Lamatuaꞌ Yesus dedenu Nara
Dudꞌui na
1
Lamatualain helu haitua Dula-dale Meumare Na
1-3 Ama Teofilus.* Naraꞌ Teofilus tungga dedꞌea Yunani, sosoa na ‘Atahori mana sue Lamatualain’. Ia, Lukas susura karua na fo ana suraꞌ fee Teofilus. Mete Lukas 1:1-4. Sodꞌa moleꞌ, mia au Lukas.
Sia au susura dalahulu ngga, au suraꞌ memaꞌ basa Lamatuaꞌ Yesus masodꞌa Na no nanori Na, eniꞌ a Ana soꞌu ue-tatao Na, losa hene baliꞌ sorga neu. Naeni, Ana here nala atahori dedenu nara. Onaꞌ mae atahori ra raꞌasususaꞌ E no tao risa E, te Lamatualain tao nasodꞌa baliꞌ E. Basa boe ma natudꞌu Ao Na neu dedenu nara. Ara rita E nasafafali losa fai haa nulu, de rahine rae tebꞌe-tebꞌe nasodꞌa baliꞌ ena. Ana nafadꞌe se oi Lamatualain, onaꞌ maneꞌ mana toꞌu parendaꞌ. Ma denu se pake Lamatualain Dula-dale Meumare Na koasa Na. Basa naa ma, Ana hene baliꞌ sorga neu.
Basa naa ra, au suraꞌ dalahulu na.
4-5 Lao esa, Yesus naꞌabꞌue no atahori dedenu nara mia leteꞌ Saitun. Ana parenda se nae,
“Misinedꞌa! Dalahulu na Yohanis sarani atahori pakeꞌ a oe, te mete ma mihati fai hira fai, Lamatuaꞌ nae tao lenaꞌ seli, huu Ana nae fee Dula-dale Meumare Na neu hei. Dadꞌi afiꞌ lao hela Yerusalem ia dei. Mihati losa Ama Ngga fee Dula-dale Meumare Na neu hei, onaꞌ Ana heluꞌ a. Ma Au o ufadꞌe basa naa neu hei ena boe.” Lukas 24:49; Mateos 3:11; Markus 1:8; Lukas 3:16; Yohanis 1:33
Lamatuaꞌ Yesus hene sorga neu
Basa boe, Yesus naꞌabꞌue no dedenu nara. De ara ratane E oi, “Amaꞌ! Hai mae mitane taꞌo ia: Amaꞌ nasanedꞌa maꞌahulu na leleꞌ hita nusa Israꞌel naa, feꞌe parenda ao na. Te ia naa, atahori feaꞌ parenda hai. Dadꞌi Amaꞌ nau mboꞌi hai mia parenda nara oras ia, do hai musi mihati fai feaꞌ fai?”
Te Yesus nataa, nae “Hei nda parlu mitane fai na sa. Akaꞌ Ama Ngga naꞌena hak ator fai na. Te Lamatualain Dula-dale Meumare Na masoꞌ nisiꞌ hei, dei fo hei hambu koasa. Basa naa, hei musi mifadꞌe soꞌal Au neu basa atahori sia Yerusalem, ma basa kamboꞌ sia nusa Yudea, no nusa Samaria, nakandoo losa raefafoꞌ a suu na.” Mateos 28:19; Markus 16:15; Lukas 24:47-48 Yesus olaꞌ basa ma, Lamatualain soꞌu E lalai ata neu mia mata nara, losa leleeꞌ a tatana nala E, de ara nda rita E sa ena. Markus 16:19; Lukas 24:50-51
10 Ara feꞌe mete lalai a, aiboiꞌ ma atahori rua rambariiꞌ sia bobꞌoa nara, pake bua mutiꞌ. 11 Atahori ka ruaꞌ naa ra rae “Wee! Atahori Galilea re! Saa de hei feꞌe mete titindindi lalai a? Faꞌ ra hei mita no mata mara Yesus hene lalai neu losa leleeꞌ a tatana nala E. Hei mita Ana hene taꞌo naa, dei fo Ana o onda baliꞌ taꞌo naa boe.”
Ara sangga atahori nggati Yudas
12 Basa naa ma, Yesus dedenu nara onda mia lete Saitun risiꞌ kota Yerusalem. Leteꞌ naa, dodꞌoo na mia Yerusalem, mbei ma kilo esa. Leleꞌ naa, meser agama Yahudi ra tao atoran rae, nandaa no fai hahae aoꞌ, atahori Yahudi ra afiꞌ laoꞌ dodꞌooꞌ reu. Afiꞌ laoꞌ neu-nema dodꞌoo na lenaꞌ kilo rua. Susura Yunani asli sia lalaneꞌ ia nae, leteꞌ ia doo na mia Yerusalem onaꞌ a “laoꞌ mia fai hahae aoꞌ doo na.” De hita bubꞌuluꞌ tae leteꞌ naa doo na, kilo esa mia Yerusalem.
13 Losa naa ma, ara risiꞌ ume sa fo numban. Basa de ara hene risiꞌ kama ataꞌ. Yesus dedenu nara, naeni:
Petrus,
Yohanis,
Yakobis,
Anderias,
Filipus,
Tomas,
Bartolomeos,
Mateos,
Yakobis (Alfius ana na),
Simon (anggota partei Selot), Dedꞌea ‘Selot’ no dedꞌea ‘Patriot’ sosoa na nae, Simon ia atahori partei politik pro-mardeka. Ara rae oi hendi mana parenda Roma sia sira rae-oe na.
ma Yudas (Yakobis ana na). Mateos 10:2-4; Markus 3:16-19; Lukas 6:14-16
14 Basa se raꞌabꞌue hule-oꞌe no ralaꞌ esa. Ara o hule-oꞌe ro Yesus ina na Maria, ro inaꞌ feaꞌ hira, ma Yesus odꞌi nara.
15 Lao esa boe, ara raꞌabꞌue seluꞌ mbei ma atahori natun esa rua nulu. Boe ma Petrus fela nambariiꞌ de olaꞌ nae, 16 “Ama-ina toronoo nggare! Feꞌe misinedꞌa Yudas, do? Ana mana nendi atahori nononggoꞌ esa reu humu Yesus. Yudas ue-tataon naa, memaꞌ musi taꞌo naa. Te maꞌahulu na, Lamatualain Dula-dale Na pake mane Daud fo suraꞌ soꞌal Yudas onaꞌ naa. 17 Te eni, hita atahori na. Eni o ue-tao no hita boe.”
18 (Yudas seo basa Yesus ma, atahori ra haꞌi rala doi manggenggeoꞌ naa, de reu hasa rae ombat esa. Basa ma, rae naa dadꞌi Yudas mamana mamate na. Ana tudꞌa naꞌatotonoꞌ mia naa, losa ambu na fanggi, de tei ndoo na lo dea neu. 19 Basa ma, atahori ra dui bengga esa no esa losa basa atahori mana leo sia kota Yerusalem, rena Yudas mamate na. Naa de ara babꞌae rae naa tungga sira dedꞌea Aram na oi ‘Hakeldama’, sosoa na ‘Rae Raaꞌ’.) Mateos 27:3-8
20 Basa ma, Petrus olaꞌ seluꞌ nae “Dalahulu na mane Daud suraꞌ basa taꞌo naa sia susura Sosodꞌa Koa-kioꞌ rala nae,
‘Hela fo mamana leleo na, dadꞌi rouꞌ;
huu atahori nda bole leo sia naa sa.’
Boe ma ana o suraꞌ oi,
‘Hela fo ue-tatao na, fee neu atahori feaꞌ.’ Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 69:25; 109:8
21-22 Dadꞌi hita musi sangga atahori nggati Yudas. Ata sangga atahori sa mana tungga naꞌabꞌue no hita. Eni ia, musi atahori mana tungga deka no Lamatuaꞌ Yesus sudꞌiꞌ a bee neu, eniꞌ a mia Yohanis sarani Yesus. Ana o musi nita no mata na, Lamatuaꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ mia mamate Na, losa Ana hene baliꞌ sorga neu.” Mateos 3:16; Markus 1:9; 16:19; Lukas 3:21; 24:51
23 Petrus olaꞌ taꞌo naa ma, basa atahori mana tungga raꞌabꞌue sia naa ra fee naraꞌ rua. Esa nara na Matias, ma esa nara na Yusuf (ara o roꞌe Yusuf ia rae Barsabas; ma nara na esa fai, Yustus). 24-25 Basa ma ara hule-oꞌe rae, “Amaꞌ sia nusa sorga. Amaꞌ bubꞌuluꞌ tebꞌe basa atahori rala dudꞌuꞌa na. Yudas tudꞌa, de mate hela ue-tatao na. Dadꞌi Amaꞌ mutudꞌu hai mia atahori rua ia ra, Amaꞌ here seka nggati Yudas, fo hai soꞌu e dadꞌi Lamatuaꞌ Yesus dedenu Na.” 26 Basa ma, ara nggari lot pake atahori ka ruaꞌ ra nara na. Boe ma lot a tudꞌa neu Matias. Naa de, ara soꞌu e, dadꞌi dedenuꞌ no sira ka sanahulu esa ra.

*1:1-3 Naraꞌ Teofilus tungga dedꞌea Yunani, sosoa na ‘Atahori mana sue Lamatualain’. Ia, Lukas susura karua na fo ana suraꞌ fee Teofilus. Mete Lukas 1:1-4.

1:4-5 Lukas 24:49; Mateos 3:11; Markus 1:8; Lukas 3:16; Yohanis 1:33

1:8 Mateos 28:19; Markus 16:15; Lukas 24:47-48

1:9 Markus 16:19; Lukas 24:50-51

1:12 Leleꞌ naa, meser agama Yahudi ra tao atoran rae, nandaa no fai hahae aoꞌ, atahori Yahudi ra afiꞌ laoꞌ dodꞌooꞌ reu. Afiꞌ laoꞌ neu-nema dodꞌoo na lenaꞌ kilo rua. Susura Yunani asli sia lalaneꞌ ia nae, leteꞌ ia doo na mia Yerusalem onaꞌ a “laoꞌ mia fai hahae aoꞌ doo na.” De hita bubꞌuluꞌ tae leteꞌ naa doo na, kilo esa mia Yerusalem.

1:13 Dedꞌea ‘Selot’ no dedꞌea ‘Patriot’ sosoa na nae, Simon ia atahori partei politik pro-mardeka. Ara rae oi hendi mana parenda Roma sia sira rae-oe na.

1:13 Mateos 10:2-4; Markus 3:16-19; Lukas 6:14-16

1:19 Mateos 27:3-8

1:20 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 69:25; 109:8

1:21-22 Mateos 3:16; Markus 1:9; 16:19; Lukas 3:21; 24:51