٢٢
أَمذْيَا خْ إِنِّي إِتّْوَاعَارْضنْ غَارْ وُورَارْ
١ إِطّفْ يَاسُوع عَاوذْ ذڭْ وَاوَاڒْ ؤُشَا إِسِّيوڒْ أَكِيذْسنْ عَاوذْ س إِمذْيَا، إِنَّا: 22:‏1 [لك. 14‏:‏15‏-‏24] ٢ ”ثَاڭلْذِيثْ ن إِجنْوَانْ أَمْ يِيجّْ ن ورْيَازْ، إِجّْ ن ؤُجدْجِيذْ، إِڭَّا ؤُرَارْ إِ مِّيسْ. 22:‏2 لك. 14‏:‏6؛ أَسَا. 19‏:‏7. ٣ إِسّكّْ-د إِمْسخَّارنْ نّسْ حِيمَا أَذْ ڒَْاغَانْ خْ يِينِّي إِتّْوَاعَارْضنْ غَارْ وُورَارْ، مَاشَا ؤُڭِينْ أَذْ د-أَسنْ.
٤ عَاوذْ إِسّكّْ-د إِمْسخَّارنْ نّغْنِي، إِنَّا: ’إِنِيمْ إِ يِينِّي إِتّْوَاعَارْضنْ: أَقَا سّْوجْذغْ أَومْ أَمشْڒِي، غَارْصغْ إِ إِينْذُوزنْ إِنُو ذ ڒْْمَاڒْ إِنُو إِصحّنْ، أَقَا مَارَّا إِوْجذْ، أَسمْ-د غَارْ وُورَارْ!‘ “ ٥ نِيثْنِي مَاشَا وَارْ وْشِينْ شَا ثَايْنِيثْ إِ مَانْ أَيَا، رُوحنْ، إِجّنْ غَارْ ڒعْرَاصِي نّسْ ؤُ ونّغْنِي غَارْ تِّيجَارَا نّسْ. ٦ إِنِّي إِقِّيمنْ طّْفنْ إِمْسخَّارنْ نّسْ،غزَّانْ ذَايْسنْ ؤُشَا نْغِينْ ثنْ.
٧ ڒَْامِي إِسْڒَا ؤُجدْجِيذْ مَانْ أَيَا، إِخيّقْ أَطَّاسْ، إِسّكّْ-د ڒْْعسْكَارْ نّسْ ؤُشَا يَاريّبْ إِقتَّاڒنْ نِّي ؤُشَا إِسّشْمضْ ثَانْذِينْثْ نْسنْ. ٨ خنِّي إِنَّا إِ إِمْسخَّارنْ نّسْ: ’أَقَا ؤُرَارْ إِوْجذْ مَاشَا إِنِّي ثُوغَا إِتّْوَاعَارْضنْ وَارْ ث سْذِيهِيدْجنْ شَا. ٩ س ؤُيَا ؤُيُورمْ غَارْ مَانِي تّمْسبْضَانْ إِبْرِيذنْ، ڒَْاغَامْ-د خْ مَارَّا إِنِّي إِ غَا ثَافمْ ذِينْ غَارْ وُورَارْ.‘
١٠ خنِّي فّْغنْ-د إِمْسخَّارنْ نِّي غَارْ إِبْرِيذنْ ؤُشَا سّْمُوننْ مَارَّا إِنِّي ؤُفِينْ، أَمْ يِيصبْحَاننْ أَمْ يِيعفَّاننْ، ؤُشَا ثَادَّارْثْ ن وُورَارْ ثذْوڒْ ثشُّورْ س إِنوْجِيونْ إِ إِقِّيمنْ ذِينِّي. ١١ ڒَْامِي د-يُوذفْ ؤُجدْجِيذْ، مَاحنْذْ أَذْ إِژَارْ إِنوْجِيونْ نِّي إِقِّيمنْ ذِينِّي، إِحكَّارْ إِ يِيجّْ ن بْنَاذمْ وَارْ يَارْضْ شَا أَرُّوضْ ن وُورَارْ. ١٢ إِنَّا أَسْ: ’أَ أَمدُّوكّڒْ إِنُو، مَامّشْ د-ثُوذْفذْ ذَانِيثَا بْڒَا أَرُّوضْ ن وُورَارْ؟‘ مَاشَا نتَّا إِذْوڒْ إِڭْنُو. ١٣ خنِّي إِنَّا ؤُجدْجِيذْ إِ إِمْسخَّارنْ: ’شَارْفمْ ث س إِفَاسّنْ ذ إِضَارنْ ؤُشَا نْضَارمْ ث بَارَّا غَارْ ؤُنڭَّارْ ن ثَادْجسْثْ مَانِي غَا إِڒِينْ إِمطَّاونْ ذ ؤُغزِّي ن ثغْمَاسْ.‘ 22:‏13 مت. 8‏:‏12؛ 13‏:‏42؛ 24‏:‏51؛ 25‏:‏30؛ لك. 13‏:‏28. ١٤ مِينْزِي أَقَا ذِينْ أَطَّاسْ إِنِّي إِتّْوَاڒَاغَانْ مَاشَا ذْرُوسْ إِنِّي إِتّْوَافَارْزنْ.“ 22:‏14 مت. 20‏:‏16.
 
أَسقْسِي خْ ضَّارِيبَا إِ قَايْصَارْ
١٥ خنِّي رُوحنْ إِفَارِيسِييّنْ، مْشَاوَارنْ مَامّشْ أَذْ أَسْ ڭّنْ إِجّْ ن ڒْْفخْ ذِي سِّيبّثْ ن وَاوَاڒْأنْ نّسْ. 22:‏15 [مك. 12‏:‏13‏-‏17؛ لك. 20‏:‏20‏-‏26] ١٦ سّكّنْ غَارسْ إِمحْضَارنْ نْسنْ أَكْ-ذ إِنِّي زِي ثَادَّارْثْ ن هِيرُوذُوسْ، نَّانْ: ”أَ أَمْسغَّارْ، أَقَا نسّنْ بلِّي شكْ ذ ثِيذتّْ، ثسّڒْمَاذذْ أَبْرِيذْ ن أَربِّي س ثِيذتّْ، نْهْڒَا مَا ثسّڒْقِيذْ ؤُڒَا خْ يِيجّْ، مِينْزِي شكْ وَارْ ثتّڭّذْ س وُوذْمَاونْ.
 
١٧ إِوَا إِنِي أَنغْ مَامّشْ إِ ثْوَاڒِيذْ شكْ: مَا إِحقّْ عْلَاحْسَابْ شَّارِيعَا أَذْ ثتّْوَاخدْجصْ ضَّارِيبَا إِ قَايْصَارْ نِيغْ لَّا؟“ ١٨ مَاشَا يَاسُوع إِسّنْ ثَاحْرَايْمشْثْ نْسنْ ؤُشَا إِنَّا: ”مَايمِّي ذ أَيِي ثتّْجَارَّابمْ، كنِّيوْ، أَ إِمْنَافْقنْ؟ ١٩ سشّْنمْ أَيِي إِجّْ ن ؤُقِييَّا ن ذِينَارْ ن ضَّارِيبَا خْ كُوڒْ أَزدْجِيفْ!“ إِوْينْ أَسْ-د إِجّْ ن ذِينَارْ. ٢٠ خنِّي إِنَّا أَسنْ: ”وِي يِيڒَانْ ثَاصْوِيرْثْ-أَ ذ ثِيرَا-يَا؟“ 22:‏20 مك. 12‏:‏16؛ لك. 20‏:‏24 ٢١ نَّانْ أَسْ: ”ن قَايْصَارْ!“ خنِّي إِنَّا أَسنْ: ”وْشمْ إِ قَايْصَارْ مِينْ إِدْجَانْ إِ قَايْصَارْ ؤُ إِ أَربِّي مِينْ إِدْجَانْ إِ أَربِّي.“ 22:‏21 مت. 17‏:‏25؛ رُوم. 13‏:‏7. ٢٢ ڒَْامِي سْڒِينْ مَانْ أَيَا، ثْبهْثنْ، سمْحنْ ذَايسْ ؤُشَا رُوحنْ.
 
أَسقْسِي ن إِصَاذُوقِييّنْ خْ ثْنُوكْرَا
٢٣ ذڭْ وَاسّْ نِّي ؤُسِينْ-د غَارسْ إِصَاذُوقِييّنْ، قَّارنْ أَسْ: ’أَقَا وَارْ ذِينْ بُو ثُوذَارْثْ إِ إِمتِّيننْ!‘، ؤُشَا سّقْسَانْ ث، 22:‏23 [مك. 12‏:‏18‏-‏27؛ لك. 20‏:‏27‏-‏40] — ڒخ. 23‏:‏8. ٢٤ نَّانْ أَسْ: ”أَ أَمْسغَّارْ، مُوسَا أَقَا إِنَّا: ’مَاڒَا إِمُّوثْ حذْ وَارْ د-يجِّي بُو ثَارْوَا، إِتّْخصَّا إِ ؤُمَاسْ أَذْ إِمْڒشْ أَكْ-ذ ثمْغَارْثْ نّسْ أَذْ كِيذسْ د-يجّْ أَحنْجِيرْ إِ ؤُمَاسْ.‘ 22:‏24 أَعَوذ. 25‏:‏5‏-‏6؛ أَمز. 38‏:‏8. ٢٥ ثُوغَا غَارْنغْ سبْعَا ن وَاوْمَاثنْ. أَمزْوَارُو إِمْڒشْ، إِمُّوثْ. ؤُمِي وَارْ د-يجِّي شَا ثَارْوَا، أَقَا إِجَّا ثَامْغَارْثْ نّسْ إِ ؤُمَاسْ. ٢٦ أَمُّو إِ إِمُّوثْ ؤُڒَا ذ ونِّي وِيسّْ ثْنَاينْ ذ وِيسّْ ثْڒَاثَا أَڒْ ونِّي وِيسّْ سبْعَا. ٢٧ غَارْ ؤُنڭَّارُو نْسنْ مَارَّا ثمُّوثْ ثمْغَارْثْ. ٢٨ إِ مَانْ ونْ زَّايْسنْ إِ غَا ثِيڒِي ثمْغَارْثْ ذِي ثْنُوكْرَا، مِينْزِي نِيثْنِي مَارَّا إِوْينْ ت ذ ثَامْغَارْثْ؟“
٢٩ يَاسُوع يَارَّا-د، إِنَّا أَسنْ: ”أَقَا كنِّيوْ ثْودَّارمْ، مِينْزِي وَارْ ثسِّينمْ شَا ثِيرَا إِقدّْسنْ ؤُڒَا ذ جّهْذْ ن أَربِّي. ٣٠ مِينْزِي ذِي ثْنُوكْرَا وَارْ تِّيوْينْ نِيثْنِي ثِيمْغَارِينْ، ؤُ ثِيمْغَارِينْ وَارْ تِّيڒِينْثْ إِ يرْيَازنْ، مَاشَا أَذْ إِڒِينْ أَمْ لْمَالَاكَاثْ ن أَربِّي ذڭْ ؤُجنَّا. ٣١ مَاشَا زِي جِّيهثْ ن ثْنُوكْرَا جَارْ إِمتِّيننْ، مَا وَارْ ثغْرِيمْ شَا مِينْ ذ أَومْ إِنَّا أَربِّي إِ إِقَّارنْ: ٣٢ ’أَقَا نشّْ ذ أَربِّي ن إِبْرَاهِيمْ، أَربِّي ن إِسْحَاقْ، أَربِّي ن يَاعْقُوبْ!‘ أَربِّي وَارْ إِدْجِي ذ أَربِّي ن إِمتِّيننْ مَاشَا ن يِينِّي إِدَّارنْ.“ 22:‏32 ؤُف. 3‏:‏6، 15. ٣٣ ڒَْامِي سْڒِينْ ڒْْغَاشِي مَانْ أَيَا، ثْبهْثنْ ذڭْ ؤُسڒْمذْ نّسْ. 22:‏33 مت. 7‏:‏28.
 
ثَاوْصيّثْ ثَامقّْرَانْثْ
٣٤ ڒَْامِي سْڒِينْ إِفَارِيسِييّنْ بلِّي نتَّا إِبلّعْ أَقمُّومْ ن إِصَاذُوقِييّنْ، مُوننْ جَارْ أَسنْ. 22:‏34 [مك. 12‏:‏28‏-‏34؛ لك. 10‏:‏25‏-‏28] ٣٥ إِجّنْ زَّايْسنْ، إِجّنْ ونِّي إِسّْننْ شَّارِيعَا مْلِيحْ، إِسّقْسَا ث حِيمَا أَذْ ث إِجَارّبْ: 22:‏35 لك. 10‏:‏25. ٣٦ أَ أَمْسغَّارْ، مَانْ ثَاوْصيّثْ إِ إِدْجَانْ ذ ثَامقّْرَانْثْ ذِي شَّارِيعَا؟“ ٣٧ إِنَّا أَسْ يَاسُوع: ”أَذْ ثخْسذْ سِيذِي، أَربِّي نّشْ، س مَارَّا وُوڒْ نّشْ، س مَارَّا ڒعْمَارْ نّشْ، س مَارَّا جّهْذْ نّشْ ؤُ س مَارَّا ڒعْقڒْ نّشْ. 22:‏37 أَعَوذ. 6‏:‏5؛ 10‏:‏12؛ 30‏:‏6؛ مك. 12‏:‏30، 33؛ لك. 10‏:‏27. ٣٨ ذ ثَا ذ ثَاوْصيّثْ ثَامقّْرَانْثْ ذ ثَامزْوَارُوثْ. ٣٩ ثنِّي وِيسّْ ثْنَاينْ ثَارْوسْ ذَايسْ، أَقَا نتَّاثْ: ’أَذْ ثخْسذْ جَّارْ نّشْ أَمشْنَاوْ إِخفْ نّشْ‘. 22:‏39 لَاوِي 19‏:‏18؛ مك. 12‏:‏31؛ رُوم. 13‏:‏9؛ ڭال. 5‏:‏14؛ أَفا. 5‏:‏2؛ 1 تس. 4‏:‏9؛ يَاع. 2‏:‏8. ٤٠ خْ ثْنَاينْ ن ثْوصَّا-يَا ثتّْوَابْنَا مَارَّا شَّارِيعَا ذ إِنَابِييّنْ.“
 
يَاسُوع إِسّقْسَا إِفَارِيسِييّنْ خْ مِّيسْ ن ذَاوُوذْ
٤١ أَمْ ثُوغَا مُوننْ إِفَارِيسِييّنْ، إِسّقْسَا ثنْ يَاسُوع، 22:‏41 [مك. 12‏:‏35‏-‏37؛ لك. 20‏:‏41‏-‏44] ٤٢ إِنَّا: ”مِينْ ثقَّارمْ خْ لْمَاسِيحْ؟ ؤُمِي إِڭَّا مِّيسْ؟“ نَّانْ أَسْ: ”مِّيسْ ن ذَاوُوذْ!“ ٤٣ إِنَّا أَسنْ: ”مَامّشْ إِ غَا يڭّْ ذَاوُوذْ أَذْ أَسْ إِسمَّا زِي أَرُّوحْ ’سِيذِي‘، أَمْ إِقَّارْ: ٤٤ ’سِيذِي إِنَّا إِ سِيذِي إِنُو: قِّيمْ-د خْ ؤُفُوسِي إِنُو أَڒْ غَا ڭّغْ ڒْْعذْيَانْ نّشْ سَاذُو إِضَارنْ نّشْ.‘ 22:‏44 إِزهد. 110‏:‏1؛ ڒخ. 2‏:‏34؛ 1 كُور. 15‏:‏25؛ عبر. 1‏:‏13؛ 10‏:‏13. ٤٥ مَاڒَا ذَاوُوذْ إِڒَاغَا أَسْ ’سِيذِي‘، مَامّشْ غَا يِيڒِي ذ مِّيسْ؟“ ٤٦ ؤُڒَا ذ إِجّنْ وَارْ إِزمَّارْ أَذْ خَاسْ د-يَارّْ ؤُ ؤُڒَا ذ إِجّْ وَارْ إِقِّيمْ إِزعّمْ إِتّْسقْسَا ث شَا عَاذْ زڭْ وَاسّْ نِّي.
 
 

٢٢:١ 22:‏1 [لك. 14‏:‏15‏-‏24]

٢٢:٢ 22:‏2 لك. 14‏:‏6؛ أَسَا. 19‏:‏7.

٢٢:١٣ 22:‏13 مت. 8‏:‏12؛ 13‏:‏42؛ 24‏:‏51؛ 25‏:‏30؛ لك. 13‏:‏28.

٢٢:١٤ 22:‏14 مت. 20‏:‏16.

٢٢:١٥ 22:‏15 [مك. 12‏:‏13‏-‏17؛ لك. 20‏:‏20‏-‏26]

٢٢:٢٠ 22:‏20 مك. 12‏:‏16؛ لك. 20‏:‏24

٢٢:٢١ 22:‏21 مت. 17‏:‏25؛ رُوم. 13‏:‏7.

٢٢:٢٣ 22:‏23 [مك. 12‏:‏18‏-‏27؛ لك. 20‏:‏27‏-‏40] — ڒخ. 23‏:‏8.

٢٢:٢٤ 22:‏24 أَعَوذ. 25‏:‏5‏-‏6؛ أَمز. 38‏:‏8.

٢٢:٣٢ 22:‏32 ؤُف. 3‏:‏6، 15.

٢٢:٣٣ 22:‏33 مت. 7‏:‏28.

٢٢:٣٤ 22:‏34 [مك. 12‏:‏28‏-‏34؛ لك. 10‏:‏25‏-‏28]

٢٢:٣٥ 22:‏35 لك. 10‏:‏25.

٢٢:٣٧ 22:‏37 أَعَوذ. 6‏:‏5؛ 10‏:‏12؛ 30‏:‏6؛ مك. 12‏:‏30، 33؛ لك. 10‏:‏27.

٢٢:٣٩ 22:‏39 لَاوِي 19‏:‏18؛ مك. 12‏:‏31؛ رُوم. 13‏:‏9؛ ڭال. 5‏:‏14؛ أَفا. 5‏:‏2؛ 1 تس. 4‏:‏9؛ يَاع. 2‏:‏8.

٢٢:٤١ 22:‏41 [مك. 12‏:‏35‏-‏37؛ لك. 20‏:‏41‏-‏44]

٢٢:٤٤ 22:‏44 إِزهد. 110‏:‏1؛ ڒخ. 2‏:‏34؛ 1 كُور. 15‏:‏25؛ عبر. 1‏:‏13؛ 10‏:‏13.