1 Pagkatapos adto nga mga natabò, nagtabok sina Hesus sa Lawà ng Galilea* nga ginatawag da, Lawà ng Tiberias*. 2 Kag kadamò-damò gid nga tawo ang nagasinunod sa iya, kay nakità ninda ang mga milagro nga pagpang-ayo niya sa mga may sakit. 3 Niyan nagtukad si Hesus kag ang iya mga disipulo sa bakuyod kag nagpungkò didto. 4 Malapit na adto ang pyesta ng mga Judio nga ginatawag, Pagligad ng Anghel. 5 Pagtan-aw ni Hesus, nakità niya ang madamò gid nga mga tawo nga nagapalapit sa iya. Nganì naghambay siya kay Felipe, “Sa diin baya kita makabakay ning pagkaon agud makakaon ini tanan nga tawo?” 6 Imaw ini ang pangutana ni Hesus kay gusto lang niya nga tistingon si Felipe. Pero sayod na ni Hesus kung ano ang iya humanon.

7 Nagsabat si Felipe, “Ini nga kadamò nga tawo, aber wayo ka bulan nga sweldo ng ordinaryo nga trabahador, kuyang pa ini nga ibakay ning inda pagkaon aber tigmaintik!”

8 Pagkatapos, si Andres nga manghod ni Simon Pedro, isa da sa mga disipulo ni Hesus naghambay, 9 “Igwa diri ning solterito nga may bayon nga lima ka bilog nga tinapay kag duha nga isdà. Pero ano lang ini sa tiyad inà kadamò nga tawo?”

10 Hambay ni Hesus, “Papungkua nindo ang mga tawo.” Nganì gingpapungkò ninda sinda kay malapad da ang gunahon didto nga lugar. Sa kadamò ng tawo, mga 5,000 ang lyaki. 11 Pagkatapos, gingbuoy ni Hesus ang tinapay kag nagpasalamat sa Dios kag gingpapanao niya ini sa mga tawo. Imaw da ang iya ginghuman sa isdà kag gingpapataw-an ang tanan hasta gusto ninda. 12 Nang mabusog na sinda, naghambay si Hesus sa iya mga disipulo, “Tipuna nindo ang nabilin agud wayà may mauyak.” 13 Nganì gingtipon ninda ang nabilin sa lima ka bilog nga tinapay nga gingpakaon sa mga tawo kag nakapunò pa ng dose ka ayat* nga sobra ng mga nagkaon.

14 Pagkakità ng mga tawo sa milagro nga ginghuman ni Hesus, naghambay sinda, “Imaw na gida ini ang ginghambay nga propeta nga maabot sa kalibutan!”†6:14 Deuteronomio 18:15-18 15 Nasayuran na nga daan ni Hesus nga gusto ng mga tawo nga piliton siya nga maging harì ninda, nganì naghalin siya didto kag nagpakadto sa bakuyod nga siya lang.

16 Nang manayumsom na, naglusob sa baybay ang mga disipulo ni Hesus, 17 kag nagsakay sa dyapang* agud magtabok pakadto sa Capernaum. Maduyom na, pero wayà pa nag-abot si Hesus. 18 Mintras nagabyahe sinda, nagkusog ang hangin kag nagdagkò ang humbak. 19 Nang makabugsay na sinda ning mga lima o unom ka kilometro, nakità ninda si Hesus nga nagapanaw sa ibabaw ng dagat nga nagapalapit sa inda. Nganì hinadlukan gid sinda. 20 Pero naghambay si Hesus, “Ako ini! Ayaw kamo mahadlok.” 21 Nganì nalipay gid sinda nga gingpasakay si Hesus. Pagkasakay ni Hesus, nakaabot nga daan sinda sa piliw nga inda kadtuan.

22 Pagkaaga, nakità ng mga tawo nga nabilin sa kabuak ng dagat nga wayà ning iban nga dyapang didto, kundì adto lang ang gingsakyan ng mga disipulo. Sayod ninda nga si Hesus hay bukon kaibahan ng mga disipulo nang paglarga ninda. 23 Niyan, halin sa Tiberias may nag-abot nga iban nga mga dyapang sa lugar nga didto nagpakaon ang Ginoo ning tinapay nga iya gingpasalamatan sa Dios. 24 Nang makità ng mga tawo nga si Hesus wayà didto o ang iya mga disipulo, nagsakay sinda sa mga dyapang kag nagkadto sa Capernaum agud pangitaon si Hesus.

25 Nang makità ninda si Hesus sa kabuak, hambay ninda, “Maestro, kasan-o ka pa nag-abot diri?”

26 Nagsabat si Hesus, “Sa matuod lang ginahambay ko sa indo, ginapinangità nindo ako bukon kay nakità nindo ang mga milagro nga akon ginghuman, kundì kay nakakaon kamo ning tinapay kag nabusog. 27 Ayaw kamo magpangabudlay para sa pagkaon nga nasisirà lang da, kundì ang tinguhaon nindo hay ang pagkaon nga indì masirà. Ako nga Ungà ng Tawo ang magtao ini sa indo, para magkaigwa kamo kabuhì nga wayà katapusan. Kay gingpakità ng Dios nga Amay nga ako ang gingtaw-an niya otoridad.”

28 Nganì nagpangutana sinda, “Ano ang dapat namon nga humanon, agud masunod namon ang kabubut-on ng Dios?”

29 Nagsabat si Hesus, “Imaw ini ang gusto ng Dios nga humanon nindo: magtuo kamo sa akon nga iya gingsugò.”

30-31 Pero naghambay sinda, “Niyan, ano nga milagro ang imo humanon agud makità namon para magtuo kami sa imo? Ang amon mga kalulo-lulohan hay nagkaon ng ginatawag, Manna*, didto sa tiway nga lugar, sunò sa gingsulat, ‘Gingtaw-an sinda ni Moises ning pagkaon nga halin sa langit!’ Niyan, ano ang imo humanon?”

32 Nagsabat si Hesus, “Sa matuod lang ginahambay ko sa indo, bukon si Moises ang nagtao sa inda ning pagkaon nga halin sa langit, kundì ang akon Amay. Niyan siya da ang nagatao sa indo ning matuod nga pagkaon nga halin sa langit. 33 Kay ang matuod nga pagkaon nga ginatao ng Dios, wayà ning iban kundì siya nga naghalin sa langit kag nagatao ning kabuhì nga wayà katapusan sa mga tawo diri sa kalibutan.”

34 Sa nga daan naghambay sinda, “Nong, taw-i abi kami permi inà nga pagkaon.”

35 Naghambay si Hesus, “Ako mismo ang tinapay nga nagatao ning kabuhì. Ang aber sin-o nga nagapalapit sa akon hay indì na magutom kag ang nagatuo sa akon hay indì na mauhaw hasta san-o. 36 Pero pareho ng ginghambay ko sa indo, aber nakità na nindo ako, wayà pa gihapon kamo nagatuo sa akon. 37 Ang tanan nga ginatao ng Amay sa akon hay magapalapit sa akon kag ang aber sin-o nga magpalapit sa akon hay indì ko gid pagasikwayon. 38 Kay nagkari ako halin sa langit, bukon para tumanon ang akon kabubut-on, kundì ang kabubut-on ng nagsugò sa akon. 39 Niyan imaw ini ang kabubut-on ng nagsugò sa akon: nga indì ko gid pabay-an ang mga tawo nga gingtao ng Dios sa akon, para wayà may maduyà aber isa, kundì akon sinda pagabanhawon sa ulihi nga adlaw. 40 Kay ini ang kabubut-on ng akon Amay: ang aber sin-o nga nagakilaya kag nagatuo sa akon nga Ungà ng Dios hay magkaigwa ning kabuhì nga wayà katapusan kag pagabanhawon ko siya sa ulihi nga adlaw.”

41 Nganì nagminuyumuyo ang mga Judio parti sa ginghambay ni Hesus kay hambay niya, “Ako ang tinapay nga naghalin sa langit.” 42 Naghambay sinda, “Dì ba ini si Hesus nga ungà ni Jose? Kilaya gid naton ang iya tatay kag nanay. Basì naghambay siya nga nagbabà siya halin sa langit?”

43 Nagsabat si Hesus, “Ayaw kamo magminuyumuyo. 44 Wayà ning aber isa nga makapalapit sa akon para magtuo, mintras indì siya day-on ng Amay nga nagsugò sa akon. Kag pagabanhawon ko siya sa ulihi nga adlaw. 45 Ini ang gingsulat ng mga propeta, ‘Pagatudluan ng Dios ang tanan nga mga tawo.’ Nganì ang tanan nga nagapamatì kag nagatuon sa ginatudlò ng akon Amay hay nagapalapit sa akon. 46 Wayà gid ning aber isa nga nakakità sa Amay. Ako nga naghalin sa Dios nga Amay, imaw lang gid ang nakakità sa iya.

47 “Sa matuod lang ginahambay ko sa indo, ang nagatuo sa akon hay igwa ning kabuhì nga wayà katapusan. 48 Ako ang tinapay nga nagatao ning kabuhì. 49 Nagkaon ang indo mga kalulo-lulohan ning manna didto sa tiway nga lugar, pero nagkamatay gihapon sinda. 50 Pero ang aber sin-o nga magkaon ini nga tinapay nga nagbabà halin sa langit hay indì na mamatay. 51 Ako ang tinapay nga nagatao ning kabuhì nga nagbabà halin sa langit. Ang aber sin-o nga magkaon ini nga tinapay hay mabubuhì ng wayà katapusan. Ini nga tinapay nga itatao ko para sa mga tawo sa kalibutan hay wayà ning iban kundì ang akon unod.”

52 Niyan nagdiniskusyon ang mga Judio nga nagahambay, “Imposible! Pauno niya itao ang iya unod para kaunon naton?”

53 Nganì naghambay si Hesus, “Sa matuod lang ginahambay ko sa indo, mintras indì nindo kaunon ang unod ng Ungà ng Tawo kag inumon ang iya dugò, indì gid kamo magkaigwa ning kabuhì nga wayà katapusan. 54 Pero ang aber sin-o nga magkaon ng akon unod kag mag-inom ng akon dugò hay igwa ng ini nga kabuhì kag pagabanhawon ko siya sa ulihi nga adlaw. 55 Kay ang akon unod ang matuod nga pagkaon kag ang akon dugò ang matuod nga ilimnon. 56 Ang bisan sin-o nga nagakaon ng akon unod kag nagainom ng akon dugò hay nagapabilin nga nagapakig-isa sa akon kag ako sa iya. 57 Ang akon Amay nga nagsugò sa akon ang ginahalinan ng kabuhì kag nagakabuhì ako tungod sa iya; imaw da ang nagakaon sa akon magakabuhì tungod sa akon. 58 Ako ang tinapay nga halin sa langit. Bukon ini pareho sa manna nga gingkaon ng indo mga kalulo-lulohan, kay nagkamatay gihapon sinda. Pero ang nagakaon ng ini nga tinapay nga akon ginahambay sa indo hay magakabuhì sa wayà katapusan.”

59 Ginghambay ini ni Hesus nang siya nagapanudlò didto sa sinagoga* sa Capernaum.

60 Nang mabatian ini ng madamò nga disipulo ni Hesus, hambay ninda, “Kahugà-hugà ang iya ginatudlò, sin-o ang makakaintindi ini?”

61 Aber wayà may nagbalità kay Hesus, sayod niya nga nagareklamo ang iya mga disipulo, nganì naghambay siya, “Naglain ba ang indo buot tungod sa akon ginatudlò? 62 Ano baya kung makità nindo ang Ungà ng Tawo nga nagabalik paibabaw sa iya ginghalinan? 63 Ang Espiritu Santo ang nagatao ning espirituhanon nga kabuhì, bukon ang unod. Kay wayà ning gahom ang lawas para magtao ini nga kabuhì. Ang akon ginghambay sa indo hay halin sa Espiritu Santo kag nagatao ning kabuhì. 64 Pero igwa dirà ning pila sa indo nga wayà nagatuo sa akon.” Ginghambay ini ni Hesus kay nang una pa lang sayod niya kung sin-o ang wayà nagatuo sa iya kag kung sin-o ang magatraidor sa iya. 65 Naghambay pa siya, “Nganì naghambay ako sa indo nga wayà ning aber isa nga makapalapit sa akon mintras indì itugot sa iya ng akon Amay.”

66 Tunà adto, madamò sa mga disipulo ni Hesus ang nagbayà sa iya kag wayà na nagsunod. 67 Nganì nagpangutana si Hesus sa iya dose nga apostoles, “Kamo, gusto da ba nindo nga bayaan ako?”

68 Nagsabat si Simon Pedro, “Ginoo, kanin-o pa kami makadto? Ikaw lang ang may ginatudlò nga nagatao kabuhì nga wayà katapusan. 69 Nagatuo kami sa imo kag sayod namon nga ikaw imaw ang Balaan nga gingsugò ng Dios.”

70 Naghambay si Hesus, “Dì ba gingpilì ko kamo nga dose? Pero ang isa sa indo hay ginasapian ng diyablo.”*6:70 Ang Diyablo hay titulo ni Satanas nga ang gusto hambayon miyugpanglibak. Siya ang pinakapunò ng tanan nga malain nga espiritu. 71 Si Judas nga ungà ni Simon Iscariote ang gusto niya hambayon. Siya hay isa sa dose nga apostoles, nga sa ulihi imaw ang magatraidor kay Hesus.