٢٣ خنِّي ڒخُّو، أڭّْ إِجّْ ن ؤُمْحَارّمْ أَكْ-ذ سِيذِي إِنُو، أَجدْجِيذْ ن أَشُّورْ، نشّْ أَذْ أَشْ وْشغْ أَڒْفَاينْ ن إِيْسَانْ مَاڒَا شكْ زڭْ ؤُغزْذِيسْ نّشْ أَذْ أَسنْ د-ثَاوْيذْ أَيْثْ ن بُو-ؤُيِيسْ. ٢٤ مَامّشْ ثخْسذْ أَذْ ثنّْقڒْبذْ خْ وُوذمْ ن لْوَالِي، ونِّي قَاعْ ذ أَمژْيَانْ ن إِمْسخَّارنْ ن سِيذِي إِنُو، ؤُشَا أَذْ ثتّشْڒذْ خْ مِيصْرَا ذِي سِّيبّثْ ن إِكَارُّوثنْ ذ إِمْنَاينْ؟ ٢٥ عَاوذْ، مَاغَارْ مَا نشّْ ڭعّْذغْ-د ضِيدّْ ن ومْشَانْ-أَ، حِيمَا أَذْ ث أَردّْدْجغْ بْڒَا سِيذِي؟ سِيذِي إِنِي أَيِي: ’ڭعّذْ ضِيدّْ إِ ثمُّورْثْ-أَ، أَردّدْجْ إِ-ت!‘ “
٢٦ ؤُشَا نَّانْ أَلْيَاقِيمْ، مِّيسْ ن حِيلْقِييَا ذ شِيبْنَا ذ يُووَاخْ إِ ؤُكُومَانْذَارْ ن ڒْْعسْكَارْ: ”سِيوڒْ عَافكْ س إِڒسْ ن ثْرَامِيثْ أَكْ-ذ إِمْسخَّارنْ نّشْ، مِينْزِي نفْهمْ أَسْ مْلِيحْ. وَارْ كِيذْنغْ سِّيوِيڒْ س ثْيَاهُوذشْثْ ذڭْ إِمزُّوغنْ ن ڒْْڭنْسْ إِ إِدْجَانْ خْ ڒْْحِيضْ.“ ٢٧ مَاشَا أَكُومَانْذَارْ ن ڒْْعسْكَارْ إِنَّا أَسنْ: ”مَا إِسّكّْ أَيِي-د سِيذِي إِنُو حِيمَا أَذْ سِّيوْڒغْ أَوَاڒنْ-أَ غَارْ سِيذِي نّشْ ؤُ غَاركْ وَاهَا، وَارْ إِدْجِي إِ يرْيَازنْ نِّي إِقِّيمنْ خْ ڒْْحِيضْ، مَاحنْذْ أَذْ إِنِيغْ أَقَا أَثنْ جْمِيعْ أَكِيذْومْ أَذْ شّنْ أَسُوفّغْ نْسنْ ؤُ أَذْ سْونْ إِبشِّيشنْ نْسنْ؟“ ٢٨ خنِّي إِكَّارْ ؤُكُومَانْذَارْ، إِڒَاغَا س جّْهذْ س ثْيَاهُوذشْثْ ؤُشَا إِسِّيوڒْ، إِنَّا: ”سْڒمْ إِ وَاوَاڒْ ن ؤُجدْجِيذْ أَمقّْرَانْ، أَجدْجِيذْ ن أَشُّورْ! ٢٩ أَمُّو إِ إِقَّارْ ؤُجدْجِيذْ: ’حْضَامْ وَارْ كنِّيوْ إِتّْغشِّي حِيزْقِييَا، مِينْزِي نتَّا وَارْ إِزمَّارْ أَذْ كنِّيوْ إِفكّْ زڭْ ؤُفُوسْ نّسْ. ٣٠ وَارْ تّجِّيمْ حِيزْقِييَا أَذْ كنِّيوْ يَارّْ أَذْ ثتّشْڒمْ خْ سِيذِي، أَذْ ثِينِيمْ: سِيذِي أَذْ أَنغْ إِفكّْ نِيشَانْ ؤُ ثَانْذِينْثْ-أَ وَارْ ثتّْموْشِي شَا ذڭْ إِفَاسّنْ ن ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ.‘ ٣١ وَارْ ثسْڒِيمْ شَا غَارْ حِيزْقِييَا، مَاغَارْ أَمُّو إِ إِقَّارْ ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ: ’ڭّمْ أَيِي أَرَّايْ ؤُشَا فّْغمْ-د زِي ثنْذِينْثْ غَارِي، خنِّي إِزمَّارْ كُوڒْ إِجّنْ زَّايْومْ أَذْ إِشّْ زِي ثْزَايَارْثْ نّسْ ؤُ زڭْ وَارْثُو ن ثَازَارْثْ نّسْ ؤُ أَذْ إِسُو أَمَانْ زڭْ وَانُو نّسْ، ٣٢ أَڒْ د غَا يَاسغْ ؤُ أَذْ كنِّيوْ أَوْيغْ غَارْ إِشْثْ ن ثمُّورْثْ أَمْ ثمُّورْثْ نْومْ: غَارْ إِشْثْ ن ثمُّورْثْ ثشُّورْ س إِمنْذِي ذ بِينُو ن جْذِيذْ، غَارْ إِشْثْ ن ثمُّورْثْ ثشُّورْ س وغْرُومْ ذ إِمَارْجَاعنْ ن ؤُضِيڒْ، إِشْثْ ن ثمُّورْثْ ن زِّيثُونْ ذ زّشْثْ ذ ثَامّنْثْ. أَمُّو إِ غَا ثقِّيممْ ثدَّارمْ، وَارْ ثْمتِّيمْ شَا. وَارْ تّسْڒِيمْ غَارْ حِيزْقِييَا، مَاغَارْ نتَّا إِتّْغَارَّا كنِّيوْ خْمِي إِقَّارْ: سِيذِي أَذْ أَنغْ إِفكّْ! ٣٣ مَا زمَّارنْ خنِّي إِربِّيثنْ ن ڒڭْنُوسْ، كُوڒْ إِجّْ زَّايْسنْ، أَذْ فكّنْ ثَامُّورْثْ نْسنْ زڭْ ؤُفُوسْ ن ؤُجدْجِيذْ ن أَشُّورْ؟ ٣٤ مَانِي دْجَانْ إِربِّيثنْ ن حَامَاثْ ذ أَرْفَاذْ؟ مَانِي دْجَانْ إِربِّيثنْ ن سْفَارْوَايِيمْ ذ هَانِيعْ ذ عِيوَا؟ مَا فكّنْ نِيثْنِي سَامَارْيَا زڭْ ؤُفُوسْ إِنُو؟ ٣٥ مَانْ ونْ زِي مَارَّا إِربِّيثنْ ن ثمُّورَا نّغْنِي إِ إِسّْنجْمنْ ثَامُّورْثْ نْسنْ زڭْ ؤُفُوسْ إِنُو أَڒَامِي غَا إِفكّْ سِيذِي ؤُرْشَالِيمْ زڭْ ؤُفُوسْ إِنُو؟‘ “
٣٦ مَاشَا ڒْْڭنْسْ إِسغْذْ، وَارْ خَاسْ د-يَارِّي س ؤُڒَا ذ إِجّْ ن وَاوَاڒْ، مَاغَارْ ڒُْومُورْ ن ؤُجدْجِيذْ إِنَّا: ”كنِّيوْ وَارْ خَاسْ د-ثَارِّيمْ شَا!“ ٣٧ خنِّي يُوسَا-د أَلْيَاقِيمْ، مِّيسْ ن حِيلْقِييَا، ڒمْقدّمْ ن ثْزذِّيغْثْ ن ؤُجدْجِيذْ، أَكْ-ذ شِيبْنَا أَمَارِيرْ، ذ يُووَاخْ، مِّيسْ ن أَسَافْ، أَمَارِيرْ ن ؤُمزْرُويْ س وَارُّوضْ إِشَارّْڭنْ غَارْ حِيزْقِييَا. نِيثْنِي حَاجَانْ أَسْ مَارَّا أَوَاڒنْ ن ؤُكُومَانْذَارْ ن ڒْْعسْكَارْ.
◘١٨:١ 18:1 [2 إِم. 29:1-2؛ 31:1] — 2 إِم. 28:27؛ 29:1
◘١٨:٤ 18:4 2 إِم. 31:1
◘١٨:٨ 18:8 إِشا. 14:30
◘١٨:٩ 18:9 2 إِج. 17:3
◘١٨:١٠ 18:10 2 إِج. 17:6
◘١٨:١١ 18:11 1 إِم. 5:26
◼١٨:١٢ 18:12 ’غَارْ مِينْ ذ سنْ إِنَّا‘ - س ثْعِيبْرَانِيثْ ’غَارْ ثْمِيجَّا ن‘.
◘١٨:١٣ 18:13 [2 إِم. 32:1-9؛ إِشا. 36:1-22] — 2 إِم. 32:1؛ إِشا. 36:1
◘١٨:٢١ 18:21 إِشا. 36:6؛ حِز. 29:6، 7