37
Yozefu̱ Naasoboora Bilooto Byamwei
1 Yakobbo yei̱ceeri̱ mu nsi gya Kanani̱ ha bbaawe I̱saka yei̱calengi̱.
2 Bibi byobyo binyakubbaho ha mu̱gi̱ gwa Yakobbo.
Yozefu̱ mu̱tabani̱ waamwe wa myaka i̱ku̱mi̱ na musanju mya b̯u̱handu̱, b̯u̱yaali̱i̱syengi̱ ntaama na mbu̱li̱ za bbaawe, naazi̱li̱i̱si̱i̱rya hamwei̱ na baab̯u nibali batabani̱ ba Bbi̱li̱ha na Zi̱ri̱pa bamukaabbaawe. Yozefu̱ yaalegi̱ri̱ baab̯u hali bbaawaab̯u hab̯wa nsobi̱ zi̱baakorengi̱.
3 I̱saleeri̱ yendyengi̱ Yozefu̱ kukira baana baamwe bandi bensei̱, hab̯wakubba yooyo yaali mwana waamwe wa mu b̯u̱gu̱lu̱u̱su̱. Yaamu̱su̱ngi̱i̱ri̱ kilwalu kirungi. 4 Bei̱tu̱ baab̯u b̯u̱baaweeni̱ nti bbaawaab̯u akwendya hoi̱ Yozefu̱ kukira bo, baanoba Yozefu̱ batakei̱re ku̱mu̱bazi̱ri̱i̱rya kurungi.
5 Kiro ki̱mwei̱, Yozefu̱ yaalooti̱ri̱ kilooto, b̯u̱yaaki̱soboleeri̱ baab̯u, baamunobera ki̱mwei̱. 6 Yozefu̱ yaakoba yati, “Mwetegeerye mbaweere kilooto kinyalooti̱ri̱: 7 Twakali mu musiri nitukubboha biza bya nganu, kikuhuniriza kiza kyange kyamaari̱ gabyoka nikyemeera tengerete, kandi biza byenyu̱ byakyelogoleerya ni̱byetu̱lu̱ka hansi kuntamwo ki̱ti̱i̱ni̱sa.”
8 Mwomwo baab̯u baamu̱b̯u̱u̱lya nibakoba yati, “Okutekereza olibba mukama weetu̱, otuleme?” Nahab̯waki̱kyo, baamu̱nobeeri̱ ki̱mwei̱ na kukirahoona makadei, hab̯wa bilooto na bigambu byamwe.
9 Hei̱nyu̱ma, yei̱ra yaaloota kilooto kindi, nakyo yaakisoboora baab̯u naakoba yati, “Nyab̯u̱u̱ni̱i̱rye nyaaloota kilooto kindi, ha murundi gugu, lyoba, mweri̱ na nzota i̱ku̱mi̱ na gi̱mwei̱, ni̱byetu̱lu̱ka hansi kuntamwo ki̱ti̱i̱ni̱sa.”
10 Bei̱tu̱ b̯u̱yaaki̱soboleeri̱ bbaawe, I̱saleeri̱ yeegebeerwe de nka Yakobbo, na baab̯u, bbaawe yaamucomera naakoba yati, “Ki̱kyo kilooto, oloti̱ri̱ kya mu̱li̱ngo kyani? Okutekereza gya, mmaawu na beenyu̱ tukugyenda kwetu̱lu̱ka hansi kukutamwo ki̱ti̱i̱ni̱sa?” 11 37:11 Bikorwa 7:9Baab̯u baamu̱kwati̱i̱rwe i̱hali̱, bei̱tu̱ bbaawe yei̱ceeri̱ naatekerezanga hoi̱ ha ki̱kyo kilooto.
Baab̯u Yozefu̱ Nibamutunda
12 Kiro ki̱mwei̱, baab̯u Yozefu̱ baagyendi̱ri̱ ku̱li̱i̱sya ntaama za bbaawaab̯u mu nsi gya Sekemu̱. 13 I̱saleeri̱ yeeti̱ri̱ Yozefu̱ yaamuweera naakoba yati, “Beenyu̱ bali̱mu̱ku̱li̱i̱sya ntaama mu Sekemu̱, i̱za nkutumeyo.”
Yozefu̱ yei̱ri̱ri̱mwo I̱saleeri̱ naakoba yati, “Ee, bbaabba.”
14 Bbaawe yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba yati, “Gyenda owone beenyu̱ nka kubali, na ntaama nka kuzili, oi̱re ombwere.” Nahahwo bbaawe yaamu̱tu̱mi̱ri̱ yaaruga mu kihanga kya Hebbu̱rooni̱, yaagyenda Sekemu̱.
15 Yozefu̱ b̯u̱yaadoori̱ Sekemu̱ mu mali̱i̱si̱i̱ryo, yaarombayo mudulu wondi. Yogwo mudulu yaagi̱i̱rye Yozefu̱ naaku̱pu̱mpu̱u̱ta yaamu̱b̯u̱u̱lya naakoba yati, “Oku̱toolya kyani?”
16 Yozefu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba yati, “Nku̱toolya beetu̱. Nku̱kwesengereerya, mbwera cali baku̱li̱i̱si̱i̱rya ntaama.”
17 Mudulu yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba yati, “Haha baaru̱gi̱ri̱ho, nyaabeegwi̱ri̱ nibakukoba yati, ‘Tugyende Dosani̱.’ ”
Nahaahwo, Yozefu̱ yaahondeeri̱ baab̯u yaabaagya Dosani̱. 18 B̯u̱baamu̱weeni̱ naacaali hadei, atakabadwerereeri̱, bakora rukwe ku̱mwi̱ta.
19 Baaweeragana nibakoba yati, “Muloota bilooto ngogwo ei̱zi̱ri̱. 20 Kaka kooko kasu̱mi̱ ka ku̱mwi̱ta tumugume mu ki̱i̱na, hei̱nyu̱ma twakoba kisolo kya mwirungu kyamu̱di̱i̱ri̱. Kasi tuwone mugasu gwa bilooto byamwe.”
21 Bei̱tu̱ Lu̱bbeeni̱ b̯u̱yeegwi̱ri̱ rukwe lwa baab̯u kwi̱ta Yozefu̱, yaalwani̱sya kumujuna. Yaaweera baab̯u naakoba yati, “Tu̱tamwi̱ta.” 22 Lu̱bbeeni̱ yei̱ri̱ri̱ yaabaweera naakoba yati, “Mutakisura kubbwoma ibbanga lyamwe, hakiri mumugume mu ki̱i̱na kya mwirungu, bei̱tu̱ mutamukora kabii kensei̱ ha mubiri gwamwe.” Kinyakumuha kubaza ki̱kyo, yendyengi̱ amu̱honi̱e lu̱ku̱u̱, amwemu̱kye hali bbaawe nali mwomi.
23 Yozefu̱ b̯u̱yaadoori̱ hali baab̯u, bamusomolamwo kilwalu kyamwe kirungi kiyaali alweri̱. 24 Baamutwala bamuguma mwi̱zu̱ba litalimwo meezi̱.
25 B̯ubaali nibakudya, baabyokeerye mei̱so baawona lugologombo lwa Bei̱si̱mai̱ri̱, nibakuruga Gi̱ryadi̱ nibali na ngamira zeetweki̱ri̱ b̯ubbaani, b̯u̱ku̱wu̱nya na mugaaju nibali mu muhanda gwab̯u, nibakubitwala Mi̱si̱ri̱.
26 Yu̱da yaab̯u̱u̱li̱i̱rye baab̯u naakoba yati, “Kyamugasu ki kwi̱ta weetu̱, ntukabisa nsita? 27 Hakiri tu̱mu̱tu̱ndi̱sye Bei̱si̱mai̱ri̱, tutamukoraho kabii, kubba nayo ali weetu̱, ali mubiri neibbanga lyetu̱.” Kandi de, baab̯u bei̱ki̱ri̱i̱ze.
28 Basu̱u̱b̯u̱zi̱ Bami̱dyani̱ b̯ubaalingi nibakurabaho, baab̯u Yozefu̱ baamutoola mu ki̱i̱na, baamutunda hali Bei̱si̱mai̱ri̱ ha muhendu gwa bicweka bya feeza maku̱mi̱ gabiri, Bei̱si̱mai̱ri̱ baatwala Yozefu̱ mu Mi̱si̱ri̱.
29 Lu̱bbeeni̱ b̯u̱yei̱ri̱ri̱ ha ki̱i̱na akaagya Yozefu̱ atalimwo, yaatemwi̱ri̱ ngoye zaamwe. 30 Yeeri̱ri̱ hali baab̯u yaabaweera naakoba yati, “Musigazi katali mu ki̱i̱na, gya hataati̱ nkwate gwa hanya?”
31 Nahahwo baasaari̱ mbu̱li̱, baasenga kilwalu kirungi kya Yozefu̱ baakijub̯uka mwibbanga. 32 Kilwalu kiki baaki̱tweri̱ hali bbaawaab̯u nibakoba yati, “Tu̱komi̱ri̱ kilwalu kiki, banza oki̱li̱ngani̱e owone kyakabba nikili kya mu̱tabani̱ waamu.”
33 Yakobbo yaaki̱lengeeri̱ yaakoba yati, “Kilwalu kiki kwo kya mwana wange. Mu mananu Yozefu̱ kisolo kili na kubba kyamu̱di̱i̱ri̱, kandi kyamusabbasabbula mu bipacu!”
34 Nahab̯waki̱kyo, Yakobbo yaatemwi̱ri̱ bilwalu byamwe, yaalwala bi̱goye bikuhala, yaamaari̱ biro binene naacakalira mwana waamwe. 35 Batabani̱ na bahara baamwe bensei̱, baagereeryeho ku̱mu̱tati̱i̱rya, bei̱tu̱ atakatatiire, mwomwo yaakoba yati, “Haahi, nkulira ku̱doosya b̯undihondera mwana wange kuzumu.” Bbaawe yei̱ceeri̱ naaliranga mu̱tabani̱ waamwe.
36 Mu kasu̱mi̱ kakwo Bami̱dyani̱ baalingi bamaari̱ kutunda Yozefu̱ mu nsi gya Mi̱si̱ri̱, baamu̱tu̱ndi̱ri̱ hali Poti̱fa mu̱handu̱ wa bali̱ndi̱ ba Faraaho.