Ang Maayong Balità parti kay Hesu-Kristo nga Gingsulat ni
LUCAS
Pasayod
Ini nga Maayong Balità hay gingsulat ni Lucas, isa ka doktor nga nagtuo kay Hesu-Kristo. Kag ini hay para kay Teofilus, isa ka mataas nga opisyal sa Roma. Si Lucas da ang nagsulat ng isa pa nga libro, Ang Ginghuman ng mga Apostoles.
Gingpaintindi diri ni Lucas nga si Hesus ang gingpangakò ng Dios nga Manluluwas ng Israel kag ng tanan nga tawo sa kalibutan. Si Hesus hay gingsugò ng Dios agud iwali sa mga pobre ang Maayong Balità (4:18-19). Nganì mababasa sa ini nga libro ang sobra nga pagpalanggà ni Hesu-Kristo sa mga ginahugaan, mga ginaluko kag mga ginapakamenos ng iban. Nakasulat da diri ang iya pagpang-ayo sa mga may sakit kag sa mga ginasapian.
Mababasa diri ang mga natabò sa kabuhì ni Hesus nga wayà nakasulat sa iban nga libro, halimbawà: ang pagdayaw ng mga anghel kag pagbisita ng mga pastor ng karnero kag ang pagpabilin ni Hesus sa templo nang binatilyo pa lang siya. Ang Manggaranon kag si Lazaro, Ang Maayo nga taga-Samaria kag Ang Naduyà nga Ungà.
Gingtaw-an da ning importansya ni Lucas ang pagpanudlò ni Hesus parti sa pagpangamuyò, ang gahom ng Espiritu Santo, ang pagbulig ng mga babayi sa ministeryo ni Hesus, ang pagpatawad ng Dios sa mga makasal-anan kag ang pagpreparar sa pagbalik ni Hesus.
1
1 Halangdon nga Teofilus:
Kadamò na ang nagtinguhà nga magsulat parti sa mga natabò diri sa aton sa mga gingpahambay ng Dios paagi sa mga propeta* sa aton mga kalulo-lulohan. 2 Ang inda gingsulat hay halin sa gingbalità ng mga tawo nga imaw gid sinda ang nakakità magtunà pa nang una kung ano ang ginghuman ni Ginoong Hesus kag nagwali parti sa iya. 3 Ging-usisà ko gid maayo ini tanan halin sa gingtunaan. Nganì, halangdon nga Teofilus, naisip ko nga mas maayo kung pakaayuhon ko pa gid ang pagpasunod sa gingbalità ninda kag ipadaya sa imo. 4 Ginghuman ko ini kay gusto ko nga masayuran mo nga ang gingbalità sa imo hay matuod gid kag wayà kuyang.
Ang Propesiya sa Pag-ungà kay Juan nga Miyugbawtismo
5 Nang si Herodes ang harì sa Judea, may parì didto nga ang iya pangayan hay si Zacarias nga halin sa grupo ng kaparian nga mga inapo ni Abia. Ang iya asawa nga si Elizabet hay isa sa mga inapo ni Aaron nga parì da. 6 Ini nga mag-asawa hay nagakabuhì ning matarong sa panirò ng Dios. Ginasunod ninda maayo ang tanan nga Kasuguan kag mga regulasyon ng Ginoo. 7 Pero wayà sinda ungà kay baog si Elizabet kag maguyang na sinda.
8 Niyan, nag-abot ang adlaw nga si Zacarias kag ang iya grupo ang magaserbisyo sa suyod ng templo ng Dios. 9 Paagi sa regulasyon ng mga parì nga pagbunot-bunutan, siya gid ang napilì nga magsunog ng insenso sa altar* ng Dios. Nganì nagsuyod siya sa templo. 10 Mintras nagasunog siya ng insenso, kadamò nga tawo ang nagatipon sa luwas kag nagapangamuyò.
11 Niyan, nagpakità sa iya ang anghel halin sa Ginoo nga nagatindog sa tuo ng altar nga ginasunugan ng insenso. 12 Nang makità ni Zacarias ang anghel, nangayag gid siya kag nagpangurog sa kahadlok. 13 Pero naghambay ang anghel sa iya, “Zacarias, ayaw mahadlok kay gingsabat na ng Dios ang imo pangamuyò. Si Elizabet nga imo asawa magaungà ng lyaki kag pangayanan mo siya ning Juan. 14 Malilipay gid kamo sa iya kag madamò da ang malilipay kay matatawo siya, 15 kay magiging importante gid siya sa panirò ng Ginoo. Indì siya dapat mag-inom ning ilimnon o aber ano nga inumon nga nakakabayong. Kay tunà nang yadto pa siya sa tiyan ng iya nanay, napunò na siya ng Espiritu Santo. 16 Kag pabalikon niya ang kadamò nga Israelita sa Ginoo nga inda Dios. 17 Magauna siya sa Ginoo agud ipreparar ang mga tawo sa iya pag-abot. Humanon ini ni Juan paagi sa gahom ng Espiritu Santo nga pareho sa gingtao kay Elias nga propeta nang una. Pakaayuhon niya ang bukon maayo nga relasyon ng mga tatay kag mga ungà kag pabalikon niya ang mga tawo nga wayà nagatuman sa Dios sa maayo kag matarong nga pagkabuhì.”
18 Niyan, nagpangutana si Zacarias sa anghel, “Pauno ko masiguro nga matatabò ang ginghambay mo kay maguyang na ako kag imaw da ang akon asawa?”
19 Nagsabat ang anghel, “Ako si Gabriel nga miyugserbisyo ng Dios nga yadto permi sa iya presensya. Kag gingsugò niya ako diri para masayuran mo ining Maayong Balità*. 20 Pero tungod wayà ka nagpati ng akon ginghambay sa imo, magiging apà ka hasta sa adlaw nga matuman ang akon ginghambay. Matutuman gid ini sa adlaw nga gingpilì ng Dios.”
21 Niyan, ang mga tawo sa luwas hay nagahinuyat kay Zacarias. Natingaya gid sinda kung basì kadugay siya sa suyod ng templo. 22 Pagluwas niya indì na siya makahambay kag nagasinyas na lang siya sa mga tawo. Nganì nasayuran ninda nga may gingpakità ang Dios sa iya sa suyod. Tunà adto, naging apà na siya.
23 Pagkatapos ng pagserbisyo ni Zacarias sa templo, nag-ulì siya sa inda. 24 Wayà magdugay nagnabdos si Elizabet kag wayà na gid siya nagluwas sa inda bayay sa suyod ng lima ka bulan. 25 Hambay ni Elizabet, “Gingkaluy-an gid ako ng Ginoo kay gingbuoy na niya ang akon kahuy-anan sa mga tawo kay baog ako.”
Ang Propesiya sa Pag-ungà kay Hesus
26 Nang unom na ka bulan ang pagnabdos ni Elizabet, gingsugò liwat ng Dios ang anghel nga si Gabriel sa Nazaret nga isa sa mga banwa sa probinsya ng Galilea. 27 Igwa siya gingpahambay sa isa ka birhen nga ang pangayan hay si Maria. Kyasayon na siya kay Jose nga isa sa mga inapo ni Haring David. 28 Pag-abot ng anghel kay Maria, naghambay siya, “Maayo nga adlaw, Maria. Magkalipay ka kay ang Dios yarà sa imo! Ginataw-an ka niya ning kadakò nga pabor.”
29 Nang mabatian ini ni Maria, nalibog gid siya kag ginahunahunà niya kung ano ang gusto hambayon ng anghel. 30 Naghambay liwat ang anghel sa iya, “Maria, ayaw mahadlok. Ang Dios hay nalilipay gid sa imo. 31 Maganabdos ka kag magaungà ning lyaki kag pangayanan mo siya nga Hesus. 32 Magiging bantog siya kag pagatawagon nga Ungà ng Pinakamataas nga Dios. Kag humanon siya ng Ginoong Dios nga harì pareho ng iya kalulo-lulohan nga si Haring David. 33 Magaharì siya sa mga inapo ni Jacob hasta sa wayà ning katapusan kag ang iya gingharian indì gid maduduyà.”
34 Nagpangutana si Maria, “Pauno baya ini matabò kay birhen pa ako?”
35 Nagsabat ang anghel, “Magaabot sa imo ang Espiritu Santo kag pagagamhan ka ng Pinakamataas nga Dios. Nganì ini nga ungà nga matatawo hay balaan kag pagatawagon siya nga Ungà ng Dios. 36 Isipa na lang ang imo hali nga si Elizabet. Ginahambay ng iban nga baog siya. Pero niyan nabdos na siya ning unom ka bulan, aber maguyang na gid siya. 37 Kay sa Dios, wayà gid ning imposible!”
38 Nagsabat si Maria, “Ulipon lang ako ng Ginoo. Kabay pa nga matuman sa akon ang imo ginghambay.” Pagkatapos, naghalin ang anghel.
Ang Pagbisita ni Maria kay Elizabet
39 Wayà magdugay, nagpreparar si Maria kag dalì-dalì nga nagkadto sa isa ka banwa sa kabukiran ng Judea. 40 Pag-abot niya didto, nagsuyod siya sa bayay ni Zacarias kag gingkamusta si Elizabet. 41 Nang mabatian ni Elizabet ang boses ni Maria, naghinukay ang ungà sa suyod ng iya tiyan. Niyan napunò si Elizabet ng Espiritu Santo. 42 Naghambay siya ning makusog kay Maria, “Sa tanan nga mga babayi, ikaw gid ang ginataw-an ng Dios ng pinakamadakò nga pagpakamaayo kag ining matatawo nga ungà hay taw-an da ning pagpakamaayo. 43 Sin-o gid abi ako para taw-an importansya nga bisitahon ng nanay ng akon Ginoo? 44 Kay nang mabatian ko ang imo pagpangamusta, naghinukay ang ungà sa suyod ng akon tiyan sa sobra nga kalipay. 45 Malipay ka gid kay gingpatihan mo nga matutuman ang gingpahambay sa imo ng Ginoo.”
Ang Pagdayaw ni Maria sa Dios
46 Naghambay si Maria,
“Ginadayaw ko ang Ginoo halin sa akon tagipusuon!
47 Kag nalilipay gid ang akon espiritu sa Dios nga Manluluwas nakon,
48 kay gingdumdom gid niya ako nga kubos niya nga ulipon!
Nganì tunà niyan, magahambay ang tanan nga ako malipayon,
49 tungod sa mga makatitingaya nga butang nga ginghuman sa akon ng Dios nga makagagahom.
Ang iya balaan nga pangayan dayawon!
50 Naluluoy gid siya sa tanan nga matinahuron;
tunà pa nang una hasta sa paabuton nga henerasyon.
51 Gingpakità niya ang iya gahom
kay gingpalayas niya ang mga hambugon
para indì matuman ang inda handom.
52 Gingpababà niya ang mga harì sa inda mga trono,
kag gingpataas niya ang mga mapinaubuson.
53 Gingtaw-an niya ng tanan nga maayo ang mga nagugutom,
pero wayà gid may mabubuoy ang mga manggaranon.
54 Gingtuman niya ang iya gingpromisa sa aton mga kalulo-lulohan,
nganì ang iya suluguon nga mga Israelita iya gingbuligan.
55 Wayà gid siya nalimot nga si Abraham kaluy-an
kag ang iya mga inapo hasta sa wayà katapusan!”
56 Kag nag-istar si Maria didto kana Elizabet ng tuyo pa ka bulan. Pagkatapos nag-ulì na siya sa inda.
Ang Pag-ungà kay Juan nga Miyugbawtismo
57 Nag-abot na ang oras ng pagbatyag ni Elizabet kag nag-ungà siya ning lyaki. 58 Nang mabatian ng mga kalapit kag mga hali niya nga dakò ang kaluoy ng Dios sa iya, nalipay da sinda.
59 Nang wayo na ka adlaw ang ungà, nagtipon ang mga kalapit kag mga hali nina Elizabet sa inda bayay kay ipapaltak* na ang lapsag.* 1:59 Imaw ini ang patakaran ng mga Judio sa pagpaltak ng lapsag nga lyaki pag-abot ng wayo ka adlaw. Pangayanan kuntà ninda ini nga Zacarias pareho sa iya tatay 60 pero naghambay si Elizabet, “Bukon! Dapat Juan ang ipangayan sa iya.”
61 Hambay ninda, “Basì? Wayà Juan nga pangayan aber sin-o sa indo mga hali!”
62 Nganì gingsinyasan ninda ang tatay kung ano ang iya gusto nga ipangayan sa lapsag. 63 Nagsinyas siya nga taw-an siya ning masusulatan kag gingsulat niya, Juan ang pangayan niya. Natingaya gid sinda tanan. 64 Adto nga daan nakahambay si Zacarias kag nagdayaw siya sa Dios. 65 Hinadlukan ang inda mga kalapit kag ang tanan nga natabò hay nakaabot sa tanan nga baryo sa kabukiran ng Judea. 66 Ging-inisip ng tanan nga tawo nga nakabatì ang parti sa natabò kag nagpinangutan-an sinda, “Ano baya ang matatabò sa ini nga ungà pagbahoy niya?” Kay ang gahom ng Ginoo nakikità gid nga yarà sa iya.
Ang Pagdayaw ni Zacarias sa Dios
67 Niyan, napunò ng Espiritu Santo si Zacarias nga tatay ni Juan kag imaw ini ang gingpahambay sa iya ng Dios:
68 “Dayawon ang Ginoo nga Dios ng Israel!
Nagkari na siya sa aton nga iya gingpilì nga mga tawo para luwason kita sa aton kasal-anan.
69 Kay gingpadaya niya sa aton ang makagagahom nga Manluluwas
nga inapo ni David nga iya suluguon.
70 Imaw ini ang iya gingpahambay paagi sa iya mga balaan nga propeta nang una pa gid.
71 Nagpromisa siya nga luwason niya kita sa aton mga kaaway
kag sa tanan nga nagabatò sa aton.
72 Naghambay siya nga kaluy-an niya ang aton mga kalulo-lulohan,
kag indì gid niya pagkalimutan ang iya gingpromisa sa iya balaan nga kasugtanan sa inda.
73 Nagpanumpà siya sa aton kalulo-lulohan nga si Abraham nga 74 tabangan niya kita sa aton mga kaaway
para makaserbisyo kita sa iya nga wayà gid ginakahadlukan
75 kag maging balaan kag matarong kita sa iya panirò
hasta nga may ginhawa pa kita.”
76 Niyan naghambay si Zacarias sa iya ungà,
“Ikaw, Nonò, pagatawagon ka nga propeta ng Pinakamataas nga Dios.
Magauna ka sa aton Ginoo para ipreparar ang mga tawo sa iya pag-abot.
77 Tutudluan mo ang iya mga tawo para maluwas sinda
kag mapatawad ng Dios ang inda kasal-anan,
78 kay ang aton Dios maluluy-on kag mapinalanggaon.
Pareho sa pagsubat ng adlaw nga may daya nga kahayag ang pagpadaya ng Dios ng Manluluwas halin sa langit,
79 para mahayagan ang mga nagakabuhì sa kaduyom kag nahahadlok sa kamatayon.† 1:79 Kay nagakasalà sinda kag wayà ning kasiguruhan nga magkaigwa ning kabuhì nga wayà katapusan.
Magatudlò siya sa aton kung pauno magkaigwa maayo nga relasyon sa Dios kag sa aton isigkatawo.”
80 Kag nagbahoy si Juan nga makusog ang iya espiritu. Nag-istar siya sa tiway nga lugar hasta sa tyempo nga nagpakità siya kag nagwali sa mga Israelita.